Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ədirnə ili — Türkiyədə il. Türkiyənin Mərmərə regionunun Trakya bölgəsində, Türkiyənin Avropa hissəsində Yunanıstan və Bolqarıstanla sərhəddə yerləşir. Şərqdə Kırklareli, Təkirdağ, cənubda Çanaqqala və Egey dənizi, qərbdə (Yunanıstan), şimalda isə (Bolqarıstan) ilə əhatələnmişdir.
| İl | |
| Ədirnə | |
|---|---|
| türk. Edirne | |
 | |
|
| |
| Ölkə | Türkiyə |
| Daxildir | Mərmərə regionu |
| İnzibati mərkəz | Ədirnə |
| Vali | Dursun Əli Şahin |
| Bələdiyyə sədri | Rəcəb Gürkan (MHP) |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi | 6.098 km² |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 400 280 nəfər (2014) |
| Əhalinin sıxlığı | 637 nəfər/km² |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| ISO kodu | TR-22 |
| Telefon kodu | (+90) 284 |
| Poçt indeksi | 22000–22999 |
| Avtomobil nömrəsi | 22 |
| Rəsmi sayt | |
 | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Etimologiyası
Ədirnənin ən qədim xalqı . Onlar və çaylarının birləşdiyi bölgədə bir kənd saldılar. Kəndin adı (Odrisia) idi. Makedoniyalı İsgəndərin dövründə kəndinin adı dəyişdirilərək Odrestia (Odrestas) olaraq dəyişdirilmişdir. II əsrdə Roma imperatoru Adrianın (117-138) Orestia qəsəbəsinin stratejik əhəmiyyətinə görə şəhər statusu verildi və təmir işləri aparıldı. Adrianın şərəfinə şəhərin adı dəyişdirilərək Adrianopolis adlandırıldı. Daha sonralar şəhərin adı Adrianopol olaraq formalaşmağa başladı. Osmanlı dövünün ilk illərində Ədirnabolu olaraq adlanırdı. 1476-cı ildə Aşıqpaşazadənin tarix əsərində şəhərin adı Ədrənə olaraq keçir. XVI əsrin əvvəllərində Ədirna olaraq adlandırıldığı məlumdur.
Tarixi
Traklar tərəfindən salınan Ədirnə, E.ə. IV əsrdə Makedoniyalı İsgəndər tərəfindən işğal edilir. Ardından Roma İmperiyasının əlinə keçir. II əsrdə Roma imperatoru Adrian tərəfindən bərpa edilərək Adrianopolis adlandırılır.IV əsrdə Roma imperiyası parçalanan zaman Ədirnə Şərqi Roma imperiyası olan Bizansın tərkibinə daxil olur.
586-cı ildə Avarlar tərəfindən mühasirəyə alındısa da ələ keçirə bilmədilər. 914-cü ildə isə Bolqarlar tərəfindən ələ keçirildi. Daha sonralar Bizans tərəfindən geri alınsa da 1050-ci ildə və 1078-ci ildə Peçeneqlər tərəfindən mühasirəyə alındı.
1361-ci ildə Osmanlı sultanı I Murad tərəfindən fəth edilir. Ölkənin paytaxtı Ədirnəyə köçürülür. İstanbulun fəthinə qədər Osmanlı dövlətinin paytaxt şəhəri olur. Paytaxt İstanbula köçürüldükdən sonra Ədirnə, Paşa Sancağı adı ilə Rumeli bəylərbəyliyinin tərkibinə daxil edilir. Bəylərbəyliyin mərkəzi Sofiya şəhəri idi. XVII əsrdə Ədirnə İstanbul, London, Paris və Romadan sonra Avropanın ən böyük 5-ci şəhəri idi.
I Dünya müharibəsi dövründə Osmanlı dövlətinin məğlub olması ilə nəticələndi. 1920-ci il iyun ayında Ədirnə şəhəri Yunanlar tərəfindən işğal edilir. Türkiyə Qurtuluş Savaşı dövründə 1922-ci il 25 noyabr tarixində Ədirnə şəhəri azad edilir. 1923-cü il 15 sentyabrda Qaraağac bölgəsinin Türkiyəyə geri qaytarılması ilə ilin sərhədləri tamamlanır.
Coğrafiyası
qərbində yerləşən Ədirnə ilinin torpaqları geniş düzənliklərdən və yüksəkliklərdən ibarətdir. Ərazisinin 78%-i plato, 5%-i və yaylaqlar və 17%-i isə düzənliklərdən ibarətdir. Çoxlu sayda çayları və gölləri vardır. Ərazinin 25%-i meşələrdən ibarətdir.
