Portuqaliyalı İzabella (port. Isabel de Portugal) (21 fevral 1397 – 17 dekabr 1471, Dijon) — Burqundiya hersoqu üçüncü xanımı, Burqundiya hersoqinası. Atası Aviz sülaləsindən Portuqaliya kralı I Con, anası isə Gentli Conun qızı Lankasterli Filipadır.
Portuqaliyalı İzabella | |
---|---|
Əvvəlki | |
Sonrakı | Yorklu Marqarit |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 21 fevral 1397 |
Vəfat tarixi | 17 dekabr 1471 (74 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Atası | I Con |
Anası | Lankasterli Filipa |
Həyat yoldaşı | |
Uşağı | Cəsur Karl |
Ailəsi | Avis sülaləsi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Donna İzabella 1397-ci ildə Evorada dünyaya gəldi. Uşaqlıq illəri kral sarayında qardaşlarıyla keçdi. Qardaşlarıyla birlikdə o dönəmdə çox az rast gəlinən şəkildə mükəmməl təhsil almışdır. Latın, fransız, ingilis və italyan dillərini öyrəndi. 1415-ci ildə Fransaya qarşı müttəfiq axtaran İngiltərə kralı V Henri onunla evlənmək istəsə də, anası kraliça Filipanın ani vəfatıyla danışıqlar yarıda qaldı.
Çıxdığı Avropa səyahəti əsnasında 2 il boyunca Burqundiya sarayında yaşayan qardaşı Don Pyotrun səyləriylə 1428-ci ildə Burqundiya hersoqu evlənməsi planlaşdırıldı. daha öncə 2 dəfə evlənsə də, hələ də varisi yox idi. O əsnada 30 yaşında olan Donna İzabella, istər ailəsində oğul sayının çoxluğu, istərsə də aristokrat şəcərəsi səbəbilə mükəmməl gəlin namizədi idi. Aparılan danışıqların ardından 29 iyul 1429-cu ildə cütlüyün vəkalətən nigahı bağlandı.
Ancaq cehiz hazırlığı səbəbilə 8 həftə daha Portuqaliyada qalan Donna İzabella 19 oktyabrda 20 gəmi və təxminən 2 min nəfərlik portuqal heyətlə yola düşdü. 25 dekabrda Niderland sahillərinə çatdı və ardından 7 yanvar 1430-cu ildə cütlüyün rəsmi toy mərasimi baş tutdu. Mərasimin ardından əriylə birlikdə hersoqluğun fərqli bölgələrinə səyahət edən Donna İzabella qısa zamanda Burqundiya sarayında özünü sevdirdi. Ancaq ərinin saysız məşuqələri və nigahdan kənar onlarca övladı ilə mübarizə aparmalı oldu. Donna İzabella 30 dekabr 1430-cu ildə ilk övladı Antonini, 24 aprel 1432-ci ildə isə ikinci oğlu Jozefi dünyaya gətirdi. Ancaq hər iki övladı 1432-ci ildə vəfat etdi. Üstəlik həmin il ərinin Dijonun müdafiəsində olmasından istifadə edən Fransa kralı VII Çarlzın hücumu səbəbilə hersoqluğu təkbaşına müdafiə etməli oldu. Ertəsi il 10 noyabr 1433-cü ildə son övladı Karlı dünyaya gətirdi.
Əri üzərindəki nüfuzu nəticəsində dövlət məsələlərində mühüm rol oynadı. Üstəlik bir çox saray əyanının evlliklərini tərtiblədi. Bunlar arasında öz oğlu Karlın baş tutan evliliyi də yer alır.
Yüzillik müharibənin başa çatması və bölgədə müvəqqəti sülhün təmin edilməsinin ardından 1457-ci ildə Donna İzabella dövlət məsələlərindən uzaqlaşdı və daha dini həyata yönəldi. Onun bu qərarı almasında ərinin apardığı daxili siyasət və aldığı bəzi qərarların mühüm rolu oldu. Ərinin 1467-ci ildə ölümünün ardından saraya qayıtmayan Donna İzabella 1471-ci ildə vəfat etdi.
