Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Kanal səviyyəsinin protokolları kabelin uyğun tipləri ilə əlaqələndirilirlər. Bu protokollar həm də kabel seqmentinin maksimal uzunluğunu müəyyən edirlər. Sizin kompüter şəbəkəniz üçün daha çox uyğun gələn protokolu müəyyən etdikdə nəzərə almaq lazımdır ki, hansı müvafiq kabel tipi istifadə edilməlidir və o, sizin şəbəkə qurduğunuz yer üçün nə qədər uyğun gəlir. Bundan başqa, bu tip kabelin və onunla əlaqəli komponentlərin – şəbəkə platalarının, konnektorların dəyərini, həmçinin bütün bu komponentlərin quraşdırılması üzrə işlərin tələb olunan həcmini nəzərə almaq lazımdır. Həmçinin müəyyən etmək lazımdır ki, verilən tipli hansı sort kabel sizin seçdiyiniz yer üçün daha çox uyğun gəlir. Kabelin sortu kateqoriya, ekranlamanın mövcud olması və naqilin qalınlığı kimi parametrlərdən asılıdır. Kompüter şəbəkəsində istifadə etmək üçün kabelin sortunu müəyyən etdikdə nəzərə almaq lazımdır ki, divarların bütün üzlük panelləri, kommutasiya panelləri və konnektorlar daha etibarlı şəbəkə mühitini təmin etmək üçün verilmiş kabel sortu ilə eyni kateqoriyaya malik olmalıdırlar.
Üç əsas kabel tipi vardır: koaksial kabel, burulmuş cüt əsaslı kabel və optik lifli kabel. Koaksial kabel və burulmuş cüt əsaslı kabel elektrik siqnallarını keçirirlər və onların tərkibundə mis naqil olur. Optik lifli kabel işıq siqnallarını keçirir və şüşə və plastmas lifdən ibarətdir.
Koaksial kabel
Koaksial (eyni oxlu) kabelin örtüyünün daxilində iki naqil vardır. İki naqilli elektrik kabellərinin əksəriyyətində naqillər izolyasiyaedici örtük daxilində bir-birinin yanında yerləşirlər, bu örtük onları ayırır və qoruyur. Onlardan fərqli olaraq, koaksial kabel dairəvi formalıdır və onda bir naqil digərinin daxilində yerləşir (şək. 2.9). Kabelin mərkəzində yerləşən birinci naqil mis məftildir, hansı ki, elektrik siqnallarını keçirir. Məftil bütöv misdən və ya bir neçə mis teldən(damardan) ibarət ola bilər. Koaksial kabelin mis nüvəsi kabelin nüvəsini ikinci naqildən qorumaq üçün nəzərdə tutulan dielektrik köpüklü izolyator qatı ilə əhatə olunmuşdur.
İkinci naqil, bir qayda olaraq, mis hörmədən ibarətdir və “yer” kimi fəaliyyət göstərir. Bütün bu konstruksiya polivinilxlorid və ya teflondan hazırlanmış izolyasiyaedici örtüklə örtülür.
Burada qeyd etmək lazımdır ki, kabelin xarici izolyasiyaedici örtüyü bir neçə müxtəlif materialdan ibarətdir, ona görə də əmin olmaq lazımdır ki, sizin kabelin izolyasiyası sizin quraşdırmaq istədiyiniz kabel sisteminin tipi üçün uyğun gəlsin. Məsələn, əgər siz sizin binanın ventilyasiya sistemindən kabel çəkmək istəyirsinizsə, onda bu kabel elə materialdan düzəldilməlidir ki, yanma zamanı toksik qaz ayrılmasın. Belə kabelin, əlbəttə ki, polivinilxlorid örtüklü standart kabelə nisbətən daha yüksək qiyməti olur, lakin əgər siz binanın ventilyasiya sistemindən kabel çəkirsinizsə, ondan istifadə edilməsi mütləqdir.
Kompüter şəbəkələrində koaksial kabelin iki tipindən istifadə olunur: Thin Ethernet (və ya 10Base2) adı altında məlum olan RG-58 və Thick Ethernet (və ya 10Base5) adı altında məlum olan RG-8. Elektrik kabelinin bu tipləri üçün istifadə olunan 10Base2 və 10Base5 işarələri göstərir ki, bu kabellər üzrə verilənlərin ötürülmə sürəti 10 Mbit/san ilə məhdudlaşır, onlarda verilənlər siqnalın modulyasiyası olmadan ötürülür və kabel seqmentinin maksimal uzunluğu uyğun olaraq, təxminən 200 və 500 m-i keçə bilməz.
