Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaponiyada ali təhsil — Yaponiyanın ali təhsil sistemi.
Yaponiya qanunvericiliyində mövcud olan ali təhsil sistemi belə müəyyən edilmişdir:
- Bakalavriat - 4 il;
- Magistratura - 2 il;
- Doktorantura - 2 il.
Yaponiyada 595-i özəl olan 773 ali məktəbdə 3 milyona yaxın tələbənin təlim-tərbiyəsi ilə 172 mindən artıq müəllim məşğul olur. Ən nüfuzlu və qocaman dövlət ali məktəbləri arasında əsası 1877-ci ildə qoyulmuş Tokio, 1897-ci ildən fəaliyyət göstərən Kioto və 1931-ci ildə yaradılmış Osaka universitetlərinin adını çəkmək olar. Onlardan başqa, xüsusi reytinqi ilə fərqlənən Hokkaydo və Toxoku universitetləri də tələbələrin ən çox maraq göstərdiyi ixtisaslar üzrə yüksək səviyyəli mütəxəssislər yetişdirirlər. Özəl universitetlər arasında isə Tyuo, Nixon, Vaseda, Tokay və Kansay universitetləri daha məşhurdurlar.
Dövlət universitetlərinə daxil olmaq üçün mütləq tam orta məktəbi bitirmək lazımdır. Ali məktəblərə qəbul 2 mərhələdə həyata keçirilir. Birinci mərhələdə, abituriyentlər universitetlərə qəbulu həyata keçirən milli mərkəzin apardığı sınaqlarda iştirak edirlər. Sınaqdan müvəffəqiyyətlə keçənlər bilavasitə universitetlərdə təşkil edilən qəbul imtahanlarına buraxılırlar.
Qeyd etmək lazımdır ki, özəl universitetlər qəbul imtahanlarını müstəqil olaraq həyata keçirirlər. Nüfuzlu və tam formalaşmış özəl universitetlərin nəzdində uşaq bağçaları, ibtidai, aşağı və yuxarı orta məktəblər fəaliyyət göstərir. Belə kompleks tədris ocaqlarında uşaq bağçasından yuxarı məktəbə qədər müvəffəqiyyətli nəticələr göstərmiş abituriyentlər universitetə imtahansız qəbul olunurlar.
Tədris prosesində ümumi elmi və xüsusi fənlərə bölünmə Yaponiya ali təhsilinin səciyyəvi xüsusiyyətidir. Tələbələr ilk 2 il ərzində ümumi fənləri - tarix, fəlsəfə, ədəbiyyat, ictimaiyyat və xarici dilləri öyrənməklə, həmçinin gələcək ixtisasları ilə bağlı xüsusi kursları dinləməklə ümumi hazırlıq keçirlər. Bu dövrdə tələbələr seçdikləri peşənin mahiyyətini daha dərindən dərk edir, müəllimlər isə tələbə seçiminin ixtisas baxımından düzgün aparıldığına bir daha əmin olmaq, onun elmi potensialını dəqiq müəyyənləşdirmək imkanı qazanırlar. Bu mərhələni başa vurduqdan sonra tələbə öz ixtisasını, hətta fakültəsini də dəyişə bilər. Sonrakı 2 ili isə tələbələr seçdikləri peşəni dərindən öyrənməyə həsr edirlər.
Universitetlərin hamısında təhsil müddəti bakalavriat pilləsində 4 ildir. Ali tibb məktəblərinin tələbələri, stomatoloq və baytar ixtisaslarına yiyələnmək istəyənlər əlavə olaraq daha iki il təhsil alırlar.
Bəzi istisna hallardan başqa, tələbələrin bir universitetdən digərinə köçürülməsinə icazə verilmir. Lakin ayrı-ayrı universitetlər əcnəbi tələbələrin II və ya III kursa qəbulunu həyata keçirirlər. Bunun üçün əcnəbi tələbələrdən xüsusi imtahanlar götürülür.
