Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Frits Çernike (16 iyul 1888[…] və ya 1888, Amsterdam – 10 mart 1966[…] və ya 1966, Amersfoort[d], Utrext) — Frits Çernike Fritz (hollandiyalı Frits Zernike ; 16 iyul 1888 – 10 mart 1966) — holland fiziki, 1953-cü ildə fizika üzrə "Faza-kontrast metodunun əsaslandırılmasına və xüsusilə faza- kontrast mikroskop ixtirasına görə" laureatı adına layiq görülüb. Hollandiya Kral Elmlər Akademiyasının üzvü (1946), London Kral Cəmiyyətinin xarici üzvü (1956).
| Frits Çernike | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 16 iyul 1888[…] və ya 1888 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 10 mart 1966[…] və ya 1966 |
| Vəfat yeri | |
| Elm sahəsi | fizika |
| İş yerləri |
|
| Təhsili | |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
F. Çernike Amsterdamda Karl Friedrix August Çernike və Anti Diperink ailəsində anadan olub. Valideynləri riyaziyyat müəllimi idi və o, atasından fizikaya olan həvəsini qazanmışdı. O, Amsterdam Universitetində kimya (onun əsasları), riyaziyyat və fizika üzrə təhsil alıb. 1912-ci ildə o, qazlarda opalessensiyaya dair işinə görə mükafata layiq görülüb. 1913-cü ildə Qroningen Universitetinin astronomik laboratoriyasında Yakob Kornelius Kapteynin köməkçisi oldu. 1914-cü ildə Leonard Ornstein ilə birlikdə kritik nöqtə nəzəriyyəsi üçün Ornstein-Çernike tənliklərini əldə etdi. 1915-ci ildə həmin universitetdə nəzəri fizika kafedrasında vəzifə alır, 1920-ci ildə isə nəzəri fizika professoru təyin edilir.
Əsas əməkləri
1930-cu ildə Çernike spektral xətlər üzərində araşdırma apararkən, difraksiya barmaqlıqlarından istifadə edərək yaradılan spektrlərdəki hər bir ana xəttin solunda və sağında olan sözdə spektral xəyalların ilkin xəttdən 90 dərəcə fazadan kənar olduğunu aşkar etdi. 1933-cü ildə Vageningendə Fizika və Tibb Konqresində Çernike ilk dəfə mikroskopiyaya tətbiq olunan faza kontrast metodunu təsvir etdi. O, bu üsuldan çökük güzgülərin formasını yoxlamaq üçün istifadə edib. Onun kəşfi İkinci Dünya Müharibəsi zamanı qurulan ilk faza-kontrast mikroskopunun əsasını təşkil etdi. Optika sahəsində başqa bir töhfəsi, mikroskoplar və teleskoplar kimi optik sistemlərdə təsvir qüsurlarının və ya aberrasiyaların səmərəli təsviri ilə bağlıdır. Aberrasiyaların təsviri əvvəlcə Lyüdviq Zeydelin XIX əsrin ortalarında işləyib hazırladığı nəzəriyyəyə əsaslanırdı. Zeydelin təmsili güc seriyasının genişlənməsinə əsaslanırdı və aberrasiyaların müxtəlif növləri və sıraları arasında aydın fərq qoymağa imkan vermirdi. Ortoqonal Çernike çoxhədliləri optik sistemlərdə müxtəlif aberrasiyaların optimal "tarazlanması" ilə bağlı uzun müddət davam edən problemi həll etməyə imkan verdi. 1960-cı illərdən etibarən Çernike polinomları optik dizaynda, optik metrologiyada və təsvirin təhlilində geniş istifadə olundu. Çernikenin işi uyğunluq nəzəriyyəsinə (coherence), qismən uzaq mənbələrdən radiasiya, işıq mənbələrinin öyrənilməsinə marağın artmasına kömək etdi. 1938-ci ildə o, indi van Çittert-Çernike teoremikimi tanınan uzaq mənbələrdən gələn radiasiyanın uyğunluq nəzəriyyəsi haqqında van Çittert (1934) daha sadə törəməsini nəşr etdi.
Həmçinin baxın
- Ornşteyn-Çernike tənliyi
Mükafatları
- Rumfoord Medal Mükafatı (1952 il)
- Nobel mükafatı (fizika üzrə) (1953 il)
İstinadlar
- Frits Zernike. 2009.
- F. Zernike // KNAW Past Members (ing.).
- Zernike, Frits // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Цернике Фриц // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Catalogus Professorum Academiae Groninganae. 2014.
- F. Zernike (1888–1966)
- Zernike; Frits (1888–1966) (англ.)
- P. H. van Cittert. Die Wahrscheinliche Schwingungsverteilung in Einer von Einer Lichtquelle Direkt Oder Mittels Einer Linse Beleuchteten Ebene (нем.) // Physica : magazin. — 1934. — Bd. 1. — S. 201–210.
