Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aortal çatışmazlıq (və ya aortal qaytarma, requrgitasiya) — qanın aortal qapaqdan axının əks istiqamətində aortadan sol mədəciyə sızması sonucunda əmələ gələn ürək qüsuru. Aortal çatışmazlıq qapaqlardakı və ya aortanın kökündəki (başlanğıcında) anormallıqlar nəticəsində meydana gələ bilər.
| XBT-10 təsnifatı | ||
|---|---|---|
| I06.1 | Revmatik aortal çatışmazlıq | |
| I35.1 | Qeyri-revmatik aortal çatışmazlıq | |
| Q23.1 | İkitaylı aortal qapaq, qazanılmış aortal çatışmazlıq | |
| XBT-10 onlayn (ÜST — 2006-cı il versiyası) | ||
Etiologiya
Kəskin aortal çatışmazlığın (AÇ) səbəbləri aşağıdakılar ola bilər:
- infeksion endokardit
- aortal disseksiya.
Xroniki AÇ-ğın səbəbləri bunlardır:
- ikitaylı aortal qapaq — anadangəlmə səbəblərdən biri.
- membranoz (konus-mədəcik) və ya konus-çəpər (qıfaoxşar mədəcik) tipli mədəciklərarası çəpərin qüsuru — ən yayqın anadangəlmə anomaliya
- aortal qapaq taylarının inkişaf pozuntusu və ya 2–3 tayın olmaması
- revmatik qızdırma
- infeksion endokardit
- miksomatoz degenerasiya
- aortal qapaqların və ya kökün degenerativ dəyişiklikləri
- qalxan aortanın anomaliyaları
- uzunsürən tənzimlənməyən qan təzyiqi
- Marfan sindromu
- idiopatik aortal genişlənmə
- sistik media nekrozu
- aortanın qocalıq ektaziyası, genişlənməsi
- sifilitik aortit
- revmatik xəstəliklər: kollagen damar xəstəlikləri, vaskulitlər (Takayasu arteriiti, nəhəng hüceyrəli arteriit),
- başqa spondiloartritlər
- .
Əlamətləri
Aortal çatışmazlıq iki cür olur:
- kəskin AÇ — ağciyər ödemindən müalicə olunmayan ağır kəskin ürək çatışmazlığına və kardiogen şoka keçə bilər, yüksək ölümcüllüklə müşahidə olunur. Çox vaxt kəskin başlanan tövşümə və kəskin ürək çatışmazlığı simptomlarıyla başlayır. Əgər miokardın qan təchizatında və ya aortal disseksiya baş tutubsa, onda bu əlamətlərin üstünə döş qəfəsində ağrılar gəlir.
- xroniki AÇ uzun illər boyu gizli, simptomsuz keçə bilər. Tədricən təngnəfəslik, ortopnoe və gecə tövşüməsi ilə özünü göstərir.
Diaqnostika
Fiziki müayinə
Elektrokardioqrafiya (EKQ)
EKQ dəyişiklikləri qeyri-spesifikdir:
- Sol mədəcik (SM)hipertropfiyası,
- ürəyin elektrik oxunun sola meyilliyi,
- sol qulaqcıq hipertrofiyası (böyüməsi),
- SM-in aşırı yüklənməsi əlamətləri: I, aVL, V3-V6 aparmalarda dərin Q dişləri və V1 aparmasında nisbətən kiçik r dişciyi
- SM keçiricilik pozuntuları — adətən xəstəliyin son aşamasında olur.
Rentgen
Döş qəfəsinin rentgeni ürəy-damar sistemində quruluş (aortal genişlənmə, qapaq protezinin yerindən çıxması, aortal qapaq kirəclənməsi) və çalışmada pozuntularını (ağciyər ödemi, kardiomeqaliya) əks etdirə bilər.
Döşüstü exokardioqrafiya
ExoKQ zamanı aşağıdakı ölçülərin dəyərləndirilməsi keçirilir:
- Aortal qapağın quruluşu: ikitaylı yoxsa üçtaylı, qalınlaşma?
