Ziqmund Yen (alm. Sigmund Werner Paul Jähn; 13 fevral 1937[…], Morqenröte-Rautenkrants[d], Saksoniya, Almaniya Reyxi[d] – 21 sentyabr 2019[…], Ştrausberq[d], Brandenburq, Almaniya Federativ Respublikası) — Almaniya Demokratik Respublikasının ilk və yeganə pilot-kosmonavtı, ADR-in qəhrəmanı, Sovet İttifaqı qəhrəmanı, ehtiyatda olan aviasiya general-mayoru.
Ziqmund Yen | |
---|---|
alm. Sigmund Jähn | |
Doğum tarixi | 13 fevral 1937[…] |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 21 sentyabr 2019[…](82 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Uşağı | 2 |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | kosmonavt, qırıcı təyyarə pilotu, çapçı[d], pioner dostluq lideri[d], pilot |
Elmi dərəcələri |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
1937-ci ildə Morqenqröte-Rautenqranç qəsəbəsində taxta kəsən zavodunda çalışan fəhlənin ailəsində anadan olmuşdur. 1943-1951-ci illərdə yerli məktəbdə təhsil almış, 8-ci sinifdən yerləşən "Falkenşteyn Mətbəə"sində çapçı ixtisası üzrə çalışmağa başlamışdır.
1955-ci ildə ADR Milli xalq ordusunun sıralarına daxil olmuş, oradan isə onu Frans Merinq adına ali hava qüvvələri hərbi məktəbinə kursant kimi götürmüşdülər.1958-ci ildə məktəbi bitirdikdən sonra Hərbi Hava Qüvvələri sıralarına daxil olmuşdur.
1966-1970-ci illərdə Yuri Qaqarin adına hərbi-hava akademiyasında təhsil almışdır. 1976-cı ilin dekabrında üçmərhələli seçimdən sonra polkovnik-leytenant olan Ziqmund Yen "İnterkosmos" proqrammı üzrə kosmik uçuşlar hazırlığına daxil olmuşdur.
26 avqust 1978-ci ildə sovet kosmik gəmisi "Soyuz-31"-in tədqiqatçı-kosmonavtı kimi Valeri Bıkovski ilə birlikdə Salyut-6 orbit stansiyasına enmə ekspedisiyasını yerinə yetirmişdirş Enmə "Soyuz-29" kosmik gəmisində yerinə yetirilmişdir. Uçuş 7 sutka 20 saat 49 dəqiqə 4 saniyə müddətində davam etmişdir.
1983-cü ildə Potsdamda yerləşən Yerin fizikası Mərkəzi İnstitutunda elmlər doktoru dərəcəsini almışdır.
1984-cü ildə polkovnik rütbəsini almış, 1986-cı ildə isə ADR Hərbi Hava Qüvvələrinin general-mayoru rütbəsinə yüksəlmişdir.Almaniyanın birləşdirilməsinə az müddət qalmış ADR Milli xalq ordusu sıralarından ehtiyata buraxılmışdır.
Almaniyanın birləşdirilməsindən sonra 1990-1993-cü illərdə Moskvada yerləşən DLR alman kosmik agentliyinin və Avropa Kosmik agentliyinin nümayəndəsi kimi çalışmışdır. Sonralar Avropa Kosmik agentliyində kosmonavtların hazırlanması mərkəzində nümayəndə kimi çalışmışdır.
Mükafatları
- ADR qəhrəmanı
- Sovet İttifaqı Qəhrəmanı
- Kosmosu tədqiq medalı
Sitatları
"Almaniya Demokratik Respublikasında yaşayan əziz tamaşaçılar. Mən insanın kosmosa ayaq basmasında ilk alman olmaq imkanı əldə etdiyimə görə çox şadam." ( Uçuş zamanı bu sözləri demişdir)
".... mənim gördüklərimin hamısı xoşbəxtlik idi: açıq mavi rəngdə parlayan bizim Yer kürəsi yuxudakı kimi idi.... (1998-ci ildə "SUPERillu" jurnalına verdiyi müsahibədə bu sözləri bildirmişdir."
Maraqlı faktlar
"17737 Ziqmundiya" asteroidi 2001-ci ildə Ziqmund Yenin şərəfinə adlandırılmışdır.
"Qud bay, Lenin!" filmində Ziqmund Yenin personajı yer almışdır. Lakin filmdə, birləşmiş kapitalist Almaniyasında Yenin taksi sürücüsü işləməsi faktının həqiqət olub-olmaması dəqiqləşdirilmir. Ziqmund Yen özü onun obrazının filmdə istifadə olunmasına razılıq vermişdir.
Almaniyanın pop-qrupu "Die Prinzen" 1999-cu ildə "Wer ist Sigmund Jähn?" ("Ziqmund Yen kimdir") mahnısını yazmışdır.
İstinadlar
- Йен Зигмунд // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- http://www.britannica.com/EBchecked/topic/1432341/Sigmund-Jahn.
- Raumfahrt: Erster deutscher Raumfahrer Sigmund Jähn ist tot (alm.). ZDF.
- Sigmund Jähn // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118556533 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- "Зигмунд Йен, биография". 2009-05-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-10-11.
