Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Regonal anesteziya (lat. regio — "nahiyə", "sahə, ərazi"; yun. ( ἀν – "inkar şəkilçisi", αἴσϑησις – "hisiyyat") bədənin hər hansı bir regionunun – nahiyyəsinin yerli keyləşdirici preparatlarla keyləşdirilməsi, anesteziyanın bir növü. Bu zaman pasientin huşu özündə, lakin cərrahi müdaxilə olunacaq nahiyyə tamamilə keyimiş olur və xəstə heçbir ağrı hiss etmir. Aparılma texnikasına və tətbiqinə görə infiltrativ, periferik sinirlərin blokadası, venadaxili regional, spinal, epidural, kaudal anesteziya növləri mövcuddur.
| Regional anesteziya | |
|---|---|
 Regional anesteziya: material və avadanlıqlar | |
 | |
| MeSH | D000765 |
Tarixi
- Göz həkimi Karl Koller (1857–1944) öz üzərində təcrübə apararaq müəyyən etmişdir ki, kokainin dadına baxdıqda dilin ucunun keyiyir. Heyvanlar üzərində tədqiqatlarını genişləndirdikdən sonra 1884 ildə ilk dəfə olaraq insanda apardığı göz əməliyyatında kokain məhlulundan müvəffəqiyyətlə keyləşdirmə məqsədilə istifadə etmişdir. Bubunla da Carl Koller yerli keyləşdirmənin atası kimi elm tarixinə daxil olmuşdur.
- 1885 ildən Uliyam Halsted (1852–1922) diş əməliyyatlarında kokaindən infiltrativ anesteziya məqsədi üçün istifadə etməyə başlamışdır. 1888-ci ildə Maksimilian Oberst barmağın nəqli anesteziyasını həyata keşdir. Belə ki, Maksimilian Oberst barmaq oynağından bir qədər yuxarıda hər iki tərəfdə dəri dezinfeksiya edildikdən sonra nazik kanüle vasitəsilə 1–2 ml yerli keyləşdirici inyeksiya etməklə müvafiq sinirlərin (lat. N. digitalis palmaris proprius, N. digitalis dorsalis proprius) cavabdeh olduqları nahiyəni keyləşdirməyə nail olmuşdur.
- Alman həkimi Karl Lüdviq Şlerx (1859–1922) 1892 ildə yerli keyləşdirici preparat inyeksiya etməklə keyləşmiş nahiyyədə cərrahi müdaxilə etməklə ifiltrativ anesteziyanı təqdim etmişdir.
- İlk dəfə olaraq Almaniyanın Kil şəhərində diaqnostik punktat almaq üçün 1891 ildə lumpal punksiyanı icra etmişdir. Bu məqsədlə o, itibucaqlı "Kvinke iynəsini" icad etmişdir.
- İlk dəfə olaraq Avqust Bir (1861–1949) assistenti Avqust Hildebrant ilə 1898 ildə Kildə kokain məhlulunu onurğa kanalına yeridərək, regional anesteziyanın bir növü olan spinal (onurğa beyni) anesteziyasını icra etmişdir. Lakin anesteziya kəskin başağrıları, öyümə, qusma əlamətli fəsadlara səbəb olmuşdur.
- 1885 ildə amerikalı Ceyms Leonard Korninq eini sınağı – onurğa kanalına kokain inyeksiyasını icra etmişdir. Lakin müdaxiləlin Korinq tərəfindən nə dərəcədə düzgün icra edildiyi hələdə şübhə doğursa da onu metodun ilk icraçısı sayırlar.
- 1908 ildə isə avqust bir regional anesteziyahın bir növü olan venadaxili regional anesteziyanı sınaqdan keçirdmişdir.
XX əsrin əvvəllərindən sinal anesteziya sezar kəsiyində istifadə edilmişdir. 1930 ildə spinal anestiziya zamanı ilk ölüm halı qeydə alınmasından sonra bu metoddan istifadə edilmir. lakin 1950 ci illərdən başlayaraq bu metoda daim müraziət edilmiş və inkişaf etdirilmişdir. Günümüzdə bu metod demək olar ki, sezar əməliyyatları üçün anesteziyanın ən məğbul metodu sayılır. *
- 1931 ildə Doqliotti peridural boşluğu əldə etməyin "müqavimətin itməsi" metodunu tətbiq etmişdir.
