Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Effektiv tələb bazarda — başqa bir bazarda məhdudlaşdırıldıqda ortaya çıxan məhsul və ya olan tələbdir. Alıcılar başqa bir bazarda məhdudlaşmadığı zaman meydana gələn şərti tələblə ziddiyyət təşkil edir. Bütövlükdə mallar üçün məcmu bazarda şərti və ya effektiv olan tələb məcmu tələb adlanır. Səmərəli təklif anlayışı effektiv tələb anlayışına bənzəyir. Bazarlar daima tarazlıq qiymətlərini saxlamadıqda təsirli tələb və ya təklif konsepsiyası aktualdır.
Tələb effektlərinə nümunələr
Nümunə olaraq əmək bazarından əmtəə bazarına axını vurğulamaq olar. Əmək bazarında əgər tarazlıq varsa və insanlar təklif etmək istədikləri bütün əməyi təmin edə bilmirlərsə, təklif edə biləcəkləri məbləğ mallara olan tələblərinə təsir edəcək; tədarük edilə bilən əmək miqdarının məhdudlaşdırılması şərtilə mallara olan tələb, onların mallara olan təsiridir. Əksinə, əmək bazarında balanssızlıqlar olmasaydı, fərdlər eyni vaxtda həm tədarük etmək üçün əməyin miqdarını, həm də alacaq malların miqdarını seçər, ikincisi isə mallara olan şərti ehtiyacları olardı. Bu nümunədə mallara təsirli tələb mallara olan şərti tələbdən az olacaqdır.
Əksinə, mal bazarında çatışmazlıq olarsa, insanlar əmək bazarında tarazlıq olsaydı, olduğundan daha az əmək sərf etməyi (və daha çox boş vaxt keçirməyi) seçə bilərlər. Satın ala biləcəkləri malların miqdarından asılı olaraq tədarük etmək üçün seçdikləri əmək miqdarı səmərəli iş təklifidir.
Digər bir nümunə, kredit bazarlarından əmtəə bazarlarına keçidlə bağlıdır. Kredit nisbətinin mövcud olması halında, bəzi insanlar malların (istehlakçılara davamlı mallar və mənzil daxil olmaqla) malların satın alınmasını maliyyələşdirmək üçün borc ala biləcəkləri pul miqdarında məhduddurlar, bu səbəbdən bu məhdudiyyətin funksiyası olaraq mallara olan effektiv tələbləri bu məhdudiyyətin funksiyası olaraq, mallara olan şərti tələblərindən (istədikləri borc ala bilsəydilər alacaqları məbləğdən) azdır.
Təşkilatlar eyni zamanda şərti tələblərdən və ya çatdırılmalardan fərqli təsirli tələblərə və ya tədarüklərə malik ola bilərlər. Onların fiziki kapital kimi mallara olan effektiv tələblərinin şərti tələblərindən fərqlənməsinə səbəb olan kredit məhdudiyyətləri də ola bilər. Üstəlik, işçi qüvvəsi çatışmazlığı dövründə nə qədər işçi ala biləcəkləri ilə məhdudlaşırlar; bu səbəbdən malın istənilən potensial qiymətinə tədarük etməyi seçdikləri malların miqdarı - malların səmərəli çatdırılması şərti təklifdən daha az olacaqdır. Və əgər təşkilatlar məhsul bazarında sata biləcəkləri malların miqdarını məhdudlaşdıran bir həddən artıq təkliflə məhdudlaşırsa, onda effektiv işçi tələbi şərti işçi tələbindən az olacaqdır.
Fərqli bazarlarda həddindən artıq tələblər bir-birinə təsir göstərə bilər. Bir bazarda artıq tələbin olması digər bazarda effektiv tələbə və ya təklifə təsir göstərir ki, bu da sonuncu bazarda balanssızlıq dərəcəsinə təsir göstərə bilər; öz növbəsində, bu bazar iştirakçılarına tətbiq olunan məhdudiyyətlər, əvvəlki bazardakı effektiv tələb və ya təklifə təsir göstərir.