- "Указ Президента Российской Федерации от 12 апреля 2011 года № 437 «О награждении медалью „За заслуги в освоении космоса" иностранных граждан»" (PDF). 2012-02-10 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2014-10-11.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ziqmund Yen alm Sigmund Werner Paul Jahn 13 fevral 1937 Morqenrote Rautenkrants d Saksoniya Almaniya Reyxi d 21 sentyabr 2019 Strausberq d Brandenburq Almaniya Federativ Respublikasi Almaniya Demokratik Respublikasinin ilk ve yegane pilot kosmonavti ADR in qehremani Sovet Ittifaqi qehremani ehtiyatda olan aviasiya general mayoru Ziqmund Yenalm Sigmund Jahn Dogum tarixi 13 fevral 1937 1937 02 13 Dogum yeri Morqenrote Rautenkrants d Saksoniya Almaniya Reyxi d Vefat tarixi 21 sentyabr 2019 2019 09 21 82 yasinda Vefat yeri Strausberq d Brandenburq Almaniya Federativ RespublikasiUsagi 2Tehsili Frans Merinq Herbi Akademiyasi d Otto Liliental Herbi Akademiyasi d Qaqarin adina Herbi Hava Quvveleri Akademiyasi d Merkezi Yer Fizikasi Institutu d Fealiyyeti kosmonavt qirici teyyare pilotu capci d pioner dostluq lideri d pilotElmi dereceleri diplom doktorluq derecesi d 1983 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1937 ci ilde Morqenqrote Rautenqranc qesebesinde taxta kesen zavodunda calisan fehlenin ailesinde anadan olmusdur 1943 1951 ci illerde yerli mektebde tehsil almis 8 ci sinifden yerlesen Falkensteyn Metbee sinde capci ixtisasi uzre calismaga baslamisdir 1955 ci ilde ADR Milli xalq ordusunun siralarina daxil olmus oradan ise onu Frans Merinq adina ali hava quvveleri herbi mektebine kursant kimi goturmusduler 1958 ci ilde mektebi bitirdikden sonra Herbi Hava Quvveleri siralarina daxil olmusdur 1966 1970 ci illerde Yuri Qaqarin adina herbi hava akademiyasinda tehsil almisdir 1976 ci ilin dekabrinda ucmerheleli secimden sonra polkovnik leytenant olan Ziqmund Yen Interkosmos proqrammi uzre kosmik ucuslar hazirligina daxil olmusdur 26 avqust 1978 ci ilde sovet kosmik gemisi Soyuz 31 in tedqiqatci kosmonavti kimi Valeri Bikovski ile birlikde Salyut 6 orbit stansiyasina enme ekspedisiyasini yerine yetirmisdirs Enme Soyuz 29 kosmik gemisinde yerine yetirilmisdir Ucus 7 sutka 20 saat 49 deqiqe 4 saniye muddetinde davam etmisdir 1983 cu ilde Potsdamda yerlesen Yerin fizikasi Merkezi Institutunda elmler doktoru derecesini almisdir 1984 cu ilde polkovnik rutbesini almis 1986 ci ilde ise ADR Herbi Hava Quvvelerinin general mayoru rutbesine yukselmisdir Almaniyanin birlesdirilmesine az muddet qalmis ADR Milli xalq ordusu siralarindan ehtiyata buraxilmisdir Almaniyanin birlesdirilmesinden sonra 1990 1993 cu illerde Moskvada yerlesen DLR alman kosmik agentliyinin ve Avropa Kosmik agentliyinin numayendesi kimi calismisdir Sonralar Avropa Kosmik agentliyinde kosmonavtlarin hazirlanmasi merkezinde numayende kimi calismisdir MukafatlariADR qehremani Sovet Ittifaqi Qehremani Lenin ordeni Kosmosu tedqiq medaliSitatlari Almaniya Demokratik Respublikasinda yasayan eziz tamasacilar Men insanin kosmosa ayaq basmasinda ilk alman olmaq imkani elde etdiyime gore cox sadam Ucus zamani bu sozleri demisdir menim gorduklerimin hamisi xosbextlik idi aciq mavi rengde parlayan bizim Yer kuresi yuxudaki kimi idi 1998 ci ilde SUPERillu jurnalina verdiyi musahibede bu sozleri bildirmisdir Maraqli faktlar 17737 Ziqmundiya asteroidi 2001 ci ilde Ziqmund Yenin serefine adlandirilmisdir Qud bay Lenin filminde Ziqmund Yenin personaji yer almisdir Lakin filmde birlesmis kapitalist Almaniyasinda Yenin taksi surucusu islemesi faktinin heqiqet olub olmamasi deqiqlesdirilmir Ziqmund Yen ozu onun obrazinin filmde istifade olunmasina raziliq vermisdir Almaniyanin pop qrupu Die Prinzen 1999 cu ilde Wer ist Sigmund Jahn Ziqmund Yen kimdir mahnisini yazmisdir IstinadlarJen Zigmund Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 http www britannica com EBchecked topic 1432341 Sigmund Jahn Raumfahrt Erster deutscher Raumfahrer Sigmund Jahn ist tot alm ZDF Sigmund Jahn Brockhauz Ensiklopediyasi alm Deutsche Nationalbibliothek Record 118556533 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Zigmund Jen biografiya 2009 05 09 tarixinde Istifade tarixi 2014 10 11 Ukaz Prezidenta Rossijskoj Federacii ot 12 aprelya 2011 goda 437 O nagrazhdenii medalyu Za zaslugi v osvoenii kosmosa inostrannyh grazhdan PDF 2012 02 10 tarixinde PDF Istifade tarixi 2014 10 11