- 1933 ildə isə Qutierrez peridural boşluğu əldə etməyin "asılmış damcı" metodunu tətbiq etmişdir.
- 1945 ildən peridual boşluğun kateterizasiyası üçün Tuohy – iynəsi tətbiq edilməyə başlanılmışdır.
- 1949 ildə Çurbelo ilk dəfə olaraq fasiləsiz peridural anesteziya metodunu tətbiq etmişdir.
Tətbiqi
Çərrahi və diaqnostik müdaxilələrdə yerli keyləşdirmənin regional anesteziya növündən geniş istifadə olunmaqdadır. Bu zaman məqsəd müdaxiləyə məruz qalacaq nahiyəni innervasiya edən sinirlərin ətrafına yerli keyləşdirici preparat yeritməklə müvafiq nahiyyənin keyləşdirilməsinə, ağrısızlaşdırılmasına nail olmaqdır. Regional anesteziyanın aparılması anesteziyoloqdan topoqrafik anatomiyanı ciddi bilməsini tələb edir. Həkim sözügedən nahizənin hansı sinirlərlə innervasiya olunduğunu və həmin sinirləri hansı nahiyyədə asandlıqla, xələl yetirmədən əldə etmək mümkünlüyünü dəqiq bilməlidir. Tətbiq olunarkən mümkün ola biləcək fəsadlardan qaçılması üçün bir neçə texniki metod və ləvazimatlardan istifadə labüddür. Buna misal inyeksiya kanülünə qoşulmuş mikroelektrostmulyator vasitəsilə sinirlərin stimulyasiyası, ultrasəs müayinənin köməyi ilə sinirlərin yerinin müəyyən edilməsini göstərmək olar. Əks təqdirdə anesteziyanın keyfiyyəti şübhəli ola bilər.
Bu zaman anesteziyanın müddəti tətbiq olunan preparatın təsir qüvvəsindən, həcmindən, inyeksiyanın dəqiq icra edilməsindən asılı olaraq qısala və uzana bilir. Müdaxilə nahiyəsindən asılı olaraq regional anesteziyanın müxtəlif növlərindən istifadə olunur. Yuxarı ətraflarda aparılan cərrahi müdaxilələr üçün qoltuq ya bazu kələfi anesteziyasından istifadə olunur. Aşağı ətraflarda aparılan cərrahi müdaxilələr üçün həm sellektiv olaraq sinirlərin bloklanması (qasıq nahiyyəsindən daxil olmaqla bud sinirini, sarğı nahiyəsindən daxil olmaqla oturaq siniri, dizaltı çuxurdan daxil olmaqla baldır sinirini və s. bloka almaq mümkündür) həm də onurğa beyni – spinal anesteziya metodlarından istifadə etməklə komplet olaraq bloklanması mümkündür. Spinal anesteziya vasitəsilə nəinki aşağı ətrafların həm də qarın, bel, qasıq nahiyələrinin keyləşdirilməsi mümkündür və geniş tətbiqini tapmışdır. Sezar kəsiyi əməliyyatlarında keyfiyyət baxımından spinal anesteziyanın, əgər xüsusi əks göstəriş yoxdursa (qanın laxtalanma patalogiyası, trombositopeniya (< 60 000), kəskin qanaxma, pasientin psixoloji durumu, əməliyyatın təcililik dərəcəsi və s.) demək olar ki alternativi yoxdur. Regional anesteziyanın bir növü də peridural və ya epidural anesteziyadır. Bunun birdəfəlik – peridural boşluğa bir dəfə yerli keyləşdirici yeritmək və uzunmüddətli – həmin boşluğa kateter qoyularaq fasiləli və fasiləsiz preparat yeritmək metodları vardır. Kateter metodu regional anesteziyanın venadaxili növündən başqa bütün növlərə tətbiq oluna bilinir. Peridural anesteziya xüsusilə doğuşa yardım üçün aparılan ağrıya qarşı tədbirlərin effektlisi və dölə həm də anaya qarşı ən zərərsizi sayılmaqdadır. Bundan başqa peridural anesteziya tətbiq olunma səviyəsinə görə lumbal (bel), torakal (döş) və servikal (boyun) növlərinə bölünür. Bel növündən doğuşa yardım zamanı, döş – torakal peridural anesteziyadan isə döş qəfəsi və qarın boşluğunda aparılmış cərrahi müdaxilələrdən sonra effektli ağrı kəsici kimi istifadə edilir. Bu cür əməliyyatlar sonrakı ağrılar dözülməz olduğundan böyük miqdarda narkotik preparatlar tələb edir ki, bu da xəstəni tez mobilizə olmasına maneə törətmiş olur, lakin torakal peridural anesteziyalar zamanı ağrı potensialı sıfıra enmiş olmaqla xəstə tam ayıqlığını və mobilliyini saxlamış olur. Torakal peridural anesteziyanın digər bir üstünlüyü ondan ibarətdir ki, müvafiq regiona aid toxuma, orqan və üzvlərin qan təchizatı mövcud damar spazmalarını aradan qaldırmaqla yaxşılaşdırılmış olur ki bu da öz növbəsində bağırsaq peristaltikasının tez bərpasına, qoyulmuş anastomozların tez sağalıb tutmasına, koronar damar çatmamazlığı riskinin azalmasına səbəb olur.
