Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Akkadlılar (akkad. șalmat qaqqadim, "qarabaşlılar") — e.ə. 2350-ci ildə Mesopotamiyada Şumeri fəth edən şimal sami xalqı. Akkad dilində danışırdılar. Akkadlı Sarqon tərəfindən əsası qoyulan mərkəzi Mesopotamiyada ən qədim Akkad şəhəri e.ə. III minilliyin sonunda Akkad imperiyasının mərkəzi olmuşdur. Onun yeri dəqiq müəyyən edilməmişdir, yalnız Fərat çayında olduğu məlumdur.
Antropologiyası
Akkadlıların antropoloji xüsusiyyətləri müzakirə mövzusudur. Bu vəziyyət iki amillə bağlıdır:
- antropoloji materialın azlığı və zəif saxlanılması;
- akkadlıların digər əhali qruplarının nümayəndələri ilə birgə yaşaması, dəfnlərin "etnik" qarışığı, skelet dövrünün "etnik" mənsubiyyətinin müəyyən edilməsinin çətinliyi.
Ümumiyyətlə, tədqiqatçılar Cənubi Mesopotamiyanın qədim əhalisini Aralıq dənizi kimi Qafqaz irqi olaraq təsnif edirlər. Bunlar tünd dərili, tünd gözlü, düz burunlu, tünd düz və ya qıvrım saçlı insanlardır. Müasir Cənubi İraq əhalisi də bu görünüşə malikdir. Eyni zamanda, A. Mortqat akkadlıları şumerlərdən fərqləndirən xüsusiyyət kimi təklif etmişdir. Odur ki, akkadlılar sami xalqlarını şərq qolunu təmsil edirlər və görünür ki, Ərəbistandan gəlirlər. Hətta erkən tədqiqatçılar arasında akkadlılar və şumerliləri müqayisə etmək ənənəsi yaranmışdır. Onlar birinciləri sonuncu ilə münasibətdə sonrakı əhali qrupu hesab edirlər. Eyni zamanda, şərqi samidilli xalqların Mesopotamiyaya nüfuz etmə şəraiti və vaxtı naməlum olaraq qalır. Şərqi samidilli xalqlar Mesopotamiya vadisinə köçməklə yerli əhalinin bir hissəsini assimilyasiya edə bilmişdilər.
Dili
Akkad dili sami dillərinin şərq qrupuna aiddir. Ən qədim yazılı sami dilidir. Əslində, akkadlılar onun ayrıca ləhcəsində danışırdılar (qədim akkad dialekti). Sonralar eyni dildə (lakin digər dialektlərdə) babillilər və qədim assuriyalılar danışırdılar. Bu, digər sami dilləri ilə müqayisə akad dilini yaxşı öyrənməyə, onun fonologiyasını, qrammatikasını və sintaksisini yenidən qurmağa imkan vermişdir. Qədim akkad dialektinin fonetikası bir sıra protosemit saitlərini saxlamışdır. Ad, cins, say, hal, vəziyyət kateqoriyalarına malikdir. Flektivdir və ya birləşə bilər (məsələn, stativdə). Feillər saitlərə görə siniflərə (cəmi 4 sinif) və cinslərə görə birləşən (4 əsas) siniflərə bölünür. 3 "zaman" var – indiki, vaxtından əvvəl və mükəmməl, hərəkətin təbiəti və ya başqa bir hərəkətlə əlaqəsi kimi çox vaxt çatdırmır. Vəziyyətlər: indikativ, subjunktiv, imperativ; arzu formaları: prekatativ, vetitiv, prohibitiv, kohortativ. Cümlədəki söz sırasına şumer dilinin təsir etdiyi güman edilir.
