Yaponiyada orta təhsil — Yaponiyanın orta təhsil sistemi.
Yaponiya qanunvericiliyində mövcud olan ümumi orta təhsil sistemi belə müəyyən edilmişdir:
- İbtidai təhsil — 6 il;
- Aşağı orta məktəb — 3 il;
- Yuxarı orta məktəb — 3 il.
Yaponiyada orta təhsil aşağı və yuxarı pillələrə bölünür və ümumilikdə 6 il davam edir. Ölkənin bütün orta təhsil müəssisələrində 6947634 şagirdin təlim-tərbiyəsi ilə 490113 müəllim məşğul olur.
Orta təhsilin aşağı pilləsinə VII, VIII və IX siniflər daxildir. Uşaqlar 12 yaşdan 15 yaşa qədər bu təhsil pilləsində oxuyurlar. Bu dövrdə məktəblərdə əsas diqqət akademik fənlərə yönəldilir. Orta təhsilin aşağı pilləsini bitirən şagirdlərin 96 faizi öz təhsillərini orta təhsilin yuxarı pilləsində davam etdirirlər.
İbtidai məktəblər kimi, orta məktəblərin də böyük əksəriyyəti dövlətə məxsus olsa da, onların 5 faizi özəldir. Özəl orta məktəblərdə birillik təhsil haqqı orta hesabla 4000 ABŞ dollarına (558592 yen) yaxındır. Bu məbləğ, hökumətin dövlət orta məktəblərində oxuyan bir şagird üçün müəyyən etdiyi 934 ABŞ dolları (130828 yen) ilə müqayisədə, təxminən 4 dəfə çoxdur.
Aşağı orta məktəblərdə müəllimlər yalnız ixtisaslarına uyğun fənləri tədris edirlər. Müəllimlərin 80 faizi 4 illik kollec məzunlarından ibarətdir. Siniflərdə şagird sıxlığı çox yüksəkdir və orta hesabla bir sinifdə 35-dən artıq şagird olur. Dərs keçmək üçün şagirdlər deyil, əsasən, müəllimlər sinifdən-sinfə dəyişirlər.
Orta təhsilin aşağı pilləsində tədris mühazirə üsuluna əsaslansa da, müəllimlər digər texniki vasitələrdən də istifadə edirlər. Eləcə də dərs zamanı şagirdlər üçün laboratoriya işləri müəyyən olunur.
Məktəblərdə kompüterləşməyə hələ ötən əsrin 80-ci illərinin sonlarından başlanılıb. Məlumatlara görə, 1989-cu ilə qədər dövlət əsaslı orta məktəblərin 45 faizi kompüterlərlə təmin olunub.
Tədrisin bütün məzmunu orta təhsilin aşağı pilləsi üçün nəzərdə tutulan tədris kursunda müəyyən olunur. Orta təhsilin aşağı pilləsinin kurikulumuna yapon dili, ictimai elmlər, riyaziyyat, təbiət elmləri, musiqi, incəsənət, tibbi və fiziki təhsil daxildir. Bundan əlavə, bütün şagirdlərə maşın və mexanizmlər haqqında müvafiq məlumatlar verilir, əmək təlimi tədris edilir. Şagirdlərin əksəriyyəti dərsdən sonra bir sıra məktəb dərnəklərində fəal iştirak edir, axşamlar və ya həftə sonlarında isə özəl sinifdənxaric kurslara gedirlər.
Yaponiyada 3 il davam edən orta təhsilin yuxarı pilləsi məcburi olmasa da, orta təhsilin aşağı pilləsini bitirənlərin 96 faizi təhsillərini bu pillədə davam etdirirlər. Orta təhsilin yuxarı pilləsində özəl məktəblərə tələbat daha çoxdur. Odur ki, təhsilin bu mərhələsində özəl tədris ocaqları bütün orta məktəblərin 95 faizini təşkil edir. Onu da qeyd edək ki, orta təhsilin yuxarı pilləsində təhsil həm dövlət, həm də özəl məktəblərdə pulludur. Özəl məktəblərdə bir şagird üçün nəzərdə tutulan təhsil haqqı dövlət məktəblərindəki xərclərdən iki dəfə çoxdur.