Universitetlər tədris prosesini əsasən semestrlər üzrə təşkil edirlər. Tələbələrin qiymətləndirilməsində vahid bal sistemi qəbul olunub. Bakalavr pilləsini uğurla başa vurmaq üçün 124-150 arasında bal toplamaq tələb edilir.
Elmi-tədqiqat işlərində öz bacarıqlarını göstərə bilən ali məktəb məzunları 2 illik magistr (suşi) pilləsində təhsillərini davam etdirmək imkanı qazanırlar.
Magistr pilləsi üçün olan proqram ciddi surətdə elmi və peşəkar ixtisaslaşma nəzərdə tutur. 30 ballıq vahidlə qiymətləndirilən proqram üzrə ikiillik təhsildən sonra buraxılış imtahanı verilir.
Fəlsəfə elmləri doktoru elmi dərəcəsi (nakuşi) almaq üçün magistrlər 3 il, bakalavrlar isə 5 ildən az olmayaraq əlavə təhsil almalıdırlar. Doktorluq dərəcəsi proqramını mənimsəmiş doktorantlar 50 bal toplamalı, buraxılış imtahanı verməli, müvafiq tədris kursları və xüsusi tədqiqatlar əsasında dissertasiya işini müdafiə etməlidirlər.
Onu da qeyd edək ki, fiziki cəhətdən qüsurlu gənclərin ali təhsil almasını təmin etmək imkanlarının genişləndirilməsi Yaponiya hökumətinin qarşısında duran əsas məqsədlərdən biridir. Hökumət fiziki cəhətdən qüsurlu tələbələrin ali təhsil müəssisələrinə daxil olması üçün daha əlverişli qaydaların tətbiqinə davamlı səylər göstərir.
Universitetlər və kolleclər
Yaponiyada bakalavr dərəcəsi verən 4 illik kolleclər və ali peşə dərəcəsi verən 6 illik təhsil müəssisələri fəaliyyət göstərir. 4 illik kolleclər dövlət əsaslı milli universitetlər, prefekturaların, bələdiyyələrin təsis etdiyi yerli universitetlər və özəl təhsil müəssisələrindən ibarətdir.
Kollec tələbələrinin böyük əksəriyyəti əyani proqramlar üzrə təhsil alırlar. Kolleclərdə ən prioritet ixtisaslar sırasına ictimai elmlər, biznes, hüquq, mühasibatlıq, mühəndislik, humanitar elmlər və pedaqoji ixtisaslar daxildir.
Ali təhsil müəssisələrində illik orta təhsil haqqı 1,4 milyon yen (10000 ABŞ dolları) təşkil edir. Bu xərclərin ödənilməsini təmin etmək üçün tələbələr günün müəyyən bir hissəsini işləyir və ya hökumətin dəstək verdiyi Yaponiya Təqaüd Assosiasiyasından borc götürürlər. Yerli hökumət qurumları, humanitar təşkilatlar və digər qurumlar da ali təhsil xərclərinin ödənilməsi üçün tələbələrə yardım paketləri təklif edirlər.
Yaponiyada elmin, təhsilin inkişafına göstərilən qayğı, insanların bu baxımdan nümayiş etdirdiyi yüksək əzmkarlıq ölkə həyatının bütün sahələrində özünü büruzə verir. Təsadüfi deyil ki, dünya universitetlərinin reytinq cədvəlinə görə Yaponiyanın Tokio, Kyoto, Keio, Uaseda universitetləri yüksək yerlər tutur.
Özəl təhsil müəssisələrinə qəbul ali məktəblərə ümumi qəbul olanların 80 faizini təşkil edir. Bununla belə, dövlət əsaslı milli universitetlərə qəbul olunmaq da yüksək qiymətləndirilir.
Yaponiyada kolleclər statusuna görə bizim orta ixtisas məktəbləri ilə eyni səviyyədədir. Bu təhsil müəssisələri texniki və yeniyetmələr üçün xüsusi hazırlıq kolleclərinə bölünürlər. Kolleclərdə humanitar, tibb və texniki elmlər üzrə 2 illik hazırlıq proqramları təklif olunur. Əksəriyyəti özəl olan bu təhsil müəssisələrinə daxil olmaq istəyənlərin sayı olduqca çoxdur. Kolleci bitirənlər universitetlərin II və ya III kursundan başlayaraq ali təhsil almaq hüququna malikdirlər.
