İctimai iqitsadiyyat (və ya dövlət sektoru iqtisadiyyatı) — dövlət siyasətinin iqtisadi səmərəlilik və bərabərlik prizmasından öyrənilməsidir. Dövlət iqtisadiyyatı rifah iqtisadiyyatı nəzəriyyəsinə əsaslanır və nəticədə sosial rifahı yaxşılaşdırmaq üçün bir vasitə kimi istifadə olunur.
Dövlət iqtisadiyyatı, hökumətin iqtisadi bazarlarda iştirak etməsi və nə dərəcədə olması barədə düşünmək üçün bir çərçivə təmin edir. Mikroiqtisadi nəzəriyyə, dövlət müdaxiləsi olmadığı təqdirdə özəl bazarın səmərəli nəticələr verə biləcəyini qiymətləndirmək üçün istifadə olunur; Bu iş dövlət vergi və xərclərinin təhlilini əhatə edir.
Bu mövzu müxtəlif mövzuları əhatə edir, xüsusən də ictimai mallar, xarici təsirlər və qeyri-kamil rəqabət və dövlət siyasətinin yaradılması və həyata keçirilməsi kimi bazar uğursuzluqları.
Ümumi texnika və mövzular aşağıdakılardır:
- dövlət maliyyəsi nəzəriyyəsi və tətbiqi
- dövlət siyasətinin təhlili və inkişafı
- vergilərin bölüşdürülməsinin və dövlət xərclərinin təsiri
- bazar iflasının təhlili və dövlət iflası.
Diqqət ideologiyadan fərqli olaraq analitik və elmi metodlara və normativ-etik təhlillərə yönəldilmişdir. Əhatə olunan mövzu nümunələri: vergi yükü optimal vergitutma və ictimai mal nəzəriyyəsi.
Bazar uğursuzluqları
Səmərəli və ədalətli bazarların təmin edilməsində hökumətin rolu, yarana biləcək bazar uğursuzluqlarını həll etməklə böyük ölçüdə gücləndirilir. Dövlət iqtisadiyyatı, hökumətin bazar uğursuzluqlarını düzəltmək üçün nə vaxt və nə dərəcədə iqtisadiyyata müdaxilə etməsinə diqqət yetirir. Hökümətin müdaxiləsinə bəzi nümunələr arasında müdafiə kimi saf ictimai malların tədarükü, çirklənmə kimi mənfi xarici təsirlərin idarəedilməsi və asimmetrik məlumatlar kimi qeyri-kamil bazar şərtlərinin aradan qaldırılması yer alır.
İctimai mallar
Xalis mallar və ya kollektiv mallar iki xassəyə malikdir; rəqabət və istisna edilməməsi. Bir nəfər tərəfindən istehlak edilməsi qarşıdakı birini (müəyyən dərəcədə) atəşfəşanlıqdan məhrum etmirsə, misilsiz bir şey var - çünki atəşfəşanlığı seyr edən bir nəfər digər insanın bunu etməsinə mane olmur. Bir şey mümkündür ki, istifadəsi müəyyən bir insan qrupu ilə məhdudlaşa bilməz. Yenə də insanların atəşfəşanlıq izləməsinə mane ola bilmədiyiniz üçün bu mümkündür. Xalis bir malın başqa bir nümunəsi bilikdir. Bir kitabı düşünək. Kitabın özü məhv edilə bilər və bu səbəbdən istisna edilə bilər. Ancaq kitabdan əldə edilən bilikləri məhv etmək daha çətindir, rəqabət etmirlər və istisna etmirlər. Əslində, bütün ictimai mallar “təmiz” olaraq təsnif edilə bilməz və əksəriyyəti müəyyən dərəcədə müstəsna və rəqabət göstərir. Nopok ictimai mallar kimi tanınırlar.
