Mitrofanovun evi — neft sənayeçisi Dmitri Mitrofanovun sifarişi ilə 1898-1902-ci illərdə tikilmiş memarı İohan Edel olan bina. Bina fransız neorenesansın klassik üslubunda tikilib. Mart soyqırımından sonra bina Bakı Kommunası tərəfindən istifadə olunub. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra isə binada Fransa səfirliyi yerləşib. 1920-ci il aprel işğalından sonra isə bina müxtəlif mənzillərə bölünüb.
Mitrofanovun evi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Bakı |
Yerləşir | Vidadi küçəsi |
Memar | İohan Edel |
Sifarişçi | |
Tikilmə tarixi | 1898 - 1902 |
Kateqoriya | Bina |
Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
|
Haqqında
Neft sənayeçisi Dmitri Mitrofanova məxsus olan bu ev 1898-1902-ci illər ərzində tikilib. Mitrofanov Bakı Duması rayonunda olan geniş şəxsi sahəsində böyük, üçmərtəbəli gəlir evinin layihəsinin sifarişini İohan Edelə verir. Tikinti işlərini isə Qasımov qardaşları reallaşdırıblar. Bina künc planlaşmaya malikdir, baş fasadın qabarit ölçüləri 25,90 və 61,50 metrdir. Yaşayış binası planlaşmasının çoxpilləli inkişafı baş fasad üzərində əks olunmuşdur. Sahə şimal qərb hissədə kəsilmiş böyük üçbucaqdır. Kəsilmiş (əyri) formasına baxmayaraq, şərq və şimal fasadları tərəfdən otaqlar iki sırada düzülərək, ayrıca seksiyalara bölünmüşdür. Həmin dövrdə Bakıda ayrıca mənzillərin seksiyalar şəklində planlaşdırılması geniş yayılmışdı. Daxili planlaşdırmada vektor inkişafı baş verir, strateji hissələrdə yerləşdirilmiş ikimarşlı pilləkən qəfəsləri aydın, dürüst nişanlanmışdır. Hər bir mənzildə otaqlar funksiyalarına görə ayrılmış və özlərinə məxsus formadadırlar. Qonşu mülklərlə sərhəddə pəncərələri həyətin içinə baxan birsıralı tikili vardır. İki sırada düzülmüş mənzillər ənənəvi şüşəbənd qalereyaya malikdirlər. Həmin qalereyaya qərb və cənub tərəflərdən açıq üslublu pilləkən qəfəsləri söykənmişdir.
İkinci mərtəbənin planı birincinin xüsusiyyətlərini özündə təkrar etsə də, mənzillər yalnız küçəyə baxan tərəfdə yerləşdirilmişdir. Otaqlar iki sırada düzülüb, yaşayış və təntənəli qəbullar üçün nəzərdə tutulmuş zallar vardır. Zalların interyerindəki sütünlu yan çıxıntılar səhnəyə bənzər məkan yaradır. İkinci mərtəbədəki dolayı qalereya arakəsmə ilə iki mənzil arasında bölünmüşdür.
Fasad üçün təklif olunmuş arxitektur kompozisiya İ.V.Edelin sonrakı işləri ilə müqayisədə sadə və ciddidir. Üslub sistemi neo-yunan təmayüllüdür. Səciyyəvi horizontal bölümlərin çoxsaylı olması ilə seçilir. Binanın fasadı assimetrikdir, mərkəzi hissə qabarıq və diqqətçəkən olduğundan, sağ tərəfdəki künc raskrepovkası nəzərən müşahidə olunmur. Fasad ikinci mərtəbədə Toskan orderi pilyastrları ilə bərkidilmişdir. Onların arasında yanlardan pilyastrlar və klassik frontonlarla tərtib edilmiş üç pəncərə gözü yerləşmişdir. Bilavasitə onların üstündən profillənmiş qurşaqlar keçir.
Birinci mərtəbənin düzbucaqlı dükan gözləri yonulmamış daş (rustovka) hörgü ilə işlənmişdir. Həyətə giriş aralığı metal şəbəkəlidir, giriş mərkəzi hissənin oxu boyuncadır. Memar qanunauyğun şəkildə fasadın memarlıq kompozisiyasını birinci və ikinci dərəcəli elementlər üzərində paylaşdıraraq, mərkəzi hissənin əhəmiyyətini qabartmağa nail olmuş və bunu hündür olmayan attik vasitəsilə bərkitmişdir. Fasadın yan raskrepovkası mərkəzi fraqmentin kompozisiya üsulunu təkrar edir, burada memarlıq baxımından işlənmiş, kronşteynli balkonlar fasadın üzərində müvafiq əlverişli mövqelərdə yer almışlar. Fasad kompozisiyasınm həlli üçün memar detal və forma elementlərinin yığcam nomenklaturasından istifadə etmişdir.
Şəkillər
Həmçinin bax
İstinadlar
- Şamil Fətullayev. Bakının memarlıq ensiklopediyası (PDF). Bakı: Şərq-Qərb nəşriyyatı. 2013. səh. 316. ISBN .
- Şamil Fətullayev. Bakı memarları XIX əsrin sonu - XX əsrin əvvəlində (PDF). Bakı: Şərq-Qərb nəşriyyatı. 2013. səh. 94-97. ISBN .
- "Дом Д. Митрофанова (Баку) / D.Mitrofanovun evi (Bakı)" (rus. ). ourbaku.com. 14 may 2020 tarixində . İstifadə tarixi: 14 may 2020.
