Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hipnoz cərrahiyyə — xəstənin ənənəvi anesteziyadan yox hipnoterapiya ilə sakitləşdirildiyi əməliyyat. Anesteziya üçün hipnoz ilk dəfə 1840-cı ildə cərrah Jeyms Braid tərəfindən istifadə edilmişdir. Bəzən mediada hipnoz altında cərrahiyyə əməliyyatının aparılması barədə xəbərlər olur, lakin onlar nəzarət edilən şəraitdə həyata keçirilmədiyi üçün onlardan heç bir nəticə çıxarmaq olmur.
| Hipnoz cərrahiyyə | |
|---|---|
| MeSH | D006991 |
Doğuş və ya əməliyyatdan sonrakı ağrı kimi digər kontekstlərdə ağrının müalicəsində hipnozun effektivliyini dəstəkləmək üçün kifayət qədər dəlil yoxdur.
Tarixi
Mesmerizm (heyvan maqnitizmi də adlandırılir) — Franz Mesmer tərəfindən heyvanlarda görünməz təbii qüvvə hesab etdiyi bir termindir. O, həmçinin onu şəfa kimi fiziki təsirləri ola biləcəyinə inanırdı.
İlk hipnoz cərrahiyyəsi ilə tanınan Ceyms Braid ilk dəfə Çarls Lafonten tərəfindən maqnetizmlə bağlı ictimai tamaşada iştirak edərkən mesmerizmi müşahidə etdi. Daha iki şouda iştirak etdikdən sonra o, belə qənaətə gəldi ki, müşahidə olunan fiziki təsirlər olsa da, onlar maqnit müdaxiləsindən qaynaqlanmayıb. Braid daha sonra mesmerizmin subyektin görmə və konsentrasiyası ilə əldə edildiyi fikrini sübut etmək üçün öz üzərində təcrübədən istifadə etdi. Buna görə də Braid Lafontenin nümayiş etdirdiyi hadisələrin maqnetizmlə heç bir əlaqəsi olmadığını iddia etdi. Jeyms Braid daha sonra işinin mesmerizmlə qarışmasının qarşısını almaq üçün "hipnoz" terminini qəbul etdi.
Hipnozun cərrahiyyədə ağrıları, mədə-bağırsaq traktında spazmları aradan qaldırmaq, reabilitasiya və əməliyyat zamanı anesteziya kimi istifadə edildiyi iddia edilir.
Hipnozun cərrahiyyədə anesteziya vasitəsi kimi istifadə edildiyini iddia edilən ilk hadisə fransız cərrahı Jül Germain Kloketin (1790–1883) tərəfindən hipnozun təsiri altında olduğu qadının döşünü əməliyyat etməsi zamanı baş vermişdi. Əməliyyat şişin çıxarılması idi. Karyerası ərzində o, yeganə anesteziya forması kimi hipnozdan istifadə edərək bir neçə uğurlu əməliyyat keçirdiyini iddia edirdi.
1945-ci ildə Sinqapurda River Valley Road hərbi əsir xəstəxanasında, kimyəvi anesteziklərin tədarükü yaponlar tərəfindən ciddi şəkildə məhdudlaşdırılarkən, Maykl Vudruff və onun həmkarı Hollandiya Kral Qüvvələrinin işçisi olan həkim-stomatoloq, geniş spektrli stomatoloji və cərrahi əməliyyatları hipnozdan yeganə anesteziya vasitəsi kimi istifadə edirdilər.
Xəstənin hipnoz əməliyyatına hazırlanması
Hipnoz, əməliyyatdan sonra xəstələrin daha sürətli sağalmasına kömək etmək üçün də faydalı ola bilər. Bir araşdırmada cərrahi sağalma zamanı hipnozdan istifadə edən xəstələrdə toxumaların daha sürətli sağalması bildirilmişdir.
Bir sıra digər tədqiqatlar şəfa və sağalma ilə psixoloji əlaqəni göstərmişdir.
Cərrahi əməliyyatdan sonra 7 həftəyə qədər xəstələr üzərində aparılan bir araşdırmada tədqiqatçılar hipnozdan istifadə etmiş xəstələrdə yalnız dəstəkləyici diqqət və ya "standart əməliyyatdan sonrakı qayğı" alanlara nisbətən daha çox sağalma və yaxşılaşma tapmışdılar.
Kokran araşdırması tərəfindən müxtəlif psixoloji müalicələrin (o cümlədən hipnozun) əməliyyatdan sonrakı nəticələrin effektivliyinə dair bu yaxınlarda aparılmış araşdırma belə nəticəyə gəlmişdir ki, "dəlillərin gücü əməliyyata psixoloji hazırlığın rolu haqqında qəti nəticə çıxarmaq üçün kifayət deyil" və sübutların keyfiyyəti barədə "çox aşağı" olduğu haqda məlumat vermişdi.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Pain-free alternative to anaesthetics? 2023-04-06 at the Wayback Machine, BBC, 18 April 2008
- Hypnotist puts himself into trance as surgeon saws through his ankle without general anaesthetic 2023-04-05 at the Wayback Machine, The Mirror, 28 August 2013
- Jones, L.; Othman, M.; Dowswell, T.; Alfirevic, Z.; Gates, S.; Newburn, M.; Jordan, S.; Lavender, T.; Neilson, J. P. Neilson, James P (redaktor). "Pain management for women in labour: an overview of systematic reviews". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 3 (3). 2012: CD009234. doi:10.1002/14651858.CD009234.pub2. PMC 7132546 (#bad_pmc). PMID 22419342.
- Wolfart, Karl Christian; Friedrich Anton Mesmer. Mesmerismus: Oder, System der Wechselwirkungen, Theorie und Anwendung des thierischen Magnetismus als die allgemeine Heilkunde zur Erhaltung des Menschen (in German, facsimile of the 1811 edition). Cambridge University Press, 2011. ISBN . Foreword.
- "Yeates, L. B., James Braid: Surgeon, Gentleman Scientist, and Hypnotist, Ph. D. Dissertation, School of History and Philosophy of Science, Faculty of Arts & Social Sciences, University of New South Wales, January 2013". 2021-01-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-05.
- Cedercreutza, Claes. "Hypnosis in surgery". International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis. 9 (3). 1961: 93–95. doi:10.1080/00207146108409665. PMID 13691848.
- Collyer, Robert. H., M. D. Mysteries of the Vital Element in Connexion with Dreams, Somnambulism, Trance, Anesthesia, Nervous Congestion, and Creative Function. Modern Spiritualism Explained. 2nd ed. London: Savill, Edwards and Co, Printers, 1871.
- Sampimon, R. L. H. & Woodruff, M. F. A., "Some Observations Concerning the use of Hypnosis as a Substitute for Anesthesia", The Medical Journal of Australia, (23 March 1946), pp.393–395.
- Wobst, Albrecht H. K. "Hypnosis and surgery: Past, present, and future". Anesthesia & Analgesia. 104 (5). May 2007: 1199–1208. doi:10.1213/01.ane.0000260616.49050.6d. PMID 17456675.
- Shine, Jerry. "Hypnosis Heals". Harvard Magazine. 2003. March 12, 2013 tarixində . İstifadə tarixi: June 16, 2013.
- Bowers, Kenneth S. "Hypnosis and healing". Australian Journal of Clinical & Experimental Hypnosis. 7 (3). November 1979: 261–277.
- Powell R, Scott NW, Manyande A, Bruce J, Vögele C, Byrne-Davis LM, Unsworth M, Osmer C, Johnston M, "Psychological preparation and postoperative outcomes for adults undergoing surgery under general anaesthesia." (PDF), Cochrane Database of Systematic Reviews, 2016 (5), 2016: CD008646, doi:10.1002/14651858.CD008646.pub2, PMC 8687603 (#bad_pmc), PMID 27228096, 2023-04-05 tarixində (PDF), İstifadə tarixi: 2023-04-05
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hipnoz cerrahiyye xestenin enenevi anesteziyadan yox hipnoterapiya ile sakitlesdirildiyi emeliyyat Anesteziya ucun hipnoz ilk defe 1840 ci ilde cerrah Jeyms Braid terefinden istifade edilmisdir Bezen mediada hipnoz altinda cerrahiyye emeliyyatinin aparilmasi barede xeberler olur lakin onlar nezaret edilen seraitde heyata kecirilmediyi ucun onlardan hec bir netice cixarmaq olmur Hipnoz cerrahiyyeMeSH D006991 Dogus ve ya emeliyyatdan sonraki agri kimi diger kontekstlerde agrinin mualicesinde hipnozun effektivliyini desteklemek ucun kifayet qeder delil yoxdur TarixiJohn Elliotson 1843 Mesmerizm heyvan maqnitizmi de adlandirilir Franz Mesmer terefinden heyvanlarda gorunmez tebii quvve hesab etdiyi bir termindir O hemcinin onu sefa kimi fiziki tesirleri ola bileceyine inanirdi Ilk hipnoz cerrahiyyesi ile taninan Ceyms Braid ilk defe Carls Lafonten terefinden maqnetizmle bagli ictimai tamasada istirak ederken mesmerizmi musahide etdi Daha iki souda istirak etdikden sonra o bele qenaete geldi ki musahide olunan fiziki tesirler olsa da onlar maqnit mudaxilesinden qaynaqlanmayib Braid daha sonra mesmerizmin subyektin gorme ve konsentrasiyasi ile elde edildiyi fikrini subut etmek ucun oz uzerinde tecrubeden istifade etdi Buna gore de Braid Lafontenin numayis etdirdiyi hadiselerin maqnetizmle hec bir elaqesi olmadigini iddia etdi Jeyms Braid daha sonra isinin mesmerizmle qarismasinin qarsisini almaq ucun hipnoz terminini qebul etdi Hipnozun cerrahiyyede agrilari mede bagirsaq traktinda spazmlari aradan qaldirmaq reabilitasiya ve emeliyyat zamani anesteziya kimi istifade edildiyi iddia edilir Hipnozun cerrahiyyede anesteziya vasitesi kimi istifade edildiyini iddia edilen ilk hadise fransiz cerrahi Jul Germain Kloketin 1790 1883 terefinden hipnozun tesiri altinda oldugu qadinin dosunu emeliyyat etmesi zamani bas vermisdi Emeliyyat sisin cixarilmasi idi Karyerasi erzinde o yegane anesteziya formasi kimi hipnozdan istifade ederek bir nece ugurlu emeliyyat kecirdiyini iddia edirdi 1945 ci ilde Sinqapurda River Valley Road herbi esir xestexanasinda kimyevi anesteziklerin tedaruku yaponlar terefinden ciddi sekilde mehdudlasdirilarken Maykl Vudruff ve onun hemkari Hollandiya Kral Quvvelerinin iscisi olan hekim stomatoloq genis spektrli stomatoloji ve cerrahi emeliyyatlari hipnozdan yegane anesteziya vasitesi kimi istifade edirdiler Xestenin hipnoz emeliyyatina hazirlanmasiHipnoterapiya seansi Hipnoz emeliyyatdan sonra xestelerin daha suretli sagalmasina komek etmek ucun de faydali ola biler Bir arasdirmada cerrahi sagalma zamani hipnozdan istifade eden xestelerde toxumalarin daha suretli sagalmasi bildirilmisdir Bir sira diger tedqiqatlar sefa ve sagalma ile psixoloji elaqeni gostermisdir Cerrahi emeliyyatdan sonra 7 hefteye qeder xesteler uzerinde aparilan bir arasdirmada tedqiqatcilar hipnozdan istifade etmis xestelerde yalniz destekleyici diqqet ve ya standart emeliyyatdan sonraki qaygi alanlara nisbeten daha cox sagalma ve yaxsilasma tapmisdilar Kokran arasdirmasi terefinden muxtelif psixoloji mualicelerin o cumleden hipnozun emeliyyatdan sonraki neticelerin effektivliyine dair bu yaxinlarda aparilmis arasdirma bele neticeye gelmisdir ki delillerin gucu emeliyyata psixoloji hazirligin rolu haqqinda qeti netice cixarmaq ucun kifayet deyil ve subutlarin keyfiyyeti barede cox asagi oldugu haqda melumat vermisdi Hemcinin baxCerrahiyye Aorta koronar suntlamaIstinadlarPain free alternative to anaesthetics 2023 04 06 at the Wayback Machine BBC 18 April 2008 Hypnotist puts himself into trance as surgeon saws through his ankle without general anaesthetic 2023 04 05 at the Wayback Machine The Mirror 28 August 2013 Jones L Othman M Dowswell T Alfirevic Z Gates S Newburn M Jordan S Lavender T Neilson J P Neilson James P redaktor Pain management for women in labour an overview of systematic reviews The Cochrane Database of Systematic Reviews 3 3 2012 CD009234 doi 10 1002 14651858 CD009234 pub2 PMC 7132546 bad pmc PMID 22419342 Wolfart Karl Christian Friedrich Anton Mesmer Mesmerismus Oder System der Wechselwirkungen Theorie und Anwendung des thierischen Magnetismus als die allgemeine Heilkunde zur Erhaltung des Menschen in German facsimile of the 1811 edition Cambridge University Press 2011 ISBN 9781108072694 Foreword Yeates L B James Braid Surgeon Gentleman Scientist and Hypnotist Ph D Dissertation School of History and Philosophy of Science Faculty of Arts amp Social Sciences University of New South Wales January 2013 2021 01 27 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 05 Cedercreutza Claes Hypnosis in surgery International Journal of Clinical and Experimental Hypnosis 9 3 1961 93 95 doi 10 1080 00207146108409665 PMID 13691848 Collyer Robert H M D Mysteries of the Vital Element in Connexion with Dreams Somnambulism Trance Anesthesia Nervous Congestion and Creative Function Modern Spiritualism Explained 2nd ed London Savill Edwards and Co Printers 1871 Sampimon R L H amp Woodruff M F A Some Observations Concerning the use of Hypnosis as a Substitute for Anesthesia The Medical Journal of Australia 23 March 1946 pp 393 395 Wobst Albrecht H K Hypnosis and surgery Past present and future Anesthesia amp Analgesia 104 5 May 2007 1199 1208 doi 10 1213 01 ane 0000260616 49050 6d PMID 17456675 Shine Jerry Hypnosis Heals Harvard Magazine 2003 March 12 2013 tarixinde Istifade tarixi June 16 2013 Bowers Kenneth S Hypnosis and healing Australian Journal of Clinical amp Experimental Hypnosis 7 3 November 1979 261 277 Powell R Scott NW Manyande A Bruce J Vogele C Byrne Davis LM Unsworth M Osmer C Johnston M Psychological preparation and postoperative outcomes for adults undergoing surgery under general anaesthesia PDF Cochrane Database of Systematic Reviews 2016 5 2016 CD008646 doi 10 1002 14651858 CD008646 pub2 PMC 8687603 bad pmc PMID 27228096 2023 04 05 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 04 05Xarici kecidler