İstifadə olunan preparatlar
| Yerli keyşdirici preparatlar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Periferik sinir blokadası üçün ümumi texniki aspektlər
Regional anesteziya müşahidə manitoru altında (EKQ, arterial təzyiq, pulsoksimetr) tam sterillik göznəlilməklə icra edilməlidir. İlk olaraq müdaxilə olunacaq nahiyə tibbi benzin vasitəsilə yağsızlaşdırılmalı, dezinfeksion məhlulla üç dəfə yuyulmalı və steril materialla izolə olunmalıdır. Punksiya olunan yer yerli keyləşdirici inyeksiyası ilə infiltirasiyalaşdırılır. Ultrasəs müayinəsi ilə sözü gedən sinirlər vizuallaşdırılaraq xüsusi iynənin köməyi ilə sinirin dövrəsinə yerli keyləşdirici məhlul yeridilir. Bəzən ültrasəs müayinəsi ilə yanaşı sinirlərin yerini təyin etmək üçün mikroelektrik sinir stimulyatorlarından da istifadə edilir. 0,3–0,5 mA/0,1 ms şiddətli impulslara verilən cavab reflekslərə əsasən lokalizasiya müəyyən edilir.
Fəsadlar
- Punksiya yerinin infeksiyalaşması
- Qonşu magistral damarların zədələnməsi, qansızmalar (hematomalar)
- Yerli keyləşdiricinin damar daxili inyeksiyası
- Sinir zədələnmələri; diafraqma sinirinin parezi
- Pnevmotoraks,
- Horner sindromu: ptoz, mioz,
- Allergik reaksiya; anafilaktik şok
Spinal və peridural anesteziyanın texniki aspektləri
- Vena daxilinə infuziya, Manitorinq: EKQ, pulsoksimetriya, 5 dəqiqəlik fasilələrlə arterial təzyiqin ölçülməsi
- Pasient əməliyyat masasına əyləşdirilir və ya yanı üstə uzadılır.
- Sterillik ciddi gözlənilmək məqsədilə icraçı anesteyioloq baş örtüyü, maska, steril xalat və əlcək geyinməli, punksiya olunacaq dəri sahəsi (bel fəqərələri nahiyəsi) metodoloji olaraq dezinfeksiya edilərək steril materiallarla izolə olunmalıdır!
- Peridural anesteziya: lumbal III/IV yaxud IV/V, torakal VII/VIII/IX/X fəqərəarası sahədən Tuohy iynəsi ilə punksiya "asılan damcı" və ya "müqavimətin itməsi" texnikası iləicra edilir. Peridural boşluq əldə edildikdən sonra birdəfəlik yerli keyləşdirici məhlul yeridilir ya da uzun müddətli fasiləsiz məhlulu inyeksiya etmək üçün Tuohy iynəsinin mənfəzindən keçirməklə ora kateter yerləşdirilir.
- Spinal anesteziya: III/IV yaxud IV/V bel fəqərəarası sahədən Pencil-Point spinal iynəsi ilə punksiya icra edilir.
- Punksiya düzgün aparılmışdırsa dərhal kanülə vasitəsilə şəffaf onurğa beyin mayesinin damcıladığı müşahidə olunur
- Bundan sonra onurğa kanalına 2–2,5 ml 0,5% li izobar (yaxud 1,5–2 ml 0,5% li hiperbar) Bupivacain məhlulu yeridilir.