- Vegetasiyaların və düyünlərin mövcudluğu — bəzi hallarda yeməkborusudaxili exokardioqrafiyasının keçirilməsini tələb edir.
- AÇ-ın dərəcəsi
- rəngli Doppler şırnağının eni
- Vena contracta-nın eni: ağır dərəcəli AÇ-da sol mədəciyin çıxış traktının 65%-dən artıq olur
- Qayıdan qanın həcmi, qapaq sahəsi
- mitral qapağın erkən qapanması (ağır AÇ-da olur) və aortal qapağın açılması (sol mədəciyin son diastolik basıncının yüksəlməsi ilə)
- basıncın yarı-sürəsi: adətən 300–350 msan-dən az davam edirsə ağır dərəcəli AÇ müşahidə olunur
- aortanın yanaşı qüsurları: genişlənmə, anevrizma, disseksiya, ektaziya
- sol mədəciyin (SM) quruluşu və çalışması: hipertrofiya, dilatasiya? Atım fraksiyası (AF) və sonsistolik ölçü (SSÖ): 55%-dən aşağı AF, 55mm-dən yuxarı SSÖ, 60 mL/m²-dan çox SM-in son sistolik həcmi ürək çatışmazlığın bəlirtiləridir və cərrahi əməliyyat gərəkdiyini göstərir.
- ürək çatışmazlığı nəticəsində baş verən ikincili ağciyər hipertensiyasının olub-olmadığı
Doppler ExoKQ qayıdan axının dərəcəsini dəyərləndirmək üçün seçim vasitəsidir. İkiölçülü ExoKQ aortal kökün ölçüsünü və quruluşunu, eləcə də SM-in çalışmasını qiymətləndirir.
Stress Exokardioqrafiyası
Kardio-KT və MRT
Ürəyin kompüter tomoqrafiyası (KT) və maqnetik rezonans görüntüləməsi AÇ-ın diaqnostikasında geniş yer almamışdır.
Müalicə
Cərrahi müalicə
Kəskin AÇ-ın müalicəsi təcili cərrahi yolla qapaqların dəyişdirilməsidir.
Hazırkı Amerikan Kardioloji Kollecinin (AmeKK) qılavuzlarına görə, ağır dərəcəli xroniki AÇ zamanı aşağıdakı hallarda cərrahi müayinə tövsiyə olunur:
- simptomlu xəstələrdə,
- şikayətsiz xəstələrdə AF 55%-dən azdırsa (Avropa Kardioloji Qurumunun (AvroKQ) qılavuzlarında. bu hədd 50%-dir)
- şikayətsiz xəstələrdə SM genişlənmişsə (SM-in SSÖ-sü 55 mm artıqdırsa).
Qapaq protezlərinin seçimi
Kateterli aortal qapaq dəyişdirilməsi
Kateterli aortal qapaq dəyişdirilməsi (ing. transcatheteric aortic valve implantation (TAVI) və ya transcatheteric aortic valve replacement (TAVR)) aortal stenozun müalicəsi kimi ortaya çıxsa da hal hazırda əsasən AÇ-lı xəstələrdə işlədilir. Bu zaman bioloji qapaq protezi xüsusi zondun (katerer, tel, xortum) vasitəsiylə bud arteriyası yoluyla aortaya yerləşdirilir və sternotomiyaya (döş sümüyünün yarılması) gərək duyulmur. İlkin hesabatlar ümidvericidir, ancaq daha çox elmi araşdırma aparılmalıdır.
Dərman müalicəsi
Damargenişləndiricilərindən (kalsium blokatorları), sidikqovuculardan və AÇF inhibitorlarından istifadə etmək olar.
İstinadlar
- eMedicine. — Prof. Dr. Mohsen Saidinejad, MD. Pediatric Aortic Valve Insufficiency. 2021-11-09 at the Wayback Machine
- "The Merck Manual. Aortic Regurgitation (last full review/revision November 2012 by Guy P. Armstrong)". 2015-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-07-21.
