Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Semanq (özlərini — menik, mendi, monik, nqok) - Malay yarımadası daxilində yayılmış az saylı xalqdır. Köçəri həyat tərzi keçirirlər. Öz adət-ənənələrini qoruyub saxlıya bilirlər. Bununla belə Malayların təsirinə məruz qalırlar. Sayları 8-min nəfər təşkil edir. Semanq dili Avstroasiya dillərinin malakka qrupuna daxildir. Malay dilini bilirlər.
 | |||
| Ümumi sayı | |||
|---|---|---|---|
| 4596 | |||
| Yaşadığı ərazilər | |||
| |||
| Dili | |||
|
| |||
| Dini | |||
Onlar altı qrupa bölünürlər: Caxay, batek, mendrik, lanox, kentax, kensiu.
Yatanması
Bu qədim xalq Malakka yarımadasında yaranmışdır. Onlar malay xalqı tərəfindən sıxışdırılmışlar. Bu səbəbdən əssən yarımadanın daxili hissələrində yayılmışlar. Dil baxımından Kxmerlər, Monlar, və ilə bağlılıqları vardır. Onların dili vet-mıonq, mon-kxmer, munda naxal dillərinin daxil olduğu Malakk qrupuna daxil edilir. Dil baxımından bölgə əhalisi ilə əlaqəli olsalarda xariçi görünüş baxımından onlardan fərqlənirlər. Onlar irq baxımından neqiroddirlər. Bu baxımından onlar Cənub-Şərqi Asiyanın relik xalqlarındandır. Andamanlılar və Aetalarla oxşarlıqları vardır. və ilə birlikdə Malayziyanın aborigen xalqlarıdır. Bunla belə bu aborigen xalqlar arasında heç bir əlaqə yoxdur. Semanqlar aborigen xalqları arasında ən az saylısıdır. Malaylılar onları «oranq aslı» (tərcümədə yerli əhali, aborigen), «oranq xutan» (meşə insanı), «oranq dalam» (daxili rayon insanları), «oranq bukit» (dağ adamları), «oranq ulu» (yuxarı çay insanları).
Təsərüffat
İcma şəklində yaşayırlar, əsasən yığıçılıq, balıqçılıq və ovçuluq ilə məşğul olurdular. Onlar ancaq XX əsrdə oturaq həyata keçiş və topaqları əkməyə başlamışdılar. Bambuk, düyü yüetişdirirlər. Əsasən Malaylarla tiçari əlaqə qururlar. Kişilər yığıçılıq və əkin, qadınlar isə yemək bişirir və quda toplayırlar. Bəzi hallarda onlar Malayların tarlalarında məhsul yığımında işləyirlər.
Yaşayış yerləri — talvar və yarpaqdan düzəlmiş evlərdə yaşayırlar. Evlərin dirəkləri bambukdan hazırlanır və üzərləri yarpaqlarla örtülür. Hazırda müasir yipə yaxın olan malay evləri inşa edirlər. Geyim — kişilərin geyimləri qurşağa bənzər olub, orta nayihələrini örtürlər. Qadınlar isə dona bənzər geyimlə yanaşı, sinələrini örtürlər. Son zamanlar isə malay geyimləri geniş yayılmışdır. Onlar dişlərini yonur, burunlarını deşir və bədənlərinə döymə vururlar.
Qəbilənin başında çox zaman yaşlı kişilər şaman olur. Hər qəbilədə 5-20 şalaş olur. Onlar birgə ailə şəkildə yaşayırlar. Ailələr böyük olur. Onları bəzən 3 uşaqları olanlar müşahidə edilir. Nənə, baba və onların uşaqları nəvələri, nəticələri bir yerdə yaşayır.
İnancları
Onlar arasında Animizm, Şamanizm və mifologiya geniş yayılmışdır. Onlar ölülərin dirildikləri inanır və haradasa qərbə getdiklərini deyirlər.
Qəhrəmanları — Та Piqao və Та Таnqoy , ər və arvad insanları vərdişlərə örgədirdilər. Та Piqao kişiləri ovçuluğa, Та Таnqoy isə qadınları cəlb edici olmağa örgətmişdir.
Semanqların inancla bağlı Voqan Stifen (1891—1892), İlyam Skit (1899—1900), Şaul Şebest (1925) araşdırmalar aparmışdır.
Ədəbiyyat
- Энциклопедия «Народы и религии мира», ред. В. А. Тишков. М., 1998.
- Б. Э. словарь «Мифология», ред. Е. М. Метелинский. М., 1998.
- Бычков С. В. По зелёным холмам Малайзии. М., 1979.
- Погадаев, В. «Аборигены в Малайзии: интеграция или ассимиляция?» — в «Азия и Африка сегодня». Москва: Российская академия наук, 2008, № 2, 36—40.
- Справочник «Языки и диалекты мира». М., 1982.
- Токарев С. А. Религия в истории народов мира. М., 1976.
- Малые народы Индонезии, Малайзии и Филиппин. М.: «Наука», 1982.
Mənbə
- Malayziyanın yerli əhalisi
- [1]
İstinadlar
- Nik Hassan Shuhaimi Nik Abdul Rahman. The Encyclopedia of Malaysia: Early History, Volume 4. Archipelago Press. 1998. ISBN .
- Hajek, John. "Unraveling Lowland Semang". Oceanic Linguistics. 35 (1). June 1996: 138–141. doi:10.2307/3623034. JSTOR 3623034.
