Qeysər kəsiyi (lat. caesarea "hökmdar", "imperator" və lat. sectio "kəsik") hamiləliyi bitirmək üçün tətbiq edilən cərrahi müdaxilə, qarın boşluğuna müdaxilə edilərək, uşaqlığın yarılması ilə dölün azad edilməsi – "doğulması" əməliyyatının adıdır. Adətən tibbi göstəriş əsasında icra edilməsinə baxmayaraq, müasir dövrdə hamilənin arzusu ilə də müdaxilə icra edilir. Firdovsi nin "Şahnamə"sinin qəhrəmanı Rüstəm məhz qeysər kəsiyi ilə dünyaya gəlmişdir.
Qeysər kəsiyi | |
---|---|
| |
| |
XBT-10 | 082 |
XBT-9 | 763.4 |
MeSH | D002585 |
MedlinePlus | 002911 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixçəsi
Müdaxilnin adının mənşəyi haqqında üç fərziyə mövcuddur.
- Pliniy hesab edir ki, sezarların sələflərindən birinin (güman ki, bi Yuli Sezar olmuşdur) bu müdaxilə yolu ilə dünyaya gəldiyindən belə adlandırılmışdır.
- Roma imperator qanunlarına görə (lat. Lex Caesarea sezar qnunu) ölən hamilə qadının uşağını xilas etmək üçün tətbiq edildiyindən.
- lat. caedere – kəsmək, yarmaq sözündən əmələ gəlmişdir.
Bu fərziyələrə baxmayaraq bu müdaxilənin hökmdarla ya sezarla əlaqəli olduğu söylənməkdədir. (ing. Caesarean section, alm. Kaiserschnitt və s.)
azərb. hökmdar fərmanına əsasən hamilə qadının doğuş zamanı döl qarın yarılaraq azad edilmədikdə ölməsinə və basdırılmasına kim səbəb olarsa o, hamilə qadının yaşama şansının əlindən alınmasında və ölümündə günahkar sayılacaqdır.
İlk dəfə uğurlu qeysər kəsiyi əməliyyatı XV əsrdə donuz axtalayan Jakob Nufer adlı isveçrəli tərəfindən Turqau kantonunda icra edilmişdir. Beləki müdaxilədən sonra həyat yoldaşı və uşaq nəinki sağ qalmışlar, sonrakı ildə həyat yoldaşı təzədən hamilə qalaraq təbii yolla dünyaya ekiz uşaq gətirmişdir. 21 aprel 1610 cu ildə Almaniyada Yeremias Trautman icra edilmiş, 1769 ildə Yaxim Fridrix Henkel tərəfindən qeysər əməliyyatı ağ xətt kəsiyi ilə icra edilmişdir. XIX əsrə qədər əksər hallarda dölün ya ananın daxili qanaxma və infeksiya nəticəsində ölümü ilə nəticələnən qeysər kəsiyi müdaxiləsi qadınlar üçün dəhşət vizyonu olaraq qalırdı. İlk dəfə italyan cərrahı Eduardo Parro (1842—1902) 1876 ildə Paduada qeysər kəsiyi müdaxiləsində uşaqlığın da eyni zamanda kəsilib götürülməsini icra etməklə ana ölüm faizinin azaldılmasına öz töhfəsini vermiş olur. 25 sentyabr 1881 ildə Ferdinand Adolf Kehler ilk dəfə olaraq indiki zamanda tətbiq edilən köndələn kəsiklə qeysər müdaxiləsini icra etmişdir. Bu zaman qarın və uşaqlıq həməşəki kimi boylama deyil köndələn kəsiklə icra edilmişdir. 1895 ildə Alfred Dürssen vaginal qeysər kəsiyi əməliyyatını icra etmişdir.
Əməliyyat texnikasının təkmilləşməsi, aseptik qaydaların və antibiotik tətbiqi, hemostazların (qnaxmanın dayandırılması), eyni zamanda qanköçürmə və müvafiq anesteziya tədbirləri qeysər kəsiyi müdaxiləsi zamanı ana ölümünün kəskin azalmasına, 80%-dən 0,04%-ə enməsinə səbəb olmuşdur. Günümüzdə qeysər kəsiyi müdaxiləsi təbii doğuşla rəqabət səviyyəsinə gəlib çıxmışdır. Könüllü ya arzuedilən sezar kəsiyi əməliyyatlarının sayı getdikcə artmaqdadır.
Göstərişlər
Planlı
Bura bu və digər səbəblərdən hamiləliyin doğuşla bitməsinə maneə törədilərsə sezar kəsiyi müdaxiləsi doğuş tarixinə müvafiq planlaşdırılır. Bura hamilə qadının istəyi ilə təyin olunan arzuedilən sezar kəsiyi müdaxilələri də aid edilir.
