Astana (qaz. Astana, Астана; 1961-ci ilə qədər Aqmolinsk, 1961–1992-ci illərdə Selinoqrad, 1992–1998-ci illərdə Aqmola (Qazax dilindən tərcümədə "Ağ Qəbir"), 1998–2019-cu illərdə Astana (Qazax dilindən tərcümədə "Paytaxt"), 2019–2022-ci illərdə Nur-Sultan (Qazaxıstanın 1-ci prezidenti Nursultan Nazarbayevin şərəfinə) — Qazaxıstanın paytaxtı.
Astana | |||||
---|---|---|---|---|---|
Астана | |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Əsası qoyulub | 1830 | ||||
İlk məlumat | 1832 | ||||
Əvvəlki adları | Aqmolinsk Selinoqrad Aqmola Astana Nur-Sultan | ||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 347 ± 1 m | ||||
Saat qurşağı | | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi | 1 350 228 nəfər (2022) | ||||
Rəsmi dili | |||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | +7 7172 | ||||
Poçt indeksi | 010015 | ||||
Nəqliyyat kodu | Z, 01 | ||||
Digər | |||||
gov.kz/memleket/entities… | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Şəhər XIX əsrin 30-cu illərində İşim çayının sahilində salınıb. Əsası 1830-cu ildə qala kimi qoyulmuş, 1832-ci ildən isə şəhərdir. Burada 100-dən çox millətin nümayəndəsi yaşayır.
İqlim kontinentaldır. Belə ki yayda həddindən artıq isti, qışda isə uzunmüddətli şaxtalı günlər müşayiət olunur.
1997-ci ilin dekabr ayının 10-dan Qazaxıstanın paytaxtıdır. Adı bir neçə dəfə dəyişdirilib. Belə ki, 1830-dan 1961-ə kimi Aqmolinsk, 1961-dən 1992-ə kimi Çelinoqrad, 1992-dən 1998-ə kimi isə Aqmola adlandırılmışdır. 1999-cu ildən UNESCO tərəfindən "Dünyanın şəhəri" statusunu alıb. Burada dörd ali məktəb, filarmoniya, muzey, teatr və kitabxanalar var.
Astananın salınmasında ölkənin 71 şəhəri, 432 tikinti şirkəti iştirak edib. 135 zavod isə onu tikinti materialları ilə təmin edib. Layihələrə yaponiyalı Kise Kurokava və britaniyalı Norman Foster kimi dünyanın tanınmış memarları rəhbərlik edib.
Şəhərin simvolu
Bayterek abidəsi şəhərin simvolu və vizit kartı hesab olunur. Abidənin hündürlüyü 105 metr, ağırlığı isə 1000 tondur. 97 metr yüksəklikdə şəhərin panoramasını seyr etmək üçün rəsədxana yerləşir. Buradan paytaxtı əlinizin içi kimi görə bilərsiniz. Abidəyə qalxmaq üçün liftdən istifadə olunur. Həmin zalın ortasında dünyanın 17 din xadiminin imzası olan 17 ləçəkli qlobus yerləşir. Həmin rəqəm burada təsadüfi xarakter daşımır. Binada qalereya, böyük akvarium və restoran yerləşir. Bəyterek dünyada 22 metr diametri, 300 ton ağırlığı olan, beş dirək üzərində dayanan və günəş şüalarının təsiri ilə tez-tez rəngini dəyişən şüşədən hazırlanan yeganə şardır. Bəyterek sözünün mənası hündür qovaq ağacı deməkdir. Abidənin maraqlı fəlsəfəsi var. Bu yumurtalarını qovaq ağacının başında qoyan xoşbəxtlik quşu Simurqla bağlıdır.
Əhalisi
Astanada 2020-ci il 1 sentyabr statistikasına əsasən 1 166 000 nəfər insan yaşayır.
Görməli yerlər
Astananın görməli yerləri sırasında Sülh sarayının adını çəkə bilərik. Bu piramida formalı binadır. Sahəsi 62 kvadrat metr olan sarayın hündürlüyü də həmin rəqəmlə ekvivalent təşkil edir. Onun tikiliş layihəsini britanıyanın tanınmış mühəndisi Norman Foster verib.
