Rahila Mixaylovna Messerer-Plisetskaya və ya yaradıcı təxəllüsü Ra Messerer (rus. Рахи́ль Миха́йловна Мессере́р-Плисе́цкая; 4 mart 1902, Vilnüs – 20 mart 1993, Moskva) — Sovet səssiz kino aktrisası, Mixail Plisetskinin həyat yoldaşı, balerina Maya Plisetskayanın və xoreoqraflar Aleksandr və Azari Plisetsklərin anası.
Rahila Messerer-Plisetskaya | |
---|---|
Doğum tarixi | 4 mart 1902 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 20 mart 1993 (91 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Uşaqları | |
Fəaliyyəti | aktrisa |
Fəaliyyət illəri | 1925-ci ildən |
Təhsili | |
IMDb | ID11255470 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Rahila Messerer-Plisetskaya 4 mart (19 fevral, köhnə üslub) 1902-ci ildə Vilnoda diş həkimi Mendel Berkoviç (Mixail Borisoviç) Messerer (1866–1942) və Sima Moiseevnanın (qızlıq soyadı Şabad, 1870–1929) ailəsində anadan olub. Milliyyətcə valideynləi yəhudi idi. Ailədə ondan başqa daha 9 uşaq var idi. Atası Dolqinovodan, anası Antakalnisdən Vilnüsə gəliblər. M. B. Messererin bütün uşaqlarının adlarını incildən seçmişdi (Pnina, Azariya, Mattani, Musa, Rahila, Asap, Elişeva, Sulamif, Emanuel, Aminadab). 1940-cı ildə Mixail Messererin ikinci evliliyindən Rahilanın daha bir bacısı Erella dünyaya gəlib. Rahilanın bacı və qardaşları arasında Azariya, Sulamif və Asap da sonradan məşhurlaşmışdılar.
Rahila Messerer 1925-ci ildə Ümum-Rusiya Dövlət Kinematoqrafiya İnstitutunu bitirib (Lev Kuleşovun sinfi). Hələ təhsil alarkən o, Mixail Emmanuiloviç Plisetski ilə ailə quraraq Plisetski-Messerer teatr sülaləsinin əsasını qoyub. Onların evliliyindən üç uşaq dünyaya gəlib: Maya (1925–2015), Aleksandr (1931–1985) və Azari (1937-ci il təvəllüdlü).
Karyerası
Rahila Messerer-Plisetskaya hələ təhsil alarkən aktyorluğa başlayıb. Çəkilişlər üçün o, rəsmi olaraq Universitetdən Özbəkistanda təcrübə keçmək üçün ezam olunub. Sovet hakimiyyətinin ilk illərində "Buxkino" və "Şərq ulduzu" kinostudiyalarında səssiz filmlərə çəkilib. Özbəkistanın özündən əlavə, o, Altay dağlarında, Kalmıkiyada və Ukraynada çəkilən filmlərdə rollar alıb. O, Ukraynada "Yer çağırır" ("Ravvinin qızı") filmində oynayıb. Rahilanın cazibədar xarici görünüşü var idi. Onun iri gözləri, hamar, tünd saçları və zərif fiqurlu idi. O, "İldə 120 min…", "İkinci arvad", "Cüzam", "Göz yaşları vadisi" filmlərində rol alaraq aktrisa kimi şöhrət qazanıb. Rahila Messerer-Plisetskaya ən çox Mərkəzi Asiyadan olan qızların rollarını oynayırdı.
Kino aktrisası Rahila Messererin kino karyerası tez bitdi. Çünki o, özünü ailəsinə həsr etmək üçün aktrisa karyerasından imtina etdi. Rahila həyatını Barentsburqda baş konsul və kömür mədənlərinin rəhbəri olduğu Şpitsbergendə işgüzar səfərlərdə müşayiət etdiyi ərinə həsr etdi. 1937-ci il aprelin 30-da Mixail Plisetski, 1938-ci il martın əvvəllərində isə Rahila həbs olundular. Rahilanın bacısı Sulamif Messerer onun qızı Maya Plisetskayanı himayəsinə götürdü. 1938-ci ildə Sulamif rəsmi olaraq Maya Plisetskayanı övladlığa götürdü. Çünki qəyyumluq orqanları onu xalq düşmənlərinin uşaqları üçün internata göndərmək istəyirdilər. Rahila Messerer-Plisetskayanın daha bir övladı oğlu Aleksandrı isə qardaşı Asap Messerer ailəsinə aldı.
