Qarahacı yaşayış yeri (bəzən Qarağaclı kimi də işlədilir) - Kür-Araz tunc dövrü mədəniyyətinin ilkin mərhələsinə aid yaşayış yeri. Ağdam şəhərindən 3 km qərbdə, müasir dövr qəbirstanlığı olan sahədə, Qarqarçayın sol sahilində yerləşib. Sahəsi 2 hektara yaxındır. Bir hissəsi Ağdam-Şuşa şosse yolu salınarkən materikə qədər kəsilib. Kəsikdə 1,3 m. qalınlığında mədəni təbəqə aydın seçilir. Bütövlükdə təpənin hündürlüyü 3 m-dir. Hələ 1926-cı ildə İ.İ.Meşaninovun burda çay daşlarından hörülmüş dairəvi hörüklərin olması haqqında məlumat vermiş və onları «kromlex»lər sırasına daxil etmişdir.
Haqqında
80-ci illərdə İ.H.Nərimanov və H.Cəfərov abidədə yoxlama tədqiqatı işi aparmışdır. Hər iki halda tədqiqat işi kəşfiyyat xarakteri daşımışdır. Abidənin səthindən, habelə dağılmış sahənin kəsiyindən toplanmış materiallar (saxsı qablara məxsus fraqmentlər, çaxmaqdaşından qəlpələr və oraq dişləri və s.) Kür-Araz mədəniyyətinin erkən mərhələsi üçün xarakterik əlamətlərə malikdir. Bu mənada qara və boz cilalı, çəhrayı astarlı saxsı qab nümunələri böyük maraq doğurur. Bəzi qab nümunələrinin səthi daraqvari əşya ilə işlənilmiş, başqalarında şabalıdı anqoblama və ya kobud suvaq çəkilmə müşahidə olunmuşdur. İ.H.Nərimanovun fikrincə qeyd olunan tip keramika, Qarahacının səthi sığallanmış açıq-qırmızı rəngli keramikası ilə birlikdə bu tip materiallarla eneolit dövrü keramikası arasında irsi bağlılığın tutulmasına kömək edir. Maraqlıdır ki, bu tip keramika nümunələrində saman qatışığına təsadüf olunmamışdı. Göstərilən əlamətlər Qarabağın Cüttəpə, Üçoğlan, Dəyirmanyeri və b. abidələrində də izlənilmişdir. Bu abidələrdə həm eneolit (səthi gil məhlulu ilə «suvanmış», «daraqvari əşya» ilə işlənmiş qırmızı və ya şabalıdı rəngli qablar), həm də Kür-Araz mədəniyyəti əlamətlərini özündə əks etdirən (qırmızı və boz cilalı, xarakterik lentvari-qövsşəkilli qulplu, üzəri daraqvari əşya ilə işlənmiş qablar) saxsı qab nümunələrinin tapılması bunu sübut edir. Bir qayda olaraq qabların gilində saman və ya başqa bitki qatışığı yoxdur. Ümid etmək olar ki, Qarahacı tipli «bağlı» abidələrdə (burada bir dövrə aid abidə nəzərdə tutulur) aparılacaq sistemli tədqiqatlar gedişində Kür-Araz mədəniyyətinin ilkin mənşəyini açmağa kömək açarı tapılacaq və bu həmin mədəniyyətin eneolit dövrü mədəniyyəti ilə irsi bağlılığını sübut etməyə kömək edəcək.
Qarahacı əhalisi oturaq həyat keçirmiş, əkinçilik və maldarlıqla məşğul olmuşdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Мещанинов, И.И. Кромлехи (rus) (1-Cİ nəşr). Изв. ГАИМК. 1930. 8.
- Нариманов, И.Г. Культура древнейшего... (rus). 56.
- Cəfərov, H.F. Qarabağın ilk tunc dövrü yaşayışyerləri (az.). Bakı: Azərbaycan tarixi problemləri üzrə məruzələr məcmüəsi. 1992. 23.