Koaksial kabelin bu hər iki tipi şin topologiyası ilə uzlaşaraq istifadə edilirlər. Kabellər bir-birindən əsasən qalınlığına və konnektorların tipinə görə fərqlənirlər. RG-8 kabelində N-konnektorlar (şək. 2.10), RG-58 kabelində isə Neyl-Konselmanın bayonet konnektorlarından (bayonet-Neill-Conselman, BNC) istifadə olunur.
Koaksial kabel verilənlərin ötürülməsi üçün, xüsusilə də korporativ mühitdə qeyri-effektivdir, çünki onun buraxma qabiliyyəti 10 Mbit/san ilə məhdudlaşır. Bu tip kabel bu gün bir çox məqsədlər üçün, o cümlədən kabel televiziyası şəbəkələri üçün istifadə olunsa da, kompüter şəbəkələrində o, nadir hallarda tətbiq edilir və yeni Ethernet şəbəkələrin əksəriyyəti üçün uyğun gəlmir.
Burulmuş cüt əsaslı kabel
Hal-hazırda elektrik kabelinin ulduzşəkilli topologiyası olan lokal kompüter şəbəkələrində rast gəlinən ən geniş yayılmış tipi burulmuş cüt əsaslı kabeldir. burulmuş cüt əsaslı elektrik kabellərinin iki tipi vardır: yeni lokal kompüter şəbəkələrinin əksəriyyətində geniş istifadə edilən ekranlaşmamış burulmuş cüt və kabel sisteminin elektromaqnit əngəllərə məruz qaldığı hallarda istifadə olunan ekranlaşmış burulmuş cüt. burulmuş cüt əsaslı kabelin tərkibində izolyasiya olunmuş səkkiz ədəd məftil şəkilli mis naqil var. Bu səkkiz tel dörd burulmuş cüt əmələ gətirir və hər bir cütün 568 nömrəli standarta uyğun olaraq öz rəng nişanı var. Burulmuş cütlərdə çarpaz əngəllərdən (bir naqildən digərinə siqnalın parazit ötürülməsi) qorunmaq üçün, həmçinin xarici mənbələrin yaratdığı əngəllərdən siqnalı qorumaq üçün məftillər müxtəlif dərəcədə sarınırlar. Nəhayət, bu dörd cüt naqil ümumi ekranlama ilə örtülmüşlər.
Burulmuş cüt əsaslı kabeldə konnektor tanış görünə bilər, çünki modullu RJ-45 konnektoru RJ-11 konnektoruna çox oxşayır, hansı ki, artıq bir neçə ildir ki, standart telefon kabellərində istifadə olunur (RJ ingiliscə registered jack – konnektorun qeyd edilmiş yuvası ifadəsinin abbreviaturasıdır). Onların arasında fərq ondan ibarətdir ki, RJ-45 konnektorunun səkkiz (şək. 2.13), RJ-11 konnektorunun isə dörd və ya altı elektrik kontaktı var. TIA/EIA-568-A standartı burulmuş cüt əsaslı kabel üçün RJ-45 kabel konnektorunda kontaktların yerləşməsi sxemini müəyyən edir .
Burulmuş cüt əsaslı kabel koaksial kabellə müqayisədə üstünlüklərə malikdir. Çoxlu podratçı firmalar burulmuş cüt əsaslı kabelin quraşdırılması prosedurası ilə artıq tanışdırlar, çünki bu kabel tipi bir çox illərdir telefoniyada istifadə olunur.
