Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yaponiyada təhsil — Şərqi Asiyada, Sakit okeanın qərb hissəsində yerləşən Yaponiyada mövcud olan çoxşaxəli təhsil sistemi.
Tarixi
Yaponiya tarixinə nəzər saldıqda burada təhsillə bağlı bir sıra mühüm hadisələrə rast gəlmək olar.
Yaponlar kiçik yaşlarından ciddi və davamlı şəkildə müvafiq biliklərə yiyələnməyə başlayırlar. Uşaqlar bunu, yüksək səviyyəli məktəbə daxil olmaq, gənclər nüfuzlu universitetdə oxumaq, müvafiq seçimlərdə müsabiqələrdən keçə bilmək, daha sonra isə qabaqcıl şirkətlərdə çalışmaq üçün edirlər. Yaponiyada yüksək səviyyəli təhsil hər bir şəxsin gələcək uğurlarına zəmanət hesab olunur.
Təhsil sistemində aparılan mütərəqqi islahatlar II Dünya müharibəsindən sonrakı onilliklərdə ölkənin tərəqqisi və iqtisadi inkişafında mühüm rol oynayıb. 1947-ci ildə Fundamental Təhsil və Məktəb Təhsili qanunları qəbul olunub. Məktəb Təhsili Qanunu bu gün də mövcud olan təhsil sistemini müəyyən edir:
- Məktəbəqədər təhsil - 6 yaşa qədər uşaqları əhatə edir.
Ümumi orta təhsil:
- İbtidai təhsil - 6 il;
- Aşağı orta məktəb - 3 il;
- Yuxarı orta məktəb - 3 il.
Ali təhsil:
- Bakalavriat - 4 il;
- Magistratura - 2 il;
- Doktorantura - 2 il.
Yaponiyada ibtidai və orta təhsilin aşağı pilləsində - I-IX siniflərdə təhsil icbaridir. 11 aylıq tədris ili apreldə başlayır və martda başa çatır. Dərslər məktəbdən asılı olaraq, həftədə 5 və ya 6 gün keçilir. Tədris ili üç semestrdən ibarətdir. Semestrlər arasında yaz, yay və qış tətili verilir. Məktəblərdə vahid məktəbli forması sistemi tətbiq olunur. İbtidai məktəb şagirdlərinin məktəbli forması orta məktəb şagirdlərinin geyimindən fərqlənir.
Ölkədə bütün dərsliklər pulsuzdur. Məktəblərdə alternativ dərsliklərdən istifadəyə də icazə verilir. Eyni zamanda, fənn müəllimləri də yardımçı dərslik, dərs vəsaiti hazırlaya bilərlər. Ancaq təhsili idarəetmə orqanları tərəfindən təsdiq edildikdən sonra onların istifadəsinə icazə verilir.
Yaponiyada müəllim hazırlığına və işə qəbul məsələsinə çox ciddi yanaşılır. Müəllimlər tələbləri kifayət qədər ciddi və sərt olan imtahan verdikdən sonra işə qəbul edilir. Müəllimlərin böyük əksəriyyəti könüllü şəkildə axşam saat 9-a qədər şagirdlərlə fərdi məşğul olmaqla məktəbdə işlərini davam etdirirlər.
Yaponiyanın orta məktəblərində bir müəllim eyni bir məktəbdə 6 ildən çox çalışa bilməz. Bu müddət bitdikdən sonra prefekturadakı digər məktəbdə və ya digər prefekturadakı tədris ocaqlarında işlə təmin edilir. İş yerini dəyişən müəllimin evlə təmin edilməsi təhsili idarəetmə orqanları tərəfindən həyata keçirilir.
2009-cu ilin statistik məlumatlarına görə, Yaponiyada 13536 uşaq bağçası, 22258 ibtidai məktəb, 10864 aşağı orta məktəb, 5183 yuxarı orta məktəb, 1026 xüsusi qayğıya ehtiyacı olanlar üçün məktəb, 64 texniki kollec, 406 yeniyetmələr üçün kollec, 773 ali məktəb, 3348 peşə ixtisas kolleci fəaliyyət göstərir.