Binanın içərisində opera teatrı, eləcə də yığıncaq və konfransların keçirilməsi üçün nəzərdə tutulan otaqlar yerləşir. Lap yuxarı mərtəbədə müxtəlif dinlərə məxsus liderlərin qəbulu üçün 200 nəfərlik dəyirmi zal var. Bundan başqa, də baş çəkə bilərsiniz. Onun 62 metrlik dörd minarəsi var. Şəhərdə kilsə və sinaqoqun da olduğunu qeyd etməliyik. Əsası 2000-ci ildə qoyulmuş Prezidentin mədəniyyət mərkəzi də şəhərin diqqətəlayiq məkanlarındandır. Yuxarıdan baxanda dünyanın dörd tərəfinə istiqamətlənmiş şüaları olan şarı xatırladır. Mərkəzdə muzey, kitabxana və konsert zalı yerləşir. Astanada fontanlı hovuzlara tez-tez rast gəlmək mümkündür.
Ənənələr
Qazaxıstan qadınları başlarına papaq (ərə gedəcək qız saukale adlanan papaq taxır) və ya yaylıq örtüb ağ rəngli pambıqdan don, kişilərsə kəmər və çapan (naxışlı xalat) geyinirlər. Onlar öz qonaqpərvərlikləri ilə seçilirlər. Qonağı hörmətlə qarşılamaq və onu yedizdirmək səxavət hesab olunur. Buna konakası deyirlər. Məsələ ondadır ki, ev sahibi də qonaqdan nəsə bir şey xahiş edə bilər. Məsələn, mahnı oxumağı. Bu isə konnakkade adlanır. Siz qazax evinə 5 dəqiqəlik qonaq getsəniz belə mütləq oturmalı, heç olmasa bir loxma xörək yeməlisiniz. Xörək yeyilərkən isə susmaq olmaz. Belə ki bu, yediyinizi bəyənməmək kimi qəbul oluna bilər. Ancaq bir şeyə fikir də verməyi unutmayın. Böyüklər danışarkən onların sözünü kəsməyin və verilən suallara sakit və ədəblə cavab verin. Əgər evə qohum və ya yaxın bir dost uşağı gələrsə, ona hörmət əlaməti olaraq buzov və ya quzu bağışlanılır.
İstinadlar
- https://egemen.kz/article/186071-prezident-elordany-nur-sultan-dep-atau-turaly-zharlyqqa-qol-qoydy?sait=lat 2019-03-25 at the Wayback Machine Prezıdent elordany Nur-Sultan dep ataý týraly Jarlyqqa qol qoıdy
Mənbə
- Astana 2016-03-06 at the Wayback Machine
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Astana qaz Astana Astana 1961 ci ile qeder Aqmolinsk 1961 1992 ci illerde Selinoqrad 1992 1998 ci illerde Aqmola Qazax dilinden tercumede Ag Qebir 1998 2019 cu illerde Astana Qazax dilinden tercumede Paytaxt 2019 2022 ci illerde Nur Sultan Qazaxistanin 1 ci prezidenti Nursultan Nazarbayevin serefine Qazaxistanin paytaxti AstanaAstanaBayraq Gerb51 08 sm e 71 26 s u Olke QazaxistanTarixi ve cografiyasiEsasi qoyulub 1830Ilk melumat 1832Evvelki adlari Aqmolinsk Selinoqrad Aqmola Astana Nur SultanSahesi 797 33 km Merkezin hundurluyu 347 1 mSaat qursagi UTC 05 00EhalisiEhalisi 1 350 228 nefer 2022 Resmi dili Qazax dili rus diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 7 7172Poct indeksi 010015Neqliyyat kodu Z 01Digergov kz memleket entities Xeriteni goster gizle Astana Vikianbarda elaqeli mediafayllar Seher XIX esrin 30 cu illerinde Isim cayinin sahilinde salinib Esasi 1830 cu ilde qala kimi qoyulmus 1832 ci ilden ise seherdir Burada 100 den cox milletin numayendesi yasayir Iqlim kontinentaldir Bele ki yayda heddinden artiq isti qisda ise uzunmuddetli saxtali gunler musayiet olunur 1997 ci ilin dekabr ayinin 10 dan Qazaxistanin paytaxtidir Adi bir nece defe deyisdirilib Bele ki 1830 dan 1961 e kimi Aqmolinsk 1961 den 1992 e kimi Celinoqrad 1992 den 1998 e kimi ise Aqmola adlandirilmisdir 1999 cu ilden UNESCO terefinden Dunyanin seheri statusunu alib Burada dord ali mekteb filarmoniya muzey teatr ve kitabxanalar var Astananin salinmasinda olkenin 71 seheri 432 tikinti sirketi istirak edib 135 zavod ise onu tikinti materiallari ile temin edib Layihelere yaponiyali Kise Kurokava ve britaniyali Norman Foster kimi dunyanin taninmis memarlari rehberlik edib Seherin simvoluBayterek abidesi seherin simvolu ve vizit karti hesab olunur Abidenin hundurluyu 105 metr agirligi ise 1000 tondur 97 metr yukseklikde seherin panoramasini seyr etmek ucun resedxana yerlesir Buradan paytaxti elinizin ici kimi gore bilersiniz Abideye qalxmaq ucun liftden istifade olunur Hemin zalin ortasinda dunyanin 17 din xadiminin imzasi olan 17 lecekli qlobus yerlesir Hemin reqem burada tesadufi xarakter dasimir Binada qalereya boyuk akvarium ve restoran yerlesir Beyterek dunyada 22 metr diametri 300 ton agirligi olan bes direk uzerinde dayanan ve gunes sualarinin tesiri ile tez tez rengini deyisen suseden hazirlanan yegane sardir Beyterek sozunun menasi hundur qovaq agaci demekdir Abidenin maraqli felsefesi var Bu yumurtalarini qovaq agacinin basinda qoyan xosbextlik qusu Simurqla baglidir EhalisiAstanada 2020 ci il 1 sentyabr statistikasina esasen 1 166 000 nefer insan yasayir Gormeli yerlerAstananin gormeli yerleri sirasinda Sulh sarayinin adini ceke bilerik Bu piramida formali binadir Sahesi 62 kvadrat metr olan sarayin hundurluyu de hemin reqemle ekvivalent teskil edir Onun tikilis layihesini britaniyanin taninmis muhendisi Norman Foster verib Binanin icerisinde opera teatri elece de yigincaq ve konfranslarin kecirilmesi ucun nezerde tutulan otaqlar yerlesir Lap yuxari mertebede muxtelif dinlere mexsus liderlerin qebulu ucun 200 neferlik deyirmi zal var Bundan basqa de bas ceke bilersiniz Onun 62 metrlik dord minaresi var Seherde kilse ve sinaqoqun da oldugunu qeyd etmeliyik Esasi 2000 ci ilde qoyulmus Prezidentin medeniyyet merkezi de seherin diqqetelayiq mekanlarindandir Yuxaridan baxanda dunyanin dord terefine istiqametlenmis sualari olan sari xatirladir Merkezde muzey kitabxana ve konsert zali yerlesir Astanada fontanli hovuzlara tez tez rast gelmek mumkundur EnenelerQazaxistan qadinlari baslarina papaq ere gedecek qiz saukale adlanan papaq taxir ve ya yayliq ortub ag rengli pambiqdan don kisilerse kemer ve capan naxisli xalat geyinirler Onlar oz qonaqperverlikleri ile secilirler Qonagi hormetle qarsilamaq ve onu yedizdirmek sexavet hesab olunur Buna konakasi deyirler Mesele ondadir ki ev sahibi de qonaqdan nese bir sey xahis ede biler Meselen mahni oxumagi Bu ise konnakkade adlanir Siz qazax evine 5 deqiqelik qonaq getseniz bele mutleq oturmali hec olmasa bir loxma xorek yemelisiniz Xorek yeyilerken ise susmaq olmaz Bele ki bu yediyinizi beyenmemek kimi qebul oluna biler Ancaq bir seye fikir de vermeyi unutmayin Boyukler danisarken onlarin sozunu kesmeyin ve verilen suallara sakit ve edeble cavab verin Eger eve qohum ve ya yaxin bir dost usagi gelerse ona hormet elameti olaraq buzov ve ya quzu bagislanilir Istinadlarhttps egemen kz article 186071 prezident elordany nur sultan dep atau turaly zharlyqqa qol qoydy sait lat 2019 03 25 at the Wayback Machine Prezident elordany Nur Sultan dep atay tyraly Jarlyqqa qol qoidyMenbeAstana 2016 03 06 at the Wayback MachineHemcinin bax