Orta təhsilin yuxarı pilləsində tədris əsasən əyanidir və şagirdləri ali və peşə ixtisas təhsilinə hazırlayan akademik kurslar təklif edən ümumi proqram əsasında aparılır. Şagirdlərin 70 faizdən çoxu ümumi akademik proqramlar üzrə təhsil alır. Məktəblərin kiçik bir hissəsində isə qiyabi, axşam kursları təşkil olunur.
Proqramın birinci illərində şagirdlərə yapon dili, ingilis dili, riyaziyyat və təbiət elmləri tədris olunur və şagirdlərin qabiliyyət fərqləri üzə çıxarılır. İkinci ildə isə tədris kursunun məzmunu və məktəblinin seçimi fərdiləşdirilir. Bunlarla yanaşı, ümumi proqramın tədrisi zamanı əsas akademik materialın mənimsənilməsinə xüsusi diqqət yetirilir.
Orta təhsilin yuxarı pilləsində çalışan müəllimlərin çoxu universitet məzunlarıdır. Məktəblər bölmələrə ayrılır və müəllimlər öz ixtisas sahələrinə uyğun bölmələrdə çalışırlar. Bununla belə, müəllimlər öz ixtisasları çərçivəsində müxtəlif kurslarda da işləmək imkanına malikdirlər. Tədris prosesində əsasən mühazirə üsuluna üstünlük verilir.
Orta təhsilin yuxarı pilləsində fiziki cəhətdən qüsurlu şagirdlərin təlimi əsasən peşəyönümlüdür. Bu, onların cəmiyyətdə mümkün qədər müstəqil olmasını təmin etmək məqsədi daşıyır. Şagirdlərin fiziki qüsurundan asılı olaraq peşəyönümlü təhsil fərqlənir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, ümumiyyətlə, ölkədə peşə ixtisas təhsili orta təhsilin ən vacib hissəsinə çevrilib.
Həmçinin bax
Mənbə
- Bəşarət Məmmədov, Ramil Hüseynov, Yaponiyanın təhsil sistemi 2014-09-09 at the Wayback Machine (Yazının hazırlanmasında Yaponiyanın Təhsil, Mədəniyyət, İdman, Elm, Texnologiya Nazirliyinin rəsmi materiallarından istifadə olunub.), "Azərbaycan müəllimi" qəzeti, 29.04.2011, № 16. (az.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yaponiyada orta tehsil Yaponiyanin orta tehsil sistemi Yaponiya mekteblileri Yaponiya qanunvericiliyinde movcud olan umumi orta tehsil sistemi bele mueyyen edilmisdir Ibtidai tehsil 6 il Asagi orta mekteb 3 il Yuxari orta mekteb 3 il Yaponiyada orta tehsil asagi ve yuxari pillelere bolunur ve umumilikde 6 il davam edir Olkenin butun orta tehsil muessiselerinde 6947634 sagirdin telim terbiyesi ile 490113 muellim mesgul olur Orta tehsilin asagi pillesine VII VIII ve IX sinifler daxildir Usaqlar 12 yasdan 15 yasa qeder bu tehsil pillesinde oxuyurlar Bu dovrde mekteblerde esas diqqet akademik fenlere yoneldilir Orta tehsilin asagi pillesini bitiren sagirdlerin 96 faizi oz tehsillerini orta tehsilin yuxari pillesinde davam etdirirler Ibtidai mektebler kimi orta mekteblerin de boyuk ekseriyyeti dovlete mexsus olsa da onlarin 5 faizi ozeldir Ozel orta mekteblerde birillik tehsil haqqi orta hesabla 4000 ABS dollarina 558592 yen yaxindir Bu mebleg hokumetin dovlet orta mekteblerinde oxuyan bir sagird ucun mueyyen etdiyi 934 ABS dollari 130828 yen ile muqayisede texminen 4 defe coxdur Asagi orta mekteblerde muellimler yalniz ixtisaslarina uygun fenleri tedris edirler Muellimlerin 80 faizi 4 illik kollec mezunlarindan ibaretdir Siniflerde sagird sixligi cox yuksekdir ve orta hesabla bir sinifde 35 den artiq sagird olur Ders kecmek ucun sagirdler deyil esasen muellimler