Simon Açıqgözyan (erm. Սիմոն Աչիկգյոզյան; 6 fevral 1939, Qalas – 30 aprel 1991, Qarabulaq, Dağlıq Qarabağ Respublikası) – Qarabağ müharibəsi və Çaykənd əməliyyatında iştirak etmiş erməniəsilli hərbi komandir. Azərbaycanda terrorçu, Ermənistanda milli qəhrəman hesab olunur. Xidmətlərinə görə Ermənistanda Qəhrəman medalı ilə təltif olunmuşdur.
Simon Açıqgözyan | |
---|---|
erm. Սիմոն Աչիկգյոզյան | |
Şəxsi məlumatlar | |
Ləqəbləri | Դեդ (Ded, "Baba") |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Qalati, Rumıniya |
Vəfat tarixi | (52 yaşında) |
Vəfat yeri | Qarabulaq, Azərbaycan SSR |
Vətəndaşlığı | |
Təhsili | |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | erməni |
Xidmət illəri | 1989–1991 |
Döyüşlər | Qarabağ müharibəsi Çaykənd əməliyyatı |
Həyatı
Açıqgözyan 1939-cu ilin 6 fevral tarixində Rumıniyanın Qalati şəhərində anadan olmuşdur. Valideynləri Hovannes və Siranuş əslən Osmanlı imperiyasından idi. 1946-cı ildə Açikgyozyan ailəsi Ermənistan Sovet Sosialist Respublikasına mühaciət edir. Simon 1960-cı ildə İrəvan Dövlət Universitetində mühəndis-geoloq ixtisası üzrə məzun olur. 1961–1990-cı illər ərzində Ermənistan Milli Elmlər Akademiyasının Geologiya institutunda işləmişdir. Ermənistanın mineral ehtiyatlı ilə bağlı bir necə əsərin müəllifidir.
Qarabağ müharibəsində iştirakı
1988-ci ildə Ermənistanda Qarabağ hərəkatı başlanan zaman Simon Açıqgözyan separatçı fəaliyyətə başlayır. Qarabağda olan gərgin vəziyyət qısa zamanda Qarabağ müharibəsinə çevrilir. 1989-cu ildə Simon XX əsrin əvvəllərində Cənubi Qafqaz və Türkiyənin şərqində törətdiyi qətliamlarla ad çıxaran Daşnaksütun partiyasına bağlı Arabo dəstəsinə qoşulur. 1990-cı ildə İrəvan şəhər şurasına seçilir. 1991-ci ilin əvvəllərində Qarabağda silahlı toqquşmaların şiddətlənməsi ilə müxtəlif erməni terrorçu qruplarında fəaliyyəti genişlənir.
1991-ci ilin 30 aprel tarixində OMON tərəfindən keçirilən və tarix ədəbiyyatlarında Çaykənd əməliyyatı kimi daxil olan döyüşlərdə Simon Açıqgözyan Tatul Krpeyan ilə birlikdə yaratdıqları dəstələrlə döyüşürlər. Rəsmi olaraq "pasport yoxlanılma əməliyyatı" adlanan əməliyyat, Sovet İttifaqının daxili və müdafiə nazirliklərinin əsas məqsədi erməni hərbi dəstələrinin "silahsızlaşdırması" idi. Əməliyyatda Sovet Quru Qoşunları hərbi nəqliyyat vasitələri, artilleriya və vertolyotlarla müşayiət olunurdu və özünü erməni fədai sayan hərbçilərin məhv etməli idi.
Simon Açıqgözyan 1991-ci ilin 30 aprel tarixində indiki Göygöl rayonuna daxil olan Qarabulaq kəndində aparılan döyüşlərdə öldürülür. Açıqgözyan ölümündən 15 gün sonra Çaykənd əməliyyatı erməni silahlı terrorçularının məğlubiyyəti ilə başa çatır.
İstinadlar
- . Naregatsi Art Institute. 29 May 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 June 2013.
- "Events for November 21, 2006". Armtown. 24 June 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 June 2013.
- Verluise, Pierre. Armenia in Crisis: The 1988 Earthquake. Detroit: Wayne State University Press. 1995. səh. 86. ISBN .
- "Chronology of Key Events February 1988-June 2003". Office of the Nagorno-Karabakh Republic in the United States. 7 June 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 20 June 2013.
- De Waal, Thomas. Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press, 2003, p. 114. .
- . . 30 April 2011. 2 May 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 June 2013.
