Yağçiçəyi (lat. Camelina) — kələmkimilər fəsiləsinin ot cinsinə aid bitki növü.
Yağçiçəyi | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: ???: Yağçiçəyi | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Əhəmiyyəti
Yağçiçəyindən alınan yağ texniki məqsədlər üçün istifadə edilir. Sənayenin lak-boya, sabunbişirmə və s. sahələrində istifadə edilir. Onun qidalılıq dəyəri o qədər də yüksək deyildir. Lakin, bəzi yerlərdə əhali yağçiçəyi yağını yüksək qiymətləndirərək istifadə edir. Yağçiçəyindən alınan jmıx qüvvəli yem kimi istifadə olunur. Yağçiçəyindən əldə olunan jmıxın 100 kq-da 115 yem vahidi vardır. Jmıxın 1 kq-da 270 qr. həzm olunan protein vardır. Vegetasiya müddəti qısa olduğu üçün şaxta vurmuş payızlıq bitkilərin yerində təkrar səpin aparmaq, seyrəkliyi aradan qaldırmaq üçün, bəzi rayonlarda isə kövşənlik əkinlərdə istifadə oluna bilər.
Botaniki xüsusiyyətləri
Mədəni şəkildə yağçiçəyinin iki növünə rast gəlinir: 1) Yazlıq yağçiçəyi (Camelina sativa Crantz), 2) Payızlıq yağçiçəyi (Camelina silvestris Waller). Yazlıq yağçiçəyi daha geniş yayılmışdır. Hündürlüyü 80 sm-ə qədər olan birillik bitkidir. Gövdəsi nazik, budaqlanandır. Yarpaqları lansetşəkilli, gödək saplaqlı demək olar ki, oturaq, kənarları zəif dişlidir. Çiçək qrupu salxım, çiçəkləri xırda, sarımtıl rənglidir. Meyvəsi armudşəkilli, qınlı qutucuqdur. Yetişdikdə iki hissəyə ayrılır. Toxumları xırdadır. Uzadılmış ovalşəkilli, qəhvəyi-qırmızı rənglidir. 1000 toxumunun kütləsi 1,0-1,5 qr-dır (rəngli şəkil 19). Toxumunun tərkibində 26-46%-ə qədər yağ olur.
Yayılması
Yazlıq yağçiçəyi əsasən qərbi və şərqi Sibirdə, Bolqarıstanda, Volqaboyunda və Qazaxıstanda geniş yayılmışdır. Payızlıq yağçiçəyi də Volqaboyunda az miqdarda becərilir ki, onun məhsuldarlığı yazlıq yağçiçəyindən yüksək olur. Yağçiçəyi hektardan 6-8 sent, yüksək aqrotexniki şəraitdə isə 10-12 sent toxum məhsulu verir.
İstinadlar
- Al-Shehbaz I. A. A generic and tribal synopsis of the Brassicaceae (Cruciferae) (ing.). // Taxon: Official News Bulletin of the International Society for Plant Taxonomy Utrecht: IAPT, Wiley, 2012. Vol. 61, Iss. 5. P. 938. ISSN 0040-0262; 1996-8175 doi:10.1002/(ISSN)1996-8175
- H. S. HÜMBƏTOV, V. V. BƏŞİROV V. R. MOHUMAYEV " YAĞLI VƏ EFİR YAĞLI BİTKİLƏR" BAKI 2016
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yagciceyi lat Camelina kelemkimiler fesilesinin ot cinsine aid bitki novu YagciceyiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste KelemciceklilerFesile KelemkimilerCins Kelem YagciceyiBeynelxalq elmi adiCamelina Crantz 1762Sekil axtarisiITIS 22598NCBI 71323EOL 71323EhemiyyetiYagciceyinden alinan yag texniki meqsedler ucun istifade edilir Senayenin lak boya sabunbisirme ve s sahelerinde istifade edilir Onun qidaliliq deyeri o qeder de yuksek deyildir Lakin bezi yerlerde ehali yagciceyi yagini yuksek qiymetlendirerek istifade edir Yagciceyinden alinan jmix quvveli yem kimi istifade olunur Yagciceyinden elde olunan jmixin 100 kq da 115 yem vahidi vardir Jmixin 1 kq da 270 qr hezm olunan protein vardir Vegetasiya muddeti qisa oldugu ucun saxta vurmus payizliq bitkilerin yerinde tekrar sepin aparmaq seyrekliyi aradan qaldirmaq ucun bezi rayonlarda ise kovsenlik ekinlerde istifade oluna biler Botaniki xususiyyetleriMedeni sekilde yagciceyinin iki novune rast gelinir 1 Yazliq yagciceyi Camelina sativa Crantz 2 Payizliq yagciceyi Camelina silvestris Waller Yazliq yagciceyi daha genis yayilmisdir Hundurluyu 80 sm e qeder olan birillik bitkidir Govdesi nazik budaqlanandir Yarpaqlari lansetsekilli godek saplaqli demek olar ki oturaq kenarlari zeif dislidir Cicek qrupu salxim cicekleri xirda sarimtil renglidir Meyvesi armudsekilli qinli qutucuqdur Yetisdikde iki hisseye ayrilir Toxumlari xirdadir Uzadilmis ovalsekilli qehveyi qirmizi renglidir 1000 toxumunun kutlesi 1 0 1 5 qr dir rengli sekil 19 Toxumunun terkibinde 26 46 e qeder yag olur YayilmasiYazliq yagciceyi esasen qerbi ve serqi Sibirde Bolqaristanda Volqaboyunda ve Qazaxistanda genis yayilmisdir Payizliq yagciceyi de Volqaboyunda az miqdarda becerilir ki onun mehsuldarligi yazliq yagciceyinden yuksek olur Yagciceyi hektardan 6 8 sent yuksek aqrotexniki seraitde ise 10 12 sent toxum mehsulu verir IstinadlarAl Shehbaz I A A generic and tribal synopsis of the Brassicaceae Cruciferae ing Taxon Official News Bulletin of the International Society for Plant TaxonomyUtrecht IAPT Wiley 2012 Vol 61 Iss 5 P 938 ISSN 0040 0262 1996 8175 doi 10 1002 ISSN 1996 8175 H S HUMBETOV V V BESIROV V R MOHUMAYEV YAGLI VE EFIR YAGLI BITKILER BAKI 2016