Planlı qeysər kəsiyinə göstərişlər:
- Qadın çanağı ilə dölün ölçüləri arasındakı uyğunsuzluq – "dar çanaq"
- Ciftin uşaqlıq boynunun üzərində yerləşməklə doğuş yolunu tutması
- Doğuşa mane olan mexaniki faktorlar, məsələn; uşaqlıq boynunun mioması
- Uşağlığın cırılmasına səbəb ola biləcək faktorlar (əvvəlki doğuşdan qalmış intakt çapıqlar)
- Yanaşı gedən ya hamiləliklə əlaqədar üzə çıxan xəstəliklər: ürək-damar sistemi, böyrək patologiyaları, gözün torlu qişasının soyulmas ya cırılması təhlükəsi olduqda
- Ağır hestozlarda – eklapsiya zamanı ananın həyatına təhlükə altına alınarsa
- sarğı ya köndələn gəlişləri
- Çoxdöllü hamiləlik
- Doğuş yolunun infeksiyası zamanı döllə təmasdan qaçılması baxımından
Təcili
Doğuş zaman ananın və dölün həyatına təhlükə yarandıqda doğuşu mütləq qeysər kəsiyi müdaxiləsi ilə sona yetirmək vacibdir. Buna səbəb aşağıdakılardır:
- Doğuşun zəif, üzücü gedişatı və prosesin tam dayanması
- Ciftin vaxtından qabaq soyulması (qanaxma və dölün hipoksiya təhlükəsi)
- Uşaqlığın cırılma və partlama təhlükəsi
- Dölün ürək tonlarının zəifləməsi və kəskin azalması, hipoksiyası
Anesteziya
Qeysər kəsiyi cərrahi müdaxiləsi həm regional beləki, spinal və peridural anesteziya həm də icra edilir. Anesteziya növünün seçilməsi bir çox amillərdən: əməliyyatın planlaşdırılmasından, hamilənin psixi-emosional durumundan və mütləq əks göstərişlərdən: qaın laxtalanma patologiyalarından, hamiləlik toksikozlarının ağırlıq dərəcəsindən, müəyyən ürək xəstəliklərindən asılıdır. Normal gedişli hamiləlik dövrü keçırən və əks göstərişə səbəb ola biləcək patologiyasız pasientlər üçün ən məğbul regional: spinal və peridural anesteziya metodları sayılır. Anestezioloq adətən bu cür pasientlərə regional anesteziyanın ümumi narkozdan üstün olduğunu inandırmağa çalışmalıdır ki, hamilə qadın kortəbi ümumi narkoz metodunu seçməkdən vaz keçsin.
Spinal ya peridural anesteziya
Planlı, bir oqədər də təcili olmayan qeysər kəsiyi müdaxilərində (mütləq əks göstərişlə yoxdursa) spinal ya peridural anesteziya ən məğbul metodlar sayılır. Bu zaman hamilə qadının ayıq qalması onu əməliyyatın iştirakçısına çevirərək adi doğuş atmasferi yaratmış olur. Bu zaman dünyaya gələcək körpənin atası və ya hamilənin yaxınlarından birinin əməliyyat otağının intizamına müvafiq pasientin müşayiət etməsi, yenidoğulmuşun adi doğuşdakı kimi ana tərəfindən qucağına alaraq oxşaması mümkündür. Anesteziya üçün istifadə olunan preparatın dölə (tənəffüs depressiyası) və anaya mənfi təsirləri olmur. Bəzən anada qeyd olunan hipotoniya və bradikardiya kimi halları müvafiq preparatlarla asandlıqla aradan qaldırmaq mümkündür. Adətən peridural anesteziya doğuşa kömək məqsədilə ağrı və sancıları aradan qaldırmaq məqsədilə tətbiq edilir. Bu zaman doğuşun qeysər kəsiyi ilə bitirilməsi labüb olarsa peridural boşluğa qoyulmuş kateter vasitəsilə yerli keyləşdirici preparatın bir qədər artıq %-li məhlulu yeridilərək spinal anesteziyanın effektini əldə etmək mümkündür. Qeysər kəsiyi müdaxiləsi üçün spinal anesteziyanın aparılma sxemi:
- İnfuziya yeridilməsi, Manitorinq: EKQ, pulsoksimetriya, 5 dəqiqəlik fasilələrlə arterial təzyiqin ölçülməsi
- Pasient əməliyyat masasına əyləşdirilir və ya yanı üstə uzadılır.