Maya Plisetskayanın xatirələrindən:
“Anamın xarakteri mülayim və sərt, mehriban və inadkar idi. 1938-ci ildə həbs edilərək ərinin casus, satqın, təxribatçı, cinayətkar, Stalinə qarşı sui-qəsdin iştirakçısı və s. olduğuna dair sənədə imza atmağı tələb edəndə, o, qəti şəkildə bundan imtina etdi. Bu o zamanlar üçün böyük fədakarlıq idi. Bu hərəkətinə görə ona 8 il həbs cəzası verildi”. |
Rahila Messerer-Plisetskaya ilkin olaraq təzə doğulmuş üçüncü övladı ilə birlikdə Butırka həbsxanasına salındı. Məhkəmə hökmündən sonra xalq düşməninin arvadı olaraq Vətən Xainləri Qadınlarının Akmola Düşərgəsinə göndərildi. Çətin və antisanitar şəraitdə qatarla oraya gediş bir ay çəkdi. Yolda olan zamanı Rahila Kazan Dəmiryol Vağzalındakı bələdçilərin birinin köməyi sayəsində ailəsinə onun hara aparıldığı barədə məlumat verə bilib. O, kibritdən istifadə edərək vərəqədə özü və Moskvadakı qohumlarının ünvanı haqqında bəzi məlumatları yazaraq qatarın dəmir barmaqlıqları arasından çölə atıb. O kibriti çölə atarkən bunu iki qadın görüb. Onlardan biri üzünü çevirib, ikincisi isə başı ilə ona vərəqi çatdıracağını işarə edib. O, qadın kağızda yazılanları onun qohumlarına çatdırıb. Beləliklə, məşhur qardaş və bacıların — Asap və Sulamif Messererin çoxsaylı xayiş və ərizələri nəticəsində 1939-cu ilin yayının sonunda Rahila Çimkənddəki sərbəst məskunlaşma qəsəbəsinə köçürüldü. Çimkənddə Messerer dərnəklərin birində rəqs müəllimi işləyir və orada balet kursları təşkil etmişdi. Bacısı Sulamifin sayəsində o, vaxt artıq 15 yaşında olan qızı Maya onun ziyarətinə gələ bildi. Onlara 20 gün birlikdə qalmaq icazəsi verildi. Ümumilikdə Maya iki dəfə anasına baş çəkməyə müvəffəq oldu.
Qardaşı Asap Messerer NKVD-nin qərarının ləğvinə nail oldu. Rahila Messerer-Plisetskaya 1941-ci ildə Böyük Vətən müharibəsinin başlamasından iki ay əvvəl Moskvaya qayıtmağı bacardı. Sərbəst buraxılmasına və kinoda çəkilmək istəyinə baxmayaraq, onun aktyorluq karyerası həmişəlik bitdi.
Rahila Messerer-Plisetskaya uzun illər həyat yoldaşı Mixail Plisetskinin qayıdışına ümid edirdi və onu gözləyirdi. O, yalnız 1964-cü ildə onun həbsindən az sonra güllələndiyini öyrəndi.
Rahila Messerer-Plisetskaya 1993-cü ildə Moskvada vəfat edib.
Filmoqrafiyası
Rahila Messerer-Plisetskayanın filmoqrafiyası elə də zəngin deyil. Amma çəkildiyi filmlərin hamısında baş rolları ifa edib. Əsasən səssiz filmlərə çəkilib.
- 1927 — "İkinci arvad" (Özbəkqoskino, rejissor — M. İ. Doronin);
- 1928 — "Cüzam" (Özbəkqoskino, rejissor — O. N. Frelix);
- 1928 — "Göz yaşları vadisi" (1-ci Qoskino fabriki, rejissor — A. E. Razumnı); (ru:1-я фабрика Госкино, режиссёр — А. Е. Разумный)
- 1928 — "Yer çağırır" ("Ravvinin qızı", "Səhrəda fəryad", rejissor — V. V. Ballyuzek);
- 1929 — "İldə yüz iyirmi min" (Mezhrabpomfilm);
- Böyük Fransa inqilabı mövzusunda film (adı məlum deyil). Bu filmdə Rahila Messerer fransız gül satan qızı canlandırıb.
