Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rene Teofil Qiaçint Laennek (fr. René-Théophile-Hyacinthe Laënnec;; 17 fevral 1781[…], Kemper – 13 avqust 1826[…]) — fransız həkimi və anatomu, klinik və anatomik diaqnostik metodun banisi, stetoskopun ixtiraçısı .
| Rene Laennek | |
|---|---|
| Rene Teofil Qiaçint Laennek | |
 | |
| Doğum tarixi | 17 fevral 1781[…] |
| Doğum yeri | Kemper, Finister departamenti Fransa |
| Vəfat tarixi | 13 avqust 1826[…](45 yaşında) |
| Vəfat yeri | Ploare, Finister departamenti Fransa |
| Vəfat səbəbi | vərəm |
| Vətəndaşlığı |  Fransa |
| Elm sahəsi | tibb |
| İş yeri | De Fransa Koleci |
| Alma-mater | Nekker-Anfan-Malyad Hospital mərkəzi |
| Tanınır | Stetoskopu kəşf etmişdir |
| Mükafatları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
1781-ci il fevralın 17-də Kemperdə anadan olub. 1786-cı ildə anası vəfat etdikdən sonra əvvəlcə abbat olan babası, 6 il sonra isə əmisi - məşhur həkim, Nant Universitetinin rektoru Qiyom Laennek tərəfindən tərbiyə edilmişdir.
14 yaşında klassik məktəbi bitirmiş, alman, ingilis, yunan və latın dillərini mükəmməl şəkildə öyrənmişdir. 14 yaşından etibarən Nant xəstəxanalarında tibb elmləri öyrənmiş və səhiyyə bölmələrinə qatılmışdır. Laennekin ən sevimli həkimi ilk əvvəllər münasibətləti soyuq olan Paris Tibb Məktəbinin professoru, Paris Elmlər Akademiyasının və Paris Tibb Akademiyasının üzvü olan fransız cərrah Qiyom Dyupyuitrendir. 1799-cu ildə Respublika Ordusunda cərrah köməkçisi vəzifəsinə xidmətə girdi. 1801-ci ildə Parisdəki klinikalardan birində Napoleonun şəxsi həkimi olan M. Biş və J.Korvizardın rəhbərliyi altında işləmişdir. 1802-ci ildə peritonitin əlamətlərinin təsvirinə həsr olunmuş ilk elmi əsəri çap olunmuşdur. Qısa bir müddət sonra isə qaraciyər sirrozu və beyinin membranlarının anatomiyası haqqında məqalələri dərc edildi. 1804-cü ildə Laennek "Hippokratın təlimləri və praktik tibb" mövzusunda dissertasiya işini müdafiə etdi. Sonra özəl tibbi təcrübə ilə məşğul oldu, həmçinin xəstələrin müşahidələrinin nəticələrinə dair bir çox məqalə dərc etdirdi. 1814-cü ildə "Tibbi Jurnalı"nın baş redaktoru oldu. 1816-cı ildən Parisdəki Nekker Xəstəxanasında həkim olaraq çalışmışdı.
Stetoskopun kəşfi
1816-cı ildə Laennek bir stetoskopu icad etdi və xəstələri dinləmək üçün yeni bir metod hazırladı. Bu hadisəni Laennekin özü belə təsvir edir: "Məni ürək xəstəliyinin əlamətləri olan gənc bir qadını yoxlamağa dəvət etmişdilər. Onun bədəni həddən artıq piyli olduğundan ürək döyüntülərini eşitmək mümkün olmadı. Bütün göstərdiyim səylər heç bir nəticə vermədi. Ancaq xəstənin yaşı və cinsi yuxarıda göstərilən tədqiqat metodunu həyata keçirməyə imkan vermədiyi üçün məşhur akustik fenomeni xatırladım: içi boş ağacın bir ucuna qulaq qoyaraq onun digər ucuna toxunmağı mükəmməl bir şəkildə eşidə bilərsiniz. Bir vərəq götürdüm ondan dar bir silindr hazırladım. Onun bir ucunu ürək bölgəsinə yerləşdirdim və qulağımı o biri ucuna qoyaraq ürəyim döyüntüsünü eşitməyə cəhd etdim. Ürəyin döyüntüsünü aydın eşitdiyim üçün həm sevindim həm də təəccübləndim. Çünki, nəticə təsəvvür etdiyimdən daha da əla oldu. Mən dərhal bu qənaətə gəldim ki, bu vasitə yalnız sinə içərisində səs-küy meydana gəlməsinə səbəb olan bütün hərəkətləri öyrənmək üçün deyil, nəfəs, səs, xırıltı və bəlkə də plevra boşluğuna və ya perikardial kisəyə tökülən mayenin dalğalanmalarını öyrənmək üçün tətbiq edilə bilən qiymətli bir tədqiqat metodu ola bilər".