Ekranlaşmamış burulmuş cüt əsaslı kabel
Telekommunikasiya sənayesi assosiasiyası (TIA) və elektron sənayesi assosiasiyası (EIA) TIA/EIA-568 standartını işləmişlər, hansı ki, ekranlaşmamış burulmuş cüt əsaslı kabelin (Unshielded Twisted Pair, UTP) müxtəlif sortlarını (kateqoriyalarını) təyin edir. Kabelin kateqoriyası nə qədər yüksəkdirsə, verilənlərin ötürülməsi o, daha effektivdir və onun buraxma qabiliyyəti bir o qədər yüksəkdir. Kateqoriyalar arasındakı fərq kabeldə naqillərin hər bir cütünün sarınma dərəcəsindən ibarətdir. 100BaseT4 və 100BaseVG-AnyLAN protokolları istisna olmaqla Ethernet şəbəkələrdə bir qayda olaraq, UTP kabeldə dörd cüt naqildən yalnız ikisindən istifadə olunur – bir cütü verilənlərin qəbul edilməsi, digəri isə ötürülməsi üçün. Hətta əgər bütün cütlər işə cəlb olunmasa da, qalan iki cüt hər hansı digər məqsədlər üçün, məsələn telefon rabitəsi üçün istifadə edilə bilməzlər. İstifadə olunmayan iki cüt naqillə siqnalların ötürülməsi, daha çox ehtimal ki, çarpaz əngəllərin artmasına gətirəcək ki, bu da verilənlərin itməsi və siqnalın təhrif olunması riskini xeyli artırır.
Lokal kompüter şəbəkələri üçün hər şeydən əvvəl 3 kateqoriyalı və (həmçinin Cat5 adlanan) 5 kateqoriyalı ekranlaşmamış burulmuş cüt əsaslı elektrik kabellərindən istifadə olunur. Şəbəkələr üçün işlədilən ən müasir kabel sistemlərində 5 kateqoriyasından aşağı olmayan kabellər istifadə edilirlər. 3 kateqoriyalı UTP kabel bir qayda olaraq, Fast Ethernet tipli şəbəkələr üçün tətbiq olunmur, amma 10 Mbit/san (10BaseT spesifikasiyası) sürəti ilə işləyən Ethernet şəbəkələri üçün uyğun gəlir. 10BaseT spesifikasiyası üzrə Fast Ethernet tipli şəbəkələrin protokolu istisnadır, çünki onda 100 Mbit/san sürətində işləmək üçün hesablanmış 3 kateqoriyalı UTP kabeldə istifadə olunur. Lakin bu protokol böyük sürətdə də işləyə bilər, belə ki, 100BaseT4 spesifikasiyasında adi iki məftil əvəzinə kabelin məftillərinin bütün dörd cütü istifadə edilir.
5 kateqoriyalı UTP kabel 100 Mbit/san sürəti ilə işləyən Ethernet şəbəkələr üçün, həmçinin daha ləng protokollar üçün uyğun gəlir. 5 kateqoriyalı UTP kabel həm də 100BaseT spesifikasiyası üzrə işləyə bilər, o şərtlə ki, o, TIA/EIA TSB-95 standartının tələblərinə cavab versin. 5e kateqoriyalı UTP-kabellər üçün standart 1000BaseT spesifikasiyasılı (həm də Gigabit Ethernet adlanan) şəbəkələrdə istifadə olunduqda daha yüksək işçi xarakteristikaları müəyyən edir. Bu standart burulmuş cüt əsaslı UTP-kabelin seqmentlərindən istifadə etməni 100 m uzunluqla və siqnalın tətbiq edilməsini 100 MHs ilə təyin edir.
Ekranlaşmış burulmuş cüt əsaslı kabel
İBM kompaniyası ekranlaşmış burulmuş cüt əsaslı kabelin (Shielded Twisted Pair, STP) istifadə edildiyi marker girişli (Token Ring) şəbəkə protokolunu işləmiş, həmçinin bu kabelin müxtəlif tipləri üçün standartları hazırlamışdır. (TIA/EIA-T568-A standartında bi tiplərdən yalnız ikisi qeyd edilmişdir: 1A və 6A). Ekranlaşmış burulmuş cüt əsaslı kabel (STP-kabel) indiyə qədər əsasən Token Ring tipli lokal şəbəkələrdə, həmçinin yaxınlıqda yerləşən elektrik avadanlığı tərəfindən yaranan elektromaqnit əngəllərindən qorunmaq üçün əlavə ekranlamanı tələb edən kabel sistemlərində istifadə olunur. Öz konstruksiyasına görə STP-kabel UTP-kabeldən fərqlənir – onda yalnız iki burulmuş cüt var, hansıların ki, hər birini əlavə folqa və ya hörmə qatı əhatə edir. Əlavə metal ekran da burulmuş cütlərdəki mis məftil kimi naqil rolunu oynayır. Əgər o, yerlə yaxşı birləşdirilmişdirsə, ətrafdakı elektromaqnit küyü cərəyana çevrilir, hansı ki, öz növbəsində ekranın daxilində yerləşən məftillərə təsir edir. Ekran cərəyanının sahəsi burulmuş cütlərdə moduluna görə bərabər, lakin əks istiqamətdə axan cərəyan yaradır. Nəticədə hər iki cərəyan bir-birini kompensasiya edir, bununla da naqillərlə ötürülən siqnallara ətraf küyün təhrifedici təsiri aradan qaldırılır.
Optik lifli kabel
Optik lifli kabel (fiber-optic cable) işıq impulslarını keçirə bilən şəffaf şüşə və ya plastik nüvədən ibarətdir. Nüvə əksetdirici qatla (cladding) əhatə olunmuşdur. Əksetdirici qat öz növbəsində, plastikdən olan bufer qatı ilə örtülmüşdür. Sonra öz aralarında hörülmüş liflərdən ibarət olan Kevlar fimasının qoruyucu qatı gəlir. Nəhayət bütün bunlar teflon və ya polivinilxloriddən hazırlanmış xarici örtüklə örtülmüşdür.
Optik lifli kabel elə kabel tipidir ki, koaksial kabeldən və ya hörülmüş cüt əsaslı kabeldən tamamilə fərqlənir. Siqnalların elektrik impulsları şəklində ötürüldüyü mis naqillərdən fərqli olaraq, optik lifli kabel şüşə və ya plastik liflə işıq impulslarını (fotonları) ötürür ki, onların vasitəsilə kompüterin generasiya etdiyi ikilik siqnallar ötürülür. Optik lifli kabellə siqnalların ötürülməsi üçün elektrik əvəzinə işıqdan istifadə olunduğundan kabel həm elektromaqnit, həm də çarpaz əngəllərə qarşı dayanıqlıdır. Bundan başqa, optik lifli kabeldə siqnalın sönmə (naqildən keçdikcə onun zəifləməsi) səviyyəsi mis naqildəkinə nisbətən aşağıdır. Optik lifli kabelin bəzi növlərində siqnal əhəmiyyətli dərəcədə zəifləmədən 120 km-ə qədər məsafə gedə bilər, amma ənənəvi mis kabeldə kabelin tipindən asılı olaraq siqnal 100 m-dən 500 m-ə qədər məsafə getdikdə artıq praktiki olaraq oxunmaz olur. Ona görə də binalar arasında rabitə qurmaq lazım olduğu və ya siqnalı böyük məsafəyə ötürmək gərək olduğu hallarda optik lifli kabel ən yaxşı ötürmə vasitəsidir. Optik lifli kabelin əlavə üstünlüyü odur ki, o, mis kabelə nisbətən böyük təhlükəsizlik dərəcəsi verir, belə ki, ona icazə verilməmiş qoşulma rabitənin pozulmasına gətirir.
Optik lifli kabelin iki əsas tipi mövcuddur: bir modlu və çox modlu. Bu iki tip arasında əsas fərq nüvənin və onun əksetdirici örtüyünün qalınlığındadır. Optik lifli kabelin tipini optik lifin ölçüsünə görə (nüvənin və əksetdirici örtüyün ümumi qalınlığına görə) müəyyən etmək olar. Bir modlu lifdə nüvənin diametri adətən 8,3 mikron, nüvənin və əksetdirici örtüyün ümumi qalınlığı isə 125 mikron olur, ona görə də bir modlu kabeli adətən “bir modlu 8,3/125 lif” kimi işarə edirlər. Ondan fərqli olaraq, çox modlu lif 62,5 mikron diametrli nüvəyə malikdir, nüvənin və əksetdirici örtüyün ümumi qalınlığı isə 125 mikrondur, ona görə də çox modlu lifi “çox modlu 62,5/125 lif” kimi işarə edirlər.
Bir modlu liflə siqnalı ötürmək üçün işıq mənbəyi kimi bir dalğa uzunluğunda işləyən lazerdən istifadə olunur. Ondan fərqli olaraq, çox modlu lifdə işıq diodundan (İŞD) istifadə edilir və o, siqnalları müxtəlif dalğa uzunluğunda keçirə bilər. Bir modlu liflə siqnalı ötürmək üçün bir dalğalı lazerdən istifadə edildiyindən bu lif siqnalları çox böyük məsafələrə ötürə bilir və buna görə də o, adətən xarici kabel xətləri (məsələn, kabel televiziya şəbəkələri) üçün istifadə olunur. Bu tipli kabel çox modluya nisbətən xeyli bahadır və böyük bükülmə radiusuna malikdir, buna görə də o, kompüter şəbəkələrinin kabel sistemləri üçün bir o qədər də uyğun gəlmir. Çox modlu kabel isə əksinə, lokal şəbəkələr üçün daha çox uyğun gəlir, belə ki, o, bir modlu kabel kimi böyük məsafələrdə istifadə edilə bilməsə də, onun qiyməti elə də yüksək deyil və o, böyük bükülmələrə yol verir. Optik lifli kabel üçün daha çox iki tip konnektorlardan istifadə edirlər: SC tipli konnektor (Subscriber Connector) və ST tipli konnektor (Straight Tip connector).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Kanal seviyyesinin protokollari kabelin uygun tipleri ile elaqelendirilirler Bu protokollar hem de kabel seqmentinin maksimal uzunlugunu mueyyen edirler Sizin komputer sebekeniz ucun daha cox uygun gelen protokolu mueyyen etdikde nezere almaq lazimdir ki hansi muvafiq kabel tipi istifade edilmelidir ve o sizin sebeke qurdugunuz yer ucun ne qeder uygun gelir Bundan basqa bu tip kabelin ve onunla elaqeli komponentlerin sebeke platalarinin konnektorlarin deyerini hemcinin butun bu komponentlerin qurasdirilmasi uzre islerin teleb olunan hecmini nezere almaq lazimdir Hemcinin mueyyen etmek lazimdir ki verilen tipli hansi sort kabel sizin secdiyiniz yer ucun daha cox uygun gelir Kabelin sortu kateqoriya ekranlamanin movcud olmasi ve naqilin qalinligi kimi parametrlerden asilidir Komputer sebekesinde istifade etmek ucun kabelin sortunu mueyyen etdikde nezere almaq lazimdir ki divarlarin butun uzluk panelleri kommutasiya panelleri ve konnektorlar daha etibarli sebeke muhitini temin etmek ucun verilmis kabel sortu ile eyni kateqoriyaya malik olmalidirlar Uc esas kabel tipi vardir koaksial kabel burulmus cut esasli kabel ve optik lifli kabel Koaksial kabel ve burulmus cut esasli kabel elektrik siqnallarini kecirirler ve onlarin terkibunde mis naqil olur Optik lifli kabel isiq siqnallarini kecirir ve suse ve plastmas lifden ibaretdir Koaksial kabelKoaksial kabel Koaksial eyni oxlu kabelin ortuyunun daxilinde iki naqil vardir Iki naqilli elektrik kabellerinin ekseriyyetinde naqiller izolyasiyaedici ortuk daxilinde bir birinin yaninda yerlesirler bu ortuk onlari ayirir ve qoruyur Onlardan ferqli olaraq koaksial kabel dairevi formalidir ve onda bir naqil digerinin daxilinde yerlesir sek 2 9 Kabelin merkezinde yerlesen birinci naqil mis meftildir hansi ki elektrik siqnallarini kecirir Meftil butov misden ve ya bir nece mis telden damardan ibaret ola biler Koaksial kabelin mis nuvesi kabelin nuvesini ikinci naqilden qorumaq ucun nezerde tutulan dielektrik kopuklu izolyator qati ile ehate olunmusdur RG 8 Thick Ethernet kabelinde tetbiq olunan N konnektorlar Ikinci naqil bir qayda olaraq mis hormeden ibaretdir ve yer kimi fealiyyet gosterir Butun bu konstruksiya polivinilxlorid ve ya teflondan hazirlanmis izolyasiyaedici ortukle ortulur Burada qeyd etmek lazimdir ki kabelin xarici izolyasiyaedici ortuyu bir nece muxtelif materialdan ibaretdir ona gore de emin olmaq lazimdir ki sizin kabelin izolyasiyasi sizin qurasdirmaq istediyiniz kabel sisteminin tipi ucun uygun gelsin Meselen eger siz sizin binanin ventilyasiya sisteminden kabel cekmek isteyirsinizse onda bu kabel ele materialdan duzeldilmelidir ki yanma zamani toksik qaz ayrilmasin Bele kabelin elbette ki polivinilxlorid ortuklu standart kabele nisbeten daha yuksek qiymeti olur lakin eger siz binanin ventilyasiya sisteminden kabel cekirsinizse ondan istifade edilmesi mutleqdir Komputer sebekelerinde koaksial kabelin iki tipinden istifade olunur Thin Ethernet ve ya 10Base2 adi altinda melum olan RG 58 ve Thick Ethernet ve ya 10Base5 adi altinda melum olan RG 8 Elektrik kabelinin bu tipleri ucun istifade olunan 10Base2 ve 10Base5 isareleri gosterir ki bu kabeller uzre verilenlerin oturulme sureti 10 Mbit san ile mehdudlasir onlarda verilenler siqnalin modulyasiyasi olmadan oturulur ve kabel seqmentinin maksimal uzunlugu uygun olaraq texminen 200 ve 500 m i kece bilmez RG 58 Thin Ethernet kabelinde tetbiq olunan BNC konnektorlar Koaksial kabelin bu her iki tipi sin topologiyasi ile uzlasaraq istifade edilirler Kabeller bir birinden esasen qalinligina ve konnektorlarin tipine gore ferqlenirler RG 8 kabelinde N konnektorlar sek 2 10 RG 58 kabelinde ise Neyl Konselmanin bayonet konnektorlarindan bayonet Neill Conselman BNC istifade olunur Koaksial kabel verilenlerin oturulmesi ucun xususile de korporativ muhitde qeyri effektivdir cunki onun buraxma qabiliyyeti 10 Mbit san ile mehdudlasir Bu tip kabel bu gun bir cox meqsedler ucun o cumleden kabel televiziyasi sebekeleri ucun istifade olunsa da komputer sebekelerinde o nadir hallarda tetbiq edilir ve yeni Ethernet sebekelerin ekseriyyeti ucun uygun gelmir Burulmus cut esasli kabelHal hazirda elektrik kabelinin ulduzsekilli topologiyasi olan lokal komputer sebekelerinde rast gelinen en genis yayilmis tipi burulmus cut esasli kabeldir burulmus cut esasli elektrik kabellerinin iki tipi vardir yeni lokal komputer sebekelerinin ekseriyyetinde genis istifade edilen ekranlasmamis burulmus cut ve kabel sisteminin elektromaqnit engellere meruz qaldigi hallarda istifade olunan ekranlasmis burulmus cut burulmus cut esasli kabelin terkibinde izolyasiya olunmus sekkiz eded meftil sekilli mis naqil var Bu sekkiz tel dord burulmus cut emele getirir ve her bir cutun 568 nomreli standarta uygun olaraq oz reng nisani var Burulmus cutlerde carpaz engellerden bir naqilden digerine siqnalin parazit oturulmesi qorunmaq ucun hemcinin xarici menbelerin yaratdigi engellerden siqnali qorumaq ucun meftiller muxtelif derecede sarinirlar Nehayet bu dord cut naqil umumi ekranlama ile ortulmusler Burulmus cut esasli kabelde konnektor tanis gorune biler cunki modullu RJ 45 konnektoru RJ 11 konnektoruna cox oxsayir hansi ki artiq bir nece ildir ki standart telefon kabellerinde istifade olunur RJ ingilisce registered jack konnektorun qeyd edilmis yuvasi ifadesinin abbreviaturasidir Onlarin arasinda ferq ondan ibaretdir ki RJ 45 konnektorunun sekkiz sek 2 13 RJ 11 konnektorunun ise dord ve ya alti elektrik kontakti var TIA EIA 568 A standarti burulmus cut esasli kabel ucun RJ 45 kabel konnektorunda kontaktlarin yerlesmesi sxemini mueyyen edir Burulmus cut esasli kabel koaksial kabelle muqayisede ustunluklere malikdir Coxlu podratci firmalar burulmus cut esasli kabelin qurasdirilmasi prosedurasi ile artiq tanisdirlar cunki bu kabel tipi bir cox illerdir telefoniyada istifade olunur Ekranlasmamis burulmus cut esasli kabelTelekommunikasiya senayesi assosiasiyasi TIA ve elektron senayesi assosiasiyasi EIA TIA EIA 568 standartini islemisler hansi ki ekranlasmamis burulmus cut esasli kabelin Unshielded Twisted Pair UTP muxtelif sortlarini kateqoriyalarini teyin edir Kabelin kateqoriyasi ne qeder yuksekdirse verilenlerin oturulmesi o daha effektivdir ve onun buraxma qabiliyyeti bir o qeder yuksekdir Kateqoriyalar arasindaki ferq kabelde naqillerin her bir cutunun sarinma derecesinden ibaretdir 100BaseT4 ve 100BaseVG AnyLAN protokollari istisna olmaqla Ethernet sebekelerde bir qayda olaraq UTP kabelde dord cut naqilden yalniz ikisinden istifade olunur bir cutu verilenlerin qebul edilmesi digeri ise oturulmesi ucun Hetta eger butun cutler ise celb olunmasa da qalan iki cut her hansi diger meqsedler ucun meselen telefon rabitesi ucun istifade edile bilmezler Istifade olunmayan iki cut naqille siqnallarin oturulmesi daha cox ehtimal ki carpaz engellerin artmasina getirecek ki bu da verilenlerin itmesi ve siqnalin tehrif olunmasi riskini xeyli artirir Lokal komputer sebekeleri ucun her seyden evvel 3 kateqoriyali ve hemcinin Cat5 adlanan 5 kateqoriyali ekranlasmamis burulmus cut esasli elektrik kabellerinden istifade olunur Sebekeler ucun isledilen en muasir kabel sistemlerinde 5 kateqoriyasindan asagi olmayan kabeller istifade edilirler 3 kateqoriyali UTP kabel bir qayda olaraq Fast Ethernet tipli sebekeler ucun tetbiq olunmur amma 10 Mbit san 10BaseT spesifikasiyasi sureti ile isleyen Ethernet sebekeleri ucun uygun gelir 10BaseT spesifikasiyasi uzre Fast Ethernet tipli sebekelerin protokolu istisnadir cunki onda 100 Mbit san suretinde islemek ucun hesablanmis 3 kateqoriyali UTP kabelde istifade olunur Lakin bu protokol boyuk suretde de isleye biler bele ki 100BaseT4 spesifikasiyasinda adi iki meftil evezine kabelin meftillerinin butun dord cutu istifade edilir 5 kateqoriyali UTP kabel 100 Mbit san sureti ile isleyen Ethernet sebekeler ucun hemcinin daha leng protokollar ucun uygun gelir 5 kateqoriyali UTP kabel hem de 100BaseT spesifikasiyasi uzre isleye biler o sertle ki o TIA EIA TSB 95 standartinin teleblerine cavab versin 5e kateqoriyali UTP kabeller ucun standart 1000BaseT spesifikasiyasili hem de Gigabit Ethernet adlanan sebekelerde istifade olunduqda daha yuksek isci xarakteristikalari mueyyen edir Bu standart burulmus cut esasli UTP kabelin seqmentlerinden istifade etmeni 100 m uzunluqla ve siqnalin tetbiq edilmesini 100 MHs ile teyin edir Ekranlasmis burulmus cut esasli kabelIBM kompaniyasi ekranlasmis burulmus cut esasli kabelin Shielded Twisted Pair STP istifade edildiyi marker girisli Token Ring sebeke protokolunu islemis hemcinin bu kabelin muxtelif tipleri ucun standartlari hazirlamisdir TIA EIA T568 A standartinda bi tiplerden yalniz ikisi qeyd edilmisdir 1A ve 6A Ekranlasmis burulmus cut esasli kabel STP kabel indiye qeder esasen Token Ring tipli lokal sebekelerde hemcinin yaxinliqda yerlesen elektrik avadanligi terefinden yaranan elektromaqnit engellerinden qorunmaq ucun elave ekranlamani teleb eden kabel sistemlerinde istifade olunur Oz konstruksiyasina gore STP kabel UTP kabelden ferqlenir onda yalniz iki burulmus cut var hansilarin ki her birini elave folqa ve ya horme qati ehate edir Elave metal ekran da burulmus cutlerdeki mis meftil kimi naqil rolunu oynayir Eger o yerle yaxsi birlesdirilmisdirse etrafdaki elektromaqnit kuyu cereyana cevrilir hansi ki oz novbesinde ekranin daxilinde yerlesen meftillere tesir edir Ekran cereyaninin sahesi burulmus cutlerde moduluna gore beraber lakin eks istiqametde axan cereyan yaradir Neticede her iki cereyan bir birini kompensasiya edir bununla da naqillerle oturulen siqnallara etraf kuyun tehrifedici tesiri aradan qaldirilir Optik lifli kabelOptik lifli kabellerin konnektorlari Optik lifli kabel fiber optic cable isiq impulslarini kecire bilen seffaf suse ve ya plastik nuveden ibaretdir Nuve eksetdirici qatla cladding ehate olunmusdur Eksetdirici qat oz novbesinde plastikden olan bufer qati ile ortulmusdur Sonra oz aralarinda horulmus liflerden ibaret olan Kevlar fimasinin qoruyucu qati gelir Nehayet butun bunlar teflon ve ya polivinilxloridden hazirlanmis xarici ortukle ortulmusdur Optik lifli kabel ele kabel tipidir ki koaksial kabelden ve ya horulmus cut esasli kabelden tamamile ferqlenir Siqnallarin elektrik impulslari seklinde oturulduyu mis naqillerden ferqli olaraq optik lifli kabel suse ve ya plastik lifle isiq impulslarini fotonlari oturur ki onlarin vasitesile komputerin generasiya etdiyi ikilik siqnallar oturulur Optik lifli kabelle siqnallarin oturulmesi ucun elektrik evezine isiqdan istifade olundugundan kabel hem elektromaqnit hem de carpaz engellere qarsi dayaniqlidir Bundan basqa optik lifli kabelde siqnalin sonme naqilden kecdikce onun zeiflemesi seviyyesi mis naqildekine nisbeten asagidir Optik lifli kabelin bezi novlerinde siqnal ehemiyyetli derecede zeiflemeden 120 km e qeder mesafe gede biler amma enenevi mis kabelde kabelin tipinden asili olaraq siqnal 100 m den 500 m e qeder mesafe getdikde artiq praktiki olaraq oxunmaz olur Ona gore de binalar arasinda rabite qurmaq lazim oldugu ve ya siqnali boyuk mesafeye oturmek gerek oldugu hallarda optik lifli kabel en yaxsi oturme vasitesidir Optik lifli kabelin elave ustunluyu odur ki o mis kabele nisbeten boyuk tehlukesizlik derecesi verir bele ki ona icaze verilmemis qosulma rabitenin pozulmasina getirir Optik lifli kabelin iki esas tipi movcuddur bir modlu ve cox modlu Bu iki tip arasinda esas ferq nuvenin ve onun eksetdirici ortuyunun qalinligindadir Optik lifli kabelin tipini optik lifin olcusune gore nuvenin ve eksetdirici ortuyun umumi qalinligina gore mueyyen etmek olar Bir modlu lifde nuvenin diametri adeten 8 3 mikron nuvenin ve eksetdirici ortuyun umumi qalinligi ise 125 mikron olur ona gore de bir modlu kabeli adeten bir modlu 8 3 125 lif kimi isare edirler Ondan ferqli olaraq cox modlu lif 62 5 mikron diametrli nuveye malikdir nuvenin ve eksetdirici ortuyun umumi qalinligi ise 125 mikrondur ona gore de cox modlu lifi cox modlu 62 5 125 lif kimi isare edirler Bir modlu lifle siqnali oturmek ucun isiq menbeyi kimi bir dalga uzunlugunda isleyen lazerden istifade olunur Ondan ferqli olaraq cox modlu lifde isiq diodundan ISD istifade edilir ve o siqnallari muxtelif dalga uzunlugunda kecire biler Bir modlu lifle siqnali oturmek ucun bir dalgali lazerden istifade edildiyinden bu lif siqnallari cox boyuk mesafelere oture bilir ve buna gore de o adeten xarici kabel xetleri meselen kabel televiziya sebekeleri ucun istifade olunur Bu tipli kabel cox modluya nisbeten xeyli bahadir ve boyuk bukulme radiusuna malikdir buna gore de o komputer sebekelerinin kabel sistemleri ucun bir o qeder de uygun gelmir Cox modlu kabel ise eksine lokal sebekeler ucun daha cox uygun gelir bele ki o bir modlu kabel kimi boyuk mesafelerde istifade edile bilmese de onun qiymeti ele de yuksek deyil ve o boyuk bukulmelere yol verir Optik lifli kabel ucun daha cox iki tip konnektorlardan istifade edirler SC tipli konnektor Subscriber Connector ve ST tipli konnektor Straight Tip connector