Xalqa məxsus məhsulların sərgilədiyi iki unikal xüsusiyyət, yəni rəqabət və müstəsnalıq olmaması səbəbindən, bazarların müdaxilə olmadan təsirli miqdarda məhsul istehsal etməsi ehtimalı azdır. Nəticə etibarı ilə, səmərəli bazar tarazlığı yaratmaq üçün ictimai malların istehsalını tənzimləyən dövlətin rolu.
İstinadlar
- Serge-Christophe Kolm, 1987. "public economics," The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 3, pp. 1047–55. Table of Contents. 2013-05-28 at the Wayback Machine
- • Richard A. Musgrave, 2008. "public finance," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract. 2016-03-06 at the Wayback Machine
• _____, 1959. The Theory of Public Finance: A Study in Public Economy.J.M. Buchanan review, 1st page. - • Dani Rodrik, 1996. "Understanding Economic Policy Reform," Journal of Economic Literature, 34(1), pp. 9–41. iyun 6, 2013, at the Wayback Machine
From The New Palgrave Dictionary of Economics Online, 2008. Abstract links for:
• behavioural public economics" 2016-03-05 at the Wayback Machine by B. Douglas Bernheim and Antonio Rangel
• "fiscal federalism" 2016-03-04 at the Wayback Machine by David E. Wildasin
• "hazardous waste, economics of" by Hilary Sigman.
• "nutrition and public policy in advanced economies" 2016-03-06 at the Wayback Machine by Janet Currie. - The New Palgrave Dictionary of Economics, 2008, 2nd Edition. Abstract/contents links for:
• "public finance" 2013-05-28 at the Wayback Machine by Richard A. Musgrave
• "consumption taxation" 2016-03-05 at the Wayback Machine by James M. Poterba
• "distributive politics and targeted public spending" 2016-03-04 at the Wayback Machine by Brian G. Knight
• "generational accounting" 2016-03-05 at the Wayback Machine by Jagadeesh Gokhale
• "nutrition and public policy in advanced economies" 2016-03-06 at the Wayback Machine by Janet Currie
• "progressive and regressive taxation" 2016-03-04 at the Wayback Machine by William Vickrey and Efe A. Ok
• "redistribution of income and wealth" 2016-03-04 at the Wayback Machine by F.A. Cowell
• "tax expenditures" 2016-03-04 at the Wayback Machine by Daniel N. Shaviro
• "taxation and poverty" 2013-05-28 at the Wayback Machine by John Karl Scholz
• "welfare state" 2016-03-04 at the Wayback Machine by Assar Lindbeck.
• social insurance and public policy 2016-03-04 at the Wayback Machine by Jonathan Gruber. - The New Palgrave Dictionary of Economics, 2008, 2nd Edition. Abstract links for:
• "market failure" 2016-03-04 at the Wayback Machine by John O. Ledyard
• "bureaucracy" 2016-03-06 at the Wayback Machine by Mancur Olson
• "health insurance, economics of" 2016-03-04 at the Wayback Machine by Joseph P. Newhouse
• "mandated employer provision of employee benefits" 2013-05-28 at the Wayback Machine by Jonathan Gruber
• "public goods" 2013-05-28 at the Wayback Machine by Agnar Sandmo - • Sharun W. Mukand, 2008. "policy reform, political economy of," The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition. Abstract. 2013-05-28 at the Wayback Machine
• James M. Buchanan, 2008. "public debt," The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition. Abstract. 2013-05-22 at the Wayback Machine
• Mrinal Datta-Chaudhuri, 1990. "Market Failure and Government Failure," Journal of Economic Perspectives, 4(3), pp. 25-39..
• Kenneth J. Arrow, 1969. "The Organization of Economic Activity: Issues Pertinent to the Choice of Market versus Non-market Allocations," in Analysis and Evaluation of Public Expenditures: The PPP System. Washington, D.C., Joint Economic Committee of Congress. PDF reprint as pp. 1-16 2017-07-06 at the Wayback Machine (press +).