Sənədli film
2007-ci ildə Dövlət Film Fondunda qorunan lentlərdən istifadə edilərək Rahila Messerer-Plisetskayanın həyatından bəhs edilən "Kənardan gələn ulduz" sənədli filmi çəkilib. "REN TV" telekanalının sifarişi ilə film "Gəmayun" TK yaradıcılıq birliyində istehsal olunub. Filmin rejissor və ssenari müəllifi Firdavs Zainutdinov, operator Yevgeni Kutuzkin, mətni İrina Apeksimova oxuyur. Sənədli filmin premyerası 12 sentyabr 2007-ci ildə Kultura telekanalında olub.
İstinadlar
- Плисецкая М. М. Я, Майя Плисецкая…— М.: АСТ Москва, 2008. — 490 с.
- Суламифь Мессерер: Мне хочется жить! Arxivləşdirilib 2009-04-17 at Archive.today
- "Воспоминания Александра Мессерера". 2015-05-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-09-05.
- "Госфильмофонд РФ". 2014-02-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-02-25.
- Фильм: 7 частей. Оператор — В. П. Добржанский, в ролях: М. И. Гринёва, Ра Мессерер, Г. Г. Чечелашвили, М. И. Доронин. Сюжет: Таджибай взял в жёны вторую жену (Адолят — Ра Месерер), которая стала жертвой старых жестоких законов и интриг. Её запирают в доме и поджигают.
- Кинодокументы по истории Алтая 2009-05-18 at the Wayback Machine
- Фильм на основе ойротской легенды.
- "Азарий Мессерер «Мама Ра. История семьи Мессерер»". 2015-04-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-02-25.
- Фильм о борьбе девушки-изобретателя с консерваторами на текстильном производстве. Реж. Гирш Черняк. Актёры: В. Марецкая, Р. Мессерер, А. Чистяков
- Документальный фильм «Звезда со стороны» (2007)
- "Звезда со стороны": Документальный фильм // Телеканал "Культура".
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rahila Mixaylovna Messerer Plisetskaya ve ya yaradici texellusu Ra Messerer rus Rahi l Miha jlovna Messere r Plise ckaya 4 mart 1902 Vilnus 20 mart 1993 Moskva Sovet sessiz kino aktrisasi Mixail Plisetskinin heyat yoldasi balerina Maya Plisetskayanin ve xoreoqraflar Aleksandr ve Azari Plisetsklerin anasi Rahila Messerer PlisetskayaDogum tarixi 4 mart 1902 1902 03 04 Dogum yeri Vilnus Vilen quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 20 mart 1993 1993 03 20 91 yasinda Vefat yeri Moskva RusiyaDefn yeri Novodevicye qebiristanligiVetendasligi Rusiya imperiyasi SSRI RusiyaUsaqlari Maya PlisetskayaFealiyyeti aktrisaFealiyyet illeri 1925 ci ildenTehsili Sergey Gerasimov adina Umumrusiya Dovlet Kinematoqrafiya Universiteti 1925 IMDb ID11255470 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiRahila Messerer Plisetskaya 4 mart 19 fevral kohne uslub 1902 ci ilde Vilnoda dis hekimi Mendel Berkovic Mixail Borisovic Messerer 1866 1942 ve Sima Moiseevnanin qizliq soyadi Sabad 1870 1929 ailesinde anadan olub Milliyyetce valideynlei yehudi idi Ailede ondan basqa daha 9 usaq var idi Atasi Dolqinovodan anasi Antakalnisden Vilnuse gelibler M B Messererin butun usaqlarinin adlarini incilden secmisdi Pnina Azariya Mattani Musa Rahila Asap Eliseva Sulamif Emanuel Aminadab 1940 ci ilde Mixail Messererin ikinci evliliyinden Rahilanin daha bir bacisi Erella dunyaya gelib Rahilanin baci ve qardaslari arasinda Azariya Sulamif