Övladları
- Antoni (d. 30 dekabr 1430 - ö. 5 fevral 1432)
- Jozef (d. 24 aprel 1432 - ö. 6 may 1432)
- Cəsur Karl
Mənbə
- Taylor, Aline S. (2001), Isabel of Burgundy : the Duchess who Played Politics in the Age of Joan of Arc, 1397-1471, Madison Books,
- Leite, José Guilherme Reis, "Os Flamengos na Colonização dos Açores", Boletim do Instituto Histórico da Ilha Terceira (in Portuguese), Angra do Heroísmo (Azores), Portugal, pp. 57–74
- Campbell, Lorne; Szafran, Yvonne (March 2004), "The Portrait of Isabella of Portugal, Duchess of Burgundy, in the J. Paul Getty Museum", The Burlington Magazine, vol. 146, pp. 148–157
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Portuqaliyali Izabella port Isabel de Portugal 21 fevral 1397 17 dekabr 1471 Dijon Burqundiya hersoqu ucuncu xanimi Burqundiya hersoqinasi Atasi Aviz sulalesinden Portuqaliya krali I Con anasi ise Gentli Conun qizi Lankasterli Filipadir Portuqaliyali IzabellaBurqundiya hersoqinasiEvvelkiSonrakiYorklu MarqaritSexsi melumatlarDogum tarixi 21 fevral 1397Vefat tarixi 17 dekabr 1471 74 yasinda Vefat yeri DijonFealiyyeti siyasetciAtasi I ConAnasi Lankasterli FilipaHeyat yoldasiUsagi Cesur KarlAilesi Avis sulalesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiDonna Izabella 1397 ci ilde Evorada dunyaya geldi Usaqliq illeri kral sarayinda qardaslariyla kecdi Qardaslariyla birlikde o donemde cox az rast gelinen sekilde mukemmel tehsil almisdir Latin fransiz ingilis ve italyan dillerini oyrendi 1415 ci ilde Fransaya qarsi muttefiq axtaran Ingiltere krali V Henri onunla evlenmek istese de anasi kralica Filipanin ani vefatiyla danisiqlar yarida qaldi Cixdigi Avropa seyaheti esnasinda 2 il boyunca Burqundiya sarayinda yasayan qardasi Don Pyotrun seyleriyle 1428 ci ilde Burqundiya hersoqu evlenmesi planlasdirildi daha once 2 defe evlense de hele de varisi yox idi O esnada 30 yasinda olan Donna Izabella ister ailesinde ogul sayinin coxlugu isterse de aristokrat seceresi sebebile mukemmel gelin namizedi idi Aparilan danisiqlarin ardindan 29 iyul 1429 cu ilde cutluyun vekaleten nigahi baglandi Ancaq cehiz hazirligi sebebile 8 hefte daha Portuqaliyada qalan Donna Izabella 19 oktyabrda 20 gemi ve texminen 2 min neferlik portuqal heyetle yola dusdu 25 dekabrda Niderland sahillerine catdi ve ardindan 7 yanvar 1430 cu ilde cutluyun resmi toy merasimi bas tutdu Merasimin ardindan eriyle birlikde hersoqlugun ferqli bolgelerine seyahet eden Donna Izabella qisa zamanda Burqundiya sarayinda ozunu sevdirdi Ancaq erinin saysiz mesuqeleri ve nigahdan kenar onlarca ovladi ile mubarize aparmali oldu Donna Izabella 30 dekabr 1430 cu ilde ilk ovladi Antonini 24 aprel 1432 ci ilde ise ikinci oglu Jozefi dunyaya getirdi Ancaq her iki ovladi 1432 ci ilde vefat etdi Ustelik hemin il erinin Dijonun mudafiesinde olmasindan istifade eden Fransa krali VII Carlzin hucumu sebebile hersoqlugu tekbasina mudafie etmeli oldu Ertesi il 10 noyabr 1433 cu ilde son ovladi Karli dunyaya getirdi Eri uzerindeki nufuzu neticesinde dovlet meselelerinde muhum rol oynadi Ustelik bir cox saray eyaninin evlliklerini tertibledi Bunlar arasinda oz oglu Karlin bas tutan evliliyi de yer alir Yuzillik muharibenin basa catmasi ve bolgede muveqqeti sulhun temin edilmesinin ardindan 1457 ci ilde Donna Izabella dovlet meselelerinden uzaqlasdi ve daha dini heyata yoneldi Onun bu qerari almasinda erinin apardigi daxili siyaset ve aldigi bezi qerarlarin muhum rolu oldu Erinin 1467 ci ilde olumunun ardindan saraya qayitmayan Donna Izabella 1471 ci ilde vefat etdi OvladlariAntoni d 30 dekabr 1430 o 5 fevral 1432 Jozef d 24 aprel 1432 o 6 may 1432 Cesur KarlMenbeTaylor Aline S 2001 Isabel of Burgundy the Duchess who Played Politics in the Age of Joan of Arc 1397 1471 Madison Books ISBN 1 56833 227 0 Leite Jose Guilherme Reis Os Flamengos na Colonizacao dos Acores Boletim do Instituto Historico da Ilha Terceira in Portuguese Angra do Heroismo Azores Portugal pp 57 74 Campbell Lorne Szafran Yvonne March 2004 The Portrait of Isabella of Portugal Duchess of Burgundy in the J Paul Getty Museum The Burlington Magazine vol 146 pp 148 157Istinadlar