Əlbəttə ki, uzun müddət qatlanmış bir dəftər istifadə etmək mümkün deyildi və Laennek daha davamlı bir cihaz yaratmaq arzusunda idi. O, bunun üçün qamışdan şabalıda qədər bir çox materialları sınadı. Nəhayyət istədiyini qoz ağacında tapdı(tornaçı cihazının arxasında şəxsən özü durmuşdu!). O, öz ixtirasını "Le Cylindre" - uzunluğu 12 düym və diametri 1,5 düym olan "silindr" adlandırdı.
Laennekin yeni bir alət ilə müayinə etdiyi ilk xəstənin adı Marie Melaniya Basset (Marie Melanie Basset)idi. Sonralar Laennek ixtirasının adını "stetoskop" ("sinənin müayinəçisi") olaraq dəyişdirdi. O icad etdiyi cihazdan istifadə edərək sinə boşluğu xəstəliklərinin əlamətlərini də aşkar etdi, onlara dəqiq bir şərh verdi, klinik məlumatları patoloji nəticələr ilə müqayisə etdi.
1818-ci ilin fevralında Tibb Cəmiyyətinin iclasında o, apardığı araşdırmanın nəticələrini təqdim etdi və 1819-cu ilin aprelində "Dolayı Auskultasiya və ağciyər və ürək xəstəlikləri haqqında traktat" nəşr etdirdi. Onların hər birinə bir nüsxəyə stetoskop əlavə edilmişdi. Traktatda Laennek digərləri ilə birlikdə ilk dəfə olaraq ağciyər vərəminin klinik vəziyyətinin dəqiq təsvirini vermiş və bu xəstəliyin anatomik mənzərəsini təqdim etmişdi. O, vərəm xəstəliyinin sağalma ehtimalını göstərmiş və yara izləri dairələrindən nümunələr vermişdir. Vərəm xəstəliyinin tətqiqi Laennekin həyatı hesabına başa gəlmişdi. O, tədqiqatlar apararkən vərəmli xəstələrin cəsədlərini yarırdı və bu əsnada Parisdəki fəaliyyətinin ilk əvvəlində vərəmli bir xəstəni tədqiqi edərkən baş barmağını zədələmişdi. Barmaqda sonradan tüberküloz yarası meydana gəlmişdir. Laennek yazırdı ki, o, iki dəfə yaranı lapislə (nitrat turşusu) yandırmışdı və yoluxmadığına tam əmin olmuşdur. Lakin o, 21 ildən sonra vərəmdən öldü.
"Kollec de France"nin professoru seçilmiş və Tibb Akademiyasının üzvü olmuşdur, Şaritedə kafedra qəbul etmişdir.
1826-cı il 13 avqustunda Kerluanekdə vərəm xəstəliyindən ölmüşdür.
Xatirəsi
Nəşrlər
- Propositions sur la doctrine d’Hippocrate, relativement à la médecine pratique, présentées et soutenues à l'École de médecine de Paris, le 22 prairial an XII (tibbi dissertasiya, 1804)
- De l’Auscultation médiate, ou Traité du diagnostic des maladies des poumons et du coeur, fondé principalement sur ce nouveau moyen d’exploration ( iki cilddə, 1819) 1 2
- Traité inédit sur l’anatomie pathologique, ou Exposition des altérations visibles qu'éprouve le corps humain dans l'état de maladie (1884)
- La Guerre des Vénètes : poème épique héroï-comique (1931)
Ədəbiyyat
Rus dilində
- Суворова Р. В. Выдающийся врач Франции (К 175-летию со дня рождения Р. Лаеннека) // Проблемы туберкулёза, 1956, № 4.
- Михайлов Ф. А. Р. Т. Г. Лаэннек (1781—1826) // Клиническая медицина, 1967, т. 45, № 12.
- Ларинский Н. Е. История физикальных методов диагностики / Н. Е. Ларинский, М. А. Бутов, А. В. Сахаров, С. В. Викулин, А. А. Низов; под редакцией М. А. Бутова (посвящается 190-летию открытия Рене Теофиля Гиацинта Лаэннека). — Рязань: РязГМУ, 2007. — 216 с.
Fransız dilində
- Commémoration du bicentenaire de la naissance de Laennec (1781—1926). Actes du colloque du Collège de France. — Paris, 1981.
- A. de Corbie. La vie ardente de Laennec, Ed. SP ES. — Paris, 1950, 191 p.
- G. Kervella. Laenneg medisin, Al Liamm. — Brest, 1985.
- R. Kervran. Laennec, médecin breton, Hachette. — Paris, 1955.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Roguin A., Rogers K. René Laënnec // Encyclopædia Britannica (ing.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rene Teofil Qiacint Laennek fr Rene Theophile Hyacinthe Laennec 17 fevral 1781 Kemper 13 avqust 1826 fransiz hekimi ve anatomu klinik ve anatomik diaqnostik metodun banisi stetoskopun ixtiracisi Rene LaennekRene Teofil Qiacint LaennekDogum tarixi 17 fevral 1781 1781 02 17 Dogum yeri Kemper Finister departamenti FransaVefat tarixi 13 avqust 1826 1826 08 13 45 yasinda Vefat yeri Ploare Finister departamenti FransaVefat sebebi veremVetendasligi FransaElm sahesi tibbIs yeri De Fransa KoleciAlma mater Nekker Anfan Malyad Hospital merkeziTaninir Stetoskopu kesf etmisdirMukafatlari Fexri Legion ordeni Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiLaennekin stetoskopu 1781 ci il fevralin 17 de Kemperde anadan olub 1786 ci ilde anasi vefat etdikden sonra evvelce abbat olan babasi 6 il sonra ise emisi meshur hekim Nant Universitetinin rektoru Qiyom Laennek terefinden terbiye edilmisdir 14 yasinda klassik mektebi bitirmis alman ingilis yunan ve latin dillerini mukemmel sekilde oyrenmisdir 14 yasindan etibaren Nant xestexanalarinda tibb elmleri oyrenmis ve sehiyye bolmelerine qatilmisdir Laennekin en sevimli hekimi ilk evveller munasibetleti soyuq olan Paris Tibb Mektebinin professoru Paris Elmler Akademiyasinin ve Paris Tibb Akademiyasinin uzvu olan fransiz cerrah Qiyom Dyupyuitrendir 1799 cu ilde Respublika Ordusunda cerrah komekcisi vezifesine xidmete girdi 1801 ci ilde Parisdeki klinikalardan birinde Napoleonun sexsi hekimi olan M Bis ve J Korvizardin rehberliyi altinda islemisdir 1802 ci ilde peritonitin elametlerinin tesvirine hesr olunmus ilk elmi eseri cap olunmusdur Qisa bir muddet sonra ise qaraciyer sirrozu ve beyinin membranlarinin anatomiyasi haqqinda meqaleleri derc edildi 1804 cu ilde Laennek Hippokratin telimleri ve praktik tibb movzusunda dissertasiya isini mudafie etdi Sonra ozel tibbi tecrube ile mesgul oldu hemcinin xestelerin musahidelerinin neticelerine dair bir cox meqale derc etdirdi 1814 cu ilde Tibbi Jurnali nin bas redaktoru oldu 1816 ci ilden Parisdeki Nekker Xestexanasinda hekim olaraq calismisdi Stetoskopun kesfi1816 ci ilde Laennek bir stetoskopu icad etdi ve xesteleri dinlemek ucun yeni bir metod hazirladi Bu hadiseni Laennekin ozu bele tesvir edir Meni urek xesteliyinin elametleri olan genc bir qadini yoxlamaga devet etmisdiler Onun bedeni hedden artiq piyli oldugundan urek doyuntulerini esitmek mumkun olmadi Butun gosterdiyim seyler hec bir netice vermedi Ancaq xestenin yasi ve cinsi yuxarida gosterilen tedqiqat metodunu heyata kecirmeye imkan vermediyi ucun meshur akustik fenomeni xatirladim ici bos agacin bir ucuna qulaq qoyaraq onun diger ucuna toxunmagi mukemmel bir sekilde eside bilersiniz Bir vereq goturdum ondan dar bir silindr hazirladim Onun bir ucunu urek bolgesine yerlesdirdim ve qulagimi o biri ucuna qoyaraq ureyim doyuntusunu esitmeye cehd etdim Ureyin doyuntusunu aydin esitdiyim ucun hem sevindim hem de teeccublendim Cunki netice tesevvur etdiyimden daha da ela oldu Men derhal bu qenaete geldim ki bu vasite yalniz sine icerisinde ses kuy meydana gelmesine sebeb olan butun hereketleri oyrenmek ucun deyil nefes ses xirilti ve belke de plevra bosluguna ve ya perikardial kiseye tokulen mayenin dalgalanmalarini oyrenmek ucun tetbiq edile bilen