Valkiriya (q.skan. valkyrja — "ölüləri seçən") — skandinav mifologiyasında, döyüşdə ölənləri və sağ qalanları seçən qadın. Döyüşdə ölənlərin yarısını seçən valkiriyalar seçdiklərini Odinin ağalıq etdiyi Valhallaya aparır. Ölmüş döyüşçülər orada eynheryarlara (Tək döyüşçülər) çevrilirlər. Eynheryar Raqnarökün hadisələrinə hazırlaşmayanda valkiriyalar onlara verir. Valkiriyalar həmçinin, qəhrəmanlar və digər canlıların sevgililəri kimi təsvir olunurlar. Onlar bəzən şəhanəliyin qızları kimi təsvir olunurlar.
Valkiriyaların adı "", "Kiçik Edda", "" və "" əsərlərində çəkilir. Onlar şeiriyyətində, ovsunlarda və müxtəlif run kitabələrində görünürlər.
Bu terminin qarşılığı "wælcyrge" və "wælcyrie" sözləridir, hansı ki, qədim ingilis dilində olan bir neçə əlyazmada görünür. Alimlər bu terminin qədim ingilis dilinə skandinav təsiri ilə daxil olduğunu, yoxsa yerli anqlosaks paqanların ənənəsinin bir inikası olduğunu araşdırıblar. Elmi nəzəriyyələr onu iddia edir ki, valkiriyalar, nornlar və arasında bir əlaqə var. Bunların hamısı taleh ilə bağlı olan fövqəltəbii varlıqlardır. Skandinaviya boyunca aparılmış arxeoloji qazıntılarda üzərində valkiriya təsvirləri olduğu düşünüldüyü tilsimlər aşkar olunmuşdur. Valkiriyalar müasir mədəniyyətdə rəsm, musiqi, komiks, videooyun və şeir kimi əsərlərin mövzusu olublar.
Valkiriyalar skandinav mifologiyasında əllərində qalxan və nizələr saxlayan, zirehli, dəbilqə geymiş qanadlı qadınlar kimi təsvir olunublar. Əfsanəyə görə, onların zirehindəki dəsgaha görə səmada avrora peyda olur.
Valkiriyaların vəzifəsi ölmüş döyüşçüləri Valhallaya aparmaqdır. Əlavə olaraq, valkiriyalar döyüşçülərə Valhallada xidmət edir, onlara gətirirlər. Bəzən onlara döyüşün nəticəsini əvvəlcədən qərarlaşdırmaq hüququ verilir və bəzən onlar sadəcə Odinin əmrlərinə sadiq qalırlar. Valkiriyalar bəzi miflərdə Odinin qızları hesab olunur. Valkiriyalar "" kitabındakı qəhrəmanlıq mövzusundakı mahnlılarda qalxanqızların xüsusiyyətlərinə sahib olurlar.
Valkiriyaların sayı müxtəlif mənbələrə görə, 13 ilə 19 arasında dəyişir. Ən tanınmış valkiriyalar bunlardır:
- Gel ("Çağıran")
- Geyr ("Nizə")
- Geyrahöd ("Döyüş nizəsi")
- Geyrsköqul ("Kükrək nizə")
- Göndul ("Sehrli çubuq daşıyan")
- Hild ("Döyüş")
- Hertrimul ("Qadın döyüşçü")
- Hledd ("Döyüş səsi")
- Hrist ("Titrəyən")
- Herfetur ("Döyüş qandalı")
- Kara ("Fırtınalı")
- Qondukk ("Dişi canavar")
- Qunn ("Qurbanlıq")
- Mist ("Duman")
- Randqrid ("Qalxan qıran")
- Reginleyv ("Tanrılar qızı")
- Rota ("Qarışıqlıq yayan")
- Svava ("Səs")
- Siqrdriva ("Qələbə çağıran")
- Siqrün ("Qələbə runu")
- Skeqqlöld
- Sköqul ("Kükrək")
- Skuld ("Vəzifə")
- Trima ("Döyüş")
- Trud ("Güc")
Qeydlər
- Döyüşdə ölənlərin digər yarısı ilahə axirəti olan aparılır.