- Sterillik ciddi gözlənilmək məqsədilə icraçı anesteyioloq baş örtüyü, maska, steril xalat və əlcək geyinməli, punksiya olunacaq dəri sahəsi (bel fəqərələri nahiyəsi) metodoloji olaraq dezinfeksiya edilərək steril materiallarla əhatə olunmalıdır!
- III/IV yaxud IV/V bel fəqərəarası sahədən Pencil-Point spinal iynəsi ilə punksiya icra edilir.
- Punksiya düzgün aparılmışdırsa dərhal kanülə vasitəsilə şəffaf onurğa beyin mayesinin damcıladığı müşahidə olunur
- Bundan sonra onurğa kanalına 2-2,5 ml 0,5% li izobar (yaxud 1,5-2 ml 0,5% li hiperbar) Bupivacain məhlulu yeridilir.
- Spinal iynə kənarlaşdırılaraq pasient əməliyyat üçün arxası üstə uzadılır.
Ümumi intubasion narkoz
Qeysər kəsiyi əməliyyatının ümumi intubasion narkoz altında icra edilməsinə demək olar ki heç bir mütləq əks göstəriş yoxdur, lakin ümumi narkozun xüsusən də hamilə qadınlarda səbəb ola biləcəyi fəsadlar çox ciddi və ağır hesab olunur. Ümumi narkoz zamanı baş vrə biləcək ən ciddi fəsad aspirasiya sayılır. Hamilə qadınların qarın boşluğu təzyiqin uşaqlığın böyüməsi hesabına yüksək olması, giriş narkozunda aspirasiyaya: turş xassəli mədə möhtəviyyatının qida borusu ilə geri qayıdaraq tənəffüs yollarını tutmasına səbəb olur. Turş xassəli möhtəviyatın traxeya, bronx və alveola divarlarının selikli qişasını aşılaması tənəffüs çatışmamazlığı ilə nəticələnən meydana çıxmasına səbəb olur. Bu halın baş verməsi pasientin uzun müddətli süni tənəffüsdə saxlanılmasına, aspiration pnevmoniyanın inkişafına, ola bilsin ki, nəticə etibarılə ölümə səbəb ola bilər. Anestoloji praktikada aspirasiya ağır fəsad kimi qiymətləndirilməkdədir. Anestezioloq tərəfindən bu və digər fəsadların qarşısını almaq üçün metodoloji profilaktik tədbirlər heç də tam zəmanətli deyildir. Bu baxımdan həm də narkoz preparatlarının dölə depressiv təsiri baxımından ümumi intubasion narkoz keyfiyyətcə qeysər kəsiyi əməliyyatı üçün regional anesteziyadan qat-qat əksikdir. Qeysər kəsiyi müdaxiləsi üçün ümumi intubasion narkozun aparılma sxemi:
- Başlanmazdan əvvəl 5 dəqoqə müddətinə oksigen verməklə qanı oksigenlə zənginləşdirmək
- Bu zaman əməliyyat sahəsi dezinfeksiya edilərək steril materiallarla örtülür, cərrah əlində bıçaq gözləmə mövqeyi tutur.
- – vena daxilinə 2 mq Alkuronium vasitəsilə
- Giriş narkoz: vena daxilinə 300-450 mq Tiopental və ya 100 mq Brevimital bəzən əlavə olaraq 0ç5 mq/kq Ketamin
- Relaksant yalnız və yalnız vena daxilinə 100-120 mq Listenon (Succinylcholin) vasitəsilə
- Heç bir vəclə mask vasitəsilə süni tənnəfüs aparılmamalıdır
- Sellik manevri tətbiq etməklə cəld traxeyanın intubasiyasını icra etmək
- İntubasiya düzgündürsə kəsiyə icazə verilir və xəstə süni tənnəfüs aparatına keçirilir
- Giriş narkozunda istifadə olunan preparatlarln təsir meddəti təxminən 5 dəqiqə olduğundan kəsiklə dölün azad edilməsi – göbək ciyəsinin kəsilməsi müddəti də bir o qədər olmalıdır. Əks təqdirdə əlavə inyeksiyalar dölün depressiyasına səbəb ola bilər.
- Döl azad edildikdən sonra əməliyyat əlavə anestetik, relaksant və analgetik preparatlarının inyeksiyası ilə adi qaydada davam etdirilir.
