Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Maks Eyve (d. 20 may 1901-ci il — 26 noyabr 1981-ci il) — Hollandiya şahmatçısı və riyaziyyatçısı, şahmat üzrə beşinci dünya çempionu (1935-1937), beynəlxalq qrosmeyster (1950). M.Eyve Aleksandr Alexina qarşı oyunda qalib gələrək dünya çempionu olub.
 | |
|---|---|
| nid. Max Euwe | |
 Maks Eyve (1973) | |
| Ölkə | Hollandiya |
| Doğum adı | Machgielis Euwe |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | , Hollandiya |
| Vəfat tarixi | 26 noyabr 1981-ci il (80 yaşında) |
| Vəfat yeri | Amsterdam |
| Təhsili |
|
| Titulu | Qrosmeyster (1950) |
| Maksimal reytinqi | 2530 (may 1974) |
| Dünya çempionluğu | 1935-37 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1970-ci ildə Eyve FİDE-nin prezidenti seçilib və həmin vəzifədə bir müddət işləyib (1970-1978).
Şahmat karyerası
Eyve təhsildə olduğu kimi, şahmatda da yaşıdlarını qabaqlayıb. 1913-cü ildə 12 yaşlı Maks Amsterdam şahmat klubunun üzvü olaraq turnirlərdə iştirak etməyə başladı. Bu klubda o, müharibəyə görə Hollandiyaya keçən görkəmli şahmatçılarla tanış olur. Bu tanışlıq onun istedadının inkişafında böyük rol oynayır.
1918-ci ildə məktəbi bitirdikdən sonra Eyve Amsterdam univeristetinin riyaziyyat fakültəsinə daxil olur. Tezliklə o, Hollandiyanın ən güclü şahmatçılarından biri olur. Bir il sonra Eyve beynəlxalq turnirlərdə çıxış etməyə başlayır. Amma ilk çıxışları uğursuz olduğundan özünü elmə sərf etməyə qərar verir. 1921-ci ilin yanvarında riyaziyyat üzrə namizədlik imtahanını müvəffəqiyyətlə verərək, ali məktəb müəllimi diplomu alır. Bundan sonra yenidən şahmat oynamağa başlayır. O, şahmata elmi tədqiqat predmeti kimi baxırdı. Şahnmat nəzəriyyəsini diqqətlə öyrənir, debütdəki bütün yenilikləri sistemləşdirirdi.
Artıq 1920-ci illərin axırlarında Eyvenin adı dünyanın ən güclü qrosmeysterləri arasında çəkilir. 1926-1927-ci illərdə o Aleksandr Alexinlə birinci görüşünü keçirir və 4,5:5,5 hesabı ilə uduzur. Sonar isə gənc şahmatçının qələbələr dövrü başlayır. 1928-1935-ci illər aralığında keçirilən bir neçə beynəlxalq turnirdə qalib gəlir.
Maks Eyve — Aleksandr Alexin
Eyvenin şahmat karyerasının zirvəsi 1935-ci ildə Alexinlə şahmat tacı uğrunda keçirdiyi görüş olmuşdur. Matçın şərtinə görə 30 görüşdə 15,5 xal toplayan şahmatçı qalib gəlirdi. Matçın startı hollandiyalı üçün uğursuz olur, hesab 4-cü görüşdən sonra 3:1, 9-cu görüşdən sonra isə 6:3 Alexinin xeyrinə idi. Lakin görüşdən-görüşə xallar arsındakı fərq azalır. Artıq 24-cü görüşdən sonra xallar bərabərləşir — 12:12.
Bu andan başlayaraq, Eyve hesabda irəli çıxır. Sonuncu görüş ərəfəsində Hollandiyalı 15:14 hesabı ilə irəlidə idi. Alexini ancaq qələbə qane edirdi. Lakin Eyve inamla oynayaraq, görüşü heç-heçə başa çatdırır.
İki ildən sonra revanş matçında Eyve Alexinə məğlub olur. Sonralar Eyve yazırdı:
1935-ci ildə çempion olarkən mən Alexindən zəif oynayırdım. İki ildən sonra gücləndim, lakin uduzdum... Yuli Sezar haqlı imiş: Qazanılmış qələbəni müdafiə etmək, onu qazanmaqdan çox çətinmiş
.
Əsərləri
O, şahmat ədəbiyyatçısı kimi də böyük miras qoyub getmişdir. Eyve şahmat nəzəriyyəsi və praktikasının bütün sahələrinə aid "Mittelşpil", "Endşpil" kimi silsilə fundamental kitablar, şahmat dərslikləri yazmış, qəzet və jurnallarda bir sıra diqqətçəkən məqalələrlə çıxış etmişdir.