• Joseph E. Stiglitz, 2009. "Regulation and Failure," in David Moss and John Cisternino (eds.), New Perspectives on Regulation, ch. 1, pp. 11-23. fevral 14, 2010, at the Wayback Machine Cambridge: The Tobin Project. - Gilbert E. Metcalf, 2008. "tax incidence," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract. 2016-03-04 at the Wayback Machine
- Louis Kaplow, 2008. "optimal taxation," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract. 2016-03-04 at the Wayback Machine
- • Agnar Sandmo, 2008."public goods," The New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition. Abstract. 2013-05-28 at the Wayback Machine
• Serge-Christophe Kolm, 1987. "public economics," The New Palgrave: A Dictionary of Economics, v. 3, pp. 1047-48.
• Anthony B. Atkinson and Joseph E. Stiglitz, 1980. Lectures in Public Economics, McGraw-Hill, pp. vii-xi.
• Mancur Olson, 1971, 2nd ed.The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory of Groups, Harvard University Press, Description and chapter-previews links, pp. ix-x. - Abelson, Peter. Public Economics: Principles and Practise. North Ryde, N.S.W.: McGraw-Hill. 2012. 67/68.
- "Peter Suber, SPARC Open Access Newsletter, 11/2/09". legacy.earlham.edu. 2022-03-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-30.
- Myles, Gareth. Public Economics. Cambridge: Cambridge University Press. 2001. 255–256.
Ədəbiyyat
- Arrow, Kenneth J. Social Choice and Individual Values. (1970)
- Atkinson, Anthony B. "On the Measurement of Inequality" Journal of Economic Theory 2 (1970) 244-263 [1]
- Auerbach, Alan J. and Laurence J. Kotlikoff. Dynamic Fiscal Policy. (1987)
- Boiteux, Marcel. "On the Management of Public Monopolies Subject to Budgetary Constraints" Journal of Economic Theory 3 (1971) 219-240
- Corlett, W.J. and . "Complementarity and the Excess Burden of Taxation" The Review of Economic Studies Vol. 21 No. 1 (1953–1954) 21-30
- Dalton, Hugh. "The Measurement of Inequality of Incomes" The Economics Journal Vol. 30, No. 119 (Sep. 1920) 348-361
- Edgeworth, F.Y. "The Pure Theory of Taxation" The Economic Journal Vol. 7 No. 25 (Mar. 1897) 46-70 [2]
- Feldstein, Martin. "Social Security, Induced Retirement, and Aggregate Capital Accumulation" The Journal of Political Economy Vol. 82 No. 5 (Sep.-Oct. 1974) 905-926
- Fisher, Irving. "Income in Theory and Income Taxation in Practice" Econometrica Vol. 5 No. 1 (Jan. 1937) 1-55
- Fisher, Irving. "The Double Taxation of Savings" The American Economic Review Vol. 29 No. 1 (Mar. 1939) 16-33
- Gini, Corrado. "Variability and Mutability" in Memorie di Metodologica Statistica, ed. E. Pizetti and T. Salvemini (1955)
- Harberger, Arnold. "The Incidence of the Corporation Income Tax" The Journal of Political Economy Vol. 70 No. 3 (Jun. 1962) 215-240 [3]
- Lihndahl, Erik. "Just Taxation: A Positive Solution" in Classics in the Theory of Public Finance, ed. R.A. Musgrave and A.T. Peacock (1958) [4]
- Lorenz, M.O. "Methods of Measuring the Concentration of Wealth" American Statistical Association Vol. 9 No. 70 (Jun. 1905) 209-219
- Niskanen, William A. "The Peculiar Economics of Bureaucracy" The American Economic Review Vol. 58, No. 2 (May 1968) 293-305 [5]
- Niskanen, William A. Bureaucracy and Representative Government. (2007)
- Orshansky, Mollie. "Children of the Poor" Social Security Bulletin Vol. 26 No. 7 (July 1963)