- Fix, Alan G. "Malayan Paleosociology: Implications for Patterns of Genetic Variation among the Orang Asli". American Anthropologist, New Series. 97 (2). June 1995: 313–323. doi:10.1525/aa.1995.97.2.02a00090. JSTOR 681964.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Semanq ozlerini menik mendi monik nqok Malay yarimadasi daxilinde yayilmis az sayli xalqdir Koceri heyat terzi kecirirler Oz adet enenelerini qoruyub saxliya bilirler Bununla bele Malaylarin tesirine meruz qalirlar Saylari 8 min nefer teskil edir Semanq dili Avstroasiya dillerinin malakka qrupuna daxildir Malay dilini bilirler Semanqlar Umumi sayi4596Yasadigi eraziler4296 300DiliDiniSamanizm Animizm Onlar alti qrupa bolunurler Caxay batek mendrik lanox kentax kensiu YatanmasiSemanqli kisi Bu qedim xalq Malakka yarimadasinda yaranmisdir Onlar malay xalqi terefinden sixisdirilmislar Bu sebebden essen yarimadanin daxili hisselerinde yayilmislar Dil baximindan Kxmerler Monlar ve ile bagliliqlari vardir Onlarin dili vet mionq mon kxmer munda naxal dillerinin daxil oldugu Malakk qrupuna daxil edilir Dil baximindan bolge ehalisi ile elaqeli olsalarda xarici gorunus baximindan onlardan ferqlenirler Onlar irq baximindan neqiroddirler Bu baximindan onlar Cenub Serqi Asiyanin relik xalqlarindandir Andamanlilar ve Aetalarla oxsarliqlari vardir ve ile birlikde Malayziyanin aborigen xalqlaridir Bunla bele bu aborigen xalqlar arasinda hec bir elaqe yoxdur Semanqlar aborigen xalqlari arasinda en az saylisidir Malaylilar onlari oranq asli tercumede yerli ehali aborigen oranq xutan mese insani oranq dalam daxili rayon insanlari oranq bukit dag adamlari oranq ulu yuxari cay insanlari TeseruffatIcma seklinde yasayirlar esasen yigiciliq baliqciliq ve ovculuq ile mesgul olurdular Onlar ancaq XX esrde oturaq heyata kecis ve topaqlari ekmeye baslamisdilar Bambuk duyu yuetisdirirler Esasen Malaylarla ticari elaqe qururlar Kisiler yigiciliq ve ekin qadinlar ise yemek bisirir ve quda toplayirlar Bezi hallarda onlar Malaylarin tarlalarinda mehsul yigiminda isleyirler Yasayis yerleri talvar ve yarpaqdan duzelmis evlerde yasayirlar Evlerin direkleri bambukdan hazirlanir ve uzerleri yarpaqlarla ortulur Hazirda muasir yipe yaxin olan malay evleri insa edirler Geyim kisilerin geyimleri qursaga benzer olub orta nayihelerini orturler Qadinlar ise dona benzer geyimle yanasi sinelerini orturler Son zamanlar ise malay geyimleri genis yayilmisdir Onlar dislerini yonur burunlarini desir ve bedenlerine doyme vururlar Qebilenin basinda cox zaman yasli kisiler saman olur Her qebilede 5 20 salas olur Onlar birge aile sekilde yasayirlar Aileler boyuk olur Onlari bezen 3 usaqlari olanlar musahide edilir Nene baba ve onlarin usaqlari neveleri neticeleri bir yerde yasayir InanclariOnlar arasinda Animizm Samanizm ve mifologiya genis yayilmisdir Onlar olulerin dirildikleri inanir ve haradasa qerbe getdiklerini deyirler Qehremanlari Ta Piqao ve Ta Tanqoy er ve arvad insanlari verdislere orgedirdiler Ta Piqao kisileri ovculuga Ta Tanqoy ise qadinlari celb edici olmaga orgetmisdir Semanqlarin inancla bagli Voqan Stifen 1891 1892 Ilyam Skit 1899 1900 Saul Sebest 1925 arasdirmalar aparmisdir EdebiyyatEnciklopediya Narody i religii mira red V A Tishkov M 1998 B E slovar Mifologiya red E M Metelinskij M 1998 Bychkov S V Po zelyonym holmam Malajzii M 1979 Pogadaev V Aborigeny v Malajzii integraciya ili assimilyaciya v Aziya i Afrika segodnya Moskva Rossijskaya akademiya nauk 2008 2 36 40 Spravochnik Yazyki i dialekty mira M 1982 Tokarev S A Religiya v istorii narodov mira M 1976 Malye narody Indonezii Malajzii i Filippin M Nauka 1982 MenbeMalayziyanin yerli ehalisi 1 IstinadlarNik Hassan Shuhaimi Nik Abdul Rahman The Encyclopedia of Malaysia Early History Volume 4 Archipelago Press 1998 ISBN 9 8130 1842 9 Hajek John Unraveling Lowland Semang Oceanic Linguistics 35 1 June 1996 138 141 doi 10 2307 3623034 JSTOR 3623034 Fix Alan G Malayan Paleosociology Implications for Patterns of Genetic Variation among the Orang Asli American Anthropologist New Series 97 2 June 1995 313 323 doi 10 1525 aa 1995 97 2 02a00090 JSTOR 681964