Qumul (şəhər) (uyğurca:uyğ. قۇمۇل , Qumul, K̡umul, çincə:çin. sadə. 哈密市 ; pinyin: Hāmì shì) Sincan-Uyğur Xalq Muxtar Rayonunun cənubunda İpək Yolunun Təkləməkan şimal-şərq marşrutu üzərində yerləşən tarixi vahə şəhəridir. Qumul Çində məşhur Hami qovunları ilə tanınır.>
Qumul | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi |
|
Mərkəzin hündürlüyü | 760 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Telefon kodu | +86 902 |
Poçt indeksi | 839000 |
Nəqliyyat kodu | 新L |
Digər | |
xjhm.gov.cn | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Şəhərə verilmiş digər adlar bunlardır: Ha-mi-hsien, Komul, Chamil, Ha-mi-cheng-chen, Kamil, Ha-mi-chen, Qomul, Kumul, Khamil, Koumoul, Ha-mi-shih, Qumul və Kha - mil.
Portuqaliyalı Yezit Benedikt Qoes və italyan Matteo Ricci 1615-ci ildə səyahətləri zamanıbu şəhərin adını öz qeydlərində Camul olaraq qeyd etmişlər. Ən qədim təsdiqlənmiş Çincə adı Kūnmò (昆莫)-dir. Şəhər Han sülaləsi dövrünə aid qeydlərdə Yīwú (伊吾) və ya Yīwúlú (伊吾卢); Tan sülaləsi dövründə Yīzhōu (伊州); Yuan sülaləsi dövründə monqolca Qamil, Çin transliterasiyasında Hāmìlì (哈密力), Min sülaləsi dövründə Qumul, Hāmì (哈密) kimi tanınırdı.
Burada Tunc dövrünə və ya erkən Dəmir dövrünə aid Yanbulaq mədəniyyətinə (焉不拉克古墓群; Yanbulake gumuqun və ya 焉不拉克墓地; Yanbulake mudi) aid Yanbulaq qəbirləri var. Həmçinin, qədim Buddist məbədinin xarabalıqları Baiyang He çayının qərb sahilində, Baiyanqou cun kəndində yerləşir.
Yuan sülaləsi dövründə Qumullu tarixçi Qanqlı Tutu, məşhur tərcüməçi Bilənnaşil, yüksək rütbəli sərkərdə Tabil kimi şəxslər uyğur tarixində çox mühüm iz qoyublar.
1697-1930-cu illərdə hökmranlıq edən doqquz müsəlman xanlarından yeddinci və doqquzuncu xanlarının ziyarətgahları Qumul şəhərindən orta hesabla bir kilometr cənub-qərbdədir.
İqlimi
Turfan kimi Qumul şəhəri də dəniz səviyyəsindən orta hesabla 200 metr aşağıdadır. İqlimi çox müxtəlifdir. Belə ki, yay vaxtı ən yüksək istilik 43 °C, qış aylarında isə havanın tempraturu -32 °C-ə çatır.
İqtisadiyyatı
Araşdırmaya görə, Sincan Muxtar Bölgəsi və Qumulda 27 növ qarpız yetişir ki, bunlardan ən əhəmiyyətlisi ağ və qara qarpızlardır.
Demoqrafiya
Həmçinin bax
İstinadlar
- E. Bretschneider. Notices of the Mediæval Geography and History of Central and Western Asia. Trübner & Company. 1876. 110–.
- Journal of the North-China Branch of the Royal Asiatic Society. The Branch. 1876. 184–.
- [3-7 Population by Nationality by Prefecture, State, City and County (City)]. tjj.xinjiang.gov.cn (çin). Statistical Bureau of Xinjiang Uyghur Autonomous Region. 2020-06-10. 2020-11-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-06-11.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qumul seher uygurca uyg قۇمۇل Qumul K umul cince cin sade 哈密市 pinyin Hami shi Sincan Uygur Xalq Muxtar Rayonunun cenubunda Ipek Yolunun Teklemekan simal serq marsrutu uzerinde yerlesen tarixi vahe seheridir Qumul Cinde meshur Hami qovunlari ile taninir gt Qumul42 49 50 sm e 93 30 19 s u Olke CinTarixi ve cografiyasiSahesi 80 791 44 km Merkezin hundurluyu 760 mSaat qursagi UTC 08 00EhalisiEhalisi 472 175 nef 2010 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 86 902Poct indeksi 839000Neqliyyat kodu 新LDigerxjhm gov cnXeriteni goster gizle Qumul Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiSehere verilmis diger adlar bunlardir Ha mi hsien Komul Chamil Ha mi cheng chen Kamil Ha mi chen Qomul Kumul Khamil Koumoul Ha mi shih Qumul ve Kha mil Portuqaliyali Yezit Benedikt Qoes ve italyan Matteo Ricci 1615 ci ilde seyahetleri zamanibu seherin adini oz qeydlerinde Camul olaraq qeyd etmisler En qedim tesdiqlenmis Cince adi Kunmo 昆莫 dir Seher Han sulalesi dovrune aid qeydlerde Yiwu 伊吾 ve ya Yiwulu 伊吾卢 Tan sulalesi dovrunde Yizhōu 伊州 Yuan sulalesi dovrunde monqolca Qamil Cin transliterasiyasinda Hamili 哈密力 Min sulalesi dovrunde Qumul Hami 哈密 kimi taninirdi Burada Tunc dovrune ve ya erken Demir dovrune aid Yanbulaq medeniyyetine 焉不拉克古墓群 Yanbulake gumuqun ve ya 焉不拉克墓地 Yanbulake mudi aid Yanbulaq qebirleri var Hemcinin qedim Buddist mebedinin xarabaliqlari Baiyang He cayinin qerb sahilinde Baiyanqou cun kendinde yerlesir Yuan sulalesi dovrunde Qumullu tarixci Qanqli Tutu meshur tercumeci Bilennasil yuksek rutbeli serkerde Tabil kimi sexsler uygur tarixinde cox muhum iz qoyublar 1697 1930 cu illerde hokmranliq eden doqquz muselman xanlarindan yeddinci ve doqquzuncu xanlarinin ziyaretgahlari Qumul seherinden orta hesabla bir kilometr cenub qerbdedir IqlimiTurfan kimi Qumul seheri de deniz seviyyesinden orta hesabla 200 metr asagidadir Iqlimi cox muxtelifdir Bele ki yay vaxti en yuksek istilik 43 C qis aylarinda ise havanin tempraturu 32 C e catir IqtisadiyyatiArasdirmaya gore Sincan Muxtar Bolgesi ve Qumulda 27 nov qarpiz yetisir ki bunlardan en ehemiyyetlisi ag ve qara qarpizlardir DemoqrafiyaQumul seherinde yasayan xalqlarin nisbetiFaiz nisbetiCinliler 68 4 Uygurlar 23 5 Hueyler 3 9 Qazaxlar 3 0 Monqollar 0 3 Basqalari 0 9 Hemcinin baxSincan Uygur Muxtar RayonuIstinadlarE Bretschneider Notices of the Mediaeval Geography and History of Central and Western Asia Trubner amp Company 1876 110 Journal of the North China Branch of the Royal Asiatic Society The Branch 1876 184 3 7 Population by Nationality by Prefecture State City and County City tjj xinjiang gov cn cin Statistical Bureau of Xinjiang Uyghur Autonomous Region 2020 06 10 2020 11 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 06 11