Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Polşa-İsveç müharibəsi (1626-1629) —17-ci əsrdə İsveç İmperiyası ilə Polşa arasındakı qarşıdurmanın dördüncü döyüşüdür. (1600-1611, 1617-1618 və 1620-1625-ci illərdən sonra). 1626-cı ildə başlamış və dörd il sonra Altmark müqaviləsi ilə, sonra Stuhmsdorfdakı Stuhmsdorf müqaviləsi ilə başa çatmışdır.
| Polşa-İsveç müharibəsi | |||
|---|---|---|---|
| Otuzillik müharibə və Polşa-İsveç müharibələri | |||
| Tarix | 1626-1629 | ||
| Yeri | Baltik dənizi, Polşa, Litva, Prussiya | ||
| Nəticəsi | Altmark müqaviləsi, Stuhmsdorf müqaviləsi | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
Hadisələr
1626
Müharibənin ilk qarşılaşması, II Gustaf Adolfun rəhbərliyi altındakı 4.900 nəfərlik bir İsveç ordusunun Jan Stanisław Sapieha rəhbərliyi altındakı 2000 nəfərlik Polşa-Litva Birliyi qüvvələrini pusquya saldığı Latviya yaxınlığında baş verdi. Litva komandiri Jan məğlub oldu və əsəb pozuntusu keçirdi.
1626-cı ilin mayında Kral II Gustaf Adolf Krallıq Prussiyasını işğal etməyə başladı. 125 gəmidən ibarət bir donanmanın müşayiəti ilə 8 mindən çox (1000 süvari də daxil olmaqla) əsgərdən ibarət İsveç qüvvələri Baltiysk yaxınlığında Prussiya Hersoqluğu ərazisinə çıxdılar. Bu hərəkat Reç Pospolita üçün sürpriz oldu, müdafiəyə gecikdilər və II Gustaf Prussiyanın passiv dəstəyi ilə asanlıqla 16 şəhəri ələ keçirdi. Bu şəhərlərin əksəriyyətində protestantlar yaşayırdılar və ortaq dindaşları hesab etdikləri Lüteran İsveç qüvvələrinə qapılarını açdılar. Ancaq İsveç Kralı öz kiçik ordusunu və müdafiə donanmasını qoruyan Dansiq (Qdansk) şəhərini ala bilmədi. Kral Gustavus Adolphus, Danziqə etdiyi kütləvi hücum zamanı onun ordusunda 22 mindən çox əsgər var idi. Polşa kralı III Zygmunt Waza, müdafiə olunmaq məqsədi ilə mübarizə apararkən, himayəçisi olduğu Prussiya Hersoqluğundan dəstək almadı. Şimala 11000 nəfərlik bir ordu ilə yerləşdi və Gniewdə Kral Gustavus Adolphusun 8.150 piyada, 1750 süvari və 74 artilleriyaya malik dəstəsinə qarşı döyüşmüşdür. 1626-cı il sentyabrın 22-dən oktyabrın 1-dək davam etmiş olan münaqişə III Ziqmuntun ordusunu geri çəkməsi ölkənin hər yerindən ehtiyat qüvvələr gətirməsinə qədər bir neçə gün davam etdi.
1627
Hetman Koniecpolski 2 aprel 1627-ci ildə Puck şəhərini geri aldı. İsveçlilər Koniecpolskiyi Vistula və Pomeraniya vasitəsilə iki istiqamətdən vurmağı planlaşdırdılar. Vistula seli İsveçin planlarını pozdu və Koniecpolskinin Pomeraniyadan gələn düşmən birləşmələrinin qarşısını almasını təmin etdi. Aprelin ortalarında Koniecpolski (2150 yüngül süvari, 3290 kazak süvarisi, 2515 qərb piyadası, 1620 Polşa piyadası, 1,265 dragon və 2000 Ukrayna kazakları ilə) Czarne (Hammerstein) şəhərində bir İsveç qüvvəsini mühasirəyə aldı və onları məğlub etdi. Bu qələbə sayəsində Brandenburg Elektoru George William kral III Zygmunt Wazanın dəstəyini almasına inandırdı.
1628
1628-ci ildə bir ordusu olmayan Polşa qüvvələri hücumlarını dayandırmalı və müdafiəyə keçməli oldular. İsveç qüvvələri Nowy və Brodnica şəhərlərini ələ keçirdilər. Hetman Koniecpolski əlində olan azsaylı qüvvələrindən ən səmərəli şəkildə istifadə edərək hücum etdi - piyada və artilleriya atəşi, sürətli süvarilər ilə yaxın məsafəli döyüşlərdə üstünlük qazandı. O vaxta qədər müharibə bir manevr döyüşünə çevrilmişdi, tərəflər digəri ilə ərazi və istehkam üstünlükləri olmadan qarşı-qarşıya gəlmək istəmirdilər. Epidemik xəstəliklərinin çox sayda insanı və atı məhv etdiyi İsveçin işğalçı qarnizon qoşunları üçün pis bir il olmuşdu.
1629
Kral Gustavus Adolphus İsveçdə qışlayarkən və Hetman Koniecpolski Varşavada olarkən Stanislav Potockinin idarəsi altındakı Polşa qüvvələri Marşal Herman Wrangelin rəhbərliyi altındakı İsveç ordusu ilə qarşılaşdığı Gorznonda ağır məğlubiyyətə uğradı: Polyaklar 700 ölü və yaralı, 600 əsir verərkən, İsveçlilər yalnız 30 ölü və 60 yaralı ilə qalib gəldilər. Məğlubiyyəti eşidən Seym, ordu üçün vəsait toplamağa razı oldu və Müqəddəs Roma İmperiyasından hərbi yardım aldı. Ancaq Koniecpolski Krallıq Prussiyasındakı müxtəlif strateji qalalardan çəkilməli oldu: zaman keçdikcə Putziq limanını geri almağı bacardı.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Polsa Isvec muharibesi 1626 1629 17 ci esrde Isvec Imperiyasi ile Polsa arasindaki qarsidurmanin dorduncu doyusudur 1600 1611 1617 1618 ve 1620 1625 ci illerden sonra 1626 ci ilde baslamis ve dord il sonra Altmark muqavilesi ile sonra Stuhmsdorfdaki Stuhmsdorf muqavilesi ile basa catmisdir Polsa Isvec muharibesiOtuzillik muharibe ve Polsa Isvec muharibeleriTarix 1626 1629Yeri Baltik denizi Polsa Litva PrussiyaNeticesi Altmark muqavilesi Stuhmsdorf muqavilesiMunaqise terefleriIsvec Imperiyasi Polsa Polsa Litva Ittifaqi Muqeddes Roma imperiyasiKomandan lar Axel Oxenstierna Herman Wrangel Jacob De la Gardie Gustav Horn Jindrich Matyas Thurn III Zygmunt Waza Stanislaw Koniecpolski Aleksander Gosiewski Jan Stanislaw Sapieha Lew Sapieha Stanislaw Potocki Muqeddes Roma imperiyasi Hans Georg von Arnim BoitzenburgTereflerin quvvesi47 880 esger 49 480 esgerItkiler5 680 olu 4 080 oluHadiseler1626 Muharibenin ilk qarsilasmasi II Gustaf Adolfun rehberliyi altindaki 4 900 neferlik bir Isvec ordusunun Jan Stanislaw Sapieha rehberliyi altindaki 2000 neferlik Polsa Litva Birliyi quvvelerini pusquya saldigi Latviya yaxinliginda bas verdi Litva komandiri Jan meglub oldu ve eseb pozuntusu kecirdi 1626 ci ilin mayinda Kral II Gustaf Adolf Kralliq Prussiyasini isgal etmeye basladi 125 gemiden ibaret bir donanmanin musayieti ile 8 minden cox 1000 suvari de daxil olmaqla esgerden ibaret Isvec quvveleri Baltiysk yaxinliginda Prussiya Hersoqlugu erazisine cixdilar Bu herekat Rec Pospolita ucun surpriz