Mənbə
İstinadlar
- Orchard (1997:36) and Lindow (2001:104).
- "Эзотерический справочник" (rus). July 7, 2009 tarixində . İstifadə tarixi: December 6, 2019.[ölü keçid]
- Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). СПб.. 1890–1907. //
Ədəbiyyat
- Andrén, A.; Jennbert, K.; Raudvere, C. (2006) "Old Norse Religion: Some Problems and Prospects 2022-07-22 at the Wayback Machine" in Old Norse Religion in Long Term Perspectives: Origins, Changes and Interactions, an International Conference in Lund, Sweden, 3–7 June 2004. Nordic Academic Press.
- Byock, Jesse (Trans.) (2006). The Prose Edda. . ISBN
- (1988). Myths and Symbols in Pagan Europe: Early Scandinavian and Celtic Religions 2022-07-22 at the Wayback Machine. . ISBN
- Davidson, Hilda Roderick Ellis (1990). Gods and Myths of Northern Europe 2022-07-22 at the Wayback Machine. . ISBN
- Dobat, Siegfried Andres (2006). "Bridging mythology and belief: Viking Age functional culture as a reflection of the belief in divine intervention 2021-12-29 at the Wayback Machine" in Andren, A.; Jennbert, K.; Raudvere, C. Old Norse Religion in Long Term Perspectives: Origins, Changes and Interactions, an International Conference in Lund, Sweden, 3–7 June 2004. Nordic Academic Press. ISBN
- (Trans.) (1997). The Poetic Edda: Volume II: Mythological Poems 2022-07-22 at the Wayback Machine. Oxford University Press. ISBN
- Faulkes, Anthony (Trans.) (1995). Edda. . ISBN
- Finlay, Alison (2004). Fagrskinna, a Catalogue of the Kings of Norway: A Translation with Introduction and Notes 2022-05-13 at the Wayback Machine. . ISBN
- Greenfield, Stanley B.; Calder, Daniel Gillmore; Lapidge, Michael (1996). A New Critical History of Old English Literature 2022-07-22 at the Wayback Machine. . ISBN
- (1882) translated by James Steven Stallybrass. . Volume I. London: George Bell and Sons.
- Hall, Alaric (2007). Elves in Anglo-Saxon England 2022-07-22 at the Wayback Machine. . ISBN
- Kennedy, Maev (2013). "Flight of the valkyrie: the Viking figurine that's heading for Britain". , Monday 4 March 2013. Online: [1] 2022-06-01 at the Wayback Machine
- (1980). Old Norse Poems: The Most Important Nonskaldic Verse Not Included in the Poetic Edda 2022-07-22 at the Wayback Machine. Forgotten Books. ISBN
- Hollander, Lee Milton (Trans.) (2007). Heimskringla: History of the Kings of Norway 2017-01-26 at the Wayback Machine. . ISBN
- (1973). Den Norsk-Islandske Skjaldedigtning. Rosenkilde og Bagger.
- Larrington, Carolyne (Trans.) (1999). The Poetic Edda 2022-07-21 at the Wayback Machine. . ISBN
- (2001). Norse Mythology: A Guide to the Gods, Heroes, Rituals and Beliefs 2017-01-26 at the Wayback Machine. Oxford University Press. ISBN
- MacLeod, Mindy; Mees, Bernard (2006). Runic Amulets and Magic Objects 2020-09-19 at the Wayback Machine. . ISBN
- Näsström, Britt-Mari (1999). "Freyja: The Trivalent Goddess 2022-09-08 at the Wayback Machine" in Sand, Reenberg Erik; Sørensen, Jørgen Podemann (1999). Comparative Studies in History of Religions: Their Aim, Scrope and Validity. Museum Tusculanum Press. ISBN
- North, Richard (1997). Heathen Gods in Old English Literature 2022-07-22 at the Wayback Machine. Cambridge University Press. ISBN
- Orchard, Andy (1997). Dictionary of Norse Myth and Legend. . ISBN
- (2003). A Handbook of Germanic Etymology. Brill. ISBN
- (2007) translated by Angela Hall. Dictionary of Northern Mythology. ISBN
- Wessén, Elias; Sven B.F. Jansson (1953–58). Sveriges runinskrifter: IX. Upplands runinskrifter del 4.[ölü keçid] Stockholm: Kungl. Vitterhets Historie och Antikvitets Akademien. ISSN 0562-8016 (isveç.)
