Hacı Qaraman ocağı — Cəbrayıl rayonunda Çələbilər kəndinin ərazisində, Hacı Qaraman (Əhməd) Çələbinin məzarı yerləşən ziyarətgah. Hacı Qaraman Çələbi Əhmədli dövrünün sayılıb seçilən kəramət şeyxlərindən olub, mükəmməl dini – mədrəsə təhsili almışdır. Bütün elin dini və dünyəvi işlərinə nəzarət edirdi.
Hacı Qaraman ocağı | |
---|---|
Hacı Qaraman ziyarətgahı | |
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Cəbrayıl |
Yerləşir | Çələbilər (Cəbrayıl) kəndi |
Tikilmə tarixi | XVI əsrin sonu, XVII əsrin əvvəli |
Kateqoriya | ziyarətgah |
Əhəmiyyəti | yerli əhəmiyyətli |
|
Tarixi
Hacı Qaraman ziyarətgahı Əhməd Çələbinin dəfn olduğu məzar (Çələbi – Çələbi sözu dini və dünyəvi termin olub hakimiyyətlərin, şahzadələrin ləqəbi kimi işlənib, Allahı sevən, yazıcı, şair, bilici mənalarını verir). XIII əsrin birinci yarısında – Monqol yürüşləri dövründə Kiçik Asiyadan (əsasən Türkiyə ərazilərindən) məşhur Qaraman tayfasının (Qaraqoyunlu hökmdarı Qara Yusifin sərkərdəsi Qaraman, Qarabağ hakimi Əmir Yaəhməd, I Şah Abbasın Şamaxıya hakim təyin etdiyi Zülfüqar Xan da Qaraman tayfasından idilər) tərkibində Azərbaycana gəlmələri tarixdən məlumdur.
Cələbilərin adlı-sanlı başçılarından olan Hacı Qaraman XIII-XIV əsrlərdə Cəbrayıl ərazisinə gəlmiş, əvvəlcə Niftalılar və Nüsüs kəndləri arasındakı yerdə özünə məskən salmış, sonralar Cələbilər kəndinə köçmüşdür. Ona görə də Hacı Qaramanın dəfn edildiyi məzar sonralar «Ocaq» kimi müqəddəsləşdirilmişdir. Cələbilər kəndindəki məscid isə Məhəmməd ibn Hacı Qaraman Əhmədli tərəfindən Hicri 1088-ci ildə (Miladi 1678) inşa edilmişdir. Hacı Qaramanın adı məşhur oğuz türk tayfasından olan Qaraman tayfasının adından götürülmuşdur.
Ziyarətgah
Hacı Qaraman ocağı ziyarətgahı Cəbrayıl rayonunun Çələbilər kəndində yerləşir. Kənd Azərbaycan Respublikasının Cəbrayıl rayonunun inzibati ərazi vahidində yerləşir. 1993-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən kənd işğal edildiyi zaman ziyarətgahda işğal ərazisində qalıb. 2020-ci il oktyabrın 25-də Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən kənd işğaldan azad edilən zaman ziyarətgahda azad edilmişdir.
Ziyarətgahda Hacı Qaramanın məzarı yerləşir. Onun qəbir daşının üzərində ərəb əlifbası ilə yazılmış mətn vardır. Ziyarətgah tək məzar daşından ibarət deyil. O, müxtəlif daşlarla əhatə edilmişdir. İşğaldan əvvəl həm rayonun özündən, həm də ətraf ərazilərdən gələn insanların daim ziyarət yeri olmuşdur. Ziyarətə gələn şəxslər salavat cevirər, yasin oxuyar, balaca ağac kollarına nəzir – niyazlarını bağlar, Allahdan ruzi – bərəkət, can sağlığı arzulayar, üç dəfə məzarın başına fırlanardı.
Ziyarətgah bütün Azərbaycanda, ümumən Şərq ölkələrində geniş tanınır.
Nəsil şəcərəsi
Hacı Qaraman Çələbi XVI əsrin sonu XVII əsrin əvvəllərində islamı irşad etmək üçün Diyarbəkirdən Azərbaycana gəlmişdir. O, Cəbrayıl rayonu ərazisinə gəlmiş, əvvəlcə Niftalılar və Nüsüs kəndləri arasındakı yerdə özünə məskən salmış, sonralar Çələbilər kəndinə köçmüşdür. Hacı Qaraman Cəbrayıl zonasından olan Güləhmədin qızı Yetərlə evlənmiş və bu torpaqda böyük irşad işi aparmış, çoxlu kəramətlər göstərdiyinə görə “Xızır” ləqəbi almışdır. Hacı Qaramanın dəfn edildiyi məzar sonralar ocaq kimi müqəddəs olmuşdur. Çələbilər kəndindəki məscid Hacı Qaraman tərəfindən inşa edilmişdir. Hacı Qaramanın adı məşhur oğuz türklərindən olan Qaraman tayfasından götürülmüşdür. Əhməd Çələbinin Mustafa və Muhəmməd adlı iki oğlu olmuşdur.