Texniki kolleclərdə natamam orta təhsili olanlar 5 il, tam orta məktəbi bitirənlər isə 2 il oxuyurlar. Bu təhsil ocaqlarında elektronika, inşaat, maşınqayırma və digər fənlər tədris olunur.
Yaponiyada yeniyetmələr üçün kolleclərdə mühasib, dizayner, maşinist, proqramçı, avtomexanik, dərzi, aşpaz və digər ixtisaslar üzrə 1 illik peşəkar kurslar təklif edilir.
Bir çox kolleclər yalnız qadınlar üçün nəzərdə tutulub. Qadınlara əsasən ev maliyyəsi, ədəbiyyat, xarici dillər, pedaqoji, gigiyena kimi fənlər tədris olunur.
Beynəlxalq əməkdaşlıq
Yaponiya təhsil sahəsində bir çox ölkələrlə səmərəli əlaqələrə malikdir. Bu baxımdan tələbə mübadiləsi istiqamətində daha nəzərəçarpan uğurlar qazanılmışdır.
Əcnəbi tələbələr
Cəmiyyətin qapalılığı və dilin qəlizliyi səbəbindən Yaponiya əcnəbi tələbələri özünə cəlb edən dünya öncülləri sırasına daxil olmayıb. Bu baxımdan, həyata keçirilən ali təhsilin beynəlmiləlləşdirilməsi siyasəti müsbət nəticə əldə olunmasına təkan verir.
Ölkənin ali məktəbləri əsasən qonşu Asiya xalqlarından olan gəncləri özünə cəlb edir. Əcnəbi tələbələr arasında Çin, Tayvan və Koreyanın vətəndaşları daha çoxdur. Avropa və Amerika ölkələrindən də az sayda tələbələr Yaponiya universitetlərini seçirlər.
Yaponiyada təhsil almaq istəyən əcnəbi tələbələrin qəbulu yerli abituriyentlərlə eyni şərtlər daxilində aparılır. Beynəlxalq Bakalavr və Abitur proqramları üzrə imtahan verənlər də Yaponiya universitetlərində oxumaq hüququ qazanırlar. İddialı şəxslər 12 illik tam orta təhsil alması haqda sənəd təqdim edərək imtahanlara qatıla bilərlər. Əcnəbi tələbələr dünya tarixi, ingilis dili, riyaziyyat, fizika, kimya, biologiya və ingilis dili fənlərindən ümumi imtahan verməlidirlər. Ən əsası isə yapon dilində olan test yoxlamasından keçməkdir. Yapon dili üzrə test Beynəlxalq Təhsil Assosiasiyası tərəfindən dünyanın 31 ölkəsində təşkil edilir. Məlum olduğu kimi, yapon dili dünyada ən çətin dillərdən biridir. Bu dili öyrənmədən Yaponiyanın mədəniyyətini, idarəetmə üsulunu dərindən anlamaq, ali məktəblərdə təhsil almaq mümkün deyil.
Əcnəbi tələbələr üçün Yaponiya ali məktəblərində təhsil haqqı dövlət və özəl universitetlərdə kəskin fərqlənir. Əcnəbilər üçün ən bahalı təhsil iqtisadiyyat, tibb, filologiya və pedaqogika ixtisasları hesab olunur.
Yaponiyada əcnəbi tələbələrin 80 faizi öz vəsaitləri hesabına təhsil alır. Təqaüd proqramları çərçivəsində oxuyan tələbələr əsasən Yaponiya hökuməti, Yaponiya Assosiasiyası, Beynəlxalq Həmrəylik, Təhsil, Mədəniyyət, İdman, Elm, Texnologiya Nazirliyi proqramları tərəfindən maliyyələşdirilir. Həmçinin bir sıra özəl fondlardan da təhsil təqaüdü almaq mümkündür.