Xarici keçidlər
- Vikianbarda valkiriyalar ilə əlaqəli mediafayllar var.
- Музей Константина Васильева — автора картины "Валькирия над сражённым воином".
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Valkiriya q skan valkyrja oluleri secen skandinav mifologiyasinda doyusde olenleri ve sag qalanlari secen qadin Doyusde olenlerin yarisini secen valkiriyalar secdiklerini Odinin agaliq etdiyi Valhallaya aparir Olmus doyusculer orada eynheryarlara Tek doyusculer cevrilirler Eynheryar Raqnarokun hadiselerine hazirlasmayanda valkiriyalar onlara verir Valkiriyalar hemcinin qehremanlar ve diger canlilarin sevgilileri kimi tesvir olunurlar Onlar bezen sehaneliyin qizlari kimi tesvir olunurlar Valkiriya Peter Nikolay Arbo 1864 cu il Valkiriya Valkiriyalarin adi Kicik Edda ve eserlerinde cekilir Onlar seiriyyetinde ovsunlarda ve muxtelif run kitabelerinde gorunurler Bu terminin qarsiligi waelcyrge ve waelcyrie sozleridir hansi ki qedim ingilis dilinde olan bir nece elyazmada gorunur Alimler bu terminin qedim ingilis diline skandinav tesiri ile daxil oldugunu yoxsa yerli anqlosaks paqanlarin enenesinin bir inikasi oldugunu arasdiriblar Elmi nezeriyyeler onu iddia edir ki valkiriyalar nornlar ve arasinda bir elaqe var Bunlarin hamisi taleh ile bagli olan fovqeltebii varliqlardir Skandinaviya boyunca aparilmis arxeoloji qazintilarda uzerinde valkiriya tesvirleri oldugu dusunulduyu tilsimler askar olunmusdur Valkiriyalar muasir medeniyyetde resm musiqi komiks videooyun ve seir kimi eserlerin movzusu olublar Skandinav mifologiyasindaValkiriyalar skandinav mifologiyasinda ellerinde qalxan ve nizeler saxlayan zirehli debilqe geymis qanadli qadinlar kimi tesvir olunublar Efsaneye gore onlarin zirehindeki desgaha gore semada avrora peyda olur Valkiriyalarin vezifesi olmus doyusculeri Valhallaya aparmaqdir Elave olaraq valkiriyalar doyusculere Valhallada xidmet edir onlara getirirler Bezen onlara doyusun neticesini evvelceden qerarlasdirmaq huququ verilir ve bezen onlar sadece Odinin emrlerine sadiq qalirlar Valkiriyalar bezi miflerde Odinin qizlari hesab olunur Valkiriyalar kitabindaki qehremanliq movzusundaki mahnlilarda qalxanqizlarin xususiyyetlerine sahib olurlar Valkiriyalarin sayi muxtelif menbelere gore 13 ile 19 arasinda deyisir En taninmis valkiriyalar bunlardir Gel Cagiran Geyr Nize Geyrahod Doyus nizesi Geyrskoqul Kukrek nize Gondul Sehrli cubuq dasiyan Hild Doyus Hertrimul Qadin doyuscu Hledd Doyus sesi Hrist Titreyen Herfetur Doyus qandali Kara Firtinali Qondukk Disi canavar Qunn Qurbanliq Mist Duman Randqrid Qalxan qiran Reginleyv Tanrilar qizi Rota Qarisiqliq yayan Svava Ses Siqrdriva Qelebe cagiran Siqrun Qelebe runu Skeqqlold Skoqul Kukrek Skuld Vezife Trima Doyus Trud Guc QeydlerDoyusde olenlerin diger yarisi ilahe axireti olan aparilir MenbeIstinadlar Orchard 1997 36 and Lindow 2001 104 Ezotericheskij spravochnik rus July 7 2009 tarixinde Istifade tarixi December 6 2019 olu kecid Valgalla v mifologii Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Edebiyyat Andren A Jennbert K Raudvere C 2006 Old Norse Religion Some Problems and Prospects 2022 07 22 at the Wayback Machine in Old Norse Religion in Long Term Perspectives Origins Changes and Interactions an International Conference