Bu məqalənin sonunda mənbə siyahısı var, lakin mətndaxili mənbələr heç və ya kifayət qədər istifadə edilmədiyi üçün bəzi məlumatların mənbəsi bilinmir. |
Hipergolik yanacaq, hipergolik impuls, hipergolik reaksiya və ya hipergolik propellant, ətrafdakı temperatur və təzyiq kimi fiziki dəyərlərdən asılı olmayaraq başqa bir kimyəvi birləşmə ilə birləşdirildikdə qəfildən parlaya və alovlanma qabiliyyətinə malik yüksək reaktiv və yanıcı birləşmələrə verilən ümumi addır. Hipergolik yanacaq, xüsusilə atmosfer xaricindəki tətbiqlərdə raketlərin hipergolik mühərriklərlə oksigendən müstəqil şəkildə yanmasını təmin edir. Burada istifadə olunan impulslardan biri yanacaq, digəri isə yüksəldici və ya oksidləşdirici adlanır. Ümumiyyətlə, müasir kosmik tətbiqlərdə ən çox istifadə olunan hipergolik yanacaqlar asimmetrik dimetil hidrazin və diazot tetraoksid birləşməsindən ibarətdir.
Tarixi
Sovet tədqiqatçısı Valentin Qluşko 1931-ci ildə hipergolik yanacaqla raket mühərrikini sınaqdan keçirdi. Əvvəlcə mühərriklərin "kimyəvi alovlanması" üçün karbon disulfidində həll olunan fosforun kerosin / azot turşusunun mühərriklərə yüklənməsinidə istifadə edilmişdir.
1935-ci ildən başlayaraq, Alman Aeronavtika İnstitutunun professoru O. Lutz 1000-dən çox öz-özünə atəş açan eksperimentlər aparmışdır. O, Walter şirkətinə konsentrat hidrogen peroksid ilə alovlanan C-Stoffun inkişafında kömək etdi. BMW müxtəlif aminlər, ksilidinlər və anilinlərin birləşməsi ilə hipergolik turşu qarışığı yandıran mühərriklər hazırladı.
Hiperqolik propellanlar, 1940-cı ildə ABŞ-da GALCIT və Navy Annapolis tədqiqatçıları tərəfindən müstəqil olaraq üçüncü dəfə kəşf edildi. Anilin və nitrat turşusu ilə işləyən mühərriklər hazırladılar. Robert Goddard, Reaction Motors və Curtiss-Wright, reaktivlə kiçik raketlərin havaya qalxması (JATO) üçün 1940-cı illərin əvvəllərində anilin / azot turşusu mühərrikləri üzərində çalışdılar.
"Hiperqol" terminologiyası, Almaniyanın Brunswick Texniki Universitetində Dr. Wolfgang Nöggerath tərəfindən hazırlanmışdır. Ay açılışlarında istifadə olunan Apollo Ays Modulu həm enmə, həm də enmə raket mühərriklərində hipergolik yanacaq kimi istifadə etdilər.
Mənbə
- O. Lutz, in History of German Guided Missiles Development, 1957
- Sutton, George P., History of Liquid Propellant Rocket Engines
- The Papers of Robert H. Goddard
- Botho, Stüwe (1998), Peenemünde West: Die Erprobungsstelle der Luftwaffe für geheime Fernlenkwaffen und deren Entwicklungsgeschichte, Peene Münde West: Weltbildverlag, p. 220, (in German)
- Clark (1972), p.214
- A Summary of NASA and USAF Hypergolic Propellant Related Spills and Fires at the Internet Archive
- "Toxic Propellant Hazards" on YouTube
- Clark (1972), p.45
- "The Hindu : ISRO tests Vikas engine". web.archive.org. 2014–03-23. Retrieved 2019–07-29.
- T. A. Heppenheimer, Development of the Shuttle, 1972–1981. Smithsonian Institution Press, 2002. .
- "Space Launch Report: Ariane 5 Data Sheet".
- "SpaceX Updates — December 10, 2007". SpaceX. 2007–12-10. Archived from the original on January 4, 2011. Retrieved 2010–02-03.
- Brown, Charles D. (2003). Elements of spacecraft design. AIAA. p. 211. .