- eMedicine. — Stanley S Wang, MD. Aortic Regurgitation. 2016-06-09 at the Wayback Machine
- (PDF). 2013-05-14 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-07-21.
- Sultan Məcid Qəniyev. Русско-татарский (азербайджанский) словарь 2015-04-04 at the Wayback Machine. Баку: Товарищество "Каспий", 1909, BAX: s. 168 və 293.
- "Circulation (journal of American Heart Association). 2008 Focused Update Incorporated Into the ACC/AHA 2006 Guidelines for the Management of Patients With Valvular Heart Disease" (PDF). 2016-03-09 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2013-07-21.
Həmçinin bax
 | Tibb ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aortal catismazliq ve ya aortal qaytarma requrgitasiya qanin aortal qapaqdan axinin eks istiqametinde aortadan sol medeciye sizmasi sonucunda emele gelen urek qusuru Aortal catismazliq qapaqlardaki ve ya aortanin kokundeki baslangicinda anormalliqlar neticesinde meydana gele biler XBT 10 tesnifatiI06 1 Revmatik aortal catismazliqI35 1 Qeyri revmatik aortal catismazliqQ23 1 Ikitayli aortal qapaq qazanilmis aortal catismazliqXBT 10 onlayn UST 2006 ci il versiyasi EtiologiyaKeskin aortal catismazligin AC sebebleri asagidakilar ola biler infeksion endokardit aortal disseksiya Xroniki AC gin sebebleri bunlardir ikitayli aortal qapaq anadangelme sebeblerden biri membranoz konus medecik ve ya konus ceper qifaoxsar medecik tipli medeciklerarasi ceperin qusuru en yayqin anadangelme anomaliya aortal qapaq taylarinin inkisaf pozuntusu ve ya 2 3 tayin olmamasi revmatik qizdirma infeksion endokardit miksomatoz degenerasiya aortal qapaqlarin ve ya kokun degenerativ deyisiklikleri qalxan aortanin anomaliyalari uzunsuren tenzimlenmeyen qan tezyiqi Marfan sindromu idiopatik aortal genislenme sistik media nekrozu aortanin qocaliq ektaziyasi genislenmesi sifilitik aortit revmatik xestelikler kollagen damar xestelikleri vaskulitler Takayasu arteriiti neheng huceyreli arteriit basqa spondiloartritler ElametleriAortal catismazliq iki cur olur keskin AC agciyer odeminden mualice olunmayan agir keskin urek catismazligina ve kardiogen soka kece biler yuksek olumcullukle musahide olunur Cox vaxt keskin baslanan tovsume ve keskin urek catismazligi simptomlariyla baslayir Eger miokardin qan techizatinda ve ya aortal disseksiya bas tutubsa onda bu elametlerin ustune dos qefesinde agrilar gelir xroniki AC uzun iller boyu gizli simptomsuz kece biler Tedricen tengnefeslik ortopnoe ve gece tovsumesi ile ozunu gosterir DiaqnostikaFiziki muayine Elektrokardioqrafiya EKQ EKQ deyisiklikleri qeyri spesifikdir Sol medecik SM hipertropfiyasi ureyin elektrik oxunun sola meyilliyi sol qulaqciq hipertrofiyasi boyumesi SM in asiri yuklenmesi elametleri I aVL V3 V6 aparmalarda derin Q disleri ve V1 aparmasinda nisbeten kicik r disciyi SM keciricilik pozuntulari adeten xesteliyin son asamasinda olur Rentgen Dos qefesinin rentgeni urey damar sisteminde qurulus aortal genislenme qapaq protezinin yerinden cixmasi aortal qapaq kireclenmesi ve calismada pozuntularini agciyer odemi kardiomeqaliya eks etdire biler Dosustu exokardioqrafiya ExoKQ zamani asagidaki olculerin deyerlendirilmesi kecirilir Aortal qapagin qurulusu ikitayli yoxsa uctayli qalinlasma Vegetasiyalarin ve duyunlerin