Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vezuvi vulkanı (it. Monte Vesuvio, lat. Mons Vesuvius) — İtaliyanın Neapol şəhəri yaxınlığında yerləşən və yüksəkliyi 1280 metr olan vulkanik dağ.
| Vezuvi | |
|---|---|
| it. Monte Vesuvio | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Dağ sistemi | Apennin |
| Vulkan forması | Stratovulkan |
| Kraterin diametri | 750 m |
| Əmələgəlmə dövrü | Pleystosen |
| Yaşı | 25 min il |
| Son püskürmə | 1944 |
| Tərkibi | Tefritlər, Traxitlər, Fenolitlər |
| Mütləq hündürlüyü | 1281 |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  İtaliya |
| Vilayət | Kampaniya |
| Əyalət | Neapol |
| |
| | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Eramızın 79-cu ilində Vezuvi vulkanının partlayışı Neapolun cənubundakı Pompey, və şəhərlərinin yox olmasına səbəb olmuşdur.
Vezuvi vulkanı eyni zamanda Spartakın başlatdığı üsyana ev sahibliyi edən ilk yerdir. Spartak, eramızdan əvvəl 73-cü ildə Capua şəhərindəki qladiator məktəbindən qaçan 77 dostu ilə birlikdə Vezuvi dağına sığındı.
Təhlükəsi haqqında
Maqma dəliklərindən çıxan maddələri tədqiq edən Fransa və İtaliya alimləri 1944-cü ildən bəri "susan" Vezuvinin partlayacağı halda 700 min nəfərin həyatının təhlükə altında qala biləcəyini bildirirlər. Yerin 8–9 km dərinliyində maqma növünün araşdırılmasının çox əhəmiyyətli olduğunu bildirən tədqiqatçılar indiki maqmanın tərkibinin min illər bundan əvvəlkinə oxşar olmasını və son dərəcə güclü partlayış meydana gətirəcəyini vurğulamışlar. Bu maqmanın sonuncu, 1944-cü ildəki partlayışda olduğu kimi bazaltik xüsusiyyətə sahib olması halda, partlayışın çox şiddətli olmaması ehtimalı ifadə edilmişdir.Vezuvi vulkanı püskürdükdə İtaliyanın bir şəhəri lavanın altında qalmışdır.
Mütəxəssislər lazımi tədbirlər görülməsə Vezuvi vulkanının növbəti püskürməsi zamanı 300 min insanın öləcəyini bildirirlər. İtalya milli geofizika və vulkan tədqiqatları institutu Vezuvi fəaliyyətə keçəcəyi təqdirdə baş verən hadisələri əvvəlcədən görmək üçün ilk dəfə 3D kompüter filmi hazırlayıb. Bu ehtimala görə 60 ildən çoxdur ki, fəaliyyətsiz olan vulkan püskürməyə başlayarsa, Vezuvinin arxasında təbii qalxan kimi dayanan Somma dağı sayəsində, yüksək risk daşıyan "qırmızı ərazi"nin şimal və şimal qərbində yaşayan 200 min nəfərin qaçmaq üçün daha çox vaxtı olacaq. Filmdə püskürmə vaxtı maqmanın hərarətinin 950 santidərəcə olacağı hesablanıb. Alimlər Vezuvidəki yeni bir püskürmənin Pompey şəhərinin yox olduğu, miladdan sonra 76-cı ildə baş verən püskürmə gücündə olmasından ehtiyat edirlər. Vulkanın fəaliyyətə keçməsi halında dağın ətəklərində olan 18 yaşayış ərazisinindən yarım milyon insanın köçürülməsi planlanır. "Geophysical Research Letters" dərgisində yayımlanan araşdırmada püskürmə vaxtı lavanın necə hərəkət edəcəyi və hansı yerlərin əvvəl köçürülməsi lazım olduğu haqqında mütəxəssis fikirləri yer alır.
Vezuvi vulkanının püskürməsi nəticəsində Pompey və Gerkulanum şəhərləri məhv olmuşdur. Püskürmə o qədər güclü olmuşdur ki, göyə sovrulan vulkan külünün bir hissəsi Yunanıstan ərazisinə də çatmışdır. Bu barədə Fessalonikadakı Aristotel Universitetindən olan mütəxəssislər məlumat vermişlər.
Yunanıstanlı tədqiqatçıların sözlərinə görə, eramızdan əvvəl 79-cu ildə baş vermiş vulkan püskürməsindən sonra vulkanik tullantıların qalıqları Vezuvidən 650 kilometr məsafədə olan Miqdoniya gölü rayonunda tapılmışdır.
"Müəyyən yerlədə külün qalınlığı üç metrə çatmışdır (partlayış o qədər güclü olmuşdur ki, çox böyük miqdarda kül 20-30 min kilometr yüksəkliyə qalxmışdır)" - Aristotel Univesitetindən olan mütəxəssis Fidikas Mixael bildirir.
İstinadlar
- "Peakbagger.com". 2022-03-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-07-12.
