Beyhan Sultan (13 yanvar 1766, Konstantinopol – 7 noyabr 1824, Konstantinopol) — 26-cı Osmanlı sultanı III Mustafanın qızı.
Beyhan Sultan | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 13 yanvar 1766 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 7 noyabr 1824 (58 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Atası | III Mustafa |
Anası | Adilşah Sultan |
Həyat yoldaşı | |
Uşağı | Xədicə xanım Sultan |
Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
Həyatı
Beyhan Sultan 13 yanvar 1766-cı ildə Topqapı sarayında dünyaya gəlmişdir. Atası Osmanlı sultanı III Mustafa, anası isə Ayşə Adilşah Sultandır. Uşaqlıq illəri ilə bağlı yetərli məlumat yoxdur. Ancaq 1774-cü ilin noyabrında atası Sultan Mustafanın vəfat etməsi və əmisi Sultan Əbdülhəmidin taxta çıxmasıyla anası və özündən 2 yaş kiçik bacısı Xədicə Sultanla birlikdə Köhnə saraya göndərildilər.
10 il boyunca burada sakit həyat yaşayan Beyhan Sultan və bacısının bu dönəmdə səhhətinin pisləşdiyi bilinir. Anası Adilşah Sultanın Sultan Əbdülhəmidə yazdığı məktubda tez-tez ürəyi getdiyi və gün keçdikcə daha da içinə qapandığı qeyd olunur. Evlilik yaşına çatmasının ardından anasının xahişiylə əmisi Sultan Əbdülhəmid tərəfindən evləndirildi. Bəy namizədi olaraq seçilən keçmiş Hələb bəylərbəyi Silahdar Mustafa Paşa məktub göndərilərək İstanbula çağırıldı. 22 aprel 1784-cü ildə baş tutan toy mərasiminin ardından, 5 mayda gəlin alayı və Beyhan Sultana aid cehiz möhtəşəm mərasimlə cütlüyə təsis olunan Cağaloğlu sarayına aparıldı.
Bu nigahdan Xədicə xanım Sultan adlı bir qızı dünyaya gələn Beyhan Sultan əmisinin vəfatı və ögey qardaşı Sultan Səlimin taxta çıxmasıyla sarayda daha da nüfuz qazandı. Belə ki, ayrı analardan dünyaya gəlsələr də, Sultan Səlim bacılarına çox bağlı idi. Belə ki, yeni sultan hər cümə salamlığının ardından bacısı Beyhan Sultanı və Mustafa Paşanı ziyarət edirdi. Ancaq həyat yoldaşı Mustafa Paşa 1798-ci ildə vəfat etdi və Beyhan Sultan ömrü boyunca bir daha evlənmədi.
Qardaşı Sultan Səlimin səltənətində sərvəti artan Beyhan Sultana boğazda iki saray, eyni zamanda indiki Çırağan sarayının yerində yerləşən və Lalə dövründə inşa olunan sahil köşkü təsis edilmişdi. Üstəlik ona yalnız İstanbulda deyil, bəzi əyalətlərdə də mülklər hədiyyə edilmişdi. Bu torpaqlar və mülkləri kəndxudası Numan ağa vasitəsilə idarə edən Beyhan Sultan, anası Adilşah Sultanın 1803-cü ildə vəfatından sonra onun adına bir çox xeyriyyə işləri gördü. Bunlardan ən mühümü isə bacısının sahil sarayı önündə anasının xatirəsinə inşa etdirdiyi yetimlər məktəbi oldu. Bundan başqa İstanbulun fərqli yerlərində çeşmələr inşa etdirərək paytaxtdakı su problemini böyük miqyasda həll etmişdi.
Çox sevdiyi qardaşı Sultan Səlimin 1807-ci ildə taxtdan endirilərək qətlə yetirilməsinin ardından taxta çıxarılan əmisi oğlu Sultan Mahmudla yaxın münasibət saxlayan Beyhan Sultan qızı kimi himayə etdiyi Hoşyar adlı cariyəsini 1811-ci ildə Sultan Mahmudla evləndirmişdir. 7 noyabr 1824-cü ildə vəfat edən Beyhan Sultanın cənazəsi Əyyubsultandakı nə - bacısının yanına dəfn olundu.
Övladları
Mənbə
- Peirce, Leslie P. (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford University Press.
- Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık.
İstinadlar
- Uluçay, M. Çağatay (2011). Padişahların kadınları ve kızları (5 bas.). Ankara: Ötüken. ISBN 9789754378405.
- Faroqhi, Suraiya (29 Kasım 2005). Sultanın Konuları: Kültür ve Günlük Yaşam Osmanlı İmparatorluğu'nda. IBTauris. ss. 232.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Beyhan Sultan Beyhan Sultan 13 yanvar 1766 Konstantinopol 7 noyabr 1824 Konstantinopol 26 ci Osmanli sultani III Mustafanin qizi Beyhan SultanSexsi melumatlarDogum tarixi 13 yanvar 1766 1766 01 13 Dogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 7 noyabr 1824 1824 11 07 58 yasinda Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiDefn yeriAtasi III MustafaAnasi Adilsah SultanHeyat yoldasi Silahdar Mustafa PasaUsagi Xedice xanim SultanAilesi Osmanli xanedaniHeyatiBeyhan Sultan 13 yanvar 1766 ci ilde Topqapi sarayinda dunyaya gelmisdir Atasi Osmanli sultani III Mustafa anasi ise Ayse Adilsah Sultandir Usaqliq illeri ile bagli yeterli melumat yoxdur Ancaq 1774 cu ilin noyabrinda atasi Sultan Mustafanin vefat etmesi ve emisi Sultan Ebdulhemidin taxta cixmasiyla anasi ve ozunden 2 yas kicik bacisi Xedice Sultanla birlikde Kohne saraya gonderildiler 10 il boyunca burada sakit heyat yasayan Beyhan Sultan ve bacisinin bu donemde sehhetinin pislesdiyi bilinir Anasi Adilsah Sultanin Sultan Ebdulhemide yazdigi mektubda tez tez ureyi getdiyi ve gun kecdikce daha da icine qapandigi qeyd olunur Evlilik yasina catmasinin ardindan anasinin xahisiyle emisi Sultan Ebdulhemid terefinden evlendirildi Bey namizedi olaraq secilen kecmis Heleb beylerbeyi Silahdar Mustafa Pasa mektub gonderilerek Istanbula cagirildi 22 aprel 1784 cu ilde bas tutan toy merasiminin ardindan 5 mayda gelin alayi ve Beyhan Sultana aid cehiz mohtesem merasimle cutluye tesis olunan Cagaloglu sarayina aparildi Bu nigahdan Xedice xanim Sultan adli bir qizi dunyaya gelen Beyhan Sultan emisinin vefati ve ogey qardasi Sultan Selimin taxta cixmasiyla sarayda daha da nufuz qazandi Bele ki ayri analardan dunyaya gelseler de Sultan Selim bacilarina cox bagli idi Bele ki yeni sultan her cume salamliginin ardindan bacisi Beyhan Sultani ve Mustafa Pasani ziyaret edirdi Ancaq heyat yoldasi Mustafa Pasa 1798 ci ilde vefat etdi ve Beyhan Sultan omru boyunca bir daha evlenmedi Qardasi Sultan Selimin seltenetinde serveti artan Beyhan Sultana bogazda iki saray eyni zamanda indiki Ciragan sarayinin yerinde yerlesen ve Lale dovrunde insa olunan sahil kosku tesis edilmisdi Ustelik ona yalniz Istanbulda deyil bezi eyaletlerde de mulkler hediyye edilmisdi Bu torpaqlar ve mulkleri kendxudasi Numan aga vasitesile idare eden Beyhan Sultan anasi Adilsah Sultanin 1803 cu ilde vefatindan sonra onun adina bir cox xeyriyye isleri gordu Bunlardan en muhumu ise bacisinin sahil sarayi onunde anasinin xatiresine insa etdirdiyi yetimler mektebi oldu Bundan basqa Istanbulun ferqli yerlerinde cesmeler insa etdirerek paytaxtdaki su problemini boyuk miqyasda hell etmisdi Cox sevdiyi qardasi Sultan Selimin 1807 ci ilde taxtdan endirilerek qetle yetirilmesinin ardindan taxta cixarilan emisi oglu Sultan Mahmudla yaxin munasibet saxlayan Beyhan Sultan qizi kimi himaye etdiyi Hosyar adli cariyesini 1811 ci ilde Sultan Mahmudla evlendirmisdir 7 noyabr 1824 cu ilde vefat eden Beyhan Sultanin cenazesi Eyyubsultandaki ne bacisinin yanina defn olundu OvladlariXedice xanim Sultan d 1785 o 1799 dan sonra 1799 cu ilde evlendirildi MenbePeirce Leslie P 1993 The Imperial Harem Women and Sovereignty in the Ottoman Empire Oxford University Press ISBN 978 0 195 08677 5 Sakaoglu Necdet 2008 Bu mulkun kadin sultanlari Valide sultanlar hatunlar hasekiler kadinefendiler sultanefendiler Oglak Yayincilik ISBN 978 9 753 29623 6IstinadlarUlucay M Cagatay 2011 Padisahlarin kadinlari ve kizlari 5 bas Ankara Otuken ISBN 9789754378405 Faroqhi Suraiya 29 Kasim 2005 Sultanin Konulari Kultur ve Gunluk Yasam Osmanli Imparatorlugu nda IBTauris ss 232 ISBN 978 1 850 43760 4