ve Asap da sonradan meshurlasmisdilar Rahila Messerer 1925 ci ilde Umum Rusiya Dovlet Kinematoqrafiya Institutunu bitirib Lev Kulesovun sinfi Hele tehsil alarken o Mixail Emmanuilovic Plisetski ile aile quraraq Plisetski Messerer teatr sulalesinin esasini qoyub Onlarin evliliyinden uc usaq dunyaya gelib Maya 1925 2015 Aleksandr 1931 1985 ve Azari 1937 ci il tevelludlu KaryerasiRahila Messerer Plisetskaya hele tehsil alarken aktyorluga baslayib Cekilisler ucun o resmi olaraq Universitetden Ozbekistanda tecrube kecmek ucun ezam olunub Sovet hakimiyyetinin ilk illerinde Buxkino ve Serq ulduzu kinostudiyalarinda sessiz filmlere cekilib Ozbekistanin ozunden elave o Altay daglarinda Kalmikiyada ve Ukraynada cekilen filmlerde rollar alib O Ukraynada Yer cagirir Ravvinin qizi filminde oynayib Rahilanin cazibedar xarici gorunusu var idi Onun iri gozleri hamar tund saclari ve zerif fiqurlu idi O Ilde 120 min Ikinci arvad Cuzam Goz yaslari vadisi filmlerinde rol alaraq aktrisa kimi sohret qazanib Rahila Messerer Plisetskaya en cox Merkezi Asiyadan olan qizlarin rollarini oynayirdi Kino aktrisasi Rahila Messererin kino karyerasi tez bitdi Cunki o ozunu ailesine hesr etmek ucun aktrisa karyerasindan imtina etdi Rahila heyatini Barentsburqda bas konsul ve komur medenlerinin rehberi oldugu Spitsbergende isguzar seferlerde musayiet etdiyi erine hesr etdi 1937 ci il aprelin 30 da Mixail Plisetski 1938 ci il martin evvellerinde ise Rahila hebs olundular Rahilanin bacisi Sulamif Messerer onun qizi Maya Plisetskayani himayesine goturdu 1938 ci ilde Sulamif resmi olaraq Maya Plisetskayani ovladliga goturdu Cunki qeyyumluq orqanlari onu xalq dusmenlerinin usaqlari ucun internata gondermek isteyirdiler Rahila Messerer Plisetskayanin daha bir ovladi oglu Aleksandri ise qardasi Asap Messerer ailesine aldi Maya Plisetskayanin xatirelerinden Anamin xarakteri mulayim ve sert mehriban ve inadkar idi 1938 ci ilde hebs edilerek erinin casus satqin texribatci cinayetkar Staline qarsi sui qesdin istirakcisi ve s olduguna dair senede imza atmagi teleb edende o qeti sekilde bundan imtina etdi Bu o zamanlar ucun boyuk fedakarliq idi Bu hereketine gore ona 8 il hebs cezasi verildi Rahila Messerer Plisetskaya ilkin olaraq teze dogulmus ucuncu ovladi ile birlikde Butirka hebsxanasina salindi Mehkeme hokmunden sonra xalq dusmeninin arvadi olaraq Veten Xainleri Qadinlarinin Akmola Dusergesine gonderildi Cetin ve antisanitar seraitde qatarla oraya gedis bir ay cekdi Yolda olan zamani Rahila Kazan Demiryol Vagzalindaki beledcilerin birinin komeyi sayesinde ailesine onun hara aparildigi barede melumat vere bilib O kibritden istifade ederek vereqede ozu ve Moskvadaki qohumlarinin unvani haqqinda bezi melumatlari yazaraq qatarin demir barmaqliqlari arasindan cole atib O kibriti cole atarken bunu iki qadin gorub Onlardan biri uzunu cevirib ikincisi ise basi ile ona vereqi catdiracagini isare edib O qadin kagizda yazilanlari onun qohumlarina catdirib Belelikle meshur qardas ve bacilarin Asap ve Sulamif Messererin coxsayli xayis ve erizeleri neticesinde 1939 cu ilin yayinin sonunda Rahila