movcudlugu bezi hallarda yemekborusudaxili exokardioqrafiyasinin kecirilmesini teleb edir AC in derecesi rengli Doppler sirnaginin eni Vena contracta nin eni agir dereceli AC da sol medeciyin cixis traktinin 65 den artiq olur Qayidan qanin hecmi qapaq sahesi mitral qapagin erken qapanmasi agir AC da olur ve aortal qapagin acilmasi sol medeciyin son diastolik basincinin yukselmesi ile basincin yari suresi adeten 300 350 msan den az davam edirse agir dereceli AC musahide olunur aortanin yanasi qusurlari genislenme anevrizma disseksiya ektaziya sol medeciyin SM qurulusu ve calismasi hipertrofiya dilatasiya Atim fraksiyasi AF ve sonsistolik olcu SSO 55 den asagi AF 55mm den yuxari SSO 60 mL m dan cox SM in son sistolik hecmi urek catismazligin belirtileridir ve cerrahi emeliyyat gerekdiyini gosterir urek catismazligi neticesinde bas veren ikincili agciyer hipertensiyasinin olub olmadigi Doppler ExoKQ qayidan axinin derecesini deyerlendirmek ucun secim vasitesidir Ikiolculu ExoKQ aortal kokun olcusunu ve qurulusunu elece de SM in calismasini qiymetlendirir Stress Exokardioqrafiyasi Kardio KT ve MRT Ureyin komputer tomoqrafiyasi KT ve maqnetik rezonans goruntulemesi AC in diaqnostikasinda genis yer almamisdir MualiceCerrahi mualice Keskin AC in mualicesi tecili cerrahi yolla qapaqlarin deyisdirilmesidir Hazirki Amerikan Kardioloji Kollecinin AmeKK qilavuzlarina gore agir dereceli xroniki AC zamani asagidaki hallarda cerrahi muayine tovsiye olunur simptomlu xestelerde sikayetsiz xestelerde AF 55 den azdirsa Avropa Kardioloji Qurumunun AvroKQ qilavuzlarinda bu hedd 50 dir sikayetsiz xestelerde SM genislenmisse SM in SSO su 55 mm artiqdirsa Qapaq protezlerinin secimi Kateterli aortal qapaq deyisdirilmesi Kateterli aortal qapaq deyisdirilmesi ing transcatheteric aortic valve implantation TAVI ve ya transcatheteric aortic valve replacement TAVR aortal stenozun mualicesi kimi ortaya cixsa da hal hazirda esasen AC li xestelerde isledilir Bu zaman bioloji qapaq protezi xususi zondun katerer tel xortum vasitesiyle bud arteriyasi yoluyla aortaya yerlesdirilir ve sternotomiyaya dos sumuyunun yarilmasi gerek duyulmur Ilkin hesabatlar umidvericidir ancaq daha cox elmi arasdirma aparilmalidir Derman mualicesi Damargenislendiricilerinden kalsium blokatorlari sidikqovuculardan ve ACF inhibitorlarindan istifade etmek olar IstinadlareMedicine Prof Dr Mohsen Saidinejad MD Pediatric Aortic Valve Insufficiency 2021 11 09 at the Wayback Machine The Merck Manual Aortic Regurgitation last full review revision November 2012 by Guy P Armstrong 2015 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2013 07 21 eMedicine Stanley S Wang MD Aortic Regurgitation 2016 06 09 at the Wayback Machine PDF 2013 05 14 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 07 21 Sultan Mecid Qeniyev Russko tatarskij azerbajdzhanskij slovar 2015 04 04 at the Wayback Machine Baku Tovarishestvo Kaspij 1909 BAX s 168 ve 293 Circulation journal of American Heart Association 2008 Focused Update Incorporated Into the ACC AHA 2006 Guidelines for the Management of Patients With Valvular Heart Disease PDF 2016 03 09 tarixinde PDF Istifade tarixi 2013 07 21 Hemcinin baxAortal stenoz Tibb ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin