Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
SOM qanadlı raketi (türk. Satha Atılan Orta Menzilli Mühimmat) — Türkiyənin Müdafiə sahəsində Tədqiqat və İnkişaf Mərkəzi olan TÜBİTAK-SAGE tərəfindən dizayn olunmuş, quru, dəniz və hava platformalarından atıla bilən yüksək dəqiqlikli, yeni nəsil qanadlı raket. İlk dəfə 4 iyun 2011-ci il tarixində İzmir şəhərində yerləşən Çiğli aviabazasında Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələrinin 100-cü quruluş ildönümü münasibətilə təşkil olunan tədbirdə nümayiş etdirilib. 2006-cı ildən etibarən konstruksiya işləri davam etdirilən SOM qanadlı raketi 180 km-dən artıq məsafədə həm hərəkətdə olan, həm də stasionar hədəfləri məhv etmək üçün nəzərdə tutulub. Raketin dizaynı hələ də TÜBİTAK-SAGE-yə məxsus olsa da, onun istehsalı və xarici dövlətlərə satışı məsələləri Roketsan şirkətinə həvalə olunmuşdur. Səsaltı sürətə sahib, uzun mənzilli SOM raket ailəsinin SOM-A, SOM-B1, SOM-B2, SOM-J kimi konfiqurasiyaları mövcuddur.
| SOM qanadlı raketi | |
|---|---|
 Polşanın Kieltse şəhərində təşkil olunan "MSPO 2014" sərgisində nümayiş etdirilən SOM qanadlı raketi | |
| Tipi | Qanadlı raket Gəmi əleyhinə raket |
| Ölkə | |
| İstismar tarixçəsi | |
| İstismar illəri | 2012 – davam edir |
| İstismara başlanması | 2012 |
| İstismar edənlər |  Türkiyə |
| İstifadə edilən döyüşlər | Suriya vətəndaş müharibəsi |
| İstehsal tarixçəsi | |
| Konstruktor | TÜBİTAK-SAGE |
| İstehsalçı | Roketsan |
| Xüsusiyyətləri | |
| Ağırlığı | 600 kq |
| Sürət | 623 knot (0.94 max) |
| Uzunluğu | 3657 mm |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
İnkişafı
Sınaqları
İlk sınaq uçuşu 9 avqust 2011-ci il tarixində Qara dəniz üzərində həyata keçirilmişdir. Sınaq zamanı 180 km-dən artıq məsafəni GPS/İNS idarəetməsi ilə qət edən raket öz hədəfini yüksək dəqiqliklə məhv etməyi bacarmışdır. Raketin dizayn aspektlərini müəyyənləşdirmək məqsədilə təqribən 30 test uçuşunun həyata keçirilməsi planlaşdırılmışdı. Sınaqlar tamamlandıqdan sonra raketlərin ilk partiyası 2011-ci ilin sonlarına qədər Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələrinə çatdırıldı.
2019-cu ildə bu raketin beton bunkerlərin dağıdılması üçün hazırlanan SOM-B2 versiyası uğurla sınaqdan keçirilib. SOM B2 modeli düşmənin sığınacaqlarına qarşı xüsusi döyüş başlığı ilə təchiz olunub. SOM-B1 raketindən fərqli olaraq SOM B2 modeli iki dəlici döyüş başlığından ibarətdir. Raket hədəfə yönəlmədə GPS və inersial naviqasiya sistemindən istifadə edir. SOM-B2 komfiqurasiyasının ağırlığı 650 kq, atış uzaqlığı 250 km-dən çox, döyüş başlığını ağırlığı 230 kq təşkil edir.
Məsafəsi
SOM raketi barəsində açıqlanan ilkin məlumatlarda onun atəş məsafəsinin 180 km-dən artıq olduğu bildirilsə də, 28 dekabr 2011-ci il tarixində təşkil olunan Elm və Yüksək Texnologiyalar Şurasının plenar iclasında Rəcəb Tayyib Ərdoğanın gözlənilmədən raketin atəş məsafəsinin 2500 km-ə çatdırılması ilə bağlı tapşırıq verməsindən sonra yerli mediada raketin həqiqi məsafəsi barədə müzakirələr başlandı. Bu hadisədən qısa müddət sonra TÜBİTAK-ın başçısı Yücel Altınbaşak isə iki il ərzində raketin maksimal atəş məsafəsinin 2500 km-ə çatdırılmasının planlaşdırıldığını açıqlamışdır. O, mediaya müsahibə verərkən SOM raketinin cari sınaq uçuşları zamanı 300 km məsafədə yerləşən hədəfi 5 m dəqiqliklə məhv etdiyini bildirmiş və 2014-cü ilə qədər raketin maksimal atəş məsafəsinin 2500 km-ə çatdırılacağını açıqlamışdır.
İstifadəçiləri
![image]()
Türkiyə: SOM qanadlı raketləri hazırda Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələrinin silahlanmasında olan F-16 (CCIP və Blok 50 variantları) və F-4E 2020 döyüş təyyarələrinə inteqrasiya olunmuşdur. 2018-ci ildən etibarən Türkiyəyə təhvil verilən F-35 döyüş təyyarələrinin də SOM qanadlı raketləri ilə təchiz olunacağı gözlənilir.![image]()
Azərbaycan: Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələri (HHQ) Türkiyənin ROKETSAN şirkətindən SOM qanadlı raketləri alıb. HHQ-nin silahlanmasında yer alan SOM raketi ilk dəfə Azərbaycan Ordusunun 100 illik yubiley paradında nümayiş etdirilib. Azərbaycan SOM-B1 modifikasiyasını əldə edib.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Pocock, Chris. . Aviation International News online. 2011-09-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyun 2018.
- "Turkey finalizes 200 km range missile tests – BUSINESS". 2016-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 25 iyun 2018.
- "TÜBITAK-SAGE Press Release" (PDF). www.sage.tubitak.gov.tr. 2013-03-26 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 25 iyun 2018.
- "Turkey reveals stand-off missile bunker buster". 2014-07-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-06-25.
- Uğur Cebeci, Tolga Özbek (DHA) Yerli seyir füzesi, 180 kilometreden hedefini vuracak 2015-09-24 at the Wayback Machine. Hurriyet.
- Turkey’s Stand-Off Missile is revealed Arxivləşdirilib 2013-04-11 at Archive.today. Janes's DSEi2011 Exhibition News
- Türkiyə beton bunkerləri dağıdan raketi sınaqdan keçirdi [ölü keçid]
- Bülent Aydemir, Türk füzesi: Hedef menzil 2500 km 2022-04-08 at the Wayback Machine. HT Gazete.
- Ahmet Dirican, TUBITAK 2014 hedefi 2014-08-05 at the Wayback Machine. HT Gazete.
- Ümit Enginsoy, Turkey aims to increase ballistic missile ranges 2012-02-05 at the Wayback Machine. Hürriyet Daily News
- "Lockheed Martin Teams with Roketsan of Turkey on New Standoff Missile for the F-35". 2014-10-25 tarixində . İstifadə tarixi: 25 iyun 2018.
- "Lockheed Martin announces Roketsan teaming on new F-35 standoff missile". 2014-10-23 tarixində . İstifadə tarixi: 25 iyun 2018.
- . 2018-06-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-25.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
SOM qanadli raketi turk Satha Atilan Orta Menzilli Muhimmat Turkiyenin Mudafie sahesinde Tedqiqat ve Inkisaf Merkezi olan TUBITAK SAGE terefinden dizayn olunmus quru deniz ve hava platformalarindan atila bilen yuksek deqiqlikli yeni nesil qanadli raket Ilk defe 4 iyun 2011 ci il tarixinde Izmir seherinde yerlesen Cigli aviabazasinda Turkiye Herbi Hava Quvvelerinin 100 cu qurulus ildonumu munasibetile teskil olunan tedbirde numayis etdirilib 2006 ci ilden etibaren konstruksiya isleri davam etdirilen SOM qanadli raketi 180 km den artiq mesafede hem hereketde olan hem de stasionar hedefleri mehv etmek ucun nezerde tutulub Raketin dizayni hele de TUBITAK SAGE ye mexsus olsa da onun istehsali ve xarici dovletlere satisi meseleleri Roketsan sirketine hevale olunmusdur Sesalti surete sahib uzun menzilli SOM raket ailesinin SOM A SOM B1 SOM B2 SOM J kimi konfiqurasiyalari movcuddur SOM qanadli raketiPolsanin Kieltse seherinde teskil olunan MSPO 2014 sergisinde numayis etdirilen SOM qanadli raketiTipi Qanadli raket Gemi eleyhine raketOlke TurkiyeIstismar tarixcesiIstismar illeri 2012 davam edirIstismara baslanmasi 2012Istismar edenler TurkiyeIstifade edilen doyusler Suriya vetendas muharibesiIstehsal tarixcesiKonstruktor TUBITAK SAGEIstehsalci RoketsanXususiyyetleriAgirligi 600 kqSuret 623 knot 0 94 max Uzunlugu 3657 mm Vikianbarda elaqeli mediafayllarInkisafiSinaqlari Ilk sinaq ucusu 9 avqust 2011 ci il tarixinde Qara deniz