oldu mudafieye gecikdiler ve II Gustaf Prussiyanin passiv desteyi ile asanliqla 16 seheri ele kecirdi Bu seherlerin ekseriyyetinde protestantlar yasayirdilar ve ortaq dindaslari hesab etdikleri Luteran Isvec quvvelerine qapilarini acdilar Ancaq Isvec Krali oz kicik ordusunu ve mudafie donanmasini qoruyan Dansiq Qdansk seherini ala bilmedi Kral Gustavus Adolphus Danziqe etdiyi kutlevi hucum zamani onun ordusunda 22 minden cox esger var idi Polsa krali III Zygmunt Waza mudafie olunmaq meqsedi ile mubarize apararken himayecisi oldugu Prussiya Hersoqlugundan destek almadi Simala 11000 neferlik bir ordu ile yerlesdi ve Gniewde Kral Gustavus Adolphusun 8 150 piyada 1750 suvari ve 74 artilleriyaya malik destesine qarsi doyusmusdur 1626 ci il sentyabrin 22 den oktyabrin 1 dek davam etmis olan munaqise III Ziqmuntun ordusunu geri cekmesi olkenin her yerinden ehtiyat quvveler getirmesine qeder bir nece gun davam etdi 1627 Hetman Koniecpolski 2 aprel 1627 ci ilde Puck seherini geri aldi Isvecliler Koniecpolskiyi Vistula ve Pomeraniya vasitesile iki istiqametden vurmagi planlasdirdilar Vistula seli Isvecin planlarini pozdu ve Koniecpolskinin Pomeraniyadan gelen dusmen birlesmelerinin qarsisini almasini temin etdi Aprelin ortalarinda Koniecpolski 2150 yungul suvari 3290 kazak suvarisi 2515 qerb piyadasi 1620 Polsa piyadasi 1 265 dragon ve 2000 Ukrayna kazaklari ile Czarne Hammerstein seherinde bir Isvec quvvesini muhasireye aldi ve onlari meglub etdi Bu qelebe sayesinde Brandenburg Elektoru George William kral III Zygmunt Wazanin desteyini almasina inandirdi 1628 1628 ci ilde bir ordusu olmayan Polsa quvveleri hucumlarini dayandirmali ve mudafieye kecmeli oldular Isvec quvveleri Nowy ve Brodnica seherlerini ele kecirdiler Hetman Koniecpolski elinde olan azsayli quvvelerinden en semereli sekilde istifade ederek hucum etdi piyada ve artilleriya atesi suretli suvariler ile yaxin mesafeli doyuslerde ustunluk qazandi O vaxta qeder muharibe bir manevr doyusune cevrilmisdi terefler digeri ile erazi ve istehkam ustunlukleri olmadan qarsi qarsiya gelmek istemirdiler Epidemik xesteliklerinin cox sayda insani ve ati mehv etdiyi Isvecin isgalci qarnizon qosunlari ucun pis bir il olmusdu 1629 Kral Gustavus Adolphus Isvecde qislayarken ve Hetman Koniecpolski Varsavada olarken Stanislav Potockinin idaresi altindaki Polsa quvveleri Marsal Herman Wrangelin rehberliyi altindaki Isvec ordusu ile qarsilasdigi Gorznonda agir meglubiyyete ugradi Polyaklar 700 olu ve yarali 600 esir vererken Isvecliler yalniz 30 olu ve 60 yarali ile qalib geldiler Meglubiyyeti esiden Seym ordu ucun vesait toplamaga razi oldu ve Muqeddes Roma Imperiyasindan herbi yardim aldi Ancaq Koniecpolski Kralliq Prussiyasindaki muxtelif strateji qalalardan cekilmeli oldu zaman kecdikce Putziq limanini geri almagi bacardi