Tarixi
Klassik iqtisadçı , "təklif öz tələbini yaradır" (Keynsin formalaşdırması) təklifi ilə Sey qanunu qəbul etdi. Sey qanununa əsasən, bir bazarda malların hər həddən artıq tədarükü (həddindən artıq doyması) üçün, digərində müvafiq həddən artıq tələb (kəsir) mövcuddur. Bu nəzəriyyə ümumi həddən artıq doyma ilə heç vaxt makroiqtisadi səviyyədə qidaya qeyri-adekvat tələb ilə müşayiət oluna bilməyəcəyini düşünür. Sey qanunu Tomas Maltus, və digər XIX əsr iqtisadçıları "təsirli tələbin" sabit bir iqtisadiyyatın təməli olduğunu iddia etdilər. XX əsrin Böyük böhranına cavab olaraq, 1930-cu illərdə, Mixal Kaleski və Con Maynard Keyns, sonuncunun nəzəriyyəsi ilə razılaşaraq “tələb öz təklifini yaradır” və hərtərəfli təsirli tələb nəzəriyyəsini inkişaf etdirdilər.
Keynsçilik iqtisadiyyatına görə zəif tələb planlaşdırılmamış ehtiyatların yığılmasına gətirib çıxarır ki, bu da istehsalın və gəlirlərin azalmasına, həmçinin işsizliyin artmasına səbəb olur. Bu, iqtisadiyyatı işsizlik tarazlığına yönəldən bir çarpan effekti yaradır. Eynilə, yüksək tələb, istehsalın, məşğulluğun və gəlirin artmasına səbəb olan ehtiyatların planlaşdırılmamış azalmasına gətirib çıxarır. Əgər sahibkarlar bu cür tendensiyaları davamlı hesab edirlərsə, onda investisiyalar artmağa və bununla da potensial istehsal səviyyələrini artırmağa meyllidir.
1960-cı illərdə və Aksel Leyonhufvud effektiv tələb üzərində işləməyə davam etdilər və 1970-ci illərdə Robert Barro və Herşel Qrossman, effektiv tələbə məlum yan təsirlərin modelini nəşr etdilər.
İstinadlar
- Hal Varian, 1977. "Non-Walrasian equilibria, " , April, 573—590.
- Robert W. Clower, 1965. "The Keynesian Counter-Revolution: A Theoretical Appraisal, " in F.H. Hahn and F.P.R. Brechling, ed., The Theory of Interest Rates. Macmillan. Reprinted in Clower, 1987, Money and Markets.pp. 34-58. 2021-03-15 at the Wayback Machine
- Robert Barro and Herschel Grossman, 1976. "Money, Employment, and Inflation, Cambridge Univ. Press.
- The General Glut Controversy 2013-05-17 at the Wayback Machine
- J.C.L. Simonde de Sismondi 2013-05-16 at the Wayback Machine
Ədəbiyyat
- Buiter, Willem, and Lorie, Henri, "Some unfamiliar properties of a familiar macroeconomic model, " The Economic Journal, December 1977, 743—754.
- Huw Dixon, Reflections on New Keynesian Economics, Surfing Economics, 2001, chapter 4.
- Korliras, Panayotis, "A disequilibrium macroeconomic model, " Quarterly Journal of Economics, February 1975, 56-80.
- Lambert, Edward, «Modeling an Effective Demand Limit to the Business Cycle» Effective Demand blog. 12/28/2014.
- Lambert, Edward, «Synopsis of Effective Demand.» Effective Demand blog. 9/24/2015.
- Lorie, Henri, "Price-quantity adjustments in a macro-disequilibrium model, " Economic Inquiry, April 1978, 265—287.
- Tucker, Donald, "Credit rationing, interest rate lags, and monetary policy speed, " Quarterly Journal of Economics, February 1968, 54-84.