- F. Zernike. The concept of degree of coherence and its application to optical problems (англ.) // Physica : journal. — 1938. — Vol. 5. — P. 785–795.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-03-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-04.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Frits Cernike 16 iyul 1888 ve ya 1888 Amsterdam 10 mart 1966 ve ya 1966 Amersfoort d Utrext Frits Cernike Fritz hollandiyali Frits Zernike 16 iyul 1888 10 mart 1966 holland fiziki 1953 cu ilde fizika uzre Nobel mukafati Faza kontrast metodunun esaslandirilmasina ve xususile faza kontrast mikroskop ixtirasina gore laureati adina layiq gorulub Hollandiya Kral Elmler Akademiyasinin uzvu 1946 London Kral Cemiyyetinin xarici uzvu 1956 Frits CernikeDogum tarixi 16 iyul 1888 1888 07 16 ve ya 1888Dogum yeri Amsterdam Simali Hollandiya NiderlandVefat tarixi 10 mart 1966 1966 03 10 ve ya 1966Vefat yeri Amersfoort d Utrext NiderlandElm sahesi fizikaIs yerleri Qroningen Universiteti 1915 1920 Qroningen Universiteti 1920 1920 Tehsili Amsterdam Universiteti Qroningen UniversitetiUzvluyu London Kral Cemiyyeti 1956 Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiF Cernike Amsterdamda Karl Friedrix August Cernike ve Anti Diperink ailesinde anadan olub Valideynleri riyaziyyat muellimi idi ve o atasindan fizikaya olan hevesini qazanmisdi O Amsterdam Universitetinde kimya onun esaslari riyaziyyat ve fizika uzre tehsil alib 1912 ci ilde o qazlarda opalessensiyaya dair isine gore mukafata layiq gorulub 1913 cu ilde Qroningen Universitetinin astronomik laboratoriyasinda Yakob Kornelius Kapteynin komekcisi oldu 1914 cu ilde Leonard Ornstein ile birlikde kritik noqte nezeriyyesi ucun Ornstein Cernike tenliklerini elde etdi 1915 ci ilde hemin universitetde nezeri fizika kafedrasinda vezife alir 1920 ci ilde ise nezeri fizika professoru teyin edilir Esas emekleri1930 cu ilde Cernike spektral xetler uzerinde arasdirma apararken difraksiya barmaqliqlarindan istifade ederek yaradilan spektrlerdeki her bir ana xettin solunda ve saginda olan sozde spektral xeyallarin ilkin xettden 90 derece fazadan kenar oldugunu askar etdi 1933 cu ilde Vageningende Fizika ve Tibb Konqresinde Cernike ilk defe mikroskopiyaya tetbiq olunan faza kontrast metodunu tesvir etdi O bu usuldan cokuk guzgulerin formasini yoxlamaq ucun istifade edib Onun kesfi Ikinci Dunya Muharibesi zamani qurulan ilk faza kontrast mikroskopunun esasini teskil etdi Optika sahesinde basqa bir tohfesi mikroskoplar ve teleskoplar kimi optik sistemlerde tesvir qusurlarinin ve ya aberrasiyalarin semereli tesviri ile baglidir Aberrasiyalarin tesviri evvelce Lyudviq Zeydelin XIX esrin ortalarinda isleyib hazirladigi nezeriyyeye esaslanirdi Zeydelin temsili guc seriyasinin genislenmesine esaslanirdi ve aberrasiyalarin muxtelif novleri ve siralari arasinda aydin ferq qoymaga imkan vermirdi Ortoqonal Cernike coxhedlileri optik sistemlerde muxtelif aberrasiyalarin optimal tarazlanmasi ile bagli uzun muddet davam eden problemi hell etmeye imkan verdi 1960 ci illerden etibaren Cernike polinomlari optik dizaynda optik metrologiyada ve tesvirin tehlilinde genis istifade olundu Cernikenin isi uygunluq nezeriyyesine coherence qismen uzaq menbelerden radiasiya isiq menbelerinin oyrenilmesine maragin artmasina komek etdi 1938 ci ilde o indi van Cittert Cernike teoremikimi taninan uzaq menbelerden gelen radiasiyanin uygunluq nezeriyyesi haqqinda van Cittert 1934 daha sade toremesini nesr etdi Hemcinin baxinOrnsteyn Cernike tenliyiMukafatlariRumfoord Medal Mukafati 1952 il Nobel mukafati fizika uzre 1953 il IstinadlarFrits Zernike 2009 F Zernike KNAW Past Members ing Zernike Frits Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Cernike Fric Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Catalogus Professorum Academiae Groninganae 2014 F Zernike 1888 1966 Zernike Frits 1888 1966 angl P H van Cittert Die Wahrscheinliche Schwingungsverteilung in Einer von Einer Lichtquelle Direkt Oder Mittels Einer Linse Beleuchteten Ebene nem Physica magazin 1934 Bd 1 S 201 210 F Zernike The concept of degree of coherence and its application to optical problems angl Physica journal 1938 Vol 5 P 785 795 Arxivlenmis suret 2023 03 20 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 07 04 Xarici kecidler