İqlimi
Ədirnə ilində kontinental iqlim tipi hakimdir. Qış aylarında Aralıq dənizi iqlim tipinin təsiri ilə havalar sərin və yağışlı, kontinental iqlim tipinin təsiri ilə isə küləkli və yağışlı keçir. Yaz ayları isti və quraq, yay ayları isə yağışlı keçir. İlin ən isti ayları iyun, iyul və avqust aylarıdır. Ən soyuq ayları isə dekabr və yanvar aylarıdır. Yaz aylarında orta temperatur 23.4 0C -dir.
Dağları və düzənlikləri
Ədirnə ilində yerləşən dağ silsilələri aşağıdakılardır:
- . ayrılaraq Qara dəniz boyunca Bolqarıstan sərhədlərinə doğru uzanır. İstranca dağlarının ən yüksək zirvəsi Ədirnə ili sərhədləri xaicində, Kırklareli və Dəmirkənd arasında yerləşir (1 000 m).
- . Uzunkörpü dağları ilin ilçəsinin cənub-şərqində yerləşir. Sıx meşə örtüklüdür. Dağların ən yüksək zirvəsi (378 m) .
- . Trakiyadakı ikinci dağ silsiləsi olan bu dağlar Təkirdağ-Şarkənd arasında İşıqlar dağı, Saros körfəzi boyunca isə Qoru dağları adını alır. İlin cənub-şərqindən körfəzə doğru uzanır. Dağların ən yüksək zirəvsi Yerli su zirvəsidir (725 m).
- . Qoru dağ silsiləsi İpsala ilə Enez sərhədindən yenidən yüksələrək körfuz boyunca Çandır dağlarını formalaşdırır. Dağın ən yüksək zirvəsi Çandır zirvəsidir (385 m).
ilin şimal və şimal-şərqində, şərqində, Qoru və Çandır dağları isə cənub və cənub-şərqində yerləşir.
Çayları və gölləri
Əhalisi
İdarəetməsi
Nəqliyyatı
İqtisadiyyatı
Turizmi
Mədəniyyəti
İstinadlar
- "Edirne Belediyye Başkanı". 2015-09-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-10-31.
- "İllere göre il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu – 2014: Ədirnə İli" (türk). Türkiye İstatistik Kurumu. İstifadə tarixi: 2015-10-10.[ölü keçid].
- Edirne ilinin tarihçesi. 2015-12-26 at the Wayback Machine TC Edirne Valiliği. İstifadə tarixiː 2015-11-1
- (PDF). 2016-03-05 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-01.
- Edirne ilinin tarihçesi 2015-09-23 at the Wayback Machine İstifadə tarixiː 2015-11-1
- Edirne: fiziki yapı Cografya dünyası. İstifadə edilib: 2015-12-08. Arxivləşdirilib.
- Edirne ili:İqlim 2021-10-28 at the Wayback Machine Cografya dünyası. İstifadə tarixi: 2015-12-08
- Edirne dağları ve ovaları 2015-11-10 at the Wayback Machine edirne.web.tr. İstifadə tarixi:2015-12-08. Arxivləşdirilib
 | Türkiyə ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Edirne ili Turkiyede il Turkiyenin Mermere regionunun Trakya bolgesinde Turkiyenin Avropa hissesinde Yunanistan ve Bolqaristanla serhedde yerlesir Serqde Kirklareli Tekirdag cenubda Canaqqala ve Egey denizi qerbde Yunanistan simalda ise Bolqaristan ile ehatelenmisdir IlEdirneturk Edirne41 40 37 sm e 26 33 20 s u Olke TurkiyeDaxildir Mermere regionuInzibati merkez EdirneVali Dursun Eli SahinBelediyye sedri Receb Gurkan MHP Tarixi ve cografiyasiSahesi 6 098 km EhalisiEhalisi 400 280 nefer 2014 Ehalinin sixligi 637 nefer km Reqemsal identifikatorlarISO kodu TR 22Telefon kodu 90 284Poct indeksi 22000 22999Avtomobil nomresi 22Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyasiEdirnenin en qedim xalqi Onlar ve caylarinin birlesdiyi bolgede bir kend saldilar Kendin adi Odrisia idi Makedoniyali Isgenderin dovrunde kendinin adi deyisdirilerek Odrestia Odrestas olaraq deyisdirilmisdir II esrde Roma imperatoru Adrianin 117 138 Orestia qesebesinin stratejik ehemiyyetine gore seher statusu verildi ve temir isleri aparildi Adrianin serefine seherin adi deyisdirilerek Adrianopolis adlandirildi Daha sonralar seherin adi Adrianopol olaraq formalasmaga basladi Osmanli dovunun ilk illerinde Edirnabolu olaraq adlanirdi 1476 ci ilde Asiqpasazadenin tarix eserinde seherin adi Edrene olaraq kecir XVI esrin evvellerinde Edirna olaraq adlandirildigi melumdur TarixiTraklar terefinden salinan