Ciu-citsu ―sənətinin (həmçinin jiu-jitsu, cü-cutsu, tai-cutsu, yawara və yawara-ge kimi tanınır) kökləri feodal Yaponiyada olmaqla yumşaqlığın sərtliyə qalib gəlməsi prinsipinə əsaslanır. O, ox atma və qılınc vurma kimi digər disiplinlərlə birlikdə inkişaf etdirilmiş və samuray döyüşçüsü üçün özü silahsız olsa belə, tam zirehli silahı olan rəqibdən özünümüdafiə etmək üsulu idi.
Ciu-citsu | |
---|---|
柔術 | |
| |
Tam adı | Japanese jūjitsu |
Digər adları | Jiu-jitsu, cü-cutsu, tai-cutsu, yawara, yawara-ge |
Şüarı | "Ciu-citsu fərdin, qocanın, zəifin, uşağın, qadının və gənc qadının, yəni özünümüdafiə etmək üçün fiziki keyfiyyətlərə malik olmayan hər kəsin qorunması üçündür." - Helio Gracie |
Yaranma tarixi | 1530-cu illər |
Ölkə | Yaponiya |
Banisi | Hisamori Tenenouchi |
Yaranma yeri | Yaponiya |
Məktəbin rəhbəri | Hisamori Tenenouchi |
Xələfləri | Tegoi, sumo |
Sələfləri | Cüdo, aykido, sambo, Braziliya ciu-citsusu, krav-maqa |
Müasir təşkilatları | Ju-Jitsu International Federation (JJIF) |
Tanınmış ardıcılları | Jigoro Kano, Mitsuyo Maeda, Carlos Gracie, Helio Gracie, Yukio Tani, Taro Miyake, Sadakazu Uyenishi, Mataemon Tanabe, Yataro Handa, Soji Kimotsuki |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ciu-citsu'nun inkişafı
Yalnız ciu-citsu hərəkətlərini öyrədən ilk tanınmış məktəb (Ryu) 1532-ci ildə Master Takenouchi Hisamori tərəfindən açılmışdır. Takenouchi məktəbi (Ryu) tutma sənətini (Kogusoku) öyrətdi və bu gün öyrədilən üslubdan fərqli olsa da, ümumiyyətlə bir çox müasir döyüş sənətlərinin əsası hesab olunur.
Ciu-citsu sənəti XVII əsrdən etibarən daha da inkişaf etdi, bir çox samuray döyüşçüləri artıq müharibədən gəlir əldə edə bilmədilər, çünki ölkədə Edo Dövrü (1603 - 1868) kimi tanınan uzun müddətli mülki möhlət dövrü başladı.
Qılınclar və yay və ox kimi digər silahlar samuraylardan başqa hamı üçün qadağan edildi, buna görə də silahsız döyüş texnikasını öyrədən döyüş sənəti məktəbləri bu dövrdə populyarlıq qazandı. Çindən Yaponiyaya mühacirət etmiş keşiş Çin Qenpin ciu-citsu tarixində mühüm şəxsiyyət olub. O, Tokiodakı Kokushij məbədində kunq-fudan əldə edilən təpik və zərbə üsullarını öyrətməyə başladı; burada onun tələbələri üç ronin (ustasız samuray), Fukuno Schichiroemon, Yoshin Miura və Isogai idi, onların hamısı öz məktəblərini qurdular. Ciu-citsu bu müddət ərzində bu və digər ustaların rəhbərliyi altında daha sistemli bir sənət formasına çevrildi və erkən ciu-citsu tətbiqinin zirvəsində ölkədə yeddi yüzdən çox ryu var idi.
Müasir dövrdə ciu-citsu tarixi
1868-ci ildən Yaponiyada hakimiyyət Meiji Bərpası kimi tanınan şoqundan imperatora keçdi və 1871-ci ildən etibarən İmperatorun əmri samuray mədəniyyətinin bir çox aspektlərinin, o cümlədən döyüş sənətinin tətbiqinin qadağan edilməsi demək idi. On doqquzuncu əsrin ikinci yarısında ciu-citsu öyrətməyə davam edən bir neçə usta ya ölkədən uzaqlaşdı, ya da gizli şəkildə məşq etmək məcburiyyətində qalaraq biliklərini tək və ya seçilmiş etibarlı tələbələr qrupuna ötürdülər.
XX əsrin əvvəllərində bir çox məktəb Jigoro Kano tərəfindən yaradılmış cüdo (zərif üsul) yeni döyüş sənəti ilə birləşdiyi üçün ciu-citsu dünyası ikiyə bölündü. Cüdo daha az təhlükəli olan ciu-citsu hərəkətlərinin çoxunu götürməklə həmin döyüş sənətinin idman və məşq elementlərinə daha çox diqqət yetirməklə onları daha müasir döyüş formasına uyğunlaşdırdı. Təxminən eyni vaxtda Morihey Ueşiba yeni sistemini müxtəlif ciu-citsu texnikalarına, xüsusən də bilək və qol kilidlərinə əsaslandıraraq, aykido (harmonik ruhun yolu) sənətini yaratdı.
Ciu-citsu'dakı hərəkətlər samuraylardan əldə edilən əlbəyaxa döyüş texnikalarının mükəmməl birləşməsidir və bütün döyüş sənətləri kimi onlar da məşq etmək üçün əla üsuldur. Əgər siz jujitsu klubu idarə edirsinizsə və ya turnir və ya seminara ev sahibliyi edirsinizsə, klubunuzu və ya tədbirinizi xatırlamaq üçün gözəl metal nişanlara investisiya etməyi düşünə bilərsiniz. Onlar müxtəlif ölçülərdə və rənglərdə mövcuddur və şəxsi ehtiyaclarınızı ödəmək üçün xüsusi dizayn edilə bilər.
İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Yaponiyanın Amerika işğalı altında, militarizmlə potensial əlaqəsi səbəbindən bir çox döyüş üslubu yenidən qadağan edildi. Bu vəziyyət 1951-ci ilə qədər davam etdi və işğal sona çatdıqdan sonra ciu-citsu sənəti mənşə ölkəsində və dünyanın bir çox başqa ölkələrində yenidən çiçəklənməyə başladı.
Xarici keçidlər
- Azərbaycan Respublikası Ciu-citsu Federasiyası
Mənbələr
Abramovitch, D. [Internet]. 1999. Stanford Jujitsu Club. Stanford University. Available from: http://www.stanford.edu/group/ajj/Class_Information/faq.html [Accessed August 27, 2013].
A History of Jitsu. [Internet]. 2013. The University of Bristol. Available from: http://www.bris.ac.uk/Depts/Union/JuJitsu/history.htm [Accessed August 24, 2013].
Helm, D. [Internet]. 2010. The rise and fall of Jujitsu before the Imperial Ordinance of 1871. The United States Ju-Jitsu Federation. Available from http://www.usjujitsu.net/articles/jujitsup1.htm [Accessed August 25, 2013].
İstinadlar
- Takahashi, Masao. Mastering Judo. Human Kinetics. May 3, 2005. səh. viii. ISBN .
- jujitsu. (n.d.). Britannica. Retrieved March 23, 2022, from https://www.britannica.com/sports/jujitsu 2023-03-07 at the Wayback Machine
- Skoss, Meik. . Aikido Journal. 103. 1995. 2007-10-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-09-09.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ciu citsu senetinin hemcinin jiu jitsu cu cutsu tai cutsu yawara ve yawara ge kimi taninir kokleri feodal Yaponiyada olmaqla yumsaqligin sertliye qalib gelmesi prinsipine esaslanir O ox atma ve qilinc vurma kimi diger disiplinlerle birlikde inkisaf etdirilmis ve samuray doyuscusu ucun ozu silahsiz olsa bele tam zirehli silahi olan reqibden ozunumudafie etmek usulu idi Ciu citsu柔術Doyus meydaninda elbeyaxa doyusen iki samuray doyuscunun kohne tesviri Gosterilen qrappling hereketleri ciu citsu nun ilk dovrlerindeki doyus texnikalarina bir numunedir Tam adi Japanese jujitsuDiger adlari Jiu jitsu cu cutsu tai cutsu yawara yawara geSuari Ciu citsu ferdin qocanin zeifin usagin qadinin ve genc qadinin yeni ozunumudafie etmek ucun fiziki keyfiyyetlere malik olmayan her kesin qorunmasi ucundur Helio GracieYaranma tarixi 1530 cu illerOlke YaponiyaBanisi Hisamori TenenouchiYaranma yeri YaponiyaMektebin rehberi Hisamori TenenouchiXelefleri Tegoi sumoSelefleri Cudo aykido sambo Braziliya ciu citsusu krav maqaMuasir teskilatlari Ju Jitsu International Federation JJIF Taninmis ardicillari Jigoro Kano Mitsuyo Maeda Carlos Gracie Helio Gracie Yukio Tani Taro Miyake Sadakazu Uyenishi Mataemon Tanabe Yataro Handa Soji Kimotsuki Vikianbarda elaqeli mediafayllarCiu citsu nun inkisafiYalniz ciu citsu hereketlerini oyreden ilk taninmis mekteb Ryu 1532 ci ilde Master Takenouchi Hisamori terefinden acilmisdir Takenouchi mektebi Ryu tutma senetini Kogusoku oyretdi ve bu gun oyredilen uslubdan ferqli olsa da umumiyyetle bir cox muasir doyus senetlerinin esasi hesab olunur Ciu citsu seneti XVII esrden etibaren daha da inkisaf etdi bir cox samuray doyusculeri artiq muharibeden gelir elde ede bilmediler cunki olkede Edo Dovru 1603 1868 kimi taninan uzun muddetli mulki mohlet dovru basladi Qilinclar ve yay ve ox kimi diger silahlar samuraylardan basqa hami ucun qadagan edildi buna gore de silahsiz doyus texnikasini oyreden doyus seneti mektebleri bu dovrde populyarliq qazandi Cinden Yaponiyaya muhaciret etmis kesis Cin Qenpin ciu citsu tarixinde muhum sexsiyyet olub O Tokiodaki Kokushij mebedinde kunq fudan elde edilen tepik ve zerbe usullarini oyretmeye basladi burada onun telebeleri uc ronin ustasiz samuray Fukuno Schichiroemon Yoshin Miura ve Isogai idi onlarin hamisi oz mekteblerini qurdular Ciu citsu bu muddet erzinde bu ve diger ustalarin rehberliyi altinda daha sistemli bir senet formasina cevrildi ve erken ciu citsu tetbiqinin zirvesinde olkede yeddi yuzden cox ryu var idi Muasir dovrde ciu citsu tarixi1868 ci ilden Yaponiyada hakimiyyet Meiji Berpasi kimi taninan soqundan imperatora kecdi ve 1871 ci ilden etibaren Imperatorun emri samuray medeniyyetinin bir cox aspektlerinin o cumleden doyus senetinin tetbiqinin qadagan edilmesi demek idi On doqquzuncu esrin ikinci yarisinda ciu citsu oyretmeye davam eden bir nece usta ya olkeden uzaqlasdi ya da gizli sekilde mesq etmek mecburiyyetinde qalaraq biliklerini tek ve ya secilmis etibarli telebeler qrupuna oturduler XX esrin evvellerinde bir cox mekteb Jigoro Kano terefinden yaradilmis cudo zerif usul yeni doyus seneti ile birlesdiyi ucun ciu citsu dunyasi ikiye bolundu Cudo daha az tehlukeli olan ciu citsu hereketlerinin coxunu goturmekle hemin doyus senetinin idman ve mesq elementlerine daha cox diqqet yetirmekle onlari daha muasir doyus formasina uygunlasdirdi Texminen eyni vaxtda Morihey Uesiba yeni sistemini muxtelif ciu citsu texnikalarina xususen de bilek ve qol kilidlerine esaslandiraraq aykido harmonik ruhun yolu senetini yaratdi Ciu citsu daki hereketler samuraylardan elde edilen elbeyaxa doyus texnikalarinin mukemmel birlesmesidir ve butun doyus senetleri kimi onlar da mesq etmek ucun ela usuldur Eger siz jujitsu klubu idare edirsinizse ve ya turnir ve ya seminara ev sahibliyi edirsinizse klubunuzu ve ya tedbirinizi xatirlamaq ucun gozel metal nisanlara investisiya etmeyi dusune bilersiniz Onlar muxtelif olculerde ve renglerde movcuddur ve sexsi ehtiyaclarinizi odemek ucun xususi dizayn edile biler Ikinci Dunya Muharibesinden sonra Yaponiyanin Amerika isgali altinda militarizmle potensial elaqesi sebebinden bir cox doyus uslubu yeniden qadagan edildi Bu veziyyet 1951 ci ile qeder davam etdi ve isgal sona catdiqdan sonra ciu citsu seneti mense olkesinde ve dunyanin bir cox basqa olkelerinde yeniden ciceklenmeye basladi Xarici kecidlerAzerbaycan Respublikasi Ciu citsu FederasiyasiMenbelerAbramovitch D Internet 1999 Stanford Jujitsu Club Stanford University Available from http www stanford edu group ajj Class Information faq html Accessed August 27 2013 A History of Jitsu Internet 2013 The University of Bristol Available from http www bris ac uk Depts Union JuJitsu history htm Accessed August 24 2013 Helm D Internet 2010 The rise and fall of Jujitsu before the Imperial Ordinance of 1871 The United States Ju Jitsu Federation Available from http www usjujitsu net articles jujitsup1 htm Accessed August 25 2013 IstinadlarTakahashi Masao Mastering Judo Human Kinetics May 3 2005 seh viii ISBN 0 7360 5099 X jujitsu n d Britannica Retrieved March 23 2022 from https www britannica com sports jujitsu 2023 03 07 at the Wayback Machine Skoss Meik Aikido Journal 103 1995 2007 10 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 09 09 Hemcinin baxBraziliya ciu citsusuVikianbarda Ciu citsu ile elaqeli mediafayllar var