Harutyun Canqulyan (erm. Յարութիւն Ճանկիւլեան; 1855, Van, Van vilayəti, Osmanlı imperiyası – 15 iyun 1915, Diyarbəkir, Diyarbəkir vilayəti, Osmanlı imperiyası) Osmanlı ermənisi tarixçisi və siyasətçisidir. 1890-cı ildə baş vermiş olan Qumqapı nümayişinin təşkilatçısı olmuşdur. 1915-ci ildəki erməni soyqırımları zamanı öldürülmüşdür.
Harutyun Canqulyan | |
---|---|
q.erm. Յարութիւն Ճանկիւլեան | |
![]() | |
Doğum tarixi | 1855 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 15 iyun 1915 |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | erməni soyqırımı |
Fəaliyyəti | tarixçi, siyasətçi |
Partiyası | |
![]() |
Harutyun Canqulyan 1855-ci ildə Vanda anadan olmuşdur. Sosial Demokrat Hnçak Partiyasına qoşulduqdan sonra 1884-cü ildən Konstantinopolda məskunlaşmışdır. Orada Saimbəylidən olan Hamparsum Boyacıyanla tanış olmuşdur.
27 iyul 1890-cı ildə Qumqapıda yerləşən Erməni Patriarxlığının qarşısında bir nümayiş təşkil etmiş və Ulduz Sarayının qarşısına doğru yürüş etmişdir. Məhz buna görə də Harutyun Canqulyan edam cəzasına məhkum edilmiş, lakin Osmanlı sultanı olan II Əbdülhəmid bunu ömürlük həbs cəzası ilə dəyişdirmişdir. Canqulyan Fələstinin Akka şəhərində yerləşən bir qəsrdə həbs edilir. 1896-cı ildə (Həmidiyyə qırğınları zamanı) amnistiyaya düşür.
Bundan sonra əvvəlcə Kiprdə, daha sonra isə Misirdə məskunlaşır. Qahirədə çap edilən Timaqavor qəzetində yazıçı olur. 1908-ci ildə baş vermiş olan Gənc türklərin inqilabı nəticəsində Konstantinopola geri qayıtmış və 1913-cü ildə "Erməni böhranının xatirələri" (ermənicə: Հիշատակներ հայկական ճգնաժամեն) adlı kitabını nəşr etdirmişdir.
24 aprel 1915-ci ildə Harutyun Canqulyan 2345 dostu ilə bərabər Konstantinopoldakı evində həbs edilərək Ankara vilayətinin Ayaş şəhərinə aparılır. Diyarbəkirdəki hərbi məhkəmədə mühakimə olunması bəhanə gətirilərək həbsxanadan çıxarılaraq Karacura (Siverek) aparılmış və 15 iyun 1915-ci ildə Təşkilati Məxsusənin üzvü olan Hacı Onbaşı tərəfindən işgəncələrə məruz qoyularaq öldürülmüşdür.
İstinadlar
- Salt, Jeremy. Imperialism, Evangelism and the Ottoman Armenians, 1878–1896. Hoboken: Taylor and Francis. 2013. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Harutyun Canqulyan erm Յարութիւն Ճանկիւլեան 1855 Van Van vilayeti Osmanli imperiyasi 15 iyun 1915 Diyarbekir Diyarbekir vilayeti Osmanli imperiyasi Osmanli ermenisi tarixcisi ve siyasetcisidir 1890 ci ilde bas vermis olan Qumqapi numayisinin teskilatcisi olmusdur 1915 ci ildeki ermeni soyqirimlari zamani oldurulmusdur Harutyun Canqulyanq erm Յարութիւն ՃանկիւլեանDogum tarixi 1855Dogum yeri Van Van vilayeti Osmanli imperiyasiVefat tarixi 15 iyun 1915 1915 06 15 Vefat yeri Diyarbekir Diyarbekir vilayeti Osmanli imperiyasiVefat sebebi ermeni soyqirimiFealiyyeti tarixci siyasetciPartiyasi Hncak Vikianbarda elaqeli mediafayllar Harutyun Canqulyan 1855 ci ilde Vanda anadan olmusdur Sosial Demokrat Hncak Partiyasina qosulduqdan sonra 1884 cu ilden Konstantinopolda meskunlasmisdir Orada Saimbeyliden olan Hamparsum Boyaciyanla tanis olmusdur 27 iyul 1890 ci ilde Qumqapida yerlesen Ermeni Patriarxliginin qarsisinda bir numayis teskil etmis ve Ulduz Sarayinin qarsisina dogru yurus etmisdir Mehz buna gore de Harutyun Canqulyan edam cezasina mehkum edilmis lakin Osmanli sultani olan II Ebdulhemid bunu omurluk hebs cezasi ile deyisdirmisdir Canqulyan Felestinin Akka seherinde yerlesen bir qesrde hebs edilir 1896 ci ilde Hemidiyye qirginlari zamani amnistiyaya dusur Bundan sonra evvelce Kiprde daha sonra ise Misirde meskunlasir Qahirede cap edilen Timaqavor qezetinde yazici olur 1908 ci ilde bas vermis olan Genc turklerin inqilabi neticesinde Konstantinopola geri qayitmis ve 1913 cu ilde Ermeni bohraninin xatireleri ermenice Հիշատակներ հայկական ճգնաժամեն adli kitabini nesr etdirmisdir 24 aprel 1915 ci ilde Harutyun Canqulyan 2345 dostu ile beraber Konstantinopoldaki evinde hebs edilerek Ankara vilayetinin Ayas seherine aparilir Diyarbekirdeki herbi mehkemede muhakime olunmasi behane getirilerek hebsxanadan cixarilaraq Karacura Siverek aparilmis ve 15 iyun 1915 ci ilde Teskilati Mexsusenin uzvu olan Haci Onbasi terefinden isgencelere meruz qoyularaq oldurulmusdur IstinadlarSalt Jeremy Imperialism Evangelism and the Ottoman Armenians 1878 1896 Hoboken Taylor and Francis 2013 ISBN 1135191387