7-ci törəməsi olan Şıx Hacı Qasım Çələbi onun irşad işlərini yüksək səviyyədə davam etdirmişdir. Bugunkü çələbilər onun törəmələridir. “Çələbi” sözü dünyəvi dini termin olub Allahı sevən şair, bilici mənasını verir.
Bu nəslin daha bir görkəmli nümayəndəsi Əli Cələbi Cəbrayıl rayonunun Sirik kəndində 1928-ci ildə anadan olmuşdur. Ömrünün sonunadək həmin kənddə xalqa ağsaqqallıq etmiş, təməli qoyulan xeyirxah işlərin duaçısı, hüzüruna pənah gətirənlərin yardımçısı olmuşdur.
İstinadlar
- Zaur Əliyev. "Cəbrayıl rayonunun əsir abidələri" (az.). 2022-03-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-10-22.
- "Mədəniyyət Abidələri". 2021-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-03.
- Cəbrayıl rayonu dini abidələri haqqında məlumat
- "Rayonun dini abidələri haqqında məlumat". 2021-12-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-03.
- "Cəbrayıl rayonu Hacı Qaraman ziyarətgahı". 2021-01-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-03.
- "Cəbrayıl rayonunun əsir abidələri". 2021-05-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-03.
- "Hacı Qaraman ocağı haqqında AzTV-nin reportajı (5 dekabr 2020-ci il)". 2021-01-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-01-13.
- Cəbrayıl rayonu tarixi haqqında qısa məlumat
Ədəbiyyat
- Əlisahib İsrafilzadə. "Sızıntılarım və sızıltılarım" (bədii publisistika). Bakı, "Ekologiya", 1996, 148 səh.
- Əlisahib ƏROĞUL. "Yəhya çələbi-haqq dünyamızın işığı" (bədii publisistika). Bakı, "Ekologiya", 2002, 164 səh.
- Əlisahib ƏROĞUL. "İki gövhər-iki inci" (bədii publisistika). Bakı, "Ekologiya", 2003, 488 səh.
- Əlisahib ƏROĞUL. "Cəbrayıl ziyarətgahları" (bəddi publisistika). Bakı, «Təknur», 2009, 100 səh.
Xarici keçidlər
- Müqəddəs ziyarətgahımız Hacı Qaraman ocağı 27 ildən sonra
- Hacı Qaraman ocağı 27 il sonra ilk dəfə ziyarət olundu
- Azad edilən Hacı Qaraman ocağı
- Hacı Qaraman ocağı, yanvar 2021-ci il
- Ruhlar səltənətinin işığı. Cəbrayıl rayonunun Çələbilər kəndində yerləşən Hacı Qaraman ziyarətgahı haqqında
- 30 ildən sonra doğulduğu torpağa dönənlərin hekayəsi – Biz qayıtdıq – Cəbrayıl / 1-ci HİSSƏ
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Haci Qaraman ocagi Cebrayil rayonunda Celebiler kendinin erazisinde Haci Qaraman Ehmed Celebinin mezari yerlesen ziyaretgah Haci Qaraman Celebi Ehmedli dovrunun sayilib secilen keramet seyxlerinden olub mukemmel dini medrese tehsili almisdir Butun elin dini ve dunyevi islerine nezaret edirdi Haci Qaraman ocagiHaci Qaraman ziyaretgahiOlke AzerbaycanSeher CebrayilYerlesir Celebiler Cebrayil kendiTikilme tarixi XVI esrin sonu XVII esrin evveliKateqoriyaziyaretgahEhemiyyetiyerli ehemiyyetliHaci Qaraman ziyaretgahiTarixiHaci Qaraman ziyaretgahi Ehmed Celebinin defn oldugu mezar Celebi Celebi sozu dini ve dunyevi termin olub hakimiyyetlerin sahzadelerin leqebi kimi islenib Allahi seven yazici sair bilici menalarini verir XIII esrin birinci yarisinda Monqol yurusleri dovrunde Kicik Asiyadan esasen Turkiye erazilerinden meshur Qaraman tayfasinin Qaraqoyunlu hokmdari Qara Yusifin serkerdesi Qaraman Qarabag hakimi Emir Yaehmed I Sah Abbasin Samaxiya hakim teyin etdiyi Zulfuqar Xan da Qaraman tayfasindan idiler terkibinde Azerbaycana gelmeleri tarixden melumdur Celebilerin adli sanli bascilarindan olan Haci Qaraman XIII XIV esrlerde Cebrayil erazisine gelmis evvelce Niftalilar ve Nusus kendleri arasindaki yerde ozune mesken salmis sonralar Celebiler kendine kocmusdur Ona gore de Haci Qaramanin defn edildiyi mezar sonralar Ocaq kimi muqeddeslesdirilmisdir Celebiler kendindeki mescid ise Mehemmed ibn Haci Qaraman Ehmedli terefinden Hicri 1088 ci ilde Miladi 1678 insa edilmisdir Haci Qaramanin adi meshur oguz turk tayfasindan olan Qaraman tayfasinin adindan goturulmusdur