Cimkenddeki serbest meskunlasma qesebesine kocuruldu Cimkendde Messerer derneklerin birinde reqs muellimi isleyir ve orada balet kurslari teskil etmisdi Bacisi Sulamifin sayesinde o vaxt artiq 15 yasinda olan qizi Maya onun ziyaretine gele bildi Onlara 20 gun birlikde qalmaq icazesi verildi Umumilikde Maya iki defe anasina bas cekmeye muveffeq oldu Qardasi Asap Messerer NKVD nin qerarinin legvine nail oldu Rahila Messerer Plisetskaya 1941 ci ilde Boyuk Veten muharibesinin baslamasindan iki ay evvel Moskvaya qayitmagi bacardi Serbest buraxilmasina ve kinoda cekilmek isteyine baxmayaraq onun aktyorluq karyerasi hemiselik bitdi Rahila Messerer Plisetskaya uzun iller heyat yoldasi Mixail Plisetskinin qayidisina umid edirdi ve onu gozleyirdi O yalniz 1964 cu ilde onun hebsinden az sonra gullelendiyini oyrendi Rahila Messerer Plisetskaya 1993 cu ilde Moskvada vefat edib FilmoqrafiyasiRahila Messerer Plisetskayanin filmoqrafiyasi ele de zengin deyil Amma cekildiyi filmlerin hamisinda bas rollari ifa edib Esasen sessiz filmlere cekilib 1927 Ikinci arvad Ozbekqoskino rejissor M I Doronin 1928 Cuzam Ozbekqoskino rejissor O N Frelix 1928 Goz yaslari vadisi 1 ci Qoskino fabriki rejissor A E Razumni ru 1 ya fabrika Goskino rezhissyor A E Razumnyj 1928 Yer cagirir Ravvinin qizi Sehreda feryad rejissor V V Ballyuzek 1929 Ilde yuz iyirmi min Mezhrabpomfilm Boyuk Fransa inqilabi movzusunda film adi melum deyil Bu filmde Rahila Messerer fransiz gul satan qizi canlandirib Senedli film2007 ci ilde Dovlet Film Fondunda qorunan lentlerden istifade edilerek Rahila Messerer Plisetskayanin heyatindan behs edilen Kenardan gelen ulduz senedli filmi cekilib REN TV telekanalinin sifarisi ile film Gemayun TK yaradiciliq birliyinde istehsal olunub Filmin rejissor ve ssenari muellifi Firdavs Zainutdinov operator Yevgeni Kutuzkin metni Irina Apeksimova oxuyur Senedli filmin premyerasi 12 sentyabr 2007 ci ilde Kultura telekanalinda olub IstinadlarPliseckaya M M Ya Majya Pliseckaya M AST Moskva 2008 490 s Sulamif Messerer Mne hochetsya zhit Arxivlesdirilib 2009 04 17 at Archive today Vospominaniya Aleksandra Messerera 2015 05 04 tarixinde Istifade tarixi 2014 09 05 Gosfilmofond RF 2014 02 09 tarixinde Istifade tarixi 2010 02 25 Film 7 chastej Operator V P Dobrzhanskij v rolyah M I Grinyova Ra Messerer G G Chechelashvili M I Doronin Syuzhet Tadzhibaj vzyal v zhyony vtoruyu zhenu Adolyat Ra Meserer kotoraya stala zhertvoj staryh zhestokih zakonov i intrig Eyo zapirayut v dome i podzhigayut Kinodokumenty po istorii Altaya 2009 05 18 at the Wayback Machine Film na osnove ojrotskoj legendy Azarij Messerer Mama Ra Istoriya semi Messerer 2015 04 20 tarixinde Istifade tarixi 2010 02 25 Film o borbe devushki izobretatelya s konservatorami na tekstilnom proizvodstve Rezh Girsh Chernyak Aktyory V Mareckaya R Messerer A Chistyakov Dokumentalnyj film Zvezda so storony 2007 Zvezda so storony Dokumentalnyj film Telekanal Kultura Xarici kecidler Dokumentalnyj film Zvezda so storony 2007 Zaklyuchyonnaya 257299 gazeta Trud 30 sentyabrya 2005 Mama Ra Istoriya semi Messerer Chajka zhurnal