- Tucker, Donald, "Macroeconomic models and the demand for money under market disequilibrium, " Journal of Money, Credit and Banking, February 1971, 57-83.
- Varian, H., "The stability of a disequilibrium IS-LM model, " Scandinavian Journal of Economics, 1977(2), 260—270.
- Vianello, F. [1989], «Effective Demand and the Rate of Profits: Some Thoughts on Marx, Kalecki and Sraffa», in: Sebastiani, M. (ed.), Kalecki’s Relevance Today, London, Macmillan, ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Effektiv teleb bazarda basqa bir bazarda mehdudlasdirildiqda ortaya cixan mehsul ve ya olan telebdir Alicilar basqa bir bazarda mehdudlasmadigi zaman meydana gelen serti teleble ziddiyyet teskil edir Butovlukde mallar ucun mecmu bazarda serti ve ya effektiv olan teleb mecmu teleb adlanir Semereli teklif anlayisi effektiv teleb anlayisina benzeyir Bazarlar daima tarazliq qiymetlerini saxlamadiqda tesirli teleb ve ya teklif konsepsiyasi aktualdir Teleb effektlerine numunelerNumune olaraq emek bazarindan emtee bazarina axini vurgulamaq olar Emek bazarinda eger tarazliq varsa ve insanlar teklif etmek istedikleri butun emeyi temin ede bilmirlerse teklif ede bilecekleri mebleg mallara olan teleblerine tesir edecek tedaruk edile bilen emek miqdarinin mehdudlasdirilmasi sertile mallara olan teleb onlarin mallara olan tesiridir Eksine emek bazarinda balanssizliqlar olmasaydi ferdler eyni vaxtda hem tedaruk etmek ucun emeyin miqdarini hem de alacaq mallarin miqdarini secer ikincisi ise mallara olan serti ehtiyaclari olardi Bu numunede mallara tesirli teleb mallara olan serti telebden az olacaqdir Eksine mal bazarinda catismazliq olarsa insanlar emek bazarinda tarazliq olsaydi oldugundan daha az emek serf etmeyi ve daha cox bos vaxt kecirmeyi sece bilerler Satin ala bilecekleri mallarin miqdarindan asili olaraq tedaruk etmek ucun secdikleri emek miqdari semereli is teklifidir Diger bir numune kredit bazarlarindan emtee bazarlarina kecidle baglidir Kredit nisbetinin movcud olmasi halinda bezi insanlar mallarin istehlakcilara davamli mallar ve menzil daxil olmaqla mallarin satin alinmasini maliyyelesdirmek ucun borc ala bilecekleri pul miqdarinda mehduddurlar bu sebebden bu mehdudiyyetin funksiyasi olaraq mallara olan effektiv telebleri bu mehdudiyyetin funksiyasi olaraq mallara olan serti teleblerinden istedikleri borc ala bilseydiler alacaqlari meblegden azdir Teskilatlar eyni zamanda serti teleblerden ve ya catdirilmalardan ferqli tesirli teleblere ve ya tedaruklere malik ola bilerler Onlarin fiziki kapital kimi mallara olan effektiv teleblerinin serti teleblerinden ferqlenmesine sebeb olan kredit mehdudiyyetleri de ola biler Ustelik isci quvvesi catismazligi dovrunde ne qeder isci ala bilecekleri ile mehdudlasirlar bu sebebden malin istenilen potensial qiymetine tedaruk etmeyi secdikleri mallarin miqdari mallarin semereli catdirilmasi serti teklifden daha az olacaqdir Ve eger teskilatlar mehsul bazarinda sata bilecekleri mallarin miqdarini mehdudlasdiran bir hedden artiq teklifle mehdudlasirsa onda effektiv isci telebi serti isci telebinden az olacaqdir Ferqli bazarlarda heddinden artiq telebler bir birine tesir gostere biler Bir bazarda artiq telebin olmasi diger bazarda effektiv telebe ve ya teklife tesir gosterir ki bu da sonuncu bazarda balanssizliq derecesine tesir gostere biler oz novbesinde bu bazar istirakcilarina tetbiq olunan mehdudiyyetler evvelki bazardaki effektiv teleb ve ya teklife tesir gosterir TarixiKlassik iqtisadci teklif oz telebini yaradir Keynsin formalasdirmasi teklifi ile Sey qanunu qebul etdi Sey qanununa esasen bir bazarda mallarin her hedden artiq tedaruku heddinden artiq doymasi ucun digerinde muvafiq hedden artiq teleb kesir movcuddur Bu nezeriyye umumi hedden artiq doyma ile hec vaxt makroiqtisadi seviyyede qidaya qeyri adekvat teleb ile musayiet oluna bilmeyeceyini dusunur Sey qanunu Tomas Maltus ve diger XIX esr iqtisadcilari tesirli telebin sabit bir iqtisadiyyatin temeli oldugunu iddia etdiler XX esrin Boyuk bohranina cavab olaraq 1930 cu illerde Mixal Kaleski ve Con Maynard Keyns sonuncunun nezeriyyesi ile razilasaraq teleb oz teklifini yaradir ve herterefli tesirli teleb nezeriyyesini inkisaf etdirdiler Keynscilik iqtisadiyyatina gore zeif teleb planlasdirilmamis ehtiyatlarin yigilmasina getirib cixarir ki bu da istehsalin ve gelirlerin azalmasina hemcinin issizliyin artmasina sebeb olur Bu iqtisadiyyati issizlik tarazligina yonelden bir carpan effekti yaradir Eynile yuksek teleb istehsalin mesgullugun ve gelirin artmasina sebeb olan ehtiyatlarin planlasdirilmamis azalmasina getirib cixarir Eger sahibkarlar bu cur tendensiyalari davamli hesab edirlerse onda investisiyalar artmaga ve bununla da potensial istehsal seviyyelerini artirmaga meyllidir 1960 ci illerde ve Aksel Leyonhufvud effektiv teleb uzerinde islemeye davam etdiler ve 1970 ci illerde Robert Barro ve Hersel Qrossman effektiv telebe melum yan tesirlerin modelini nesr etdiler IstinadlarHal Varian 1977 Non Walrasian equilibria April 573 590 Robert W Clower 1965 The Keynesian Counter Revolution A Theoretical Appraisal in F H Hahn and F P R Brechling ed The Theory of Interest Rates Macmillan Reprinted in Clower 1987 Money and Markets pp 34 58 2021 03 15 at the Wayback Machine Robert Barro and Herschel Grossman 1976 Money Employment and Inflation Cambridge Univ Press The General Glut Controversy 2013 05 17 at the Wayback Machine J C L Simonde de Sismondi 2013 05 16 at the Wayback MachineEdebiyyatBuiter Willem and Lorie Henri Some unfamiliar properties of a familiar macroeconomic model The Economic Journal December 1977 743 754 Huw Dixon Reflections on New Keynesian Economics Surfing Economics 2001 chapter 4 Korliras Panayotis A disequilibrium macroeconomic model Quarterly Journal of Economics February 1975 56 80 Lambert Edward Modeling an Effective Demand Limit to the Business Cycle Effective Demand blog 12 28 2014 Lambert Edward Synopsis of Effective Demand Effective Demand blog 9 24 2015 Lorie Henri Price quantity adjustments in a macro disequilibrium model Economic Inquiry April 1978 265 287 Tucker Donald Credit rationing interest rate lags and monetary policy speed Quarterly Journal of Economics February 1968 54 84 Tucker Donald Macroeconomic models and the demand for money under market disequilibrium Journal of Money Credit and Banking February 1971 57 83 Varian H The stability of a disequilibrium IS LM model Scandinavian Journal of Economics 1977 2 260 270 Vianello F 1989 Effective Demand and the Rate of Profits Some Thoughts on Marx Kalecki and Sraffa in Sebastiani M ed Kalecki s Relevance Today London Macmillan ISBN 978 03 12 02411 6