- "High Test Peroxide" (pdf). Retrieved July 11, 2014.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalenin sonunda menbe siyahisi var lakin metndaxili menbeler hec ve ya kifayet qeder istifade edilmediyi ucun bezi melumatlarin menbesi bilinmir Lutfen menbeleri uygun sekilde metnin daxilinde yerlesdirerek meqalenin tekmillesdirilmesine komek edin Hipergolik yanacaq hipergolik impuls hipergolik reaksiya ve ya hipergolik propellant etrafdaki temperatur ve tezyiq kimi fiziki deyerlerden asili olmayaraq basqa bir kimyevi birlesme ile birlesdirildikde qefilden parlaya ve alovlanma qabiliyyetine malik yuksek reaktiv ve yanici birlesmelere verilen umumi addir Hipergolik yanacaq xususile atmosfer xaricindeki tetbiqlerde raketlerin hipergolik muherriklerle oksigenden musteqil sekilde yanmasini temin edir Burada istifade olunan impulslardan biri yanacaq digeri ise yukseldici ve ya oksidlesdirici adlanir Umumiyyetle muasir kosmik tetbiqlerde en cox istifade olunan hipergolik yanacaqlar asimmetrik dimetil hidrazin ve diazot tetraoksid birlesmesinden ibaretdir Hipergolik yanacaq hidrazin kosmik zonduna yuklenir Xidmetci zererli materiallara gore tam geyinir TarixiSovet tedqiqatcisi Valentin Qlusko 1931 ci ilde hipergolik yanacaqla raket muherrikini sinaqdan kecirdi Evvelce muherriklerin kimyevi alovlanmasi ucun karbon disulfidinde hell olunan fosforun kerosin azot tursusunun muherriklere yuklenmesinide istifade edilmisdir 1935 ci ilden baslayaraq Alman Aeronavtika Institutunun professoru O Lutz 1000 den cox oz ozune ates acan eksperimentler aparmisdir O Walter sirketine konsentrat hidrogen peroksid ile alovlanan C Stoffun inkisafinda komek etdi BMW muxtelif aminler ksilidinler ve anilinlerin birlesmesi ile hipergolik tursu qarisigi yandiran muherrikler hazirladi Hiperqolik propellanlar 1940 ci ilde ABS da GALCIT ve Navy Annapolis tedqiqatcilari terefinden musteqil olaraq ucuncu defe kesf edildi Anilin ve nitrat tursusu ile isleyen muherrikler hazirladilar Robert Goddard Reaction Motors ve Curtiss Wright reaktivle kicik raketlerin havaya qalxmasi JATO ucun 1940 ci illerin evvellerinde anilin azot tursusu muherrikleri uzerinde calisdilar Insan ucusu ucun istifade olunan ilk hipergolik surusen raket muherriki 1942 45 ci illerdeki Walter 109 509A Hiperqol terminologiyasi Almaniyanin Brunswick Texniki Universitetinde Dr Wolfgang Noggerath terefinden hazirlanmisdir Ay acilislarinda istifade olunan Apollo Ays Modulu hem enme hem de enme raket muherriklerinde hipergolik yanacaq kimi istifade etdiler MenbeO Lutz in History of German Guided Missiles Development 1957 Sutton George P History of Liquid Propellant Rocket Engines The Papers of Robert H Goddard Botho Stuwe 1998 Peenemunde West Die Erprobungsstelle der Luftwaffe fur geheime Fernlenkwaffen und deren Entwicklungsgeschichte Peene Munde West Weltbildverlag p 220 ISBN 9783828902947 in German Clark 1972 p 214 A Summary of NASA and USAF Hypergolic Propellant Related Spills and Fires at the Internet Archive Toxic Propellant Hazards on YouTube Clark 1972 p 45 The Hindu ISRO tests Vikas engine web archive org 2014 03 23 Retrieved 2019 07 29 T A Heppenheimer Development of the Shuttle 1972 1981 Smithsonian Institution Press 2002 ISBN 1 58834 009 0 Space Launch Report Ariane 5 Data Sheet SpaceX Updates December 10 2007 SpaceX 2007 12 10 Archived from the original on January 4 2011 Retrieved 2010 02 03 Brown Charles D 2003 Elements of spacecraft design AIAA p 211 ISBN 978 1 56347 524 5 High Test Peroxide pdf Retrieved July 11 2014