Xarici keçidlər
- Mitrofanovun evi / Lider Tv
- Bir Binanın Sirri #2 Mitrofanovun evi
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Mitrofanovun evi neft senayecisi Dmitri Mitrofanovun sifarisi ile 1898 1902 ci illerde tikilmis memari Iohan Edel olan bina Bina fransiz neorenesansin klassik uslubunda tikilib Mart soyqirimindan sonra bina Baki Kommunasi terefinden istifade olunub Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti qurulduqdan sonra ise binada Fransa sefirliyi yerlesib 1920 ci il aprel isgalindan sonra ise bina muxtelif menzillere bolunub Mitrofanovun evi40 22 06 sm e 49 49 45 s u Olke AzerbaycanSeher Baki BakiYerlesir Vidadi kucesiMemar Iohan EdelSifarisciTikilme tarixi 1898 1902Azerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiKateqoriyaBinaEhemiyyetiOlke ehemiyyetliMitrofanovun eviHaqqindaNeft senayecisi Dmitri Mitrofanova mexsus olan bu ev 1898 1902 ci iller erzinde tikilib Mitrofanov Baki Dumasi rayonunda olan genis sexsi sahesinde boyuk ucmertebeli gelir evinin layihesinin sifarisini Iohan Edele verir Tikinti islerini ise Qasimov qardaslari reallasdiriblar Bina kunc planlasmaya malikdir bas fasadin qabarit olculeri 25 90 ve 61 50 metrdir Yasayis binasi planlasmasinin coxpilleli inkisafi bas fasad uzerinde eks olunmusdur Sahe simal qerb hissede kesilmis boyuk ucbucaqdir Kesilmis eyri formasina baxmayaraq serq ve simal fasadlari terefden otaqlar iki sirada duzulerek ayrica seksiyalara bolunmusdur Hemin dovrde Bakida ayrica menzillerin seksiyalar seklinde planlasdirilmasi genis yayilmisdi Daxili planlasdirmada vektor inkisafi bas verir strateji hisselerde yerlesdirilmis ikimarsli pilleken qefesleri aydin durust nisanlanmisdir Her bir menzilde otaqlar funksiyalarina gore ayrilmis ve ozlerine mexsus formadadirlar Qonsu mulklerle serhedde pencereleri heyetin icine baxan birsirali tikili vardir Iki sirada duzulmus menziller enenevi susebend qalereyaya malikdirler Hemin qalereyaya qerb ve cenub tereflerden aciq uslublu pilleken qefesleri soykenmisdir Ikinci mertebenin plani birincinin xususiyyetlerini ozunde tekrar etse de menziller yalniz kuceye baxan terefde yerlesdirilmisdir Otaqlar iki sirada duzulub yasayis ve tenteneli qebullar ucun nezerde tutulmus zallar vardir Zallarin interyerindeki sutunlu yan cixintilar sehneye benzer mekan yaradir Ikinci mertebedeki dolayi qalereya arakesme ile iki menzil arasinda bolunmusdur Fasad ucun teklif olunmus arxitektur kompozisiya I V Edelin sonraki isleri ile muqayisede sade ve ciddidir Uslub sistemi neo yunan temayulludur Seciyyevi horizontal bolumlerin coxsayli olmasi ile secilir Binanin fasadi assimetrikdir merkezi hisse qabariq ve diqqetceken oldugundan sag terefdeki kunc raskrepovkasi nezeren musahide olunmur Fasad ikinci mertebede Toskan orderi pilyastrlari ile berkidilmisdir Onlarin arasinda yanlardan pilyastrlar ve klassik frontonlarla tertib edilmis uc pencere gozu yerlesmisdir Bilavasite onlarin ustunden profillenmis qursaqlar kecir Birinci mertebenin duzbucaqli dukan gozleri yonulmamis das rustovka horgu ile islenmisdir Heyete giris araligi metal sebekelidir giris merkezi hissenin oxu boyuncadir Memar qanunauygun sekilde fasadin memarliq kompozisiyasini birinci ve ikinci dereceli elementler uzerinde paylasdiraraq merkezi hissenin ehemiyyetini qabartmaga nail olmus ve bunu hundur olmayan attik vasitesile berkitmisdir Fasadin yan raskrepovkasi merkezi fraqmentin kompozisiya usulunu tekrar edir burada memarliq baximindan islenmis kronsteynli balkonlar fasadin uzerinde muvafiq elverisli movqelerde yer almislar Fasad kompozisiyasinm helli ucun memar detal ve forma elementlerinin yigcam nomenklaturasindan istifade etmisdir SekillerHemcinin baxQrifonlu ev Isa bey Hacinskinin evi Iohann Edelin eserlerinin siyahisiIstinadlarSamil Fetullayev Bakinin memarliq ensiklopediyasi PDF Baki Serq Qerb nesriyyati 2013 seh 316 ISBN 978 9952 32 020 6 Samil Fetullayev Baki memarlari XIX esrin sonu XX esrin evvelinde PDF Baki Serq Qerb nesriyyati 2013 seh 94 97 ISBN 975 9952 32 046 6 Dom D Mitrofanova Baku D Mitrofanovun evi Baki rus ourbaku com 14 may 2020 tarixinde Istifade tarixi 14 may 2020 Xarici kecidlerMitrofanovun evi Lider Tv Bir Binanin Sirri 2 Mitrofanovun evi