NATO hərbi alyansı ilə Rusiya Federasiyası arasında münasibətlər ilk olaraq 1991 ci ildə şimali Atlantika əməkdaşlıq şur

NATO hərbi alyansı ilə Rusiya Federasiyası arasında münasibətlər ilk olaraq 1991-ci ildə Şimali Atlantika Əməkdaşlıq Şurası çərçivəsində qurulmuşdur. 1994-cü ildə Rusiya Sülh Naminə Tərəfdaşlıq proqramına qoşulmuş və 27 may 1997-ci ildə Fransanın paytaxtı Parisdə keçirilən NATO Sammitində NATO-Rusiya Daimi Birgə Şurasının (NATO–Russia Permanent Joint Council; NRPJC) yaradılmasına imkan verən NATO-Rusiya Təsis Aktı (NRFA) imzalanmışdır. 2010-cu illərin əvvəllərində NATO və Rusiya əməkdaşlıq haqqında bir sıra əlavə sazişlər imzaladılar. NRPJC 2002-ci ildə təhlükəsizlik məsələlərində və birgə layihələrdə tərəfdaşlıq etmək məqsədilə yaradılmış NATO-Rusiya Şurası (NRC) ilə əvəz edilmişdir.

NATO–Rusiya münasibətləri


NATO	Rusiya

Digər

Quruluş tarixi

1991

Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rusiya və NATO arasında əməkdaşlığı təşviq edən forumların qurulması səylərinə baxmayaraq, postsovet münaqişələri, o cümlədən Azərbaycan (1990–1994)Moldova (1992-indiyədək); Gürcüstan (2004 — indiyədək) ; Litva (2006); Estoniya (2006–2007); Polşa (2006-indiyədək) ; Belarusiya (2007); Ukrayna (2014-indiyədək) ; Suriya (2015-indiyədək); Türkiyə (2015–2016) ; Qazaxıstan (2021–2022); və Ermənistanda (2022) baş verən ərazi mübahisələri səbəbindən zamanla ciddi şəkildə münasibətlər gərginləşmişdir.

Rusiya-NATO münasibətləri 2004–2005-ci illərdə Ukraynada Narıncı inqilabdan və 2008-ci ildə Rusiya-Gürcüstan müharibəsindən sonra əhəmiyyətli dərəcədə pisləşməyə başladı. 1 aprel 2014-cü ildə NATO yekdilliklə Krımın Rusiyanın ilhaqına cavab olaraq bütün praktiki əməkdaşlığı dayandırmaq qərarına gələndə vəziyyət daha da pisləşdi. 2021-ci ilin oktyabrında NATO-nun səkkiz rusiyalı məmuru Brüsseldəki qərargahından qovması hadisəsindən sonra Rusiya NATO-dakı missiyasını dayandırdı və NATO-nun Moskvadakı ofisinin bağlanmasına göstəriş verdi.

Rusiyanın 2022-ci ilin fevralında Ukraynaya hərbi müdaxiləsi NATO-Rusiya münasibətlərinin 1991-ci ildə Soyuq müharibənin başa çatmasından sonra ən aşağı nöqtəyə enməsinə səbəb oldu. NATO-nun 2022-ci il Madrid sammitində Rusiya "Avro-Atlantik təhlükəsizliyi üçün birbaşa təhdid" elan edildi, NATO-Rusiya Şurası fəaliyyətini dayandırdı. Rusiya rəsmiləri və təbliğatçıları bütün NATO və Qərblə "müharibə vəziyyətində" olduqlarını iddia etsələr də, NATO əsas diqqətinin Rusiya ilə vuruşmağa deyil, Ukraynanın özünümüdafiəsinə yardım etməyə yönəldiyini bildirir.

İstinadlar

Harmala, Jason; Wilson, Ross. "Transcript: Russia's Aims and Priorities in Nagorno-Karabakh". atlanticcouncil.org. . October 1, 2012. 9 August 2020 tarixində arxivləşdirilib.
Benson, Brett V. Constructing International Security: Alliances, Deterrence, and Moral Hazard. Cambridge: Cambridge University Press. 2012. səh. 67. ISBN .
"Russia blocks trains carrying Kazakh coal to Ukraine | Article". 2024-02-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-16.
"Russia says deployment of EU mission in Armenia to 'exacerbate existing contradictions'". 2023-01-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-16.
RAND, Russia's Hostile Measures: Combating Russian Gray Zone Aggression Against NATO in the Contact, Blunt, and Surge Layers of Competition (2020) online 2023-03-14 at the Wayback Machine
"Russia suspends its mission at NATO, shuts alliance's office" (ingilis). AP. 2021-10-18. 2022-03-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-19.
Chernova, Anna; Fox, Kara. "Russia suspending mission to NATO in response to staff expulsions". CNN. 2021-10-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-19.
"Madrid Summit ends with far-reaching decisions to transform NATO". NATO (ingilis). 30 June 2022. 1 July 2022 tarixində .
Vavra, Shannon. "'The Time Has Come': Top Putin Official Admits Ugly Truth About War". The Daily Beast (ingilis). 2022-09-21. 2022-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-01.
Tisdall, Simon. "Nato faces an all-out fight with Putin. It must stop pulling its punches". The Observer (ingilis). 2023-03-05. ISSN 0029-7712. 2023-06-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-26.

[1] Harmala, Jason; Wilson, Ross. "Transcript: Russia's Aims and Priorities in Nagorno-Karabakh". atlanticcouncil.org. . October 1, 2012. 9 August 2020 tarixində arxivləşdirilib.

[2] Benson, Brett V. Constructing International Security: Alliances, Deterrence, and Moral Hazard. Cambridge: Cambridge University Press. 2012. səh. 67. ISBN .

[3] "Russia blocks trains carrying Kazakh coal to Ukraine | Article". 2024-02-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-16.

[4] "Russia says deployment of EU mission in Armenia to 'exacerbate existing contradictions'". 2023-01-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-02-16.

[online-5] RAND, Russia's Hostile Measures: Combating Russian Gray Zone Aggression Against NATO in the Contact, Blunt, and Surge Layers of Competition (2020) online 2023-03-14 at the Wayback Machine

[apnews.com-6] "Russia suspends its mission at NATO, shuts alliance's office" (ingilis). AP. 2021-10-18. 2022-03-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-19.

[7] Chernova, Anna; Fox, Kara. "Russia suspending mission to NATO in response to staff expulsions". CNN. 2021-10-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-19.

[:3-8] "Madrid Summit ends with far-reaching decisions to transform NATO". NATO (ingilis). 30 June 2022. 1 July 2022 tarixində .

[:4-9] Vavra, Shannon. "'The Time Has Come': Top Putin Official Admits Ugly Truth About War". The Daily Beast (ingilis). 2022-09-21. 2022-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-10-01.

[10] Tisdall, Simon. "Nato faces an all-out fight with Putin. It must stop pulling its punches". The Observer (ingilis). 2023-03-05. ISSN 0029-7712. 2023-06-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-06-26.