Edirne E e IV esrde Makedoniyali Isgender terefinden isgal edilir Ardindan Roma Imperiyasinin eline kecir II esrde Roma imperatoru Adrian terefinden berpa edilerek Adrianopolis adlandirilir IV esrde Roma imperiyasi parcalanan zaman Edirne Serqi Roma imperiyasi olan Bizansin terkibine daxil olur 586 ci ilde Avarlar terefinden muhasireye alindisa da ele kecire bilmediler 914 cu ilde ise Bolqarlar terefinden ele kecirildi Daha sonralar Bizans terefinden geri alinsa da 1050 ci ilde ve 1078 ci ilde Peceneqler terefinden muhasireye alindi 1361 ci ilde Osmanli sultani I Murad terefinden feth edilir Olkenin paytaxti Edirneye kocurulur Istanbulun fethine qeder Osmanli dovletinin paytaxt seheri olur Paytaxt Istanbula kocuruldukden sonra Edirne Pasa Sancagi adi ile Rumeli beylerbeyliyinin terkibine daxil edilir Beylerbeyliyin merkezi Sofiya seheri idi XVII esrde Edirne Istanbul London Paris ve Romadan sonra Avropanin en boyuk 5 ci seheri idi I Dunya muharibesi dovrunde Osmanli dovletinin meglub olmasi ile neticelendi 1920 ci il iyun ayinda Edirne seheri Yunanlar terefinden isgal edilir Turkiye Qurtulus Savasi dovrunde 1922 ci il 25 noyabr tarixinde Edirne seheri azad edilir 1923 cu il 15 sentyabrda Qaraagac bolgesinin Turkiyeye geri qaytarilmasi ile ilin serhedleri tamamlanir Cografiyasiqerbinde yerlesen Edirne ilinin torpaqlari genis duzenliklerden ve yuksekliklerden ibaretdir Erazisinin 78 i plato 5 i ve yaylaqlar ve 17 i ise duzenliklerden ibaretdir Coxlu sayda caylari ve golleri vardir Erazinin 25 i meselerden ibaretdir Iqlimi Edirne ilinde kontinental iqlim tipi hakimdir Qis aylarinda Araliq denizi iqlim tipinin tesiri ile havalar serin ve yagisli kontinental iqlim tipinin tesiri ile ise kulekli ve yagisli kecir Yaz aylari isti ve quraq yay aylari ise yagisli kecir Ilin en isti aylari iyun iyul ve avqust aylaridir En soyuq aylari ise dekabr ve yanvar aylaridir Yaz aylarinda orta temperatur 23 4 0C dir Daglari ve duzenlikleri Edirne ilinde yerlesen dag silsileleri asagidakilardir ayrilaraq Qara deniz boyunca Bolqaristan serhedlerine dogru uzanir Istranca daglarinin en yuksek zirvesi Edirne ili serhedleri xaicinde Kirklareli ve Demirkend arasinda yerlesir 1 000 m Uzunkorpu daglari ilin ilcesinin cenub serqinde yerlesir Six mese ortukludur Daglarin en yuksek zirvesi 378 m Trakiyadaki ikinci dag silsilesi olan bu daglar Tekirdag Sarkend arasinda Isiqlar dagi Saros korfezi boyunca ise Qoru daglari adini alir Ilin cenub serqinden korfeze dogru uzanir Daglarin en yuksek zirevsi Yerli su zirvesidir 725 m Qoru dag silsilesi Ipsala ile Enez serhedinden yeniden yukselerek korfuz boyunca Candir daglarini formalasdirir Dagin en yuksek zirvesi Candir zirvesidir 385 m ilin simal ve simal serqinde serqinde Qoru ve Candir daglari ise cenub ve cenub serqinde yerlesir Caylari ve golleriEhalisiIdareetmesiNeqliyyatiIqtisadiyyatiTurizmiMedeniyyetiIstinadlar Edirne Belediyye Baskani 2015 09 23 tarixinde Istifade tarixi 2015 10 31 Illere gore il ilce merkezi ve belde koy nufusu 2014 Edirne Ili turk Turkiye Istatistik Kurumu Istifade tarixi 2015 10 10 olu kecid Edirne ilinin tarihcesi 2015 12 26 at the Wayback Machine TC Edirne Valiligi Istifade tarixiː 2015 11 1 PDF 2016 03 05 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 01 Edirne ilinin tarihcesi 2015 09 23 at the Wayback Machine Istifade tarixiː 2015 11 1 Edirne fiziki yapi Cografya dunyasi Istifade edilib 2015 12 08 Arxivlesdirilib Edirne ili Iqlim 2021 10 28 at the Wayback Machine Cografya dunyasi Istifade tarixi 2015 12 08 Edirne daglari ve ovalari 2015 11 10 at the Wayback Machine edirne web tr Istifade tarixi 2015 12 08 Arxivlesdirilib Turkiye ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin