Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Veymutov şamı (lat. Pinus strobus) — şamkimilər fəsiləsinin şam ağacı cinsinə aid bitki növü.
| Veymutov şamı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: ???: Veymutov şamı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii halda Şimali Amerika nın şərq rayonlarında yayılmışdır. Zaqatala rayonunun Pərzivan məntəqəsində dağ-meşə torpaqlarında bitir. Avropada XVII əsrdən becərilir. Hündürlüyü 50 m, diametri 160 sm olan iri ağacdır. Çətiri enli piramidal və ya yumurtavarı, seyrəkdir. Gövdəsi düz və hamardır, açıq-boz rəngli qabıq qatı ilə örtülmüşdür. Cavan zoğların qalınlığı isə 3–4 mm olub, çılpaqdır. Nazik iynəyarpaqları açıq-yaşıldır, uzunluğu 5-10 sm olub, 5 ədədi bir dəstədə yığılmışdır və 2-3 il budaqların üzərində qalır. Qozaları ensiz-silindrikdir, uzunluğu 8-16 sm-ə, qalınlığı 2-4 sm-ə çatır, uzun saplaqlarda 1-3 ədəd olmaqla yerləşir. Apofizləri üstdən qabarıqdır. İkinci il yetişir. Bu şam 25 ildən sonra meyvə verməyə başlayır. Təzə qumlu və gilli torpaqlara üstünlük verir. Quru və qeyri-münbit torpaqlarda bu növ zəif böyüyür. Kölgəyə, küləyə, soyuğa davamlıdır, rütubətsevəndir, isti yay günlərində yarpaqları quruyur. Çox vaxt pas xəstəliyinə yoluxur. Oduncağı yumşaq, yüngüldür, tikintidə binaların bəzədilməsində, mebel, qələm, kibrit, faner, sellüloza istehsalında istifadə edilir. Respublikamızda Lənkəran zonasının rütubətli yerlərində, dağ-ətəklərində gilli sarı torpaqlarda Veymutov şamı toxumla cücərdilib becərilir. Bakı da nda, Gəncə də və Bərdə də ayrı-ayrı nüsxələri vardır.
Məlumat mənbələri:
Деревья и кустарники СССР. т.3.1954; Флора Азербайджана. т.5. 1954; Azərbaycanın ağac və kolları. III cild. 1970; Azərbaycanın “Qırmızı” və “Yaşıl Кitabları”na tövsiyə olunan bitki və bitki formasiyaları. 1996; Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008.
İstinadlar
- “Azərbaycan dendraflorasi” I cild, Baki, “Elm”, 2011, 312 səh.
Mənbə
- Tofiq Məmmədov, Elşad Qurbanov, Tariyel Talıbov.
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1001.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Veymutov sami lat Pinus strobus samkimiler fesilesinin sam agaci cinsine aid bitki novu Veymutov samiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif IyneyarpaqlilarDeste IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerYarimfesile Cins Sam Veymutov samiBeynelxalq elmi adiPinus strobus L 1753Sekil axtarisiITIS 183385NCBI 3348EOL 1061748 Tebii halda Simali Amerika nin serq rayonlarinda yayilmisdir Zaqatala rayonunun Perzivan menteqesinde dag mese torpaqlarinda bitir Avropada XVII esrden becerilir Hundurluyu 50 m diametri 160 sm olan iri agacdir Cetiri enli piramidal ve ya yumurtavari seyrekdir Govdesi duz ve hamardir aciq boz rengli qabiq qati ile ortulmusdur Cavan zoglarin qalinligi ise 3 4 mm olub cilpaqdir Nazik iyneyarpaqlari aciq yasildir uzunlugu 5 10 sm olub 5 ededi bir destede yigilmisdir ve 2 3 il budaqlarin uzerinde qalir Qozalari ensiz silindrikdir uzunlugu 8 16 sm e qalinligi 2 4 sm e catir uzun saplaqlarda 1 3 eded olmaqla yerlesir Apofizleri ustden qabariqdir Ikinci il yetisir Bu sam 25 ilden sonra meyve vermeye baslayir Teze qumlu ve gilli torpaqlara ustunluk verir Quru ve qeyri munbit torpaqlarda bu nov zeif boyuyur Kolgeye kuleye soyuga davamlidir rutubetsevendir isti yay gunlerinde yarpaqlari quruyur Cox vaxt pas xesteliyine yoluxur Oduncagi yumsaq yunguldur tikintide binalarin bezedilmesinde mebel qelem kibrit faner selluloza istehsalinda istifade edilir Respublikamizda Lenkeran zonasinin rutubetli yerlerinde dag eteklerinde gilli sari torpaqlarda Veymutov sami toxumla cucerdilib becerilir Baki da nda Gence de ve Berde de ayri ayri nusxeleri vardir Melumat menbeleri Derevya i kustarniki SSSR t 3 1954 Flora Azerbajdzhana t 5 1954 Azerbaycanin agac ve kollari III cild 1970 Azerbaycanin Qirmizi ve Yasil Kitablari na tovsiye olunan bitki ve bitki formasiyalari 1996 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Istinadlar Azerbaycan dendraflorasi I cild Baki Elm 2011 312 seh MenbeTofiq Memmedov Elsad Qurbanov Tariyel Talibov Linnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1001