Həmçinin bax
Mənbə
- Bəşarət Məmmədov, Ramil Hüseynov, Yaponiyanın təhsil sistemi 2014-09-09 at the Wayback Machine (Yazının hazırlanmasında Yaponiyanın Təhsil, Mədəniyyət, İdman, Elm, Texnologiya Nazirliyinin rəsmi materiallarından istifadə olunub.), "Azərbaycan müəllimi" qəzeti, 29.04.2011, № 16. (az.)
Xarici keçidlər
- Japanese Higher Education Institutions in the 21st Century: The challenge of globalization and internationalization discussion paper by Kumiko Aoki in the electronic journal of contemporary japanese studies, 4 November 2005.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaponiyada ali tehsil Yaponiyanin ali tehsil sistemi Tokio Universitetinde imtahandan sonra Yaponiya qanunvericiliyinde movcud olan ali tehsil sistemi bele mueyyen edilmisdir Bakalavriat 4 il Magistratura 2 il Doktorantura 2 il Yaponiyada 595 i ozel olan 773 ali mektebde 3 milyona yaxin telebenin telim terbiyesi ile 172 minden artiq muellim mesgul olur En nufuzlu ve qocaman dovlet ali mektebleri arasinda esasi 1877 ci ilde qoyulmus Tokio 1897 ci ilden fealiyyet gosteren Kioto ve 1931 ci ilde yaradilmis Osaka universitetlerinin adini cekmek olar Onlardan basqa xususi reytinqi ile ferqlenen Hokkaydo ve Toxoku universitetleri de telebelerin en cox maraq gosterdiyi ixtisaslar uzre yuksek seviyyeli mutexessisler yetisdirirler Ozel universitetler arasinda ise Tyuo Nixon Vaseda Tokay ve Kansay universitetleri daha meshurdurlar Dovlet universitetlerine daxil olmaq ucun mutleq tam orta mektebi bitirmek lazimdir Ali mekteblere qebul 2 merhelede heyata kecirilir Birinci merhelede abituriyentler universitetlere qebulu heyata keciren milli merkezin apardigi sinaqlarda istirak edirler Sinaqdan muveffeqiyyetle kecenler bilavasite universitetlerde teskil edilen qebul imtahanlarina buraxilirlar Qeyd etmek lazimdir ki ozel universitetler qebul imtahanlarini musteqil olaraq heyata kecirirler Nufuzlu ve tam formalasmis ozel universitetlerin nezdinde usaq bagcalari ibtidai asagi ve yuxari orta mektebler fealiyyet gosterir Bele kompleks tedris ocaqlarinda usaq bagcasindan yuxari mektebe qeder muveffeqiyyetli neticeler gostermis abituriyentler universitete imtahansiz qebul olunurlar Tedris prosesinde umumi elmi ve xususi fenlere bolunme Yaponiya ali tehsilinin seciyyevi xususiyyetidir Telebeler ilk 2 il erzinde umumi fenleri tarix felsefe edebiyyat ictimaiyyat ve xarici dilleri oyrenmekle hemcinin gelecek ixtisaslari ile bagli xususi kurslari dinlemekle umumi hazirliq kecirler Bu dovrde telebeler secdikleri pesenin mahiyyetini daha derinden derk edir muellimler ise telebe seciminin ixtisas baximindan duzgun aparildigina bir daha emin olmaq onun elmi potensialini deqiq mueyyenlesdirmek imkani qazanirlar Bu merheleni basa vurduqdan sonra telebe oz ixtisasini hetta fakultesini de deyise biler Sonraki 2 ili ise telebeler secdikleri peseni derinden oyrenmeye hesr edirler Universitetlerin hamisinda tehsil muddeti bakalavriat pillesinde 4 ildir Ali tibb mekteblerinin telebeleri stomatoloq ve baytar ixtisaslarina yiyelenmek isteyenler elave olaraq daha iki il tehsil alirlar Bezi istisna hallardan basqa telebelerin bir universitetden digerine kocurulmesine icaze verilmir Lakin