Əməliyyatın gedişi
Əməliyyat ıncəsi qasıq nahiyyəsi töklərdən azad edilir, və tam steril şəraitdə sidik kisəsinə daimi kateter qoyulur. Xəstə regionla anesteziya icra edildikdən sonra əməliyyat masasına uzadılır. Cərrahi metodologiyaya əsasən əməliyyat sahəsi dezinfeksiya edilərək steril materiallarla örtülür, bədənin yuxarı hissəsi xüsusi arakəsmə ilə əməliyyat sahəsindən izolə olunur. Ginekoloq-cərrah qasığın yuxarı kənarından qarının ön divarı üzərində üfüqi kəsik apararaq (xüsusi hallarda bu kəsik boylama istiqamətdə edilir), qarının ın divarının əzələlərini ya kəsməklə ya da küt şəkildə didməklə, sidik kisəsini kənara yığışdırmaqla qarın boşluğuna giriş əldə edir. Bundan sonra uşaqlığın boynundan bir qədər yuxarı kəsik apararaq, uşaqlıq qovucuğunu yarır və dərhal dölün xaric edilməsinə başlanılır. Dəri kəsiyindən dölün xaric edilməsinə qədər müddət 3-5 dəqiqə çəkir. Göbək ciyəsi sıçaclara götürülərək kəsilir. Sonra cərrah əl ilə cifti uşaqlıq divarından soyaraq xaric edir. Sonrakı mərhələdə (bəzi hallarda qarın boşluğuna drenaj boru qoyularaq) uşaqlıq, periton, əzələlər dərialtı toxuma və nəhayət dəri qat-qat tikilir. Bötön əməliyyat cəmi 20-40 dəqiqə çəkmiş olur. əməliyyat sonrakı dövrdə ilk olaraq drenaj kənarlaşdırılır, 5-6 gündən sonra (kosmetik tikişlər adətən sökülmür öz-özünə sorulur) dəri tikişləri sökülür.
Risklər və fəsadlar
Qeysər kəsiyi müdaxiləsi digər cərrahi mödaxilələr kimi də risk və fəsadlardan azad deyildir.
- Əməliyyat zamanı qonşu orqan və üzvlərin, strukturların yatrogen zədələnməsi: ənçox rast gəlinən sidikliyin, sidik axarlarının, bağırsaqların, sinirlərin və ya magistral damarların zədələnməsi.
- Uşaqlığın atoniyası (uşaqlığın yığılmaması) nəticəsində bıyük qanitirmə halları; qanköçürmə fəsadları: B, C hepatitinə və QİÇS-ə yoluxma riski; qnqxmanı saxlamaq mümkün olmadıqda uşaqlığın amputasiyası kimi radikal müdaxilələr
- Cərrahi yaranın sağalmaması; infeksiya; bitişmələr; bağırsaq atoniyası; bağırsaq-sidik yolu-uşaqlıq yolu fistelləri və svişləri;
- Sidik kisəsinin iltihabları və sidik buraxmanın pozulması
- Yara yırtıqları
- Tromb-emboliya halları
Həmçinin bax
İstinadlar
- Sybilla Flügge:Zur Geschichte des Kaiserschnitts In: Terz, 2000,
- Dührssen, J. A. (1896). Der vaginale Kaiserschnitt. (Nebst Bericht über eine erfolgreiche vaginale Exstirpation des rupturirten Uterus unmittelbar post partum). Berlin: S. Karger.
- Anesthesiology:Volume 86(2)February 1997pp 277-284
- Kinsella SM.; A prospective audit of regional anaesthesia failure in 5080 Caesarean sections.; Anaesthesia. 2008 Aug;63(8):822-32. Epub 2008 Jun 28.
- Michael Heck, Michael Fresenius, Repetitorium Anästhesiologie, 3. vollständig aktualisierte Auflage, Springer 2001, səh. 303 (alm.)
- Michael Heck, Michael Fresenius, Repetitorium Anästhesiologie, 3. vollständig aktualisierte Auflage, Springer 2001, səh. 296 (alm.)
Mənbələr
- R. Hartge: Geschichte des Kaiserschnitts. In: Extracta Gynaecologica 8 (1984), S. 431-443
- Volker Lehmann: Der kayserliche Schnitt : die Geschichte einer Operation, Stuttgart [u.a] : Schattauer, 2006,
- C. Oblasser, U. Ebner, G. Wesp: Der Kaiserschnitt hat kein Gesicht : Fotobuch, Wegweiser und Erfahrungsschatz aus Sicht von Müttern und geburtshilflichen ExpertInnen, Salzburg : edition riedenburg, 2007,
- Mändle/Opitz-Kreuter/Wehling: Das Hebammenbuch, Schattauer 3.Auflage
- Michael Heck, Michael Fresenius, Repetitorium Anästhesiologie, 3. vollständig aktualisierte Auflage, Springer 2001, (alm.)