- Cäfärov, Hidayät. Qädim Qarabağ: tarixi-arxeoloji tädqiqat: tunc vä erkän dämir dövrü. Bakı: Elm. 2020. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qarahaci yasayis yeri bezen Qaragacli kimi de isledilir Kur Araz tunc dov ru me de niy ye ti nin il kin mer he le si ne aid ya sa yis ye ri Ag dam se he rin den 3 km qerb de mua sir dovr qe birs tan li gi olan sa he de Qar qar ca yin sol sa hi lin de yer le sib Sa he si 2 hek ta ra ya xin dir Bir his se si Ag dam Su sa sos se yo lu sa li nar ken ma te ri ke qe der ke si lib Ke sik de 1 3 m qa lin li gin da me de ni te be qe ay din se ci lir Bu tov luk de te pe nin hun dur lu yu 3 m dir He le 1926 ci il de I I Me sa ni no vun bur da cay das la rin dan ho rul mus dai re vi ho ruk le rin ol ma si haq qin da me lu mat ver mis ve on la ri krom lex ler si ra si na da xil et mis dir Haqqinda80 ci il ler de I H Ne ri ma nov ve H Ceferov abi de de yox la ma ted qi qa ti isi apar mis dir Her iki hal da ted qi qat isi kes fiy yat xa rak te ri da si mis dir Abi de nin set hin den ha be le da gil mis sa he nin ke si yin den top lan mis ma te ri al lar sax si qab la ra mex sus fraq ment ler cax maq da sin dan qel pe ler ve oraq dis le ri ve s Kur Araz me de niy ye ti nin er ken mer he le si ucun xa rak te rik ela met le re ma lik dir Bu me na da qa ra ve boz ci la li ceh ra yi as tar li sax si qab nu mu ne le ri bo yuk ma raq do gu rur Be zi qab nu mu ne le ri nin set hi da raq va ri es ya ile is le nil mis bas qa la rin da sa ba li di an qob la ma ve ya ko bud su vaq ce kil me mu sa hi de olun mus dur I H Ne ri ma no vun fik rin ce qeyd olu nan tip ke ra mi ka Qa ra ha ci nin set hi si gal lan mis aciq qir mi zi reng li ke ra mi ka si ile bir lik de bu tip ma te ri al lar la eneo lit dov ru ke ra mi ka si ara sin da ir si bag li li gin tu tul ma si na ko mek edir Ma raq li dir ki bu tip ke ra mi ka nu mu ne le rin de sa man qa ti si gi na te sa duf olun ma mis di Gos te ri len ela met ler Qa ra ba gin Cut te pe Ucog lan De yir man ye ri ve b abi de le rin de de iz le nil mis dir Bu abi de ler de hem eneo lit set hi gil meh lu lu ile su van mis da raq va ri es ya ile is len mis qir mi zi ve ya sa ba li di reng li qab lar hem de Kur Araz me de niy ye ti ela met le ri ni ozun de eks et di ren qir mi zi ve boz ci la li xa rak te rik lent va ri qovs se kil li qulp lu uze ri da raq va ri es ya ile is len mis qab lar sax si qab nu mu ne le ri nin ta pil ma si bu nu su but edir Bir qay da ola raq qab la rin gi lin de sa man ve ya bas qa bit ki qa ti si gi yox dur Umid et mek olar ki Qa ra ha ci tip li bag li abi de ler de bu ra da bir dov re aid abi de ne zer de tu tu lur apa ri la caq sis tem li ted qi qat lar ge di sin de Kur Araz me de niy ye ti nin il kin men se yi ni ac ma ga ko mek aca ri ta pi la caq ve bu he min me de niy ye tin eneo lit dov ru me de niy ye ti ile ir si bag li li gi ni subut etmeye ko mek ede cek Qa ra ha ci eha li si otu raq he yat ke cir mis ekin ci lik ve mal dar liq la mes gul ol mus dur Hemcinin baxAgdam abidelerinin siyahisi Agdam abideleri AgdamIstinadlarMeshaninov I I Kromlehi rus 1 CI nesr Izv GAIMK 1930 8 Narimanov I G Kultura drevnejshego rus 56 Ceferov H F Qarabagin ilk tunc dovru yasayisyerleri az Baki Azerbaycan tarixi problemleri uzre meruzeler mecmuesi 1992 23 Cafarov Hidayat Qadim Qarabag tarixi arxeoloji tadqiqat tunc va erkan damir dovru Baki Elm 2020 ISBN 978 9952 523 07 2