Yaponiyada bir çox əcnəbi dillərin, xüsusilə ingilis dilinin tədrisinin təkmilləşdirilməsi prioritet kimi qəbul edilib. İngilis dilinin tədrisi səviyyəsinin yüksəldilməsi üçün hökumət Yaponiya Mübadilə və Tədris Proqramı çərçivəsində ingilisdilli ölkələrdən müəllimlər dəvət edir.
Təhsilin idarə olunması
Yaponiya təhsili federal hökumət və regional strukturlar - prefektura və bələdiyyələr tərəfindən idarə olunur.
Federal hökumətin fəaliyyətinə təhsil sisteminin idarə edilməsi, milli kurikulum standartlarının yaradılması, müəllimlərə lisenziyaların verilməsi, təhsilin maliyyələşdirilməsi, dərsliklərin paylanması aiddir.
Prefekturalardakı təhsili idarəetmə orqanları müəllimlərin məktəblərə təyinatını, yuxarı orta məktəblərin yaradılması və idarə olunmasını, məktəblərin tədris şəraitinin yaxşılaşdırılmasını, xüsusi məktəblərin açılması üçün icazənin verilməsini həyata keçirirlər.
Dövlət məktəblərinin yaradılması və idarə olunması məsələləri isə birbaşa bələdiyyələrin üzərinə düşür.
Təhsilə ayrılan xərclər də bu üç orqan - federal hökumət, prefektura və bələdiyyələr arasında bölüşdürülür.
Yaponiyanın Təhsil, Mədəniyyət, İdman, Elm, Texnologiya Nazirliyi tərəfindən təhsil sistemini kollegial qaydada idarə etmək üçün Təhsil Şurası yaradılıb. Bu qurum ölkənin təhsil siyasətini müəyyənləşdirir, yerli təhsil orqanlarının nümayəndələrinin fəaliyyətini istiqamətləndirir və müvafiq təlimatlar verir. Hər prefekturadan 1 nəfər Təhsil Şurasının üzvlüyinə təyin olunur. Təhsil Şurasının rəhbəri isə üzvlər arasından seçilir.
Yerli təhsili idarəetmə orqanları Təhsil Komitəsi adlanır. Bu qurumun fəaliyyətində idarəetmə və koordinasiya, ümumtəhsil, fasiləsiz təhsil, mədəniyyət, idman sahəsi əsas yer tutur.
Məktəbəqədər təhsil
Yaponiyada uşaqların məktəbəqədər təhsilə cəlb olunması könüllülük prinsipinə əsaslanır. Məktəbəqədər təhsil müəssisələrində uşaqların təlim-tərbiyəsi üçün nəzərdə tutulmuş müvafiq proqramlar vasitəsilə tədris aparılır. Məktəbəqədər təhsil həyat boyu təlimin formalaşmasında əsas rol oynadığı üçün bu təhsil pilləsi ən mühüm mərhələ hesab olunur. Bu baxımdan ölkədə hər bir uşağın keyfiyyətli məktəbəqədər təhsillə təmin olunması xüsusi əhəmiyyət kəsb edir.
Ölkədə həm dövlət, həm də özəl uşaq bağçaları mövcuddur. Məktəblər məktəbəqədər müəssisələrlə yaxından əməkdaşlıq edir. Onu da qeyd edək ki, məktəbəqədər təhsil müəssisələrində 6 yaşa qədər 1636336 uşağın təlim-tərbiyəsi ilə 110692 müəllim məşğul olur.
İbtidai təhsil
Yaponiyada ibtidai və orta təhsilin aşağı pilləsində təhsil icbaridir. Uşaqlar 6 yaşdan 12 yaşa qədər - I-VI siniflərdə bu təhsil pilləsində oxuyurlar. İbtidai təhsil pilləsində şagirdlərlə əsasən, iki müəllim məşğul olur. Dərslərdə daha çox tətbiqi bacarıqlara, müzakirələrə və oyunlara üstünlük verilir. İbtidai təhsil müəssisələrində 7063606 şagirdin təlim-tərbiyəsi ilə 419518 müəllim məşğul olur.
2011-ci ildən etibarən ingilis dili ibtidai məktəb kurikulumunun icbari hissəsini təşkil edir. Əksər şagirdlər ibtidai, orta təhsilin aşağı pilləsində dövlət müəssisələrində oxusalar da, orta təhsilin yuxarı və ali təhsil pillələrində özəl təhsil müəssisələrinə üstünlük verirlər.