- Spinal iynə kənarlaşdırılaraq pasient əməliyyat üçün arxası üstə uzadılır.
Fəsadları
- Punksiya yerinin infeksiyalaşması
- Yerli keyləşdiricinin damar daxili inyeksiyası
- Hemodinamik problemlər: hipotoniya, bradikardiya
- Ürəkbulanma
- Baş ağrıları
- Sidikburaxmanın pozulması
- Uğursuz travmatik punksion cəhdlər nəticəsində ağrılar
- Xüsusən torakal peridural anesteziyada onurğa beyninin zədələnməsi; hemiparezlər ya köndələn iflic
- Aseptik meningit, araxnoidit, lat. Cauda-equina-syndrom, epidural abses, mielit
- Total spinal anesteziya
- Allergik reaksiya; anafilaktik şok
İstinadlar
- C. Koller: Vorläufige Mittheilung über locale Anästhesirung am Auge. Beilageheft zu den Klinischen Wochenblättern für Augenheilkunde, 1884; 22: 60–63
- H. A. Adams, E. Kochs, C. Krier: Heutige Anästhesieverfahren – Versuch einer Systematik. Anästhesiol Intensivmed Notfallmed Schmerzther 2001; 36: 262–267. DOI 10.1055/s-2001–14470 PMID 11413694
- C.-L. Schleich: Die Infiltrationsanästhesie (lokale Anästhesie) und ihr Verhältnis zur allgemeinen Narkose (Inhalationsanästhesie). Verhdlg. dtsch. Ges. Chir. 1892; 1: 121–127
- Quincke HI: Die Lumbalpunktion des Hydrocephalus. Berl Med Wochenschr 1891;28:929–33
- A. Bier: Versuche über die Cocainisierung des Rückenmarks. Dtsch Z Chir 51 (1899): 361–368
- Oehme, Peter: Rückenmarksanästhesie mit Kokain: Die Prioritätskontroverse zur Lumbalanästhesie. 2010-08-24 at the Wayback Machine Dtsch Arztebl 1998;95(41):A-2556–8
- A. Bier: Ueber einen neuen Weg Localanästhesie an den Gliedmassen zu erzeugen. Arch. klin. Chir. 1908; 86: 1007–1016
- Gogarten W, Van Aken H: A century of regional analgesia in obstetrics. 2009-07-10 at the Wayback Machine Anesth Analg. 2000 Oct;91(4):773–5. PMID 11004024
- M. Heck, M. Fresenius, Repetitorium Anaesthesiologie. Vorbereitung auf die anästhesiologische Facharztprüfung und das Europäische Diplom für Anästhesiologie, səh. 173 ISNB 3-540-67331-8 Springer 2001
- S. Schulz-Stübner: Lokalanästhetika. in: Rossaint, Werner, Zwissler (Hrsg.): Die Anästhesiologie. Allgemeine und spezielle Anästhesiologie, Schmerztherapie und Intensivmedizin. Springer, Berlin; 2. Auflage 2008.
- H. Niesel, H. Van Aken: Lokalanästhesie, Regionalanästhesie, regionale Schmerztherapie. Georg Thieme Verlag, 2006.
- A. Dullenkopf, A. Borgeat: Lokalanästhetika. Anaesthesist. 2003 Apr;52(4):329–40. PMID 12715136
- Michael Heck, Michael Fresenius, Repetitorium Anästhesiologie, 3. vollständig aktualisierte Auflage, Springer 2001, səh. 303 (alm.)
Mənbələr
- Regionalanästhesie – Techniken im operativen und geburtshilflichen Bereich, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart (1981) (alm.)
- Michael Heck, Michael Fresenius, Repetitorium Anästhesiologie, 3. vollständig aktualisierte Auflage, Springer 2001, (alm.)
- Gisela Meier, Johannes Bütner, Atlas der peripheren Regionalanästhesie, Anatomie-Anästhesie- Schmerztherapie, 2004 Georg Thieme Verlag Stuttgart, New York
Xarici keçidlər
- Tutorium Periphere Regionalanästhesie 2011-05-14 at the Wayback Machine (alm.)
- http://www.nerveblocks.net 2011-05-14 at the Wayback Machine (alm.)
