Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Kurmanqazı Saqırbayulı (qaz. Құрманғазы Сағырбайұлы, 1823, Bökey Orda rayonu[d], Qərbi Qazaxıstan əyaləti – 1896, Həştərxan) — Qazaxıstan xalq musiqiçisi, bəstəkarı, dombraçı, (dombra üçün pyeslər) müəllifi. Qazax musiqi mədəniyyətinin inkişafına böyük təsir göstərmişdir.
| Kurmanqazı Saqırbayulı | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1823 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 1896 |
| Vəfat yeri | |
| Vətəndaşlığı | |
| Musiqiçi məlumatları | |
| Fəaliyyəti | bəstəkar |
| Musiqi aləti | dombra |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
1818 və ya 1823-cü illərdə Bökey Ordasında (indiki Qərbi Qazaxıstan vilayətinin Bökeyorda rayonu) kasıb Saqırbayın ailəsində anadan olmuşdur. Kiçik juzun Bayulı nəslinin Qızılqurt adlı altqəbiləsindən idi. Uşaqlıq yaşlarından dombra çalmağa başlamışdır. Oğlanın erkən yaşlarında musiqiyə yaranan sevgisi atası tərəfindən birmənalı qarşılanmadı. Parlaq şəxsiyyət və güclü iradə sahibi olan anası isə əksinə oğlunun musiqiyə olan sevgisini başa düşürdü və ona dəstək olurdu. 6 yaşında, ağır yoxsulluğun təzyiqi altında Kurmanqazı çobanlıq peşəsinə başladı. Doğma aulda Kurmanqazı oraya səfər edən həvəslə dinləyirdi, onlar içərisində küyşi Uzak seçilirdi və məhz o, cavan Kurmanqazıda musiqiyə xüsusi marağa fikir verdi və onun gələcəkdə parlaq karyeraya sahib olacağını bildirdi. 18 yaşında Kurmanqazı doğma aulunu tərk edir və köçəri küyşinin sərsəri həyatına başlayır. O, Bayjuma, Balamaysan, Baybaktı, və Şerkeş imi məşhur dombraçılardan dərs alaraq, ustalığını inkişaf etdirməyə davam edir. Kurmanqazı Uzak ilə yarışlarda iştirak edir və görkəmli dombraçılar sırasına yüksəlir.
İsatay Taymanov və Məhəmbət Ütəmisovun başçılıq etdiyi Bökey Ordası (1836—1838) qazaxlarının qarşı xalq üsyanının şahidi olmuşdur. "Kişkentay" ("Kiçik) adlı ilk küylərindən biri xalq üsyanına həsr olunmuşdur. O, zənginləri açıq tənqid etdiyi üçün təqib olunurdu. Kurmanqazı Saqırbayulı bir neçə dəfə həbsə salınsa da, təslim olmadı. O, , Orenburq və hətta bəzi mənbələrə görə İrkutsk şəhərlərinin həbsxanalarında oturmuşdur. Həyatında sərsərilik, təhqirlər və küyşilərin təqiblərini görmüş Kurmanqazı Saqırbayulı "Alatau" və "Sarıarka" küylərini bəstələyir və onlarda xalqın müstəqillik və azadlıq, torpaqlarına məhəbbət haqqında dərin düşüncələrini əks etdirir.
Kurmanqazı rus mütərəqqi mədəniyyətinin nümayəndələri (qazax musiqisi, musiqiçiləri və xalq alətləri haqqında material toplayan filoloqlar, tarixçilər, etnoqraflar) ilə tanış idi. Kurmanqazı Saqırbayulının davamçısı Ural jurnalisti və şair Nikita Saviçev "Uralskiye voyskovıye vedomosti" qəzetində yazırdı ki: "Saqırbayulı nadir musiqi ruhuna sahibdir və əgər o, Avropa təhsilini alsaydı, musiqi dünyasının bir nömrəli ulduzu olardı". "Lauşken" küyünü Kurmanqazı həyatın çətin anlarında ona kömək edən rus dostuna həsr etmişdir. Onun səmimi hissləri "Maşina", "Perovski marşı" və başqa küylərində də əks olunur.
1862-ci ildə Kurmanqazı nəhayət həmyerlisi, başqa böyük kuyşi ilə görüşür. Hər iki dombra improvizəçiləri bir-birlərini nəzərəçarpacaq dərəcədə təsir etdilər. Dauletkereyin "Bülbül" küyünü Kurmanqazı repertuarına daxil etmişdir.
İstinadlar
- Kurmangazy Sagyrbayuly // Muziekweb.
- "ҚҰРМАНҒАЗЫНЫҢ БІЗ БІЛМЕЙТІН СЫРЛАРЫ - Мұрағат|15 Қыркүйек 2011, 18:49". 2018-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-11-08.