ayri ayri universitetler ecnebi telebelerin II ve ya III kursa qebulunu heyata kecirirler Bunun ucun ecnebi telebelerden xususi imtahanlar goturulur Universitetler tedris prosesini esasen semestrler uzre teskil edirler Telebelerin qiymetlendirilmesinde vahid bal sistemi qebul olunub Bakalavr pillesini ugurla basa vurmaq ucun 124 150 arasinda bal toplamaq teleb edilir Elmi tedqiqat islerinde oz bacariqlarini gostere bilen ali mekteb mezunlari 2 illik magistr susi pillesinde tehsillerini davam etdirmek imkani qazanirlar Magistr pillesi ucun olan proqram ciddi suretde elmi ve pesekar ixtisaslasma nezerde tutur 30 balliq vahidle qiymetlendirilen proqram uzre ikiillik tehsilden sonra buraxilis imtahani verilir Felsefe elmleri doktoru elmi derecesi nakusi almaq ucun magistrler 3 il bakalavrlar ise 5 ilden az olmayaraq elave tehsil almalidirlar Doktorluq derecesi proqramini menimsemis doktorantlar 50 bal toplamali buraxilis imtahani vermeli muvafiq tedris kurslari ve xususi tedqiqatlar esasinda dissertasiya isini mudafie etmelidirler Onu da qeyd edek ki fiziki cehetden qusurlu genclerin ali tehsil almasini temin etmek imkanlarinin genislendirilmesi Yaponiya hokumetinin qarsisinda duran esas meqsedlerden biridir Hokumet fiziki cehetden qusurlu telebelerin ali tehsil muessiselerine daxil olmasi ucun daha elverisli qaydalarin tetbiqine davamli seyler gosterir Universitetler ve kolleclerYaponiyada bakalavr derecesi veren 4 illik kollecler ve ali pese derecesi veren 6 illik tehsil muessiseleri fealiyyet gosterir 4 illik kollecler dovlet esasli milli universitetler prefekturalarin belediyyelerin tesis etdiyi yerli universitetler ve ozel tehsil muessiselerinden ibaretdir Kollec telebelerinin boyuk ekseriyyeti eyani proqramlar uzre tehsil alirlar Kolleclerde en prioritet ixtisaslar sirasina ictimai elmler biznes huquq muhasibatliq muhendislik humanitar elmler ve pedaqoji ixtisaslar daxildir Ali tehsil muessiselerinde illik orta tehsil haqqi 1 4 milyon yen 10000 ABS dollari teskil edir Bu xerclerin odenilmesini temin etmek ucun telebeler gunun mueyyen bir hissesini isleyir ve ya hokumetin destek verdiyi Yaponiya Teqaud Assosiasiyasindan borc gotururler Yerli hokumet qurumlari humanitar teskilatlar ve diger qurumlar da ali tehsil xerclerinin odenilmesi ucun telebelere yardim paketleri teklif edirler Yaponiyada elmin tehsilin inkisafina gosterilen qaygi insanlarin bu baximdan numayis etdirdiyi yuksek ezmkarliq olke heyatinin butun sahelerinde ozunu buruze verir Tesadufi deyil ki dunya universitetlerinin reytinq cedveline gore Yaponiyanin Tokio Kyoto Keio Uaseda universitetleri yuksek yerler tutur Ozel tehsil muessiselerine qebul ali mekteblere umumi qebul olanlarin 80 faizini teskil edir Bununla bele dovlet esasli milli universitetlere qebul olunmaq da yuksek qiymetlendirilir Yaponiyada kollecler statusuna gore bizim orta ixtisas mektebleri ile eyni seviyyededir Bu tehsil muessiseleri texniki ve yeniyetmeler ucun xususi hazirliq kolleclerine bolunurler Kolleclerde humanitar tibb ve texniki elmler uzre 2 illik hazirliq proqramlari teklif olunur Ekseriyyeti ozel olan bu tehsil muessiselerine daxil olmaq isteyenlerin sayi olduqca coxdur Kolleci bitirenler