Hatəmxan ağa — Qarabağın adlı-sanlı bəyi, Çəmənli oymağının görkəmli nümayəndəsi.
Hatəmxan ağa | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Çəmənli, Qarabağ bəylərbəyliyi |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Çəmənli, Qarabağ xanlığı |
Uşağı | Nadirqulu bəy |
Həyatı
Hatəmxan ağa XVIII əsrdə yaşamış, 1698 ildə anadan olmuş, uzun illər Çəmənli oymağının başında durmuşdur. Sələflərindən xələflərinə ötürülən məlumata görə, o, yüz il ömür sürmüş, qeyri-adi bacarığa malik, hazırcavab, qonaqpərvər insan kimi tanınmış, Qarabağda mahir at çapması ilə yaddaşlarda qalmışdır.
Hatəmxan ağa Qarabağ xanlığının qurucusu Pənahəli xanın, onun oğlu İbrahimxəlil xanın hakimiyyətləri dövründə Qarabağın hörmətli, qoçaq, ədalətl insanlarından sayılmışdır.
Mirzə Fətəli Axundovun "Müsyö Jordan və dərviş Məstəli şah" əsərindəki Hatəmxan ağa surəti Çəmənli Hatəmxan ağanın protipidir.
Görkəmli Azərbaycan şairi Molla Vəli Vidadi Molla Pənah Vaqiflə deyişmələrinin birində Hatəmxan ağanın adını çəkmişdir:
Ağqız oğlu Piri dünya qardaşın,
Hatəm xan ağadır sində yoldaşın,
Sarı çoban oğlu gözəl dindaşın,
Nə çəkərsən sən dərdü sər, ağlarsan
Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi Qasım bəy Zakir şeirlərindən birində Qarabağın vəziyyətini, insanlarını təhlil edərkən Hatəmxan ağanın adını ehtiramla yad etmişdir:
Qərvənd Meydanəli, o cinli Budaq,
Çəmənli Hatəm xan olaydılar sağ,
Belə keçməz idi mülki-Qarabağ,
Tezlik ilə həll olurdu müşkülat.
O, başqa bir şeirində də Hatəmxan ağanın adını xatırlamışdır.
Hatəmxan ağa 1798 ildə Çəmənli oymağında vəfat etmişdir.
Xələfləri
Nadirqulu bəy Hatəmxan ağa oğlu (...-1848) Çəmənli oymağında dünyaya gəlmişdir. Hatəmxan ağadan sonra uzun illər Çəmənli oymağının yüzbaşısı olmuşdur. Fars, rus dillərini bilmişdir. Azərbaycan Respublikası Dövlət Tarixi Arxivində saxlanılan 1823 ilə aid Qarabağ əyalətinin siyahıya alınması sənədində Nadirqulu bəyin dövlət vergisindən azad edilməsi barədə məlumat yazılmış, ictimai həyatdakı mövqeyi işıqlandırılmışdır. (Bax: Nadirqulu bəy)
Yusif bəy Nadirqulu bəy oğlu (1788-1848) Çəmənli oymağında dünyaya gəlmiş, molla yanında təhsil almışdır. Onun geniş torpaq sahələri, əkin yerləri, üzüm bağları olmuşdur.
Hatəmxan bəy Nadirqulu bəy oğlu (1798-...) Çəmənli oymağında anadan olmuş, təhsilini dini məktəbdə almışdır. Hatəmxan bəy zəmanəsinin mömin bəylərindən sayılmış, Məşhəd şəhərini ziyarət etdiyi üçün Məşədi Hatəmxan bəy adı ilə tanınmışdır. Məşədi Hatəmxan müəyyən səbəblərə görə bəy adından imtina etmişdir. Lakin bəylərin siyahıya alınması sənədlərində o, Məşədi Hatəmxan bəy kimi qeydə alınmışdır.
Kazım bəy Nadirqulu bəy oğlu (1816-...) Çəmənli oymağında anadan olmuş, dini məktəbdə oxumuşdur. Qarabağda zəmanəsinin tanınmış, ədalətli bəylərindən sayılmış, Çəmənlinin yüzbaşısı olmuşdur. Bu gün Çəmənli kəndində Kazım bəyin şərəfinə "Kazım bəyin dərəsi" adlanan ərazi vardır.
Qabaqcıl maarif xadimi, müdrik el ağsaqqalı ata tərəfdən Hatəmxan ağanın nəslindəndir. Onun atası Murtuza bəy Yusifbəyov Hatəmxan ağanın kötücəsidir.
AMEA-nın müxbir üzvü, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Zakir Cabbar bəy oğlu Məmmədov ana tərəfdən Hatəmxan ağanın nəslindəndir.
Tədqiqatçı-jurnalist Orxan Zakiroğlu (Baharlı) Hatəmxan ağanın nəslindəndir.