- Эрик Аубакиров. Он ранил в кровь свою босую душу 2018-03-11 at the Wayback Machine. // Ежедневная общественно-политическая республиканская газета «Экспресс К», 5 марта 2018 г.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kurmanqazi Saqirbayuli qaz Қurmangazy Sagyrbajuly 1823 Bokey Orda rayonu d Qerbi Qazaxistan eyaleti 1896 Hesterxan Qazaxistan xalq musiqicisi bestekari dombraci dombra ucun pyesler muellifi Qazax musiqi medeniyyetinin inkisafina boyuk tesir gostermisdir Kurmanqazi SaqirbayuliUmumi melumatlarDogum tarixi 1823Dogum yeri Bokey Orda rayonu d Qerbi Qazaxistan eyaleti SSRIVefat tarixi 1896Vefat yeri Hesterxan Hesterxan quberniyasi Rusiya imperiyasiVetendasligi QazaxistanMusiqici melumatlariFealiyyeti bestekarMusiqi aleti dombra Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1818 ve ya 1823 cu illerde Bokey Ordasinda indiki Qerbi Qazaxistan vilayetinin Bokeyorda rayonu kasib Saqirbayin ailesinde anadan olmusdur Kicik juzun Bayuli neslinin Qizilqurt adli altqebilesinden idi Usaqliq yaslarindan dombra calmaga baslamisdir Oglanin erken yaslarinda musiqiye yaranan sevgisi atasi terefinden birmenali qarsilanmadi Parlaq sexsiyyet ve guclu irade sahibi olan anasi ise eksine oglunun musiqiye olan sevgisini basa dusurdu ve ona destek olurdu 6 yasinda agir yoxsullugun tezyiqi altinda Kurmanqazi cobanliq pesesine basladi Dogma aulda Kurmanqazi oraya sefer eden hevesle dinleyirdi onlar icerisinde kuysi Uzak secilirdi ve mehz o cavan Kurmanqazida musiqiye xususi maraga fikir verdi ve onun gelecekde parlaq karyeraya sahib olacagini bildirdi 18 yasinda Kurmanqazi dogma aulunu terk edir ve koceri kuysinin serseri heyatina baslayir O Bayjuma Balamaysan Baybakti ve Serkes imi meshur dombracilardan ders alaraq ustaligini inkisaf etdirmeye davam edir Kurmanqazi Uzak ile yarislarda istirak edir ve gorkemli dombracilar sirasina yukselir Isatay Taymanov ve Mehembet Utemisovun basciliq etdiyi Bokey Ordasi 1836 1838 qazaxlarinin qarsi xalq usyaninin sahidi olmusdur Kiskentay Kicik adli ilk kuylerinden biri xalq usyanina hesr olunmusdur O zenginleri aciq tenqid etdiyi ucun teqib olunurdu Kurmanqazi Saqirbayuli bir nece defe hebse salinsa da teslim olmadi O Orenburq ve hetta bezi menbelere gore Irkutsk seherlerinin hebsxanalarinda oturmusdur Heyatinda serserilik tehqirler ve kuysilerin teqiblerini gormus Kurmanqazi Saqirbayuli Alatau ve Sariarka kuylerini besteleyir ve onlarda xalqin musteqillik ve azadliq torpaqlarina mehebbet haqqinda derin dusuncelerini eks etdirir Kurmanqazi rus mutereqqi medeniyyetinin numayendeleri qazax musiqisi musiqicileri ve xalq aletleri haqqinda material toplayan filoloqlar tarixciler etnoqraflar ile tanis idi Kurmanqazi Saqirbayulinin davamcisi Ural jurnalisti ve sair Nikita Savicev Uralskiye voyskoviye vedomosti qezetinde yazirdi ki Saqirbayuli nadir musiqi ruhuna sahibdir ve eger o Avropa tehsilini alsaydi musiqi dunyasinin bir nomreli ulduzu olardi Lausken kuyunu Kurmanqazi heyatin cetin anlarinda ona komek eden rus dostuna hesr etmisdir Onun semimi hissleri Masina Perovski marsi ve basqa kuylerinde de eks olunur 1862 ci ilde Kurmanqazi nehayet hemyerlisi basqa boyuk kuysi ile gorusur Her iki dombra improvizecileri bir birlerini nezerecarpacaq derecede tesir etdiler Dauletkereyin Bulbul kuyunu Kurmanqazi repertuarina daxil etmisdir IstinadlarKurmangazy Sagyrbayuly Muziekweb ҚҰRMANҒAZYNYҢ BIZ BILMEJTIN SYRLARY Muragat 15 Қyrkүjek 2011 18 49 2018 11 08 tarixinde Istifade tarixi 2018 11 08 Erik Aubakirov On ranil v krov svoyu bosuyu dushu 2018 03 11 at the Wayback Machine Ezhednevnaya obshestvenno politicheskaya respublikanskaya gazeta Ekspress K 5 marta 2018 g Hemcinin baxXarici kecidler