Xarici keçidlər
- http://qalaktika.com/index.php?option=com_content&task=view&id=842&Itemid=1
- http://www.td.azersun.com/?name=content&id=56&cid=751
- http://www.movqe-az.com/2008/01/12/anons=8[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vezuvi vulkani it Monte Vesuvio lat Mons Vesuvius Italiyanin Neapol seheri yaxinliginda yerlesen ve yuksekliyi 1280 metr olan vulkanik dag Vezuviit Monte VesuvioUmumi melumatlarDag sistemi ApenninVulkan formasi StratovulkanKraterin diametri 750 mEmelegelme dovru PleystosenYasi 25 min ilSon puskurme 1944Terkibi Tefritler Traxitler FenolitlerMutleq hundurluyu 1281Yerlesmesi40 49 17 sm e 14 25 32 s u Olke ItaliyaVilayet KampaniyaEyalet NeapolVOGRIPA 175GVP 211020 3164481VezuviVezuvi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Eramizin 79 cu ilinde Ve zu vi vul ka ni nin partlayisi Neapol un ce nu bun da ki Pompey ve se he rleri nin yox ol ma si na sebeb olmusdur Vezuvi vulkani eyni zamanda Spartakin baslatdigi usyana ev sahibliyi eden ilk yerdir Spartak eramizdan evvel 73 cu ilde Capua seherindeki qladiator mektebinden qacan 77 dostu ile birlikde Vezuvi dagina sigindi Tehlukesi haqqindaMaqma deliklerinden cixan maddeleri tedqiq eden Fransa ve Italiya alimleri 1944 cu ilden beri susan Vezuvinin partlayacagi halda 700 min neferin heyatinin tehluke altinda qala bileceyini bildirirler Yerin 8 9 km derinliyinde maqma novunun arasdirilmasinin cox ehemiyyetli oldugunu bildiren tedqiqatcilar indiki maqmanin terkibinin min iller bundan evvelkine oxsar olmasini ve son derece guclu partlayis meydana getireceyini vurgulamislar Bu maqmanin sonuncu 1944 cu ildeki partlayisda oldugu kimi bazaltik xususiyyete sahib olmasi halda partlayisin cox siddetli olmamasi ehtimali ifade edilmisdir Vezuvi vulkani puskurdukde Italiyanin bir seheri lavanin altinda qalmisdir Mutexessisler lazimi tedbirler gorulmese Vezuvi vulkaninin novbeti puskurmesi zamani 300 min insanin oleceyini bildirirler Italya milli geofizika ve vulkan tedqiqatlari institutu Vezuvi fealiyyete kececeyi teqdirde bas veren hadiseleri evvelceden gormek ucun ilk defe 3D komputer filmi hazirlayib Bu ehtimala gore 60 ilden coxdur ki fealiyyetsiz olan vulkan puskurmeye baslayarsa Vezuvinin arxasinda tebii qalxan kimi dayanan Somma dagi sayesinde yuksek risk dasiyan qirmizi erazi nin simal ve simal qerbinde yasayan 200 min neferin qacmaq ucun daha cox vaxti olacaq Filmde puskurme vaxti maqmanin heraretinin 950 santiderece olacagi hesablanib Alimler Vezuvideki yeni bir puskurmenin Pompey seherinin yox oldugu miladdan sonra 76 ci ilde bas veren puskurme gucunde olmasindan ehtiyat edirler Vulkanin fealiyyete kecmesi halinda dagin eteklerinde olan 18 yasayis erazisininden yarim milyon insanin kocurulmesi planlanir Geophysical Research Letters dergisinde yayimlanan arasdirmada puskurme vaxti lavanin nece hereket edeceyi ve hansi yerlerin evvel kocurulmesi lazim oldugu haqqinda mutexessis fikirleri yer alir Vezuvi vulkaninin puskurmesi neticesinde Pompey ve Gerkulanum seherleri mehv olmusdur Puskurme o qeder guclu olmusdur ki goye sovrulan vulkan kulunun bir hissesi Yunanistan erazisine de catmisdir Bu barede Fessalonikadaki Aristotel Universitetinden olan mutexessisler melumat vermisler Vezuvi vulkani Yunanistanli tedqiqatcilarin sozlerine gore eramizdan evvel 79 cu ilde bas vermis vulkan puskurmesinden sonra vulkanik tullantilarin qaliqlari Vezuviden 650 kilometr mesafede olan Miqdoniya golu rayonunda tapilmisdir Mueyyen yerlede kulun qalinligi uc metre catmisdir partlayis o qeder guclu olmusdur ki cox boyuk miqdarda kul 20 30 min kilometr yuksekliye qalxmisdir Aristotel Univesitetinden olan mutexessis Fidikas Mixael bildirir Istinadlar Peakbagger com 2022 03 13 tarixinde Istifade tarixi 2013 07 12 Xarici kecidlerhttp qalaktika com index php option com content amp task view amp id 842 amp Itemid 1 http www td azersun com name content amp id 56 amp cid 751 http www movqe az com 2008 01 12 anons 8 olu kecid Iskya Procida Pompey Kapri Neapol N E A P O L K O R F E Z I ITALIYAVezuviNeapol korfezi