Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dombra (qaz. домбыра) — Qazax xalq çalğı aləti.
| Dombra | |
|---|---|
 | |
| Hornbostel–Zaks təsnifatı | 321.321-6 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Xalq arasında deyilir ki, hər iki Qazaxdan biri mütləq bir musiqi aləti çalmağı bacarır. Biz bu iddianı yumşaldaraq deyirik ki, Türkistan şəhərində hər ailədə mütləq bir nəfər musiqi aləti çalır və bu çalınan alət dombradır.
"Qazaxı soruşsan, dombranın qolundadır". Bu yəqin ki, xalqla onun musiqisi arasındakı əlaqəni ifadə edən ən gözəl sözdür. Dombıra, iki telli musiqi aləti və bəlkə də Anadolu sazının atasıdır. Anadolu sazının da üç telli olduğu illər uzaqda deyildir. Sazda tel sayının çoxalması 80-100 illik məsələdir. Bəlkə daha əvvəl, o da dombıra kimi yalnız iki telli idi.
Ailə məclislərində, qonaqlar çox olanda şirin söhbətlər zamanı söz dombıraya verilir. Sevgi, həsrət dolu, insanın yaşantılarını anladan türkülər səslənir. Dombıranın iki teli üzərinə vuran barmaqlar və qısa sapının üzərində gəzən əllər elə bir səs gözəlliyi yaradır ki, insan bilmir bu cür əllərə, yoxsa dombıranın özünə çaşıb qalsın? Dombıra çalan adamın sazın köksündə gəzişən sağ əlin barmaqları başqa, qol üzərində gəzişən sol əlin barmaqları isə başqa ahənglə insan qulağına xoş gələcək səslərin yerlərini tapır.
Ədəbiyyat
- Акишев К. А. Курган Иссык. — Москва, 1978.
- Алексеева Л. А. Нажмеденов Ж. Особенности музыкального строя казахской домбры.//Казахская культура:исследования и поиски. Сборник научных статей, Алматы, 2000.
- Алексеева Л. А. Нажмеденов Ж. Особенности кахаской домбры.// Мы и вселенная. 2001.№ 1(6), с52-54.
- Аманов Б. Композиционная терминология домбровых кюев. Алма-Ата, 1982 г.
- Аравин. П. В. Степные созвездия. — Алма-Ата, 1979.
- Аравин. П. В. Великий кюйши Даулеткерей.-Алма-Ата, 1964.
- Асафьев Б. В. О казахской народной музыке.//Музыкальная культура Казахстана.-Алма-Ата, 1955 г.
- Барманкулов М. Тюркская вселенная.-Алматы, 1996.
- Вызго Т. Музыкальные инструменты Средней Азии.-Москва, 1980.
- Гизатов Б. Социально-эстетические основы казахской народной инструментальной музыки.-Алма-Ата, 1989.
- Жубанов А. К. Казахский народный инструмент-домбра.//Музыкознание.-Алма-Ата, 1976. с.8-10.
- Стахов В. Творчество скрипичного мастера. — Ленинград, 1988.
- Нажмеденов Жумагали. Акустические особенности казахской домбры. Актобе, 2003 г.
- Утегалиева С. И. Мангыстауская домбровая традиция. Алматы, 1997 г.
Xarici keçidlər
- [https://web.archive.org/web/20110611125714/http://musicheritage.nlrk.kz/index.php/page/show/117 Arxivləşdirilib 2011-06-11 at the Wayback Machine Легенда о происхождении верхнего порожка домбры]
- Сайт казахской государственной национальной библиотеки [1] 2011-06-11 at the Wayback Machine
- Сайт проекта Асыл Мура [2] 2016-10-01 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Domra ile sehv salmayin Dombra qaz dombyra Qazax xalq calgi aleti DombraHornbostel Zaks tesnifati 321 321 6 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Xalq arasinda deyilir ki her iki Qazaxdan biri mutleq bir musiqi aleti calmagi bacarir Biz bu iddiani yumsaldaraq deyirik ki Turkistan seherinde her ailede mutleq bir nefer musiqi aleti calir ve bu calinan alet dombradir Qazaxi sorussan dombranin qolundadir Bu yeqin ki xalqla onun musiqisi arasindaki elaqeni ifade eden en gozel sozdur Dombira iki telli musiqi aleti ve belke de Anadolu sazinin atasidir Anadolu sazinin da uc telli oldugu iller uzaqda deyildir Sazda tel sayinin coxalmasi 80 100 illik meseledir Belke daha evvel o da dombira kimi yalniz iki telli idi Aile meclislerinde qonaqlar cox olanda sirin sohbetler zamani soz dombiraya verilir Sevgi hesret dolu insanin yasantilarini anladan turkuler seslenir Dombiranin iki teli uzerine vuran barmaqlar ve qisa sapinin uzerinde gezen eller ele bir ses gozelliyi yaradir ki insan bilmir bu cur ellere yoxsa dombiranin ozune casib qalsin Dombira calan adamin sazin koksunde gezisen sag elin barmaqlari basqa qol uzerinde gezisen sol elin barmaqlari ise basqa ahengle insan qulagina xos gelecek seslerin yerlerini tapir EdebiyyatAkishev K A Kurgan Issyk Moskva 1978 Alekseeva L A Nazhmedenov Zh Osobennosti muzykalnogo stroya kazahskoj dombry Kazahskaya kultura issledovaniya i poiski Sbornik nauchnyh statej Almaty 2000 Alekseeva L A Nazhmedenov Zh Osobennosti kahaskoj dombry My i vselennaya 2001 1 6 s52 54 Amanov B Kompozicionnaya terminologiya dombrovyh kyuev Alma Ata 1982 g Aravin P V Stepnye sozvezdiya Alma Ata 1979 Aravin P V Velikij kyujshi Dauletkerej Alma Ata 1964 Asafev B V O kazahskoj narodnoj muzyke Muzykalnaya kultura Kazahstana Alma Ata 1955 g Barmankulov M Tyurkskaya vselennaya Almaty 1996 Vyzgo T Muzykalnye instrumenty Srednej Azii Moskva 1980 Gizatov B Socialno esteticheskie osnovy kazahskoj narodnoj instrumentalnoj muzyki Alma Ata 1989 Zhubanov A K Kazahskij narodnyj instrument dombra Muzykoznanie Alma Ata 1976 s 8 10 Stahov V Tvorchestvo skripichnogo mastera Leningrad 1988 Nazhmedenov Zhumagali Akusticheskie osobennosti kazahskoj dombry Aktobe 2003 g Utegalieva S I Mangystauskaya dombrovaya tradiciya Almaty 1997 g Xarici kecidler https web archive org web 20110611125714 http musicheritage nlrk kz index php page show 117 Arxivlesdirilib 2011 06 11 at the Wayback Machine Legenda o proishozhdenii verhnego porozhka dombry Sajt kazahskoj gosudarstvennoj nacionalnoj biblioteki 1 2011 06 11 at the Wayback Machine Sajt proekta Asyl Mura 2 2016 10 01 at the Wayback Machine