Azərbaycan yepiskopluğu — Müxtəlif vaxtlarda və nin Atropatena ərazisinə müvafiq gələn tarixi inzibati ərazisi. Araz çayından müasir İraqın Rəvandüz şəhərinəcən uzanan ərazidən ibarət idi. Mərkəzi Qazakada yerləşirdi. 410-cu ildə bu yepiskopluğun heç bir üst quruma tabe olmadığı göstərilir, lakin VIII əsrdə artıq Adiabena mitropolitliyinin tərkibində göstərilir.
Qədim Nestorian yepiskopları
- Qazakalı Hoşea - 486-cı ildə patriarx Akatsinin sinoduna imza atanlar sırasında adı çəkilir.
- Yohannan - 544-cü ildə Mar Abanın sinoduna imza atanlar sırasında adı çəkilir. 550-ci ildə Mar Abanın özü ilə görüşmüşdür.
- Melçisedek - 544-cü ildə İosifin, 576-cı ildə İyezekielin sinoduna qoşulanlar sırasında adı çəkilir.
- Hxanişo - 605-ci ildə Qriqorinin seçən yepiskoplar arasında adı çəkilir.
Orta əsrlər
Yuxarıdaki tarixlərdən sonra haqqında məlumat olmayan yepiskopluq yenidən sənədlərdə 1074-cü ildə Urmiyada ortaya çıxır.Kirakos Gəncəlinin məlumatına əsasən Monqol işğalından sonra Təbriz və Naxçıvanda kilsələrin tikintisinə yenidən başlanmışdı. Sonrakı dövrlərdə yepiskopların olduğu məlumdur, sənədlərdən birində Yohannan adlı bir yepiskopun adı çəkilir, 1111-ci ildə yaşadığı qeyd olunur. O daha sonra adı bilinməyən başqa bir yepiskop tərəfindən 1132-ci ildə əvəz olunmuşdu. 1281-ci ildə nın seçilməsində Azərbaycan yepiskopu Yohannan və Salmaslı Yusif də iştirak etmişdi. Bundan sonra mənbələr birdən çox yepiskopun mövcudluğunu və onların birdən çox patriarxa bağlılığını göstərir və hiyerarxiyanın pozulduğuna işarə edir. 1686-cı ildə "Taron, Terqavar, Arn və Azərbaycan yepiskopu" Yohannan haqda qeyd mövcuddur. 1734-cü ildə Mosullu Xızır başqa bir Yohannan adlı yepiskopun adı çəkir.
Xaldey Katolik kilsəsi yepiskopları
1780-ci ildə nin qurulmasından sonra ilk patriarx olan 1836-cı ildə nı Azərbaycan yepiskopu təyin etmişdi. Nikolas Zaya özü Salmasın Xosrovabad kəndində anadan olub.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Marqalı Foma, Wallis Budge redaktəsi, Hakimlər kitabı, səh. 315–16
- Sara Qasımova, On Christianity in Medieval Azerbaijan 2018-04-26 at the Wayback Machine
- J.B.Chabot, Synodicon Orientale ou recueil des Synodes nestoriens
- Fiey, J. M., Pour un Oriens Christianus novus; répertoire des diocèses Syriaques orientaux et occidentaux (Beyrut, 1993)
- David Wilmshurst, The Ecclesiastical Organisation of the Church of the East, 1318-1913, səh 312. 2016-04-13 at the Wayback Machine
- MS Cambridge, Add 2045 (Kembric əlyazması, 2045)
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan yepiskoplugu Muxtelif vaxtlarda ve nin Atropatena erazisine muvafiq gelen tarixi inzibati erazisi Araz cayindan muasir Iraqin Revanduz seherinecen uzanan eraziden ibaret idi Merkezi Qazakada yerlesirdi 410 cu ilde bu yepiskoplugun hec bir ust quruma tabe olmadigi gosterilir lakin VIII esrde artiq Adiabena mitropolitliyinin terkibinde gosterilir Qedim Nestorian yepiskoplariQazakali Hosea 486 ci ilde patriarx Akatsinin sinoduna imza atanlar sirasinda adi cekilir Yohannan 544 cu ilde Mar Abanin sinoduna imza atanlar sirasinda adi cekilir 550 ci ilde Mar Abanin ozu ile gorusmusdur Melcisedek 544 cu ilde Iosifin 576 ci ilde Iyezekielin sinoduna qosulanlar sirasinda adi cekilir Hxaniso 605 ci ilde Qriqorinin secen yepiskoplar arasinda adi cekilir Orta esrlerYuxaridaki tarixlerden sonra haqqinda melumat olmayan yepiskopluq yeniden senedlerde 1074 cu ilde Urmiyada ortaya cixir Kirakos Gencelinin melumatina esasen Monqol isgalindan sonra Tebriz ve Naxcivanda kilselerin tikintisine yeniden baslanmisdi Sonraki dovrlerde yepiskoplarin oldugu melumdur senedlerden birinde Yohannan adli bir yepiskopun adi cekilir 1111 ci ilde yasadigi qeyd olunur O daha sonra adi bilinmeyen basqa bir yepiskop terefinden 1132 ci ilde evez olunmusdu 1281 ci ilde nin secilmesinde Azerbaycan yepiskopu Yohannan ve Salmasli Yusif de istirak etmisdi Bundan sonra menbeler birden cox yepiskopun movcudlugunu ve onlarin birden cox patriarxa bagliligini gosterir ve hiyerarxiyanin pozulduguna isare edir 1686 ci ilde Taron Terqavar Arn ve Azerbaycan yepiskopu Yohannan haqda qeyd movcuddur 1734 cu ilde Mosullu Xizir basqa bir Yohannan adli yepiskopun adi cekir Xaldey Katolik kilsesi yepiskoplari1780 ci ilde nin qurulmasindan sonra ilk patriarx olan 1836 ci ilde ni Azerbaycan yepiskopu teyin etmisdi Nikolas Zaya ozu Salmasin Xosrovabad kendinde anadan olub IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Marqali Foma Wallis Budge redaktesi Hakimler kitabi seh 315 16 Sara Qasimova On Christianity in Medieval Azerbaijan 2018 04 26 at the Wayback Machine J B Chabot Synodicon Orientale ou recueil des Synodes nestoriens Fiey J M Pour un Oriens Christianus novus repertoire des dioceses Syriaques orientaux et occidentaux Beyrut 1993 David Wilmshurst The Ecclesiastical Organisation of the Church of the East 1318 1913 seh 312 2016 04 13 at the Wayback Machine MS Cambridge Add 2045 Kembric elyazmasi 2045 Hemcinin baxXarici kecidler