uzerinde heyata kecirilmisdir Sinaq zamani 180 km den artiq mesafeni GPS INS idareetmesi ile qet eden raket oz hedefini yuksek deqiqlikle mehv etmeyi bacarmisdir Raketin dizayn aspektlerini mueyyenlesdirmek meqsedile teqriben 30 test ucusunun heyata kecirilmesi planlasdirilmisdi Sinaqlar tamamlandiqdan sonra raketlerin ilk partiyasi 2011 ci ilin sonlarina qeder Turkiye Herbi Hava Quvvelerine catdirildi 2019 cu ilde bu raketin beton bunkerlerin dagidilmasi ucun hazirlanan SOM B2 versiyasi ugurla sinaqdan kecirilib SOM B2 modeli dusmenin siginacaqlarina qarsi xususi doyus basligi ile techiz olunub SOM B1 raketinden ferqli olaraq SOM B2 modeli iki delici doyus basligindan ibaretdir Raket hedefe yonelmede GPS ve inersial naviqasiya sisteminden istifade edir SOM B2 komfiqurasiyasinin agirligi 650 kq atis uzaqligi 250 km den cox doyus basligini agirligi 230 kq teskil edir Mesafesi SOM raketi baresinde aciqlanan ilkin melumatlarda onun ates mesafesinin 180 km den artiq oldugu bildirilse de 28 dekabr 2011 ci il tarixinde teskil olunan Elm ve Yuksek Texnologiyalar Surasinin plenar iclasinda Receb Tayyib Erdoganin gozlenilmeden raketin ates mesafesinin 2500 km e catdirilmasi ile bagli tapsiriq vermesinden sonra yerli mediada raketin heqiqi mesafesi barede muzakireler baslandi Bu hadiseden qisa muddet sonra TUBITAK in bascisi Yucel Altinbasak ise iki il erzinde raketin maksimal ates mesafesinin 2500 km e catdirilmasinin planlasdirildigini aciqlamisdir O mediaya musahibe vererken SOM raketinin cari sinaq ucuslari zamani 300 km mesafede yerlesen hedefi 5 m deqiqlikle mehv etdiyini bildirmis ve 2014 cu ile qeder raketin maksimal ates mesafesinin 2500 km e catdirilacagini aciqlamisdir IstifadecileriTurkiye SOM qanadli raketleri hazirda Turkiye Herbi Hava Quvvelerinin silahlanmasinda olan F 16 CCIP ve Blok 50 variantlari ve F 4E 2020 doyus teyyarelerine inteqrasiya olunmusdur 2018 ci ilden etibaren Turkiyeye tehvil verilen F 35 doyus teyyarelerinin de SOM qanadli raketleri ile techiz olunacagi gozlenilir Azerbaycan Azerbaycan Herbi Hava Quvveleri HHQ Turkiyenin ROKETSAN sirketinden SOM qanadli raketleri alib HHQ nin silahlanmasinda yer alan SOM raketi ilk defe Azerbaycan Ordusunun 100 illik yubiley paradinda numayis etdirilib Azerbaycan SOM B1 modifikasiyasini elde edib Hemcinin baxRoketsan Turkiye Herbi Hava QuvveleriIstinadlarPocock Chris Aviation International News online 2011 09 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 25 iyun 2018 Turkey finalizes 200 km range missile tests BUSINESS 2016 03 03 tarixinde Istifade tarixi 25 iyun 2018 TUBITAK SAGE Press Release PDF www sage tubitak gov tr 2013 03 26 tarixinde PDF Istifade tarixi 25 iyun 2018 Turkey reveals stand off missile bunker buster 2014 07 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 06 25 Ugur Cebeci Tolga Ozbek DHA Yerli seyir fuzesi 180 kilometreden hedefini vuracak 2015 09 24 at the Wayback Machine Hurriyet Turkey s Stand Off Missile is revealed Arxivlesdirilib 2013 04 11 at Archive today Janes s DSEi2011 Exhibition News Turkiye beton bunkerleri dagidan raketi sinaqdan kecirdi olu kecid Bulent Aydemir Turk fuzesi Hedef menzil 2500 km 2022 04 08 at the Wayback Machine HT Gazete Ahmet Dirican TUBITAK 2014 hedefi 2014 08 05 at the Wayback Machine HT Gazete Umit Enginsoy Turkey aims to increase ballistic missile ranges 2012 02 05 at the Wayback Machine Hurriyet Daily News Lockheed Martin Teams with Roketsan of Turkey on New Standoff Missile for the F 35 2014 10 25 tarixinde Istifade tarixi 25 iyun 2018 Lockheed Martin announces Roketsan teaming on new F 35 standoff missile 2014 10 23 tarixinde Istifade tarixi 25 iyun 2018 2018 06 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 06 25