Orta təhsil
Yaponiyada orta təhsil aşağı və yuxarı pillələrə bölünür və ümumilikdə 6 il davam edir. Ölkənin bütün orta təhsil müəssisələrində 6947634 şagirdin təlim-tərbiyəsi ilə 490113 müəllim məşğul olur.
Peşə ixtisas təhsili
Gənc nəslin karyera qazanmaq imkanlarının genişləndirilməsini, əhalinin məşğulluq səviyyəsinin artırılmasını nəzərə alaraq, peşə ixtisas təhsilinin ümumi inkişafı Yaponiyada hər zaman diqqət mərkəzində saxlanılır, uşaqların gənclik illərindən müəyyən peşələrə yiyələnməsinə olduqca ciddi yanaşılır. Bu baxımdan, peşə ixtisas təhsilinin perspektiv inkişafını nəzərdə tutan strategiyanın hazırlanması xüsusilə qeyd olunmalıdır.
Yaponiyada peşə təhsili proqramlarına yüzlərlə ixtisaslaşmış kurslar daxildir. Həmin kurslarda informasiyanın emalı, gəmiçilik, balıqçılıq, sənətkarlıq və digər çoxsaylı ixtisaslar üzrə kadrlar hazırlanır. Peşə ixtisas təhsili alanlar biznes və sənaye sahələri ilə bağlı ixtisaslara daha çox üstünlük verirlər.
Peşə ixtisas kolleclərinin məzunları yalnız müvafiq qaydalar çərçivəsində qəbul imtahanı verdikdən sonra ali məktəbdə, texniki və ya yeniyetmələr üçün xüsusi hazırlıq kolleclərində təhsillərini davam etdirə bilərlər.
Ali təhsil
Mənbə
- Bəşarət Məmmədov, Ramil Hüseynov, Yaponiyanın təhsil sistemi 2014-09-09 at the Wayback Machine (Yazının hazırlanmasında Yaponiyanın Təhsil, Mədəniyyət, İdman, Elm, Texnologiya Nazirliyinin rəsmi materiallarından istifadə olunub.), "Azərbaycan müəllimi" qəzeti, 29.04.2011, № 16. (az.)
Xarici keçidlər
- Ministry of Education, Culture, Sports, Science and Technology
- Information on education in Japan, OECD – contains indicators and information about Japan and how it compares to other OECD and non-OECD countries
- Diagram of Japanese education system, OECD – using 1997 ISCED classification of programmes and typical ages. (Also available in romanized Japanese.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaponiyada tehsil Serqi Asiyada Sakit okeanin qerb hissesinde yerlesen Yaponiyada movcud olan coxsaxeli tehsil sistemi TarixiYaponiya tarixine nezer saldiqda burada tehsille bagli bir sira muhum hadiselere rast gelmek olar Yaponlar kicik yaslarindan ciddi ve davamli sekilde muvafiq biliklere yiyelenmeye baslayirlar Usaqlar bunu yuksek seviyyeli mektebe daxil olmaq gencler nufuzlu universitetde oxumaq muvafiq secimlerde musabiqelerden kece bilmek daha sonra ise qabaqcil sirketlerde calismaq ucun edirler Yaponiyada yuksek seviyyeli tehsil her bir sexsin gelecek ugurlarina zemanet hesab olunur Tehsil sisteminde aparilan mutereqqi islahatlar II Dunya muharibesinden sonraki onilliklerde olkenin tereqqisi ve iqtisadi inkisafinda muhum rol oynayib 1947 ci ilde Fundamental Tehsil ve Mekteb Tehsili qanunlari qebul olunub Mekteb Tehsili Qanunu bu gun de movcud olan tehsil sistemini mueyyen edir Mektebeqeder tehsil 6 yasa qeder usaqlari ehate edir Umumi orta tehsil Ibtidai tehsil 6 il Asagi orta mekteb 3 il Yuxari orta mekteb 3 il Ali tehsil Bakalavriat 4 il Magistratura 2 il Doktorantura 2 il Yaponiyada ibtidai ve orta tehsilin asagi pillesinde I IX siniflerde tehsil icbaridir 11 ayliq tedris ili aprelde baslayir ve martda basa catir Dersler mektebden asili olaraq heftede 5 ve ya 6 gun kecilir