sinifden sinfe deyisirler Orta tehsilin asagi pillesinde tedris muhazire usuluna esaslansa da muellimler diger texniki vasitelerden de istifade edirler Elece de ders zamani sagirdler ucun laboratoriya isleri mueyyen olunur Mekteblerde komputerlesmeye hele oten esrin 80 ci illerinin sonlarindan baslanilib Melumatlara gore 1989 cu ile qeder dovlet esasli orta mekteblerin 45 faizi komputerlerle temin olunub Tedrisin butun mezmunu orta tehsilin asagi pillesi ucun nezerde tutulan tedris kursunda mueyyen olunur Orta tehsilin asagi pillesinin kurikulumuna yapon dili ictimai elmler riyaziyyat tebiet elmleri musiqi incesenet tibbi ve fiziki tehsil daxildir Bundan elave butun sagirdlere masin ve mexanizmler haqqinda muvafiq melumatlar verilir emek telimi tedris edilir Sagirdlerin ekseriyyeti dersden sonra bir sira mekteb derneklerinde feal istirak edir axsamlar ve ya hefte sonlarinda ise ozel sinifdenxaric kurslara gedirler Yaponiyada 3 il davam eden orta tehsilin yuxari pillesi mecburi olmasa da orta tehsilin asagi pillesini bitirenlerin 96 faizi tehsillerini bu pillede davam etdirirler Orta tehsilin yuxari pillesinde ozel mekteblere telebat daha coxdur Odur ki tehsilin bu merhelesinde ozel tedris ocaqlari butun orta mekteblerin 95 faizini teskil edir Onu da qeyd edek ki orta tehsilin yuxari pillesinde tehsil hem dovlet hem de ozel mekteblerde pulludur Ozel mekteblerde bir sagird ucun nezerde tutulan tehsil haqqi dovlet mekteblerindeki xerclerden iki defe coxdur Orta tehsilin yuxari pillesinde tedris esasen eyanidir ve sagirdleri ali ve pese ixtisas tehsiline hazirlayan akademik kurslar teklif eden umumi proqram esasinda aparilir Sagirdlerin 70 faizden coxu umumi akademik proqramlar uzre tehsil alir Mekteblerin kicik bir hissesinde ise qiyabi axsam kurslari teskil olunur Proqramin birinci illerinde sagirdlere yapon dili ingilis dili riyaziyyat ve tebiet elmleri tedris olunur ve sagirdlerin qabiliyyet ferqleri uze cixarilir Ikinci ilde ise tedris kursunun mezmunu ve mekteblinin secimi ferdilesdirilir Bunlarla yanasi umumi proqramin tedrisi zamani esas akademik materialin menimsenilmesine xususi diqqet yetirilir Orta tehsilin yuxari pillesinde calisan muellimlerin coxu universitet mezunlaridir Mektebler bolmelere ayrilir ve muellimler oz ixtisas sahelerine uygun bolmelerde calisirlar Bununla bele muellimler oz ixtisaslari cercivesinde muxtelif kurslarda da islemek imkanina malikdirler Tedris prosesinde esasen muhazire usuluna ustunluk verilir Orta tehsilin yuxari pillesinde fiziki cehetden qusurlu sagirdlerin telimi esasen peseyonumludur Bu onlarin cemiyyetde mumkun qeder musteqil olmasini temin etmek meqsedi dasiyir Sagirdlerin fiziki qusurundan asili olaraq peseyonumlu tehsil ferqlenir Onu da qeyd etmek lazimdir ki umumiyyetle olkede pese ixtisas tehsili orta tehsilin en vacib hissesine cevrilib Hemcinin baxYaponiyada ali tehsilMenbeBesaret Memmedov Ramil Huseynov Yaponiyanin tehsil sistemi 2014 09 09 at the Wayback Machine Yazinin hazirlanmasinda Yaponiyanin Tehsil Medeniyyet Idman Elm Texnologiya Nazirliyinin resmi materiallarindan istifade olunub Azerbaycan muellimi qezeti 29 04 2011 16 az