- VIRTUAL Spine: Ultrasound Guided Regional Anesthesia – an educational resource (rich media including Flash support required) (ing.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Regonal anesteziya lat regio nahiye sahe erazi yun ἀn inkar sekilcisi aἴsϑhsis hisiyyat bedenin her hansi bir regionunun nahiyyesinin yerli keylesdirici preparatlarla keylesdirilmesi anesteziyanin bir novu Bu zaman pasientin husu ozunde lakin cerrahi mudaxile olunacaq nahiyye tamamile keyimis olur ve xeste hecbir agri hiss etmir Aparilma texnikasina ve tetbiqine gore infiltrativ periferik sinirlerin blokadasi venadaxili regional spinal epidural kaudal anesteziya novleri movcuddur Regional anesteziyaRegional anesteziya material ve avadanliqlarMeSH D000765TarixiAlimlerAvqust BirCeyms KorninqHenrix Kvinke Goz hekimi Karl Koller 1857 1944 oz uzerinde tecrube apararaq mueyyen etmisdir ki kokainin dadina baxdiqda dilin ucunun keyiyir Heyvanlar uzerinde tedqiqatlarini genislendirdikden sonra 1884 ilde ilk defe olaraq insanda apardigi goz emeliyyatinda kokain mehlulundan muveffeqiyyetle keylesdirme meqsedile istifade etmisdir Bubunla da Carl Koller yerli keylesdirmenin atasi kimi elm tarixine daxil olmusdur 1885 ilden Uliyam Halsted 1852 1922 dis emeliyyatlarinda kokainden infiltrativ anesteziya meqsedi ucun istifade etmeye baslamisdir 1888 ci ilde Maksimilian Oberst barmagin neqli anesteziyasini heyata kesdir Bele ki Maksimilian Oberst barmaq oynagindan bir qeder yuxarida her iki terefde deri dezinfeksiya edildikden sonra nazik kanule vasitesile 1 2 ml yerli keylesdirici inyeksiya etmekle muvafiq sinirlerin lat N digitalis palmaris proprius N digitalis dorsalis proprius cavabdeh olduqlari nahiyeni keylesdirmeye nail olmusdur Alman hekimi Karl Ludviq Slerx 1859 1922 1892 ilde yerli keylesdirici preparat inyeksiya etmekle keylesmis nahiyyede cerrahi mudaxile etmekle ifiltrativ anesteziyani teqdim etmisdir Ilk defe olaraq Almaniyanin Kil seherinde diaqnostik punktat almaq ucun 1891 ilde lumpal punksiyani icra etmisdir Bu meqsedle o itibucaqli Kvinke iynesini icad etmisdir Ilk defe olaraq Avqust Bir 1861 1949 assistenti Avqust Hildebrant ile 1898 ilde Kilde kokain mehlulunu onurga kanalina yeriderek regional anesteziyanin bir novu olan spinal onurga beyni anesteziyasini icra etmisdir Lakin anesteziya keskin basagrilari oyume qusma elametli fesadlara sebeb olmusdur 1885 ilde amerikali Ceyms Leonard Korninq eini sinagi onurga kanalina kokain inyeksiyasini icra etmisdir Lakin mudaxilelin Korinq terefinden ne derecede duzgun icra edildiyi helede subhe dogursa da onu metodun ilk icracisi sayirlar 1908 ilde ise avqust bir regional anesteziyahin bir novu olan venadaxili regional anesteziyani sinaqdan kecirdmisdir XX esrin evvellerinden sinal anesteziya sezar kesiyinde istifade edilmisdir 1930 ilde spinal anestiziya zamani ilk olum hali qeyde alinmasindan sonra bu metoddan istifade edilmir lakin 1950 ci illerden baslayaraq bu metoda daim muraziet edilmis ve inkisaf etdirilmisdir Gunumuzde bu metod demek olar ki sezar emeliyyatlari ucun anesteziyanin en megbul metodu sayilir 1931 ilde Doqliotti peridural boslugu elde etmeyin muqavimetin itmesi metodunu tetbiq etmisdir 1933 ilde ise Qutierrez peridural boslugu elde etmeyin asilmis damci metodunu tetbiq etmisdir 1945 ilden peridual boslugun kateterizasiyasi ucun Tuohy iynesi tetbiq edilmeye baslanilmisdir 