qiymetli bir tedqiqat metodu ola biler Elbette ki uzun muddet qatlanmis bir defter istifade etmek mumkun deyildi ve Laennek daha davamli bir cihaz yaratmaq arzusunda idi O bunun ucun qamisdan sabalida qeder bir cox materiallari sinadi Nehayyet istediyini qoz agacinda tapdi tornaci cihazinin arxasinda sexsen ozu durmusdu O oz ixtirasini Le Cylindre uzunlugu 12 duym ve diametri 1 5 duym olan silindr adlandirdi Laennekin yeni bir alet ile muayine etdiyi ilk xestenin adi Marie Melaniya Basset Marie Melanie Basset idi Sonralar Laennek ixtirasinin adini stetoskop sinenin muayinecisi olaraq deyisdirdi O icad etdiyi cihazdan istifade ederek sine boslugu xesteliklerinin elametlerini de askar etdi onlara deqiq bir serh verdi klinik melumatlari patoloji neticeler ile muqayise etdi 1818 ci ilin fevralinda Tibb Cemiyyetinin iclasinda o apardigi arasdirmanin neticelerini teqdim etdi ve 1819 cu ilin aprelinde Dolayi Auskultasiya ve agciyer ve urek xestelikleri haqqinda traktat nesr etdirdi Onlarin her birine bir nusxeye stetoskop elave edilmisdi Traktatda Laennek digerleri ile birlikde ilk defe olaraq agciyer vereminin klinik veziyyetinin deqiq tesvirini vermis ve bu xesteliyin anatomik menzeresini teqdim etmisdi O verem xesteliyinin sagalma ehtimalini gostermis ve yara izleri dairelerinden numuneler vermisdir Verem xesteliyinin tetqiqi Laennekin heyati hesabina basa gelmisdi O tedqiqatlar apararken veremli xestelerin cesedlerini yarirdi ve bu esnada Parisdeki fealiyyetinin ilk evvelinde veremli bir xesteni tedqiqi ederken bas barmagini zedelemisdi Barmaqda sonradan tuberkuloz yarasi meydana gelmisdir Laennek yazirdi ki o iki defe yarani lapisle nitrat tursusu yandirmisdi ve yoluxmadigina tam emin olmusdur Lakin o 21 ilden sonra veremden oldu Kollec de France nin professoru secilmis ve Tibb Akademiyasinin uzvu olmusdur Saritede kafedra qebul etmisdir 1826 ci il 13 avqustunda Kerluanekde verem xesteliyinden olmusdur XatiresiLaennek stetoskopla telebelerin qarsisinda xesteni muayine edir Teobald Cartanin sekili Rene Laennekin adi 1902 ci ilde Sent Nazarda suya buraxilan yuk gemisi olan yelkenli frigata verilmisdir sonradan Oldenburq hazida Suomen Youtsen Laennek kucesi ve Lionda metro stansiyasi Fransa NesrlerPropositions sur la doctrine d Hippocrate relativement a la medecine pratique presentees et soutenues a l Ecole de medecine de Paris le 22 prairial an XII tibbi dissertasiya 1804 De l Auscultation mediate ou Traite du diagnostic des maladies des poumons et du coeur fonde principalement sur ce nouveau moyen d exploration iki cildde 1819 1 2 Traite inedit sur l anatomie pathologique ou Exposition des alterations visibles qu eprouve le corps humain dans l etat de maladie 1884 La Guerre des Venetes poeme epique heroi comique 1931 EdebiyyatRus dilinde Suvorova R V Vydayushijsya vrach Francii K 175 letiyu so dnya rozhdeniya R Laenneka Problemy tuberkulyoza 1956 4 Mihajlov F A R T G Laennek 1781 1826 Klinicheskaya medicina 1967 t 45 12 Larinskij N E Istoriya fizikalnyh metodov diagnostiki N E Larinskij M A Butov A V Saharov S V Vikulin A A Nizov pod redakciej M A Butova posvyashaetsya 190 letiyu otkrytiya Rene Teofilya Giacinta Laenneka Ryazan RyazGMU 2007 216 s Fransiz dilinde Commemoration du bicentenaire de la naissance de Laennec 1781 1926 Actes du colloque du College de France Paris 1981 A de Corbie La vie ardente de Laennec Ed SP ES Paris 1950 191 p G Kervella Laenneg medisin Al Liamm Brest 1985 R Kervran Laennec medecin breton Hachette Paris 1955 IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Roguin A Rogers K Rene Laennec Encyclopaedia Britannica ing