universitetlerin II ve ya III kursundan baslayaraq ali tehsil almaq huququna malikdirler Texniki kolleclerde natamam orta tehsili olanlar 5 il tam orta mektebi bitirenler ise 2 il oxuyurlar Bu tehsil ocaqlarinda elektronika insaat masinqayirma ve diger fenler tedris olunur Yaponiyada yeniyetmeler ucun kolleclerde muhasib dizayner masinist proqramci avtomexanik derzi aspaz ve diger ixtisaslar uzre 1 illik pesekar kurslar teklif edilir Bir cox kollecler yalniz qadinlar ucun nezerde tutulub Qadinlara esasen ev maliyyesi edebiyyat xarici diller pedaqoji gigiyena kimi fenler tedris olunur Beynelxalq emekdasliqYaponiya tehsil sahesinde bir cox olkelerle semereli elaqelere malikdir Bu baximdan telebe mubadilesi istiqametinde daha nezerecarpan ugurlar qazanilmisdir Ecnebi telebelerCemiyyetin qapaliligi ve dilin qelizliyi sebebinden Yaponiya ecnebi telebeleri ozune celb eden dunya onculleri sirasina daxil olmayib Bu baximdan heyata kecirilen ali tehsilin beynelmilellesdirilmesi siyaseti musbet netice elde olunmasina tekan verir Olkenin ali mektebleri esasen qonsu Asiya xalqlarindan olan gencleri ozune celb edir Ecnebi telebeler arasinda Cin Tayvan ve Koreyanin vetendaslari daha coxdur Avropa ve Amerika olkelerinden de az sayda telebeler Yaponiya universitetlerini secirler Yaponiyada tehsil almaq isteyen ecnebi telebelerin qebulu yerli abituriyentlerle eyni sertler daxilinde aparilir Beynelxalq Bakalavr ve Abitur proqramlari uzre imtahan verenler de Yaponiya universitetlerinde oxumaq huququ qazanirlar Iddiali sexsler 12 illik tam orta tehsil almasi haqda sened teqdim ederek imtahanlara qatila bilerler Ecnebi telebeler dunya tarixi ingilis dili riyaziyyat fizika kimya biologiya ve ingilis dili fenlerinden umumi imtahan vermelidirler En esasi ise yapon dilinde olan test yoxlamasindan kecmekdir Yapon dili uzre test Beynelxalq Tehsil Assosiasiyasi terefinden dunyanin 31 olkesinde teskil edilir Melum oldugu kimi yapon dili dunyada en cetin dillerden biridir Bu dili oyrenmeden Yaponiyanin medeniyyetini idareetme usulunu derinden anlamaq ali mekteblerde tehsil almaq mumkun deyil Ecnebi telebeler ucun Yaponiya ali mekteblerinde tehsil haqqi dovlet ve ozel universitetlerde keskin ferqlenir Ecnebiler ucun en bahali tehsil iqtisadiyyat tibb filologiya ve pedaqogika ixtisaslari hesab olunur Yaponiyada ecnebi telebelerin 80 faizi oz vesaitleri hesabina tehsil alir Teqaud proqramlari cercivesinde oxuyan telebeler esasen Yaponiya hokumeti Yaponiya Assosiasiyasi Beynelxalq Hemreylik Tehsil Medeniyyet Idman Elm Texnologiya Nazirliyi proqramlari terefinden maliyyelesdirilir Hemcinin bir sira ozel fondlardan da tehsil teqaudu almaq mumkundur Hemcinin baxYaponiyada tehsilMenbeBesaret Memmedov Ramil Huseynov Yaponiyanin tehsil sistemi 2014 09 09 at the Wayback Machine Yazinin hazirlanmasinda Yaponiyanin Tehsil Medeniyyet Idman Elm Texnologiya Nazirliyinin resmi materiallarindan istifade olunub Azerbaycan muellimi qezeti 29 04 2011 16 az Xarici kecidlerJapanese Higher Education Institutions in the 21st Century The challenge of globalization and internationalization discussion paper by Kumiko Aoki in the electronic journal of contemporary japanese studies 4 November 2005