Ağqışla (türk. Akkışla) — Kayseri ilinin ilçəsi. İlçə, Kayseri şəhər mərkəzindən 80 km məsafədə, şərqdə Pınarbaşı, qərbdən Sarıoğlan, şimaldan Gəmərək və cənubdan Bünyan ilə həmsərhəddir. İlçə mərkəzinin dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 1350 m-dir. İlçə ərazisinin 60%-i dağlıq ərazilərdən ibarətdir.
Ağqışla | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 1.592 ± 1 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Digər | |
akkisla.gov.tr | |
Ağqışla sakinləri Orta Asiyadan miqrant kimi gəlmiş və burada məskunlaşmışlar. Qurulma tarixi tam bəlli olmasa da, 1804-cü ildə Quzugüdənli adı ilə mahalın şərqindəki ətəklərinə yerləşdilər. Yaşayış məntəqəsi olduqdan sonra ilçə 45 kənddən ibarət olsa da, bu gün kənd 2 qəsəbə və 5 kənddən ibarətdir.
Şəhər əhalisinin böyük bir hissəsi əkinçilik və heyvandarlıqla məşğuldur. Yayda tarla, üzümçülük və bağçılıqla, heyvandarlıqla məşğul olan sakinlər məhsuldarlığı artırmaq üçün dağlıq ərazilərə gedir. 1937-ci ilə qədər bu bölgələrdə oxuma-yazma nisbəti çox aşağı olduğu halda, bu gün oxuma-yazma nisbəti 93%-ə yüksəlmişdir. Savadlı əhalinin 38%-i ibtidai məktəb, 28%-i orta məktəb, 18%-i tam orta məktəb, 6%-i ali məktəb məzunudur. Son illərdə kollec məzunlarında nəzərə çarpan artım müşahidə olunmuşdur.
İlçə daxilində 3290 baş iribuynzulu, 45 mindən çox kiçikbuynuzlu heyvan var. İlçə sərhədləri daxilində yerləşən Gömürgən və Qanişeyx qəsəbələrində kilim, xalça, yəhər və s. xalçaçılıq işləri ilə aparılır.
Tarixçə
Ağqışla xalqı Orta Asiyadan köçəri çaplarda gəlmiş və hal-hazırkı ilçə sərhədlərində məskunlaşan Oğuz tayfalarından olan köhnə türkmənlərdir. Bu gün ilçə 2 qəsəbə və 5 kəndə sahibdir. Ağqışla əvvəllər Sivas vilayətinin sərhədləri daxilində olmuş, Kayserinin vilayət olaraq qurulmasından sonra Pınarbaşı ilçəsinə bağlanmışdır. Daha sonra Bünyan ilçəsinə bağlanmış və bu vəziyyət 1987-ci ilə qədər davam etmişdir. 19 iyun 1987-ci ildə ilçə statusu qazanmışdır.
Ağqışla Bələdiyyə təşkilatı 1953-cü ildə qurulmuşdur. Ağqışla ilçənin adını şimaldakı qayaların ağlığına görə, ağ və heyvanların qışda qalmasına uyğun olduğu üçün qışla sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır.
İnzibati quruluş
İlçədə iki qəsəbə və beş kəndə mövcud olmuşdur. Lakin, böyük şəhər qanunundan sonra qəsəbələr və kəndlər mərkəzə məhəllə olaraq birləşmişdir. Ağqışlanın məcra və bucağı yoxdur. İlçəni Kayseri-Sivas avtomobil yolu ilə birləşdirən 18 kilometrlik asfalt örtüyü mövcuddur. 2011-ci il ümumi siyahıyaalmasına görə Ağqışlanın qəsəbə əhalisi 2 555 nəfər, kənd əhalisi 6.100 nəfər, ümumi əhalisi isə 8 355 nəfərdir. Əhalinin 51%-i qadın, 49%-i kişidir. İllik əhalinin artım tempi şəhər mərkəzində hər 1000 nəfərə 4.89, kəndlərdə isə hər 1000 nəfərə 14,12 nəfər təşkil etmişdir. Ümumi azalma isə -8.22% olmuşdur.
İqtisadiyyat
İlçə əhalisinin əksəriyyəti maddi ehtiyatlarını əkinçilik və heyvandarlıqla məşğul olmaqla qarşılayır. Ağqışlada aktiv əhalinin 65%-i kiçik miqyaslı əkinçilik və heyvandarlıq ilə məşğul olur və onların 35%-i müxtəlif sahələrdə müvəqqəti və ya daimi işçi, məmur və ticarətçi olaraq çalışır. İlçə daxilində, xalça toxuçuluğu da olduqca inkişaf etmişdir. İlçədə bir neçə kiçik dəmirçi və dülgər emalatxanasından başqa su zavodu və heyvan ferması var. İlçə mərkəzində 7 market, çörək sexi, internet kafe, bilyard zalı, restoran fəaliyyət göstərir.
Sosial quruluş
İlçə sakinlərinin əksəriyyəti yay aylarında əkinçilik və heyvandarlıq, tarla, üzümçülük və bağçılıq ilə məşğul olduqları üçün dağlıq ərazilərə qalxırlar. İlçədə kinoteatr, mədəniyyət sahəsi, uşaq meydançası, istirahət parkı və əyləncə parkı kimi əyləncə yerləri yoxdur. Yalnız internet kafe və bilyard zalı fəaliyyət göstərir. Ağqışla xalqı Oğuzların köhnə qolundan olan türkmənlərdir.
İstinadlar
- GEOnet Names Server. 2018.
- "Akkışla İlçesi". www.kayseri.gov.tr (türk). 2020-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 5 iyul 2020.
- "Kayseri'de eğitim-öğretim". www.kayserikent.com (türk). 2020-07-03 tarixində . İstifadə tarixi: 5 iyul 2020.
- "Eğitim İstatistikleri". www.kayseri.gov.tr (türk). 2020-07-31 tarixində . İstifadə tarixi: 5 iyul 2020.
- "Akkışla ilçesi". kayseriden.biz (türk). 2021-10-27 tarixində . İstifadə tarixi: 5 iyul 2020.
Xarici keçidlər
- Aqışla Bələdiyyəsi rəsmi sayt
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Agqisla turk Akkisla Kayseri ilinin ilcesi Ilce Kayseri seher merkezinden 80 km mesafede serqde Pinarbasi qerbden Sarioglan simaldan Gemerek ve cenubdan Bunyan ile hemserheddir Ilce merkezinin deniz seviyyesinden hundurluyu 1350 m dir Ilce erazisinin 60 i dagliq erazilerden ibaretdir Agqisla39 00 sm e 36 10 s u Olke TurkiyeTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 592 1 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 6 429 nef 2018 Digerakkisla gov trXeriteni goster gizle Agqisla Agqisla sakinleri Orta Asiyadan miqrant kimi gelmis ve burada meskunlasmislar Qurulma tarixi tam belli olmasa da 1804 cu ilde Quzugudenli adi ile mahalin serqindeki eteklerine yerlesdiler Yasayis menteqesi olduqdan sonra ilce 45 kendden ibaret olsa da bu gun kend 2 qesebe ve 5 kendden ibaretdir Seher ehalisinin boyuk bir hissesi ekincilik ve heyvandarliqla mesguldur Yayda tarla uzumculuk ve bagciliqla heyvandarliqla mesgul olan sakinler mehsuldarligi artirmaq ucun dagliq erazilere gedir 1937 ci ile qeder bu bolgelerde oxuma yazma nisbeti cox asagi oldugu halda bu gun oxuma yazma nisbeti 93 e yukselmisdir Savadli ehalinin 38 i ibtidai mekteb 28 i orta mekteb 18 i tam orta mekteb 6 i ali mekteb mezunudur Son illerde kollec mezunlarinda nezere carpan artim musahide olunmusdur Ilce daxilinde 3290 bas iribuynzulu 45 minden cox kicikbuynuzlu heyvan var Ilce serhedleri daxilinde yerlesen Gomurgen ve Qaniseyx qesebelerinde kilim xalca yeher ve s xalcaciliq isleri ile aparilir TarixceAgqisla xalqi Orta Asiyadan koceri caplarda gelmis ve hal hazirki ilce serhedlerinde meskunlasan Oguz tayfalarindan olan kohne turkmenlerdir Bu gun ilce 2 qesebe ve 5 kende sahibdir Agqisla evveller Sivas vilayetinin serhedleri daxilinde olmus Kayserinin vilayet olaraq qurulmasindan sonra Pinarbasi ilcesine baglanmisdir Daha sonra Bunyan ilcesine baglanmis ve bu veziyyet 1987 ci ile qeder davam etmisdir 19 iyun 1987 ci ilde ilce statusu qazanmisdir Agqisla Belediyye teskilati 1953 cu ilde qurulmusdur Agqisla ilcenin adini simaldaki qayalarin agligina gore ag ve heyvanlarin qisda qalmasina uygun oldugu ucun qisla sozlerinin birlesmesinden yaranmisdir Inzibati qurulusIlcede iki qesebe ve bes kende movcud olmusdur Lakin boyuk seher qanunundan sonra qesebeler ve kendler merkeze mehelle olaraq birlesmisdir Agqislanin mecra ve bucagi yoxdur Ilceni Kayseri Sivas avtomobil yolu ile birlesdiren 18 kilometrlik asfalt ortuyu movcuddur 2011 ci il umumi siyahiyaalmasina gore Agqislanin qesebe ehalisi 2 555 nefer kend ehalisi 6 100 nefer umumi ehalisi ise 8 355 neferdir Ehalinin 51 i qadin 49 i kisidir Illik ehalinin artim tempi seher merkezinde her 1000 nefere 4 89 kendlerde ise her 1000 nefere 14 12 nefer teskil etmisdir Umumi azalma ise 8 22 olmusdur IqtisadiyyatIlce ehalisinin ekseriyyeti maddi ehtiyatlarini ekincilik ve heyvandarliqla mesgul olmaqla qarsilayir Agqislada aktiv ehalinin 65 i kicik miqyasli ekincilik ve heyvandarliq ile mesgul olur ve onlarin 35 i muxtelif sahelerde muveqqeti ve ya daimi isci memur ve ticaretci olaraq calisir Ilce daxilinde xalca toxuculugu da olduqca inkisaf etmisdir Ilcede bir nece kicik demirci ve dulger emalatxanasindan basqa su zavodu ve heyvan fermasi var Ilce merkezinde 7 market corek sexi internet kafe bilyard zali restoran fealiyyet gosterir Sosial qurulusIlce sakinlerinin ekseriyyeti yay aylarinda ekincilik ve heyvandarliq tarla uzumculuk ve bagciliq ile mesgul olduqlari ucun dagliq erazilere qalxirlar Ilcede kinoteatr medeniyyet sahesi usaq meydancasi istirahet parki ve eylence parki kimi eylence yerleri yoxdur Yalniz internet kafe ve bilyard zali fealiyyet gosterir Agqisla xalqi Oguzlarin kohne qolundan olan turkmenlerdir IstinadlarGEOnet Names Server 2018 Akkisla Ilcesi www kayseri gov tr turk 2020 07 05 tarixinde Istifade tarixi 5 iyul 2020 Kayseri de egitim ogretim www kayserikent com turk 2020 07 03 tarixinde Istifade tarixi 5 iyul 2020 Egitim Istatistikleri www kayseri gov tr turk 2020 07 31 tarixinde Istifade tarixi 5 iyul 2020 Akkisla ilcesi kayseriden biz turk 2021 10 27 tarixinde Istifade tarixi 5 iyul 2020 Xarici kecidlerAqisla Belediyyesi resmi saytHemcinin bax