1949 ilde Curbelo ilk defe olaraq fasilesiz peridural anesteziya metodunu tetbiq etmisdir TetbiqiCerrahi ve diaqnostik mudaxilelerde yerli keylesdirmenin regional anesteziya novunden genis istifade olunmaqdadir Bu zaman meqsed mudaxileye meruz qalacaq nahiyeni innervasiya eden sinirlerin etrafina yerli keylesdirici preparat yeritmekle muvafiq nahiyyenin keylesdirilmesine agrisizlasdirilmasina nail olmaqdir Regional anesteziyanin aparilmasi anesteziyoloqdan topoqrafik anatomiyani ciddi bilmesini teleb edir Hekim sozugeden nahizenin hansi sinirlerle innervasiya olundugunu ve hemin sinirleri hansi nahiyyede asandliqla xelel yetirmeden elde etmek mumkunluyunu deqiq bilmelidir Tetbiq olunarken mumkun ola bilecek fesadlardan qacilmasi ucun bir nece texniki metod ve levazimatlardan istifade labuddur Buna misal inyeksiya kanulune qosulmus mikroelektrostmulyator vasitesile sinirlerin stimulyasiyasi ultrases muayinenin komeyi ile sinirlerin yerinin mueyyen edilmesini gostermek olar Eks teqdirde anesteziyanin keyfiyyeti subheli ola biler Regional anesteziyaPenis kokunun anesteziyasiRegional anesteziya bazu kelefinin qoltuq nahiyesinden blokadasiUltrases muayinesinin komeyi ile bud sinirinin blokadasiVenadaxili regional anesteziyaSpinal anesteziya metoduRegional anesteziyanin novleri Bu zaman anesteziyanin muddeti tetbiq olunan preparatin tesir quvvesinden hecminden inyeksiyanin deqiq icra edilmesinden asili olaraq qisala ve uzana bilir Mudaxile nahiyesinden asili olaraq regional anesteziyanin muxtelif novlerinden istifade olunur Yuxari etraflarda aparilan cerrahi mudaxileler ucun qoltuq ya bazu kelefi anesteziyasindan istifade olunur Asagi etraflarda aparilan cerrahi mudaxileler ucun hem sellektiv olaraq sinirlerin bloklanmasi qasiq nahiyyesinden daxil olmaqla bud sinirini sargi nahiyesinden daxil olmaqla oturaq siniri dizalti cuxurdan daxil olmaqla baldir sinirini ve s bloka almaq mumkundur hem de onurga beyni spinal anesteziya metodlarindan istifade etmekle komplet olaraq bloklanmasi mumkundur Spinal anesteziya vasitesile neinki asagi etraflarin hem de qarin bel qasiq nahiyelerinin keylesdirilmesi mumkundur ve genis tetbiqini tapmisdir Sezar kesiyi emeliyyatlarinda keyfiyyet baximindan spinal anesteziyanin eger xususi eks gosteris yoxdursa qanin laxtalanma patalogiyasi trombositopeniya lt 60 000 keskin qanaxma pasientin psixoloji durumu emeliyyatin tecililik derecesi ve s demek olar ki alternativi yoxdur Regional anesteziyanin bir novu de peridural ve ya epidural anesteziyadir Bunun birdefelik peridural bosluga bir defe yerli keylesdirici yeritmek ve uzunmuddetli hemin bosluga kateter qoyularaq fasileli ve fasilesiz preparat yeritmek metodlari vardir Kateter metodu regional anesteziyanin venadaxili novunden basqa butun novlere tetbiq oluna bilinir Peridural anesteziya xususile dogusa yardim ucun aparilan agriya qarsi tedbirlerin effektlisi ve dole hem de anaya qarsi en zerersizi sayilmaqdadir Bundan basqa peridural anesteziya tetbiq olunma seviyesine gore lumbal bel torakal dos ve servikal boyun novlerine bolunur Bel novunden dogusa yardim zamani dos torakal peridural anesteziyadan ise dos qefesi ve qarin boslugunda aparilmis cerrahi mudaxilelerden sonra effektli agri kesici kimi istifade edilir Bu cur emeliyyatlar sonraki agrilar dozulmez oldugundan boyuk miqdarda narkotik preparatlar teleb edir ki bu da xesteni tez mobilize olmasina manee toretmis olur lakin torakal peridural anesteziyalar zamani agri potensiali sifira enmis olmaqla xeste tam ayiqligini ve mobilliyini saxlamis olur Torakal peridural anesteziyanin diger bir ustunluyu ondan ibaretdir ki muvafiq regiona aid toxuma orqan ve uzvlerin qan techizati movcud damar spazmalarini aradan qaldirmaqla yaxsilasdirilmis olur ki bu da oz novbesinde bagirsaq peristaltikasinin tez berpasina qoyulmus anastomozlarin tez sagalib tutmasina koronar damar catmamazligi riskinin azalmasina sebeb olur Istifade olunan preparatlarYerli keysdirici preparatlarMadde Qurulusu Tesiri pH Tesir muddeti Zulal bagliligi Tetbiqi SekilAminoamideLidokain Ksilonest tez 7 9 60 120 deq 65 1943tez 7 6 90 180 deq 75 1957tez 7 7 60 120 deq 55 1960tez 7 8 4 5 saat 95 1970Bupivakain Karbostezin leng 8 1 4 5 saat 95 1963leng 8 1 4 6 saat 94 1996tez 7 7 4 6 saat 95 1972Aminoesterleng 8 9 45 60 deq 5 1905Benzokain tez 3 5 30 60 deq 6 1900tez 9 1 30 45 deq 1952leng 8 6 60 180 deq 80 1931FomocaineEdebiyyatlar Periferik sinir blokadasi ucun umumi texniki aspektlerRegional anesteziya source source source source source source Regional anesteziya bazu kelefinin qoltuq nahiyesinden blokadasiSpinal anesteziyada istfade edilen iyneler A Kvinke kesici uclu B Sprott C Balpen her ikisi atravmatik Kvinke iynesiPeridural anesteziyada istfade edilen Tuh Tuohy iynesiMateriallar Regional anesteziya musahide manitoru altinda EKQ arterial tezyiq pulsoksimetr tam sterillik goznelilmekle icra edilmelidir Ilk olaraq mudaxile olunacaq nahiye tibbi benzin vasitesile yagsizlasdirilmali dezinfeksion mehlulla uc defe yuyulmali ve steril materialla izole olunmalidir Punksiya olunan yer yerli keylesdirici inyeksiyasi ile infiltirasiyalasdirilir Ultrases muayinesi ile sozu geden sinirler vizuallasdirilaraq xususi iynenin komeyi ile sinirin dovresine yerli keylesdirici mehlul yeridilir Bezen ultrases muayinesi ile yanasi sinirlerin yerini teyin etmek ucun mikroelektrik sinir stimulyatorlarindan da istifade edilir 0 3 0 5 mA 0 1 ms siddetli impulslara verilen cavab reflekslere esasen lokalizasiya mueyyen edilir Fesadlar Punksiya yerinin infeksiyalasmasi Qonsu magistral damarlarin zedelenmesi qansizmalar hematomalar Yerli keylesdiricinin damar daxili inyeksiyasi Sinir zedelenmeleri diafraqma sinirinin parezi Pnevmotoraks Horner sindromu ptoz mioz Allergik reaksiya anafilaktik sokSpinal ve peridural anesteziyanin texniki aspektleriVena daxiline infuziya Manitorinq EKQ pulsoksimetriya 5 deqiqelik fasilelerle arterial tezyiqin olculmesi Pasient emeliyyat masasina eylesdirilir ve ya yani uste uzadilir Sterillik ciddi gozlenilmek meqsedile icraci anesteyioloq bas ortuyu maska steril xalat ve elcek geyinmeli punksiya olunacaq deri sahesi bel feqereleri nahiyesi metodoloji olaraq dezinfeksiya edilerek steril materiallarla izole olunmalidir Peridural anesteziya lumbal III IV yaxud IV V torakal VII VIII IX X feqerearasi saheden Tuohy iynesi ile punksiya asilan damci ve ya muqavimetin itmesi texnikasi ileicra edilir Peridural bosluq elde edildikden sonra birdefelik yerli keylesdirici mehlul yeridilir ya da uzun muddetli fasilesiz mehlulu inyeksiya etmek ucun Tuohy iynesinin menfezinden kecirmekle ora kateter yerlesdirilir Spinal anesteziya III IV yaxud IV V bel feqerearasi saheden Pencil Point spinal iynesi ile punksiya icra edilir Punksiya duzgun aparilmisdirsa