İstinadlar
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016
Mənbə
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağının Hatəmxan ağa nəsli. "Bütöv Azərbaycan" qəzeti, 26-30 sentyabr, 2012-ci il.№33 (165)
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı). Hatəmxan ağa nəslinin tarixi şəxsiyyətləri. Bakı, 2015
- Orxan Zakiroğlu (Baharlı).Çəmənli oymağı və Hatəmxan ağa nəsli. I kitab. Bakı, 2016
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hatemxan aga Qarabagin adli sanli beyi Cemenli oymaginin gorkemli numayendesi Hatemxan agaDogum tarixi 1698Dogum yeri Cemenli Qarabag beylerbeyliyiVefat tarixi 1798Vefat yeri Cemenli Qarabag xanligiUsagi Nadirqulu beyOrxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymagi ve Hatemxan aga nesli I kitab Baki 2016Orxan Zakiroglu Baharli Hatemxan aga neslinin tarixi sexsiyyetleri Baki 2015HeyatiHatemxan aga XVIII esrde yasamis 1698 ilde anadan olmus uzun iller Cemenli oymaginin basinda durmusdur Seleflerinden xeleflerine oturulen melumata gore o yuz il omur surmus qeyri adi bacariga malik hazircavab qonaqperver insan kimi taninmis Qarabagda mahir at capmasi ile yaddaslarda qalmisdir Hatemxan aga Qarabag xanliginin qurucusu Penaheli xanin onun oglu Ibrahimxelil xanin hakimiyyetleri dovrunde Qarabagin hormetli qocaq edaletl insanlarindan sayilmisdir Mirze Feteli Axundovun Musyo Jordan ve dervis Mesteli sah eserindeki Hatemxan aga sureti Cemenli Hatemxan aganin protipidir Gorkemli Azerbaycan sairi Molla Veli Vidadi Molla Penah Vaqifle deyismelerinin birinde Hatemxan aganin adini cekmisdir Agqiz oglu Piri dunya qardasin Hatem xan agadir sinde yoldasin Sari coban oglu gozel dindasin Ne cekersen sen derdu ser aglarsan Azerbaycan edebiyyatinin gorkemli numayendesi Qasim bey Zakir seirlerinden birinde Qarabagin veziyyetini insanlarini tehlil ederken Hatemxan aganin adini ehtiramla yad etmisdir Qervend Meydaneli o cinli Budaq Cemenli Hatem xan olaydilar sag Bele kecmez idi mulki Qarabag Tezlik ile hell olurdu muskulat O basqa bir seirinde de Hatemxan aganin adini xatirlamisdir Hatemxan aga 1798 ilde Cemenli oymaginda vefat etmisdir XelefleriOrxan Zakiroglu Baharli Murtuza bey ocagi selefleri xelefleri Baki 2015Orxan Zakiroglu Baharli Memmed Memmedov Baki 2014 Nadirqulu bey Hatemxan aga oglu 1848 Cemenli oymaginda dunyaya gelmisdir Hatemxan agadan sonra uzun iller Cemenli oymaginin yuzbasisi olmusdur Fars rus dillerini bilmisdir Azerbaycan Respublikasi Dovlet Tarixi Arxivinde saxlanilan 1823 ile aid Qarabag eyaletinin siyahiya alinmasi senedinde Nadirqulu beyin dovlet vergisinden azad edilmesi barede melumat yazilmis ictimai heyatdaki movqeyi isiqlandirilmisdir Bax Nadirqulu bey Yusif bey Nadirqulu bey oglu 1788 1848 Cemenli oymaginda dunyaya gelmis molla yaninda tehsil almisdir Onun genis torpaq saheleri ekin yerleri uzum baglari olmusdur Hatemxan bey Nadirqulu bey oglu 1798 Cemenli oymaginda anadan olmus tehsilini dini mektebde almisdir Hatemxan bey zemanesinin momin beylerinden sayilmis Meshed seherini ziyaret etdiyi ucun Mesedi Hatemxan bey adi ile taninmisdir Mesedi Hatemxan mueyyen sebeblere gore bey adindan imtina etmisdir Lakin beylerin siyahiya alinmasi senedlerinde o Mesedi Hatemxan bey kimi qeyde alinmisdir Kazim bey Nadirqulu bey oglu 1816 Cemenli oymaginda anadan olmus dini mektebde oxumusdur Qarabagda zemanesinin taninmis edaletli beylerinden sayilmis Cemenlinin yuzbasisi olmusdur Bu gun Cemenli kendinde Kazim beyin serefine Kazim beyin deresi adlanan erazi vardir Qabaqcil maarif xadimi mudrik el agsaqqali ata terefden Hatemxan aganin neslindendir Onun atasi Murtuza bey Yusifbeyov Hatemxan aganin kotucesidir AMEA nin muxbir uzvu felsefe elmleri doktoru professor Zakir Cabbar bey oglu Memmedov ana terefden Hatemxan aganin neslindendir Tedqiqatci jurnalist Orxan Zakiroglu Baharli Hatemxan aganin neslindendir IstinadlarOrxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymaginin Hatemxan aga nesli Butov Azerbaycan qezeti 26 30 sentyabr 2012 ci il 33 165 Orxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymagi ve Hatemxan aga nesli I kitab Baki 2016MenbeOrxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymaginin Hatemxan aga nesli Butov Azerbaycan qezeti 26 30 sentyabr 2012 ci il 33 165 Orxan Zakiroglu Baharli Hatemxan aga neslinin tarixi sexsiyyetleri Baki 2015 Orxan Zakiroglu Baharli Cemenli oymagi ve Hatemxan aga nesli I kitab Baki 2016Hemcinin baxCemenli oymagi Agdam rayonunun Cemenli kendi Memmedbeyli soyu