- Regionalanästhesie – Techniken im operativen und geburtshilflichen Bereich, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart (1981) (alm.)
Xarici keçidlər
- familienplanung.de: Kaiserschnitt 2010-07-15 at the Wayback Machine – Das unabhängige Informationsangebot der Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung (BZgA)
- Forschungsstudien im Forum Gesundheitspolitik Download der GEK-Kaiserschnittstudie sowie der Studie "Technisierung der 'normalen' Geburt – Interventionen im Kreißsaal"
- Video 2011-04-30 at the Wayback Machine eines Kaiserschnittes auf babyportal.de
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qeyser kesiyi lat caesarea hokmdar imperator ve lat sectio kesik hamileliyi bitirmek ucun tetbiq edilen cerrahi mudaxile qarin bosluguna mudaxile edilerek usaqligin yarilmasi ile dolun azad edilmesi dogulmasi emeliyyatinin adidir Adeten tibbi gosteris esasinda icra edilmesine baxmayaraq muasir dovrde hamilenin arzusu ile de mudaxile icra edilir Firdovsi nin Sahname sinin qehremani Rustem mehz qeyser kesiyi ile dunyaya gelmisdir Qeyser kesiyilat caesarea sectioQeyser kesiyi ile hamileliyin bitirilmesiXBT 10 082XBT 9 763 4MeSH D002585MedlinePlus 002911 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixcesiMudaxilnin adinin menseyi haqqinda uc ferziye movcuddur Pliniy hesab edir ki sezarlarin seleflerinden birinin guman ki bi Yuli Sezar olmusdur bu mudaxile yolu ile dunyaya geldiyinden bele adlandirilmisdir Roma imperator qanunlarina gore lat Lex Caesarea sezar qnunu olen hamile qadinin usagini xilas etmek ucun tetbiq edildiyinden lat caedere kesmek yarmaq sozunden emele gelmisdir Bu ferziyelere baxmayaraq bu mudaxilenin hokmdarla ya sezarla elaqeli oldugu soylenmekdedir ing Caesarean section alm Kaiserschnitt ve s lat negat lex regia mulierem quae praegna mortua sit humari antequam partus ei excidatur Qui contra fecerit spem animantis cum gravida peremisse videtur azerb hokmdar fermanina esasen hamile qadinin dogus zamani dol qarin yarilaraq azad edilmedikde olmesine ve basdirilmasina kim sebeb olarsa o hamile qadinin yasama sansinin elinden alinmasinda ve olumunde gunahkar sayilacaqdir Digesta 11 8 2 1 Ilk defe ugurlu qeyser kesiyi emeliyyati XV esrde donuz axtalayan Jakob Nufer adli isvecreli terefinden Turqau kantonunda icra edilmisdir Beleki mudaxileden sonra heyat yoldasi ve usaq neinki sag qalmislar sonraki ilde heyat yoldasi tezeden hamile qalaraq tebii yolla dunyaya ekiz usaq getirmisdir 21 aprel 1610 cu ilde Almaniyada Yeremias Trautman icra edilmis 1769 ilde Yaxim Fridrix Henkel terefinden qeyser emeliyyati ag xett kesiyi ile icra edilmisdir XIX esre qeder ekser hallarda dolun ya ananin daxili qanaxma ve infeksiya neticesinde olumu ile neticelenen qeyser kesiyi mudaxilesi qadinlar ucun dehset vizyonu olaraq qalirdi Ilk defe italyan cerrahi Eduardo Parro 1842 1902 1876 ilde Paduada qeyser kesiyi mudaxilesinde usaqligin da eyni zamanda kesilib goturulmesini icra etmekle ana olum faizinin azaldilmasina oz tohfesini vermis olur 25 sentyabr 1881 ilde Ferdinand Adolf Kehler ilk defe olaraq indiki zamanda tetbiq edilen kondelen kesikle qeyser mudaxilesini icra etmisdir Bu zaman qarin ve usaqliq hemeseki kimi boylama deyil kondelen kesikle icra edilmisdir 1895 ilde Alfred Durssen vaginal qeyser kesiyi emeliyyatini icra etmisdir Emeliyyat texnikasinin tekmillesmesi aseptik qaydalarin ve antibiotik tetbiqi hemostazlarin qnaxmanin dayandirilmasi eyni zamanda qankocurme ve muvafiq anesteziya tedbirleri qeyser kesiyi mudaxilesi zamani ana olumunun keskin azalmasina 80 den 0 04 e enmesine sebeb olmusdur Gunumuzde qeyser kesiyi