in Lund Sweden 3 7 June 2004 Nordic Academic Press Byock Jesse Trans 2006 The Prose Edda ISBN 0 14 044755 5 1988 Myths and Symbols in Pagan Europe Early Scandinavian and Celtic Religions 2022 07 22 at the Wayback Machine ISBN 0 7190 2579 6 Davidson Hilda Roderick Ellis 1990 Gods and Myths of Northern Europe 2022 07 22 at the Wayback Machine ISBN 0 14 013627 4 Dobat Siegfried Andres 2006 Bridging mythology and belief Viking Age functional culture as a reflection of the belief in divine intervention 2021 12 29 at the Wayback Machine in Andren A Jennbert K Raudvere C Old Norse Religion in Long Term Perspectives Origins Changes and Interactions an International Conference in Lund Sweden 3 7 June 2004 Nordic Academic Press ISBN 91 89116 81 X Trans 1997 The Poetic Edda Volume II Mythological Poems 2022 07 22 at the Wayback Machine Oxford University Press ISBN 0 19 811181 9 Faulkes Anthony Trans 1995 Edda ISBN 0 460 87616 3 Finlay Alison 2004 Fagrskinna a Catalogue of the Kings of Norway A Translation with Introduction and Notes 2022 05 13 at the Wayback Machine ISBN 90 04 13172 8 Greenfield Stanley B Calder Daniel Gillmore Lapidge Michael 1996 A New Critical History of Old English Literature 2022 07 22 at the Wayback Machine ISBN 0 8147 3088 4 1882 translated by James Steven Stallybrass Volume I London George Bell and Sons Hall Alaric 2007 Elves in Anglo Saxon England 2022 07 22 at the Wayback Machine ISBN 1 84383 294 1 Kennedy Maev 2013 Flight of the valkyrie the Viking figurine that s heading for Britain Monday 4 March 2013 Online 1 2022 06 01 at the Wayback Machine 1980 Old Norse Poems The Most Important Nonskaldic Verse Not Included in the Poetic Edda 2022 07 22 at the Wayback Machine Forgotten Books ISBN 1 60506 715 6 Hollander Lee Milton Trans 2007 Heimskringla History of the Kings of Norway 2017 01 26 at the Wayback Machine ISBN 978 0 292 73061 8 1973 Den Norsk Islandske Skjaldedigtning Rosenkilde og Bagger Larrington Carolyne Trans 1999 The Poetic Edda 2022 07 21 at the Wayback Machine ISBN 0 19 283946 2 2001 Norse Mythology A Guide to the Gods Heroes Rituals and Beliefs 2017 01 26 at the Wayback Machine Oxford University Press ISBN 0 19 515382 0 MacLeod Mindy Mees Bernard 2006 Runic Amulets and Magic Objects 2020 09 19 at the Wayback Machine ISBN 1 84383 205 4 Nasstrom Britt Mari 1999 Freyja The Trivalent Goddess 2022 09 08 at the Wayback Machine in Sand Reenberg Erik Sorensen Jorgen Podemann 1999 Comparative Studies in History of Religions Their Aim Scrope and Validity Museum Tusculanum Press ISBN 87 7289 533 0 North Richard 1997 Heathen Gods in Old English Literature 2022 07 22 at the Wayback Machine Cambridge University Press ISBN 0 521 55183 8 Orchard Andy 1997 Dictionary of Norse Myth and Legend ISBN 0 304 34520 2 2003 A Handbook of Germanic Etymology Brill ISBN 9004128751 2007 translated by Angela Hall Dictionary of Northern Mythology ISBN 0 85991 513 1 Wessen Elias Sven B F Jansson 1953 58 Sveriges runinskrifter IX Upplands runinskrifter del 4 olu kecid Stockholm Kungl Vitterhets Historie och Antikvitets Akademien ISSN 0562 8016 isvec Xarici kecidlerVikianbarda valkiriyalar ile elaqeli mediafayllar var Muzej Konstantina Vasileva avtora kartiny Valkiriya nad srazhyonnym voinom