- Orshansky, Mollie. "Counting the Poor: Another Look at the Poverty Profile" Social Security Bulletin Vol. 28 No. 1 (Jan. 1965)
- Samuelson, Paul. "The Pure Theory of Public Expenditure" Review of Economics and Statistics, XXXVI (1954), 387-89
- Tiebout, Charles M. "A Pure Theory of Local Expenditure" The Journal of Political Economy Vol. 64, No. 5 (Oct. 1956), 416-424
- Wicksell, Knut. "A New Principle of Just Taxation" in Classics in the Theory of Public Finance, ed. R.A. Musgrave and A.T. Peacock (1958)
Xarici keçidlər
- Journal of Public Economics
- NBER papers in Public Economics
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ictimai iqitsadiyyat ve ya dovlet sektoru iqtisadiyyati dovlet siyasetinin iqtisadi semerelilik ve beraberlik prizmasindan oyrenilmesidir Dovlet iqtisadiyyati rifah iqtisadiyyati nezeriyyesine esaslanir ve neticede sosial rifahi yaxsilasdirmaq ucun bir vasite kimi istifade olunur Dovlet iqtisadiyyati hokumetin iqtisadi bazarlarda istirak etmesi ve ne derecede olmasi barede dusunmek ucun bir cercive temin edir Mikroiqtisadi nezeriyye dovlet mudaxilesi olmadigi teqdirde ozel bazarin semereli neticeler vere bileceyini qiymetlendirmek ucun istifade olunur Bu is dovlet vergi ve xerclerinin tehlilini ehate edir Bu movzu muxtelif movzulari ehate edir xususen de ictimai mallar xarici tesirler ve qeyri kamil reqabet ve dovlet siyasetinin yaradilmasi ve heyata kecirilmesi kimi bazar ugursuzluqlari Umumi texnika ve movzular asagidakilardir dovlet maliyyesi nezeriyyesi ve tetbiqi dovlet siyasetinin tehlili ve inkisafi vergilerin bolusdurulmesinin ve dovlet xerclerinin tesiri bazar iflasinin tehlili ve dovlet iflasi Diqqet ideologiyadan ferqli olaraq analitik ve elmi metodlara ve normativ etik tehlillere yoneldilmisdir Ehate olunan movzu numuneleri vergi yuku optimal vergitutma ve ictimai mal nezeriyyesi Bazar ugursuzluqlariEsas meqale Bazar ugursuzlugu Semereli ve edaletli bazarlarin temin edilmesinde hokumetin rolu yarana bilecek bazar ugursuzluqlarini hell etmekle boyuk olcude guclendirilir Dovlet iqtisadiyyati hokumetin bazar ugursuzluqlarini duzeltmek ucun ne vaxt ve ne derecede iqtisadiyyata mudaxile etmesine diqqet yetirir Hokumetin mudaxilesine bezi numuneler arasinda mudafie kimi saf ictimai mallarin tedaruku cirklenme kimi menfi xarici tesirlerin idareedilmesi ve asimmetrik melumatlar kimi qeyri kamil bazar sertlerinin aradan qaldirilmasi yer alir Ictimai mallar Xalis mallar ve ya kollektiv mallar iki xasseye malikdir reqabet ve istisna edilmemesi Bir nefer terefinden istehlak edilmesi qarsidaki birini mueyyen derecede atesfesanliqdan mehrum etmirse misilsiz bir sey var cunki atesfesanligi seyr eden bir nefer diger insanin bunu etmesine mane olmur Bir sey mumkundur ki istifadesi mueyyen bir insan qrupu ile mehdudlasa bilmez Yene de insanlarin atesfesanliq izlemesine mane ola bilmediyiniz ucun bu mumkundur Xalis bir malin basqa bir numunesi bilikdir Bir kitabi dusunek Kitabin ozu mehv edile biler ve bu sebebden istisna edile biler Ancaq kitabdan elde edilen bilikleri mehv etmek daha cetindir reqabet etmirler ve istisna etmirler Eslinde butun ictimai mallar temiz olaraq tesnif edile bilmez ve ekseriyyeti mueyyen derecede mustesna ve reqabet gosterir Nopok ictimai mallar kimi taninirlar Xalqa mexsus mehsullarin sergilediyi iki unikal xususiyyet yeni reqabet ve mustesnaliq olmamasi sebebinden bazarlarin mudaxile olmadan tesirli miqdarda mehsul istehsal etmesi ehtimali azdir Netice etibari ile semereli bazar tarazligi yaratmaq ucun ictimai mallarin istehsalini tenzimleyen dovletin rolu IstinadlarSerge Christophe Kolm 1987 public economics The New Palgrave A Dictionary of Economics v 3 pp 1047 55 Table of Contents 2013 05 28 at the Wayback Machine Richard A Musgrave 2008 public finance The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition Abstract 2016 03 06 at the Wayback Machine 1959 The Theory of Public Finance A Study in Public Economy J M Buchanan review 1st page Dani Rodrik 1996 Understanding Economic Policy Reform Journal of Economic Literature 34 1 pp 9 41 iyun 6 2013 at the Wayback Machine From The New Palgrave Dictionary of Economics Online 2008 Abstract links for behavioural public economics 2016 03 05 at the Wayback Machine by B Douglas Bernheim and Antonio Rangel fiscal federalism 2016 03 04 at the Wayback Machine by David E Wildasin hazardous waste economics of by Hilary Sigman nutrition and public policy in advanced economies 2016 03 06 at the Wayback Machine by Janet Currie The New Palgrave Dictionary of Economics 2008 2nd Edition Abstract contents links for public finance 2013 05 28 at the Wayback Machine by Richard A Musgrave consumption taxation 2016 03 05 at the Wayback Machine by James M Poterba distributive politics and targeted public spending 2016 03 04 at the Wayback Machine by Brian G Knight generational accounting 2016 03 05 at the Wayback Machine by Jagadeesh Gokhale nutrition and public policy in advanced economies 2016 03 06 at the Wayback Machine by Janet Currie progressive and regressive taxation 2016 03 04 at the Wayback Machine by William Vickrey and Efe A Ok redistribution of income and wealth 2016 03 04 at the Wayback Machine by F A Cowell tax expenditures 2016 03 04 at the Wayback Machine by Daniel N Shaviro taxation and poverty 2013 05 28 at the Wayback Machine by John Karl Scholz welfare state 2016 03 04 at the Wayback Machine by Assar Lindbeck social insurance and public policy 2016 03 04 at the Wayback Machine by Jonathan Gruber The New Palgrave Dictionary of Economics 2008 2nd Edition Abstract links for market failure 2016 03 04 at the Wayback Machine by John O Ledyard bureaucracy 2016 03 06 at the Wayback Machine by Mancur Olson health insurance economics of 2016 03 04 at the Wayback Machine by Joseph P Newhouse mandated employer provision of employee benefits 2013 05 28 at the Wayback Machine by Jonathan Gruber public goods 2013 05 28 at the Wayback Machine by Agnar Sandmo Sharun W Mukand 2008 policy reform political economy of The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition Abstract 2013 05 28 at the Wayback Machine James M Buchanan 2008 public debt The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition Abstract 2013 05 22 at the Wayback Machine Mrinal Datta Chaudhuri 1990 Market Failure and Government Failure Journal of Economic Perspectives 4 3 pp 25 39 Kenneth J Arrow 1969 The Organization of Economic Activity Issues Pertinent to the Choice of Market versus Non market Allocations in Analysis and Evaluation of Public Expenditures The PPP System Washington D C Joint Economic Committee of Congress PDF reprint as pp 1 16 2017 07 06 at the Wayback Machine press Joseph E Stiglitz 2009 Regulation and Failure in David Moss and John Cisternino eds New Perspectives on Regulation ch 1 pp 11 23 fevral 14 2010 at the Wayback Machine Cambridge The Tobin Project Gilbert E Metcalf 2008 tax incidence The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition Abstract 2016 03 04 at the Wayback Machine Louis Kaplow 2008 optimal taxation The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition Abstract 2016 03 04 at the Wayback Machine Agnar Sandmo 2008 public goods The New Palgrave Dictionary of Economics 2nd Edition Abstract 2013 05 28 at the Wayback Machine Serge Christophe Kolm 1987 public economics The New Palgrave A Dictionary of Economics v 3 pp 1047 48 Anthony B Atkinson and Joseph E Stiglitz 1980 Lectures in Public Economics McGraw Hill pp vii xi Mancur Olson 1971 2nd ed The Logic of Collective Action Public Goods and the Theory of Groups Harvard University Press Description and chapter previews links pp ix x Abelson Peter Public Economics Principles and Practise North Ryde N S W McGraw Hill 2012 67 68 Peter Suber SPARC Open Access Newsletter 11 2 09 legacy earlham edu 2022 03 09 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 30 Myles Gareth Public Economics Cambridge Cambridge University Press 2001 255 256 EdebiyyatArrow Kenneth J Social Choice and Individual Values 1970 Atkinson Anthony B On the Measurement of Inequality Journal of Economic Theory 2 1970 244 263 1 Auerbach Alan J and Laurence J Kotlikoff Dynamic Fiscal Policy 1987 Boiteux Marcel On the Management of Public Monopolies Subject to Budgetary Constraints Journal of Economic Theory 3 1971 219 240 Corlett W J and Complementarity and the Excess Burden of Taxation The Review of Economic Studies Vol 21 No 1 1953 1954 21 30 Dalton Hugh The Measurement of Inequality of Incomes The Economics Journal Vol 30 No 119 Sep 1920 348 361 Edgeworth F Y The Pure Theory of Taxation The Economic Journal Vol 7 No 25 Mar 1897 46 70 2 Feldstein Martin Social Security Induced Retirement and Aggregate Capital Accumulation The Journal of Political Economy Vol 82 No 5 Sep Oct 1974 905 926 Fisher Irving Income in Theory and Income Taxation in Practice Econometrica Vol 5 No 1 Jan 1937 1 55 Fisher Irving The Double Taxation of Savings The American Economic Review Vol 29 No 1 Mar 1939 16 33 Gini Corrado Variability and Mutability in Memorie di Metodologica Statistica ed E Pizetti and T Salvemini 1955 Harberger Arnold The Incidence of the Corporation Income Tax The Journal of Political Economy Vol 70 No 3 Jun 1962 215 240 3 Lihndahl Erik Just Taxation A Positive Solution in Classics in the Theory of Public Finance ed R A Musgrave and A T Peacock 1958 4 Lorenz M O Methods of Measuring the Concentration of Wealth American Statistical Association Vol 9 No 70 Jun 1905 209 219 Niskanen William A The Peculiar Economics of Bureaucracy The American Economic Review Vol 58 No 2 May 1968 293 305 5 Niskanen William A Bureaucracy and Representative Government 2007 Orshansky Mollie Children of the Poor Social Security Bulletin Vol 26 No 7 July 1963 Orshansky Mollie Counting the Poor Another Look at the Poverty Profile Social Security Bulletin Vol 28 No 1 Jan 1965 Samuelson Paul The Pure Theory of Public Expenditure Review of Economics and Statistics XXXVI 1954 387 89 Tiebout Charles M A Pure Theory of Local Expenditure The Journal of Political Economy Vol 64 No 5 Oct 1956 416 424 Wicksell Knut A New Principle of Just Taxation in Classics in the Theory of Public Finance ed R A Musgrave and A T Peacock 1958 Xarici kecidlerJournal of Public Economics NBER papers in Public Economics