Eyve həyatı boyu 90 turnirdə və 30 matçda iştirak etmişdir.
İstinadlar
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maks Eyve d 20 may 1901 ci il 26 noyabr 1981 ci il Hollandiya sahmatcisi ve riyaziyyatcisi sahmat uzre besinci dunya cempionu 1935 1937 beynelxalq qrosmeyster 1950 M Eyve Aleksandr Alexina qarsi oyunda qalib gelerek dunya cempionu olub Maks Eyvenid Max EuweMaks Eyve 1973 Olke HollandiyaDogum adi Machgielis EuweDogum tarixi 20 may 1901Dogum yeri HollandiyaVefat tarixi 26 noyabr 1981 ci il 80 yasinda Vefat yeri AmsterdamTehsili Amsterdam Universiteti 1919 1926 Titulu Qrosmeyster 1950 Maksimal reytinqi 2530 may 1974 Dunya cempionlugu 1935 37 Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1970 ci ilde Eyve FIDE nin prezidenti secilib ve hemin vezifede bir muddet isleyib 1970 1978 Sahmat karyerasiEyve tehsilde oldugu kimi sahmatda da yasidlarini qabaqlayib 1913 cu ilde 12 yasli Maks Amsterdam sahmat klubunun uzvu olaraq turnirlerde istirak etmeye basladi Bu klubda o muharibeye gore Hollandiyaya kecen gorkemli sahmatcilarla tanis olur Bu tanisliq onun istedadinin inkisafinda boyuk rol oynayir 1918 ci ilde mektebi bitirdikden sonra Eyve Amsterdam univeristetinin riyaziyyat fakultesine daxil olur Tezlikle o Hollandiyanin en guclu sahmatcilarindan biri olur Bir il sonra Eyve beynelxalq turnirlerde cixis etmeye baslayir Amma ilk cixislari ugursuz oldugundan ozunu elme serf etmeye qerar verir 1921 ci ilin yanvarinda riyaziyyat uzre namizedlik imtahanini muveffeqiyyetle vererek ali mekteb muellimi diplomu alir Bundan sonra yeniden sahmat oynamaga baslayir O sahmata elmi tedqiqat predmeti kimi baxirdi Sahnmat nezeriyyesini diqqetle oyrenir debutdeki butun yenilikleri sistemlesdirirdi Artiq 1920 ci illerin axirlarinda Eyvenin adi dunyanin en guclu qrosmeysterleri arasinda cekilir 1926 1927 ci illerde o Aleksandr Alexinle birinci gorusunu kecirir ve 4 5 5 5 hesabi ile uduzur Sonar ise genc sahmatcinin qelebeler dovru baslayir 1928 1935 ci iller araliginda kecirilen bir nece beynelxalq turnirde qalib gelir Maks Eyve Aleksandr AlexinEyvenin sahmat karyerasinin zirvesi 1935 ci ilde Alexinle sahmat taci ugrunda kecirdiyi gorus olmusdur Matcin sertine gore 30 gorusde 15 5 xal toplayan sahmatci qalib gelirdi Matcin starti hollandiyali ucun ugursuz olur hesab 4 cu gorusden sonra 3 1 9 cu gorusden sonra ise 6 3 Alexinin xeyrine idi Lakin gorusden goruse xallar arsindaki ferq azalir Artiq 24 cu gorusden sonra xallar beraberlesir 12 12 Bu andan baslayaraq Eyve hesabda ireli cixir Sonuncu gorus erefesinde Hollandiyali 15 14 hesabi ile irelide idi Alexini ancaq qelebe qane edirdi Lakin Eyve inamla oynayaraq gorusu hec hece basa catdirir Revans oyunu 1937 ci il Maks Eyve Aleksandr Alexin Iki ilden sonra revans matcinda Eyve Alexine meglub olur Sonralar Eyve yazirdi 1935 ci ilde cempion olarken men Alexinden zeif oynayirdim Iki ilden sonra guclendim lakin uduzdum Yuli Sezar haqli imis Qazanilmis qelebeni mudafie etmek onu qazanmaqdan cox cetinmis EserleriO sahmat edebiyyatcisi kimi de boyuk miras qoyub getmisdir Eyve sahmat nezeriyyesi ve praktikasinin butun sahelerine aid Mittelspil Endspil kimi silsile fundamental kitablar sahmat derslikleri yazmis qezet ve jurnallarda bir sira diqqetceken meqalelerle cixis etmisdir Eyve heyati boyu 90 turnirde ve 30 matcda istirak etmisdir IstinadlarMaktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994