XVIII əsrin II yarısında Rusiya Sağsahil Ukraynası və Belorusiyanı Polşadan geri almaq, Baltik dənizində yeni ərazilər tutmaqla yanaşı Litva və Latviyanı da işğal etmək və Qara dəniz ətrafındakı torpaqlara yiyələnmək siyasəti aparırdı. Rusiyanın Qara dənizdə möhkəmlənmək siyasəti daha çox Osmanlı dövlətini narahat edirdi. 1768-ci ildə Osmanlı Rusiyaya müharibə elan etdi. 1770-ci il Larqa və Kaqul döyüşlərində və eyni zamanda 1770-ci il Çeşmə dəniz döyüşündə Osmanlı ordusu məğlub oldu. 1774-cü ildə hər iki dövlət arasında Kiçik Qaynarca sülh müqaviləsi bağlandı. Müqavilə Rusiyanın müharibə zamanı əldə etdiyi bəzi ərazi uğurlarını təsdiq etdi:
Kiçik Qaynarca sülh müqaviləsi | |
---|---|
| |
Müqavilənin tipi | Sülh müqaviləsi |
İmzalanma tarixi | 21 iyul 1774-cü il |
İmzalanma yeri | Qaynarca |
Tərəflər | Pyotr Aleksandroviç Rumyantsev-Zadunayski, Muhsin-zade Mehmet paşa |
Dilləri | rus dili, italyan dili, türk dili |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
1. Kerç, Yeniqala və Kinburn əraziləri Rusiyaya verildi; 2. Rus gəmilərinə Qara dənizdə sərbəst üzmək hüququ verildi (Beləliklə, Rusiya Qara dəniz dövlətinə çevrildi) 3. Rus ticarət gəmilərinə Bosfor və Dardanel boğazlarından sərbəst keçmək hüququ verildi; 4. Valaxiya və Moldaviya Rusiyanın himayəsinə keçdi; 5. Krım xanlığı Osmanlıdan ayrılaraq müstəqil oldu (1783-cü ildə Rusiya Krım xanlığını ləğv edərək "Tavrida" adı ilə özünə birləşdirdi).6.Dnepr və Buq çayları arasındakı ərazilər Rusiyaya keçdi. Müqavilə 1700-cü il istisna olmaqla, Osmanlı və Rusiya imperiyaları arasında əvvəlki bütün müqavilələri ləğv etdi . Kiçik Qaynarca sülh müqaviləsinin imzalanması və sonrakı digər müqavilələr Osmanlı İmperiyasının Balkanlarda təsirini zəiflətdi və Rusiya-Moldova siyasi əlaqələrinin genişlənməsinə əhəmiyyətli təsir göstərdi. Burada ən mühüm məqam isə, Osmanlı İmperiyasının tədricən zəifləməsi və bununla yanaşı, Rusiyanın Balkan yarımadasında öz təsirini gücləndirməsi ilə bağlı idi. Müqavilə 1779-cu ildə Kiçik Qaynarca sülh müqaviləsinin davamı olan ilə tamamlandı; bu konvensiya Krım xanlığının müstəqilliyini və rus qoşunlarının onun ərazisindən çıxarılmasını təsdiq etdi. 1783-cü ildə müqavilələrin Krımın müstəqilliyini ehtiva edən maddələri ləğv edildi, Krım xanlığı Rusiya imperiyasına birləşdirildi; 28 dekabr 1783-cü ildə Rusiya və Türkiyə arasında Krım xanlığının müstəqilliyinə dair Kiçik Qaynarca sülh müqaviləsinin 3-cü maddəsini ləğv edən "Sülh, ticarət və hər iki dövlətin sərhədləri" haqqında akt imzalandı .
- КЮЧУК-КАЙНАРДЖИЙСКИЙ МИР 1774 • Большая российская энциклопедия - электронная версия. bigenc.ru. Дата обращения: 1 августа 2022. Архивировано 13 декабря 2019 года
- Полное собрание законов Российской Империи. Собрание Первое. Том XXI. 1781—1783 гг. Дата обращения: 28 апреля 2016. Архивировано 25 апреля 2016 года.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
XVIII esrin II yarisinda Rusiya Sagsahil Ukraynasi ve Belorusiyani Polsadan geri almaq Baltik denizinde yeni eraziler tutmaqla yanasi Litva ve Latviyani da isgal etmek ve Qara deniz etrafindaki torpaqlara yiyelenmek siyaseti aparirdi Rusiyanin Qara denizde mohkemlenmek siyaseti daha cox Osmanli dovletini narahat edirdi 1768 ci ilde Osmanli Rusiyaya muharibe elan etdi 1770 ci il Larqa ve Kaqul doyuslerinde ve eyni zamanda 1770 ci il Cesme deniz doyusunde Osmanli ordusu meglub oldu 1774 cu ilde her iki dovlet arasinda Kicik Qaynarca sulh muqavilesi baglandi Muqavile Rusiyanin muharibe zamani elde etdiyi bezi erazi ugurlarini tesdiq etdi Kicik Qaynarca sulh muqavilesiKicik Qaynarca sulh muqavilesinin imzalanma sehnesiMuqavilenin tipi Sulh muqavilesiImzalanma tarixi 21 iyul 1774 cu ilImzalanma yeri QaynarcaTerefler Pyotr Aleksandrovic Rumyantsev Zadunayski Muhsin zade Mehmet pasaDilleri rus dili italyan dili turk dili Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1 Kerc Yeniqala ve Kinburn erazileri Rusiyaya verildi 2 Rus gemilerine Qara denizde serbest uzmek huququ verildi Belelikle Rusiya Qara deniz dovletine cevrildi 3 Rus ticaret gemilerine Bosfor ve Dardanel bogazlarindan serbest kecmek huququ verildi 4 Valaxiya ve Moldaviya Rusiyanin himayesine kecdi 5 Krim xanligi Osmanlidan ayrilaraq musteqil oldu 1783 cu ilde Rusiya Krim xanligini legv ederek Tavrida adi ile ozune birlesdirdi 6 Dnepr ve Buq caylari arasindaki eraziler Rusiyaya kecdi Muqavile 1700 cu il istisna olmaqla Osmanli ve Rusiya imperiyalari arasinda evvelki butun muqavileleri legv etdi Kicik Qaynarca sulh muqavilesinin imzalanmasi ve sonraki diger muqavileler Osmanli Imperiyasinin Balkanlarda tesirini zeifletdi ve Rusiya Moldova siyasi elaqelerinin genislenmesine ehemiyyetli tesir gosterdi Burada en muhum meqam ise Osmanli Imperiyasinin tedricen zeiflemesi ve bununla yanasi Rusiyanin Balkan yarimadasinda oz tesirini guclendirmesi ile bagli idi Muqavile 1779 cu ilde Kicik Qaynarca sulh muqavilesinin davami olan ile tamamlandi bu konvensiya Krim xanliginin musteqilliyini ve rus qosunlarinin onun erazisinden cixarilmasini tesdiq etdi 1783 cu ilde muqavilelerin Krimin musteqilliyini ehtiva eden maddeleri legv edildi Krim xanligi Rusiya imperiyasina birlesdirildi 28 dekabr 1783 cu ilde Rusiya ve Turkiye arasinda Krim xanliginin musteqilliyine dair Kicik Qaynarca sulh muqavilesinin 3 cu maddesini legv eden Sulh ticaret ve her iki dovletin serhedleri haqqinda akt imzalandi Tarix ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Etdiyiniz redakteleri menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin KYuChUK KAJNARDZhIJSKIJ MIR 1774 Bolshaya rossijskaya enciklopediya elektronnaya versiya bigenc ru Data obrasheniya 1 avgusta 2022 Arhivirovano 13 dekabrya 2019 goda Polnoe sobranie zakonov Rossijskoj Imperii Sobranie Pervoe Tom XXI 1781 1783 gg Data obrasheniya 28 aprelya 2016 Arhivirovano 25 aprelya 2016 goda