İstinadlar
- Gough, M. A, Historical Perception in the Sargonic Literary Tradition. The Implication of Copied Texts 2023-03-26 at the Wayback Machine, Rosetta 1, pp 1–9, 2006
- [1] 2023-03-26 at the Wayback MachinePaszke, Marcin Z, "From Sargon To Narām-Sîn: some remarks on Akkadian military activity in the II nd half of the III rd millennium bc. The example of eastern campaigns", Acta Archaeologica Lodziensia 68, pp. 75–83, 2022
- Sallaberger, Walther; Westenholz, Aage, Mesopotamien. Akkade-Zeit und Ur III-Zeit, Orbis Biblicus et Orientalis, 160/3, Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 1999, ISBN
- E. A. Speiser, "Some Factors in the Collapse of Akkad", Journal of the American Oriental Society, vol. 72, no. 3, pp. 97–101, (Jul. — Sep. 1952)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Akkadlilar akkad șalmat qaqqadim qarabaslilar e e 2350 ci ilde Mesopotamiyada Sumeri feth eden simal sami xalqi Akkad dilinde danisirdilar Akkadli Sarqon terefinden esasi qoyulan merkezi Mesopotamiyada en qedim Akkad seheri e e III minilliyin sonunda Akkad imperiyasinin merkezi olmusdur Onun yeri deqiq mueyyen edilmemisdir yalniz Ferat cayinda oldugu melumdur AkkadlilarAntropologiyasiAkkadlilarin antropoloji xususiyyetleri muzakire movzusudur Bu veziyyet iki amille baglidir antropoloji materialin azligi ve zeif saxlanilmasi akkadlilarin diger ehali qruplarinin numayendeleri ile birge yasamasi defnlerin etnik qarisigi skelet dovrunun etnik mensubiyyetinin mueyyen edilmesinin cetinliyi Umumiyyetle tedqiqatcilar Cenubi Mesopotamiyanin qedim ehalisini Araliq denizi kimi Qafqaz irqi olaraq tesnif edirler Bunlar tund derili tund gozlu duz burunlu tund duz ve ya qivrim sacli insanlardir Muasir Cenubi Iraq ehalisi de bu gorunuse malikdir Eyni zamanda A Mortqat akkadlilari sumerlerden ferqlendiren xususiyyet kimi teklif etmisdir Odur ki akkadlilar sami xalqlarini serq qolunu temsil edirler ve gorunur ki Erebistandan gelirler Hetta erken tedqiqatcilar arasinda akkadlilar ve sumerlileri muqayise etmek enenesi yaranmisdir Onlar birincileri sonuncu ile munasibetde sonraki ehali qrupu hesab edirler Eyni zamanda serqi samidilli xalqlarin Mesopotamiyaya nufuz etme seraiti ve vaxti namelum olaraq qalir Serqi samidilli xalqlar Mesopotamiya vadisine kocmekle yerli ehalinin bir hissesini assimilyasiya ede bilmisdiler DiliAkkad dili sami dillerinin serq qrupuna aiddir En qedim yazili sami dilidir Eslinde akkadlilar onun ayrica lehcesinde danisirdilar qedim akkad dialekti Sonralar eyni dilde lakin diger dialektlerde babilliler ve qedim assuriyalilar danisirdilar Bu diger sami dilleri ile muqayise akad dilini yaxsi oyrenmeye onun fonologiyasini qrammatikasini ve sintaksisini yeniden qurmaga imkan vermisdir Qedim akkad dialektinin fonetikasi bir sira protosemit saitlerini saxlamisdir Ad cins say hal veziyyet kateqoriyalarina malikdir Flektivdir ve ya birlese biler meselen stativde Feiller saitlere gore siniflere cemi 4 sinif ve cinslere gore birlesen 4 esas siniflere bolunur 3 zaman var indiki vaxtindan evvel ve mukemmel hereketin tebieti ve ya basqa bir hereketle elaqesi kimi cox vaxt catdirmir Veziyyetler indikativ subjunktiv imperativ arzu formalari prekatativ vetitiv prohibitiv kohortativ Cumledeki soz sirasina sumer dilinin tesir etdiyi guman edilir IstinadlarGough M A Historical Perception in the Sargonic Literary Tradition The Implication of Copied Texts 2023 03 26 at the Wayback Machine Rosetta 1 pp 1 9 2006 1 2023 03 26 at the Wayback MachinePaszke Marcin Z From Sargon To Naram Sin some remarks on Akkadian military activity in the II nd half of the III rd millennium bc The example of eastern campaigns Acta Archaeologica Lodziensia 68 pp 75 83 2022 Sallaberger Walther Westenholz Aage Mesopotamien Akkade Zeit und Ur III Zeit Orbis Biblicus et Orientalis 160 3 Gottingen Vandenhoeck amp Ruprecht 1999 ISBN 978 3 525 53325 3 E A Speiser Some Factors in the Collapse of Akkad Journal of the American Oriental Society vol 72 no 3 pp 97 101 Jul Sep 1952