mudaxilesi tebii dogusla reqabet seviyyesine gelib cixmisdir Konullu ya arzuedilen sezar kesiyi emeliyyatlarinin sayi getdikce artmaqdadir GosterislerPlanli Bura bu ve diger sebeblerden hamileliyin dogusla bitmesine manee toredilerse sezar kesiyi mudaxilesi dogus tarixine muvafiq planlasdirilir Bura hamile qadinin isteyi ile teyin olunan arzuedilen sezar kesiyi mudaxileleri de aid edilir Planli qeyser kesiyine gosterisler Qadin canagi ile dolun olculeri arasindaki uygunsuzluq dar canaq Ciftin usaqliq boynunun uzerinde yerlesmekle dogus yolunu tutmasi Dogusa mane olan mexaniki faktorlar meselen usaqliq boynunun miomasi Usagligin cirilmasina sebeb ola bilecek faktorlar evvelki dogusdan qalmis intakt capiqlar Yanasi geden ya hamilelikle elaqedar uze cixan xestelikler urek damar sistemi boyrek patologiyalari gozun torlu qisasinin soyulmas ya cirilmasi tehlukesi olduqda Agir hestozlarda eklapsiya zamani ananin heyatina tehluke altina alinarsa sargi ya kondelen gelisleri Coxdollu hamilelik Dogus yolunun infeksiyasi zamani dolle temasdan qacilmasi baximindanTecili Dogus zaman ananin ve dolun heyatina tehluke yarandiqda dogusu mutleq qeyser kesiyi mudaxilesi ile sona yetirmek vacibdir Buna sebeb asagidakilardir Dogusun zeif uzucu gedisati ve prosesin tam dayanmasi Ciftin vaxtindan qabaq soyulmasi qanaxma ve dolun hipoksiya tehlukesi Usaqligin cirilma ve partlama tehlukesi Dolun urek tonlarinin zeiflemesi ve keskin azalmasi hipoksiyasiAnesteziyaAnesteziya novleriSpinal anesteziya metodu source source source source source source Epidural anesteziya metoduIntubasion narkoz Qeyser kesiyi cerrahi mudaxilesi hem regional beleki spinal ve peridural anesteziya hem de icra edilir Anesteziya novunun secilmesi bir cox amillerden emeliyyatin planlasdirilmasindan hamilenin psixi emosional durumundan ve mutleq eks gosterislerden qain laxtalanma patologiyalarindan hamilelik toksikozlarinin agirliq derecesinden mueyyen urek xesteliklerinden asilidir Normal gedisli hamilelik dovru keciren ve eks gosterise sebeb ola bilecek patologiyasiz pasientler ucun en megbul regional spinal ve peridural anesteziya metodlari sayilir Anestezioloq adeten bu cur pasientlere regional anesteziyanin umumi narkozdan ustun oldugunu inandirmaga calismalidir ki hamile qadin kortebi umumi narkoz metodunu secmekden vaz kecsin Spinal ya peridural anesteziya Planli bir oqeder de tecili olmayan qeyser kesiyi mudaxilerinde mutleq eks gosterisle yoxdursa spinal ya peridural anesteziya en megbul metodlar sayilir Bu zaman hamile qadinin ayiq qalmasi onu emeliyyatin istirakcisina cevirerek adi dogus atmasferi yaratmis olur Bu zaman dunyaya gelecek korpenin atasi ve ya hamilenin yaxinlarindan birinin emeliyyat otaginin intizamina muvafiq pasientin musayiet etmesi yenidogulmusun adi dogusdaki kimi ana terefinden qucagina alaraq oxsamasi mumkundur Anesteziya ucun istifade olunan preparatin dole teneffus depressiyasi ve anaya menfi tesirleri olmur Bezen anada qeyd olunan hipotoniya ve bradikardiya kimi hallari muvafiq preparatlarla asandliqla aradan qaldirmaq mumkundur Adeten peridural anesteziya dogusa komek meqsedile agri ve sancilari aradan qaldirmaq meqsedile tetbiq edilir Bu zaman dogusun qeyser kesiyi ile bitirilmesi labub olarsa peridural bosluga qoyulmus kateter vasitesile yerli keylesdirici preparatin bir qeder artiq li mehlulu yeridilerek spinal anesteziyanin effektini elde etmek mumkundur Qeyser kesiyi mudaxilesi ucun spinal anesteziyanin aparilma sxemi Infuziya yeridilmesi Manitorinq EKQ pulsoksimetriya 5 deqiqelik fasilelerle arterial tezyiqin olculmesi Pasient emeliyyat masasina eylesdirilir ve ya yani uste uzadilir Sterillik ciddi gozlenilmek meqsedile icraci anesteyioloq bas ortuyu maska steril xalat ve elcek geyinmeli punksiya olunacaq deri sahesi bel feqereleri nahiyesi metodoloji olaraq dezinfeksiya edilerek steril materiallarla ehate olunmalidir III IV yaxud IV V bel feqerearasi saheden Pencil Point spinal iynesi ile punksiya icra edilir Punksiya duzgun aparilmisdirsa derhal kanule vasitesile seffaf onurga beyin mayesinin damciladigi musahide olunur Bundan sonra onurga kanalina 2 2 5 ml 0 5 li izobar yaxud 1 5 2 ml 0 5 li hiperbar Bupivacain mehlulu yeridilir Spinal iyne kenarlasdirilaraq pasient emeliyyat ucun arxasi uste uzadilir Umumi intubasion narkoz Qeyser kesiyi emeliyyatinin umumi intubasion narkoz altinda icra edilmesine demek olar ki hec bir mutleq eks gosteris yoxdur lakin umumi narkozun xususen de hamile qadinlarda sebeb ola bileceyi fesadlar cox ciddi ve agir hesab olunur Umumi narkoz zamani bas vre bilecek en ciddi fesad aspirasiya sayilir Hamile qadinlarin qarin boslugu tezyiqin usaqligin boyumesi hesabina yuksek olmasi giris narkozunda aspirasiyaya turs xasseli mede mohteviyyatinin qida borusu ile geri qayidaraq teneffus yollarini tutmasina sebeb olur Turs xasseli mohteviyatin traxeya bronx ve alveola divarlarinin selikli qisasini asilamasi teneffus catismamazligi ile neticelenen meydana cixmasina sebeb olur Bu halin bas vermesi pasientin uzun muddetli suni teneffusde saxlanilmasina aspiration pnevmoniyanin inkisafina ola bilsin ki netice etibarile olume sebeb ola biler Anestoloji praktikada aspirasiya agir fesad kimi qiymetlendirilmekdedir Anestezioloq terefinden bu ve diger fesadlarin qarsisini almaq ucun metodoloji profilaktik tedbirler hec de tam zemanetli deyildir Bu baximdan hem de narkoz preparatlarinin dole depressiv tesiri baximindan umumi intubasion narkoz keyfiyyetce qeyser kesiyi emeliyyati ucun regional anesteziyadan qat qat eksikdir Qeyser kesiyi mudaxilesi ucun umumi intubasion narkozun aparilma sxemi Baslanmazdan evvel 5 deqoqe muddetine oksigen vermekle qani oksigenle zenginlesdirmek Bu zaman emeliyyat sahesi dezinfeksiya edilerek steril materiallarla ortulur cerrah elinde bicaq gozleme movqeyi tutur vena daxiline 2 mq Alkuronium vasitesile Giris narkoz vena daxiline 300 450 mq Tiopental ve ya 100 mq Brevimital bezen elave olaraq 0c5 mq kq Ketamin Relaksant yalniz ve yalniz vena daxiline 100 120 mq Listenon Succinylcholin vasitesile Hec bir vecle mask vasitesile suni tennefus aparilmamalidir Sellik manevri tetbiq etmekle celd traxeyanin intubasiyasini icra etmek Intubasiya duzgundurse kesiye icaze verilir ve xeste suni tennefus aparatina kecirilir Giris narkozunda istifade olunan preparatlarln tesir meddeti texminen 5 deqiqe oldugundan kesikle dolun azad edilmesi gobek ciyesinin kesilmesi muddeti de bir o qeder olmalidir Eks teqdirde elave inyeksiyalar dolun depressiyasina sebeb ola biler Dol azad edildikden sonra emeliyyat elave anestetik relaksant ve analgetik preparatlarinin inyeksiyasi ile adi qaydada davam etdirilir Emeliyyatin gedisiQeyser kesiyiDerinin dezinfeksiyasiUsaqligin elde edilmesiDolun azad edilmesiGobek ciyesinin kesilmesiXosbext anaYaranin tikilmesiMudaxilenin sonuQeyser kesiyi mudaxilesinin merheleleri Emeliyyat incesi qasiq nahiyyesi toklerden azad edilir ve tam steril seraitde sidik kisesine daimi kateter qoyulur Xeste regionla anesteziya icra edildikden sonra emeliyyat masasina uzadilir Cerrahi metodologiyaya esasen emeliyyat sahesi dezinfeksiya edilerek steril materiallarla ortulur bedenin yuxari hissesi xususi arakesme ile emeliyyat sahesinden izole olunur Ginekoloq cerrah qasigin yuxari kenarindan qarinin