ZiyaretgahHaci Qaraman ocagi ziyaretgahi Cebrayil rayonunun Celebiler kendinde yerlesir Kend Azerbaycan Respublikasinin Cebrayil rayonunun inzibati erazi vahidinde yerlesir 1993 ci ilde Ermenistan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden kend isgal edildiyi zaman ziyaretgahda isgal erazisinde qalib 2020 ci il oktyabrin 25 de Azerbaycan Respublikasi Silahli Quvveleri terefinden kend isgaldan azad edilen zaman ziyaretgahda azad edilmisdir Ziyaretgahda Haci Qaramanin mezari yerlesir Onun qebir dasinin uzerinde ereb elifbasi ile yazilmis metn vardir Ziyaretgah tek mezar dasindan ibaret deyil O muxtelif daslarla ehate edilmisdir Isgaldan evvel hem rayonun ozunden hem de etraf erazilerden gelen insanlarin daim ziyaret yeri olmusdur Ziyarete gelen sexsler salavat cevirer yasin oxuyar balaca agac kollarina nezir niyazlarini baglar Allahdan ruzi bereket can sagligi arzulayar uc defe mezarin basina firlanardi Ziyaretgah butun Azerbaycanda umumen Serq olkelerinde genis taninir Nesil seceresiHaci Qaraman Celebinin toremeleri Haci Qaraman Celebi XVI esrin sonu XVII esrin evvellerinde islami irsad etmek ucun Diyarbekirden Azerbaycana gelmisdir O Cebrayil rayonu erazisine gelmis evvelce Niftalilar ve Nusus kendleri arasindaki yerde ozune mesken salmis sonralar Celebiler kendine kocmusdur Haci Qaraman Cebrayil zonasindan olan Gulehmedin qizi Yeterle evlenmis ve bu torpaqda boyuk irsad isi aparmis coxlu kerametler gosterdiyine gore Xizir leqebi almisdir Haci Qaramanin defn edildiyi mezar sonralar ocaq kimi muqeddes olmusdur Celebiler kendindeki mescid Haci Qaraman terefinden insa edilmisdir Haci Qaramanin adi meshur oguz turklerinden olan Qaraman tayfasindan goturulmusdur Ehmed Celebinin Mustafa ve Muhemmed adli iki oglu olmusdur 7 ci toremesi olan Six Haci Qasim Celebi onun irsad islerini yuksek seviyyede davam etdirmisdir Bugunku celebiler onun toremeleridir Celebi sozu dunyevi dini termin olub Allahi seven sair bilici menasini verir Bu neslin daha bir gorkemli numayendesi Eli Celebi Cebrayil rayonunun Sirik kendinde 1928 ci ilde anadan olmusdur Omrunun sonunadek hemin kendde xalqa agsaqqalliq etmis temeli qoyulan xeyirxah islerin duacisi huzuruna penah getirenlerin yardimcisi olmusdur IstinadlarZaur Eliyev Cebrayil rayonunun esir abideleri az 2022 03 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 10 22 Medeniyyet Abideleri 2021 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 03 Cebrayil rayonu dini abideleri haqqinda melumat Rayonun dini abideleri haqqinda melumat 2021 12 28 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 03 Cebrayil rayonu Haci Qaraman ziyaretgahi 2021 01 15 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 03 Cebrayil rayonunun esir abideleri 2021 05 20 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 03 Haci Qaraman ocagi haqqinda AzTV nin reportaji 5 dekabr 2020 ci il 2021 01 18 tarixinde Istifade tarixi 2021 01 13 Cebrayil rayonu tarixi haqqinda qisa melumatEdebiyyatElisahib Israfilzade Sizintilarim ve siziltilarim bedii publisistika Baki Ekologiya 1996 148 seh Elisahib EROGUL Yehya celebi haqq dunyamizin isigi bedii publisistika Baki Ekologiya 2002 164 seh Elisahib EROGUL Iki govher iki inci bedii publisistika Baki Ekologiya 2003 488 seh Elisahib EROGUL Cebrayil ziyaretgahlari beddi publisistika Baki Teknur 2009 100 seh Xarici kecidlerMuqeddes ziyaretgahimiz Haci Qaraman ocagi 27 ilden sonra Haci Qaraman ocagi 27 il sonra ilk defe ziyaret olundu Azad edilen Haci Qaraman ocagi Haci Qaraman ocagi yanvar 2021 ci il Ruhlar seltenetinin isigi Cebrayil rayonunun Celebiler kendinde yerlesen Haci Qaraman ziyaretgahi haqqinda 30 ilden sonra doguldugu torpaga donenlerin hekayesi Biz qayitdiq Cebrayil 1 ci HISSEHemcinin baxHaci Qaraman celebi Ehmedli