Tedris ili uc semestrden ibaretdir Semestrler arasinda yaz yay ve qis tetili verilir Mekteblerde vahid mektebli formasi sistemi tetbiq olunur Ibtidai mekteb sagirdlerinin mektebli formasi orta mekteb sagirdlerinin geyiminden ferqlenir Olkede butun derslikler pulsuzdur Mekteblerde alternativ dersliklerden istifadeye de icaze verilir Eyni zamanda fenn muellimleri de yardimci derslik ders vesaiti hazirlaya bilerler Ancaq tehsili idareetme orqanlari terefinden tesdiq edildikden sonra onlarin istifadesine icaze verilir Yaponiyada muellim hazirligina ve ise qebul meselesine cox ciddi yanasilir Muellimler telebleri kifayet qeder ciddi ve sert olan imtahan verdikden sonra ise qebul edilir Muellimlerin boyuk ekseriyyeti konullu sekilde axsam saat 9 a qeder sagirdlerle ferdi mesgul olmaqla mektebde islerini davam etdirirler Yaponiyanin orta mekteblerinde bir muellim eyni bir mektebde 6 ilden cox calisa bilmez Bu muddet bitdikden sonra prefekturadaki diger mektebde ve ya diger prefekturadaki tedris ocaqlarinda isle temin edilir Is yerini deyisen muellimin evle temin edilmesi tehsili idareetme orqanlari terefinden heyata kecirilir 2009 cu ilin statistik melumatlarina gore Yaponiyada 13536 usaq bagcasi 22258 ibtidai mekteb 10864 asagi orta mekteb 5183 yuxari orta mekteb 1026 xususi qaygiya ehtiyaci olanlar ucun mekteb 64 texniki kollec 406 yeniyetmeler ucun kollec 773 ali mekteb 3348 pese ixtisas kolleci fealiyyet gosterir Yaponiyada bir cox ecnebi dillerin xususile ingilis dilinin tedrisinin tekmillesdirilmesi prioritet kimi qebul edilib Ingilis dilinin tedrisi seviyyesinin yukseldilmesi ucun hokumet Yaponiya Mubadile ve Tedris Proqrami cercivesinde ingilisdilli olkelerden muellimler devet edir Tehsilin idare olunmasiYaponiya tehsili federal hokumet ve regional strukturlar prefektura ve belediyyeler terefinden idare olunur Federal hokumetin fealiyyetine tehsil sisteminin idare edilmesi milli kurikulum standartlarinin yaradilmasi muellimlere lisenziyalarin verilmesi tehsilin maliyyelesdirilmesi dersliklerin paylanmasi aiddir Prefekturalardaki tehsili idareetme orqanlari muellimlerin mekteblere teyinatini yuxari orta mekteblerin yaradilmasi ve idare olunmasini mekteblerin tedris seraitinin yaxsilasdirilmasini xususi mekteblerin acilmasi ucun icazenin verilmesini heyata kecirirler Dovlet mekteblerinin yaradilmasi ve idare olunmasi meseleleri ise birbasa belediyyelerin uzerine dusur Tehsile ayrilan xercler de bu uc orqan federal hokumet prefektura ve belediyyeler arasinda bolusdurulur Yaponiyanin Tehsil Medeniyyet Idman Elm Texnologiya Nazirliyi terefinden tehsil sistemini kollegial qaydada idare etmek ucun Tehsil Surasi yaradilib Bu qurum olkenin tehsil siyasetini mueyyenlesdirir yerli tehsil orqanlarinin numayendelerinin fealiyyetini istiqametlendirir ve muvafiq telimatlar verir Her prefekturadan 1 nefer Tehsil Surasinin uzvluyine teyin olunur Tehsil Surasinin rehberi ise uzvler arasindan secilir Yerli tehsili idareetme orqanlari Tehsil Komitesi adlanir Bu qurumun fealiyyetinde idareetme ve koordinasiya umumtehsil fasilesiz tehsil medeniyyet idman sahesi esas yer tutur Mektebeqeder tehsilYaponiyada usaqlarin mektebeqeder tehsile celb olunmasi konulluluk prinsipine esaslanir Mektebeqeder tehsil muessiselerinde usaqlarin telim terbiyesi ucun nezerde tutulmus muvafiq proqramlar vasitesile tedris aparilir Mektebeqeder tehsil heyat boyu telimin formalasmasinda esas rol oynadigi ucun bu tehsil pillesi en muhum merhele hesab olunur Bu baximdan olkede her bir usagin keyfiyyetli mektebeqeder tehsille temin olunmasi xususi ehemiyyet kesb edir Olkede hem dovlet hem de ozel usaq bagcalari movcuddur Mektebler mektebeqeder muessiselerle yaxindan emekdasliq edir Onu da qeyd edek ki mektebeqeder tehsil muessiselerinde 6 yasa qeder 1636336 usagin telim terbiyesi ile 110692 muellim mesgul olur Ibtidai tehsilYaponiyada ibtidai ve orta tehsilin asagi pillesinde tehsil icbaridir Usaqlar 6 yasdan 12 yasa qeder I VI siniflerde bu tehsil pillesinde oxuyurlar Ibtidai tehsil pillesinde sagirdlerle esasen iki muellim mesgul olur Derslerde daha cox tetbiqi bacariqlara muzakirelere ve oyunlara ustunluk verilir Ibtidai tehsil muessiselerinde 7063606 sagirdin telim terbiyesi ile 419518 muellim mesgul olur 2011 ci ilden etibaren ingilis dili ibtidai mekteb kurikulumunun icbari hissesini teskil edir Ekser sagirdler ibtidai orta tehsilin asagi pillesinde dovlet muessiselerinde oxusalar da orta tehsilin yuxari ve ali tehsil pillelerinde ozel tehsil muessiselerine ustunluk verirler Orta tehsilEsas meqale Yaponiyada orta tehsil Yaponiyada orta tehsil asagi ve yuxari pillelere bolunur ve umumilikde 6 il davam edir Olkenin butun orta tehsil muessiselerinde 6947634 sagirdin telim terbiyesi ile 490113 muellim mesgul olur Pese ixtisas tehsiliGenc neslin karyera qazanmaq imkanlarinin genislendirilmesini ehalinin mesgulluq seviyyesinin artirilmasini nezere alaraq pese ixtisas tehsilinin umumi inkisafi Yaponiyada her zaman diqqet merkezinde saxlanilir usaqlarin genclik illerinden mueyyen peselere yiyelenmesine olduqca ciddi yanasilir Bu baximdan pese ixtisas tehsilinin perspektiv inkisafini nezerde tutan strategiyanin hazirlanmasi xususile qeyd olunmalidir Yaponiyada pese tehsili proqramlarina yuzlerle ixtisaslasmis kurslar daxildir Hemin kurslarda informasiyanin emali gemicilik baliqciliq senetkarliq ve diger coxsayli ixtisaslar uzre kadrlar hazirlanir Pese ixtisas tehsili alanlar biznes ve senaye saheleri ile bagli ixtisaslara daha cox ustunluk verirler Pese ixtisas kolleclerinin mezunlari yalniz muvafiq qaydalar cercivesinde qebul imtahani verdikden sonra ali mektebde texniki ve ya yeniyetmeler ucun xususi hazirliq kolleclerinde tehsillerini davam etdire bilerler Ali tehsilEsas meqale Yaponiyada ali tehsilMenbeBesaret Memmedov Ramil Huseynov Yaponiyanin tehsil sistemi 2014 09 09 at the Wayback Machine Yazinin hazirlanmasinda Yaponiyanin Tehsil Medeniyyet Idman Elm Texnologiya Nazirliyinin resmi materiallarindan istifade olunub Azerbaycan muellimi qezeti 29 04 2011 16 az Xarici kecidlerVikianbarda Yaponiyada tehsil ile elaqeli mediafayllar var Ministry of Education Culture Sports Science and Technology Information on education in Japan OECD contains indicators and information about Japan and how it compares to other OECD and non OECD countries Diagram of Japanese education system OECD using 1997 ISCED classification of programmes and typical ages Also available in romanized Japanese