on divari uzerinde ufuqi kesik apararaq xususi hallarda bu kesik boylama istiqametde edilir qarinin in divarinin ezelelerini ya kesmekle ya da kut sekilde didmekle sidik kisesini kenara yigisdirmaqla qarin bosluguna giris elde edir Bundan sonra usaqligin boynundan bir qeder yuxari kesik apararaq usaqliq qovucugunu yarir ve derhal dolun xaric edilmesine baslanilir Deri kesiyinden dolun xaric edilmesine qeder muddet 3 5 deqiqe cekir Gobek ciyesi sicaclara goturulerek kesilir Sonra cerrah el ile cifti usaqliq divarindan soyaraq xaric edir Sonraki merhelede bezi hallarda qarin bosluguna drenaj boru qoyularaq usaqliq periton ezeleler derialti toxuma ve nehayet deri qat qat tikilir Boton emeliyyat cemi 20 40 deqiqe cekmis olur emeliyyat sonraki dovrde ilk olaraq drenaj kenarlasdirilir 5 6 gunden sonra kosmetik tikisler adeten sokulmur oz ozune sorulur deri tikisleri sokulur Riskler ve fesadlarQeyser kesiyi mudaxilesi diger cerrahi modaxileler kimi de risk ve fesadlardan azad deyildir Emeliyyat zamani qonsu orqan ve uzvlerin strukturlarin yatrogen zedelenmesi encox rast gelinen sidikliyin sidik axarlarinin bagirsaqlarin sinirlerin ve ya magistral damarlarin zedelenmesi Usaqligin atoniyasi usaqligin yigilmamasi neticesinde biyuk qanitirme hallari qankocurme fesadlari B C hepatitine ve QICS e yoluxma riski qnqxmani saxlamaq mumkun olmadiqda usaqligin amputasiyasi kimi radikal mudaxileler Cerrahi yaranin sagalmamasi infeksiya bitismeler bagirsaq atoniyasi bagirsaq sidik yolu usaqliq yolu fistelleri ve svisleri Sidik kisesinin iltihablari ve sidik buraxmanin pozulmasi Yara yirtiqlari Tromb emboliya hallariHemcinin baxHamilelik Vena kava kompression sindromIstinadlarSybilla Flugge Zur Geschichte des Kaiserschnitts In Terz 2000 ISBN 3878770308 Duhrssen J A 1896 Der vaginale Kaiserschnitt Nebst Bericht uber eine erfolgreiche vaginale Exstirpation des rupturirten Uterus unmittelbar post partum Berlin S Karger Anesthesiology Volume 86 2 February 1997pp 277 284 Kinsella SM A prospective audit of regional anaesthesia failure in 5080 Caesarean sections Anaesthesia 2008 Aug 63 8 822 32 Epub 2008 Jun 28 Michael Heck Michael Fresenius Repetitorium Anasthesiologie 3 vollstandig aktualisierte Auflage Springer 2001 ISBN 3 540 67331 8 seh 303 alm Michael Heck Michael Fresenius Repetitorium Anasthesiologie 3 vollstandig aktualisierte Auflage Springer 2001 ISBN 3 540 67331 8 seh 296 alm MenbelerR Hartge Geschichte des Kaiserschnitts In Extracta Gynaecologica 8 1984 S 431 443 Volker Lehmann Der kayserliche Schnitt die Geschichte einer Operation Stuttgart u a Schattauer 2006 ISBN 3 7945 2494 2 C Oblasser U Ebner G Wesp Der Kaiserschnitt hat kein Gesicht Fotobuch Wegweiser und Erfahrungsschatz aus Sicht von Muttern und geburtshilflichen ExpertInnen Salzburg edition riedenburg 2007 ISBN 978 3950235708 Mandle Opitz Kreuter Wehling Das Hebammenbuch Schattauer 3 Auflage Michael Heck Michael Fresenius Repetitorium Anasthesiologie 3 vollstandig aktualisierte Auflage Springer 2001 ISBN 3 540 67331 8 alm Regionalanasthesie Techniken im operativen und geburtshilflichen Bereich Gustav Fischer Verlag Stuttgart 1981 ISBN 3 437 10732 1 alm Xarici kecidlerfamilienplanung de Kaiserschnitt 2010 07 15 at the Wayback Machine Das unabhangige Informationsangebot der Bundeszentrale fur gesundheitliche Aufklarung BZgA Forschungsstudien im Forum Gesundheitspolitik Download der GEK Kaiserschnittstudie sowie der Studie Technisierung der normalen Geburt Interventionen im Kreisssaal Video 2011 04 30 at the Wayback Machine eines Kaiserschnittes auf babyportal deVikianbarda Qeyser kesiyi ile elaqeli mediafayllar var