derhal kanule vasitesile seffaf onurga beyin mayesinin damciladigi musahide olunur Bundan sonra onurga kanalina 2 2 5 ml 0 5 li izobar yaxud 1 5 2 ml 0 5 li hiperbar Bupivacain mehlulu yeridilir Spinal iyne kenarlasdirilaraq pasient emeliyyat ucun arxasi uste uzadilir Fesadlari Punksiya yerinin infeksiyalasmasi Yerli keylesdiricinin damar daxili inyeksiyasi Hemodinamik problemler hipotoniya bradikardiya Urekbulanma Bas agrilari Sidikburaxmanin pozulmasi Ugursuz travmatik punksion cehdler neticesinde agrilar Xususen torakal peridural anesteziyada onurga beyninin zedelenmesi hemiparezler ya kondelen iflic Aseptik meningit araxnoidit lat Cauda equina syndrom epidural abses mielit Total spinal anesteziya Allergik reaksiya anafilaktik sokIstinadlarC Koller Vorlaufige Mittheilung uber locale Anasthesirung am Auge Beilageheft zu den Klinischen Wochenblattern fur Augenheilkunde 1884 22 60 63 H A Adams E Kochs C Krier Heutige Anasthesieverfahren Versuch einer Systematik Anasthesiol Intensivmed Notfallmed Schmerzther 2001 36 262 267 DOI 10 1055 s 2001 14470 PMID 11413694 C L Schleich Die Infiltrationsanasthesie lokale Anasthesie und ihr Verhaltnis zur allgemeinen Narkose Inhalationsanasthesie Verhdlg dtsch Ges Chir 1892 1 121 127 Quincke HI Die Lumbalpunktion des Hydrocephalus Berl Med Wochenschr 1891 28 929 33 A Bier Versuche uber die Cocainisierung des Ruckenmarks Dtsch Z Chir 51 1899 361 368 Oehme Peter Ruckenmarksanasthesie mit Kokain Die Prioritatskontroverse zur Lumbalanasthesie 2010 08 24 at the Wayback Machine Dtsch Arztebl 1998 95 41 A 2556 8 A Bier Ueber einen neuen Weg Localanasthesie an den Gliedmassen zu erzeugen Arch klin Chir 1908 86 1007 1016 Gogarten W Van Aken H A century of regional analgesia in obstetrics 2009 07 10 at the Wayback Machine Anesth Analg 2000 Oct 91 4 773 5 PMID 11004024 M Heck M Fresenius Repetitorium Anaesthesiologie Vorbereitung auf die anasthesiologische Facharztprufung und das Europaische Diplom fur Anasthesiologie seh 173 ISNB 3 540 67331 8 Springer 2001 S Schulz Stubner Lokalanasthetika in Rossaint Werner Zwissler Hrsg Die Anasthesiologie Allgemeine und spezielle Anasthesiologie Schmerztherapie und Intensivmedizin Springer Berlin 2 Auflage 2008 ISBN 978 3540763017 H Niesel H Van Aken Lokalanasthesie Regionalanasthesie regionale Schmerztherapie Georg Thieme Verlag 2006 ISBN 978 3131434128 A Dullenkopf A Borgeat Lokalanasthetika Anaesthesist 2003 Apr 52 4 329 40 PMID 12715136 Michael Heck Michael Fresenius Repetitorium Anasthesiologie 3 vollstandig aktualisierte Auflage Springer 2001 ISBN 3 540 67331 8 seh 303 alm MenbelerRegionalanasthesie Techniken im operativen und geburtshilflichen Bereich Gustav Fischer Verlag Stuttgart 1981 ISBN 3 437 10732 1 alm Michael Heck Michael Fresenius Repetitorium Anasthesiologie 3 vollstandig aktualisierte Auflage Springer 2001 ISBN 3 540 67331 8 alm Gisela Meier Johannes Butner Atlas der peripheren Regionalanasthesie Anatomie Anasthesie Schmerztherapie 2004 Georg Thieme Verlag Stuttgart New York ISBN 3 13 136251 0Xarici kecidlerTutorium Periphere Regionalanasthesie 2011 05 14 at the Wayback Machine alm http www nerveblocks net 2011 05 14 at the Wayback Machine alm VIRTUAL Spine Ultrasound Guided Regional Anesthesia an educational resource rich media including Flash support required ing Hemcinin baxBud sinirinin blokadasi Intraskalenar blokada Qoltuq blokadasi