- Stepanyan, Shushan. Սիմոն Աչիկգյոզյան. «Ինչ լինում է, թող ինձ լինի». Hay Zinvor, the official newspaper of the (erməni). July 2011. 15 September 2018 tarixində . İstifadə tarixi: 18 June 2013.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Simon Aciqgozyan erm Սիմոն Աչիկգյոզյան 6 fevral 1939 Qalas 30 aprel 1991 Qarabulaq Dagliq Qarabag Respublikasi Qarabag muharibesi ve Caykend emeliyyatinda istirak etmis ermeniesilli herbi komandir Azerbaycanda terrorcu Ermenistanda milli qehreman hesab olunur Xidmetlerine gore Ermenistanda Qehreman medali ile teltif olunmusdur Simon Aciqgozyanerm Սիմոն ԱչիկգյոզյանSexsi melumatlarLeqebleri Դեդ Ded Baba Dogum tarixi 6 fevral 1939Dogum yeri Qalati RuminiyaVefat tarixi 30 aprel 1991 52 yasinda Vefat yeri Qarabulaq Azerbaycan SSRVetendasligi ErmenistanTehsili Irevan Dovlet UniversitetiHerbi fealiyyetiMensubiyyeti ermeniXidmet illeri 1989 1991Doyusler Qarabag muharibesi Caykend emeliyyatiHeyatiAciqgozyan 1939 cu ilin 6 fevral tarixinde Ruminiyanin Qalati seherinde anadan olmusdur Valideynleri Hovannes ve Siranus eslen Osmanli imperiyasindan idi 1946 ci ilde Acikgyozyan ailesi Ermenistan Sovet Sosialist Respublikasina muhaciet edir Simon 1960 ci ilde Irevan Dovlet Universitetinde muhendis geoloq ixtisasi uzre mezun olur 1961 1990 ci iller erzinde Ermenistan Milli Elmler Akademiyasinin Geologiya institutunda islemisdir Ermenistanin mineral ehtiyatli ile bagli bir nece eserin muellifidir Qarabag muharibesinde istiraki 1988 ci ilde Ermenistanda Qarabag herekati baslanan zaman Simon Aciqgozyan separatci fealiyyete baslayir Qarabagda olan gergin veziyyet qisa zamanda Qarabag muharibesine cevrilir 1989 cu ilde Simon XX esrin evvellerinde Cenubi Qafqaz ve Turkiyenin serqinde toretdiyi qetliamlarla ad cixaran Dasnaksutun partiyasina bagli Arabo destesine qosulur 1990 ci ilde Irevan seher surasina secilir 1991 ci ilin evvellerinde Qarabagda silahli toqqusmalarin siddetlenmesi ile muxtelif ermeni terrorcu qruplarinda fealiyyeti genislenir 1991 ci ilin 30 aprel tarixinde OMON terefinden kecirilen ve tarix edebiyyatlarinda Caykend emeliyyati kimi daxil olan doyuslerde Simon Aciqgozyan Tatul Krpeyan ile birlikde yaratdiqlari destelerle doyusurler Resmi olaraq pasport yoxlanilma emeliyyati adlanan emeliyyat Sovet Ittifaqinin daxili ve mudafie nazirliklerinin esas meqsedi ermeni herbi destelerinin silahsizlasdirmasi idi Emeliyyatda Sovet Quru Qosunlari herbi neqliyyat vasiteleri artilleriya ve vertolyotlarla musayiet olunurdu ve ozunu ermeni fedai sayan herbcilerin mehv etmeli idi Simon Aciqgozyan 1991 ci ilin 30 aprel tarixinde indiki Goygol rayonuna daxil olan Qarabulaq kendinde aparilan doyuslerde oldurulur Aciqgozyan olumunden 15 gun sonra Caykend emeliyyati ermeni silahli terrorcularinin meglubiyyeti ile basa catir Istinadlar Naregatsi Art Institute 29 May 2020 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 June 2013 Events for November 21 2006 Armtown 24 June 2013 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 June 2013 Verluise Pierre Armenia in Crisis The 1988 Earthquake Detroit Wayne State University Press 1995 seh 86 ISBN 9780814325278 Chronology of Key Events February 1988 June 2003 Office of the Nagorno Karabakh Republic in the United States 7 June 2008 tarixinde Istifade tarixi 20 June 2013 De Waal Thomas Black Garden Armenia and Azerbaijan Through Peace and War New York New York University Press 2003 p 114 ISBN 0 8147 1945 7 30 April 2011 2 May 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 18 June 2013 Stepanyan Shushan Սիմոն Աչիկգյոզյան Ինչ լինում է թող ինձ լինի Hay Zinvor the official newspaper of the ermeni July 2011 15 September 2018 tarixinde Istifade tarixi 18 June 2013