Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Alma turşusu və ya oksikəhrəba turşusu, НООС-СН(ОН)-СН2-СООН — ikiəsaslı oksiturşu.
| Alma turşusu | |
|---|---|
 | |
| Ümumi | |
| Alma turşusu | |
| Kimyəvi formulu | НООС-СН(ОН)-СН2-СООН |
| Molyar kütlə | 0 kq |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 100 °S |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 6915-15-7 |
| PubChem | 525, 20130941 |
| ChEBI | 6650 |
| ChemSpider | 510 |
100°S-də əriyən rəngsiz kristal maddədir. İlk dəfə 1785-ci ildə ildə K. Şeyele kal almadan almışdır. Üzüm, quşarmudu və bəzi başqa meyvələrdə də var. Alma turşusu bitki və heyvanların tənəffüsündə gedən oksidləşmə prosesinin aralıq məhsullarındandır.
İzomerləri
Alma turşusunun d, l və r-izomerləri vardır. Alma turşusu əsasən, yeyinti sənayesində, habelə tibdə və işlədilir.
r-alma turşusu
r-alma turşusunu kəhrəba turşusundan və ya fumar turşularından almaq olar. Qeyri-fəal (r) alma turşusu 130oC-də əriyən və suda pis həll olan bərk maddədir. Bundan, sinxonin təsir etməklə alınan duzları kristallaşdırma yolu ilə sağ və sol alma turşularını əldə etmək olar.
l-alma turşusu
l-alma turşusu, almada, sumaqda, üzümdə və başqa meyvələrdə rast gəlinir. Bu alma turşusu bərk maddə olub, asan kristallaşır, 100oC-də əriyir, suda yaxşı həll olur. Sol alma turşusu, şirniyyat işlərində, limonad hazırlamaq üçün və boyaqçılıq işlərində işlənə bilər.
d-alma turşusu
d-alma turşusu təbiətdə rast gəlinmir. Onu r-alma turşusundan alırlar. d-alma turşusu l-alma turşusunun xassələrinə malik olub, polyarizasiya olunmuş işıq müstəvisini sağa fırladır.
Alma turşusu nəzəri cəhətdən
Valden çevrilməsi ilk dəfə bu turşu üzərində öyrənilmişdir. 1895-ci ildə Valden rasemikləşmənin qarşısını almaq və bu məsələni öyrənmək məqsədilə, alma turşusu ilə təcrübələr aparmış və aşağıdakı nəticələri əldə etmişdir. Sağ alma turşusuna PCl5 ilə təsir etdikdə sol xlorkəhrəba turşusu, sol alma turşusuna PCl5 ilə təsir etdikdə sağ xlorkəhrəba turşusu almışdır, sağ xlorkəhrəba turşusuna AgOH ilə təsir etdikdə sağ alma turşusu, KOH ilə təsir etdikdə isə sol alma turşusu əldə etmişdir.
Valden çevrilməsi praktiki cəhətdəndə əhəmiyyətlidir. Bundan istifadə edərək, stereoizomerləri bir-birinə çevirməkilə onlardan daha əhəmiyyətlisini əldə etmək olur.
Mənbə
- M. Mövsümzadə, P. Qurbanov "Üzvi kimya", 1983.
- malic acid (ing.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Alma tursusu ve ya oksikehreba tursusu NOOS SN ON SN2 SOON ikiesasli oksitursu Alma tursusuUmumiAlma tursusuKimyevi formulu NOOS SN ON SN2 SOONMolyar kutle 0 kqTermik xususiyyetlerErime noqtesi 100 STesnifatiCAS da qeyd nom 6915 15 7PubChem 525 20130941ChEBI 6650ChemSpider 510 100 S de eriyen rengsiz kristal maddedir Ilk defe 1785 ci ilde ilde K Seyele kal almadan almisdir Uzum qusarmudu ve bezi basqa meyvelerde de var Alma tursusu bitki ve heyvanlarin teneffusunde geden oksidlesme prosesinin araliq mehsullarindandir IzomerleriAlma tursusunun d l ve r izomerleri vardir Alma tursusu esasen yeyinti senayesinde habele tibde ve isledilir r alma tursusu r alma tursusunu kehreba tursusundan ve ya fumar tursularindan almaq olar Qeyri feal r alma tursusu 130oC de eriyen ve suda pis hell olan berk maddedir Bundan sinxonin tesir etmekle alinan duzlari kristallasdirma yolu ile sag ve sol alma tursularini elde etmek olar l alma tursusu l alma tursusu almada sumaqda uzumde ve basqa meyvelerde rast gelinir Bu alma tursusu berk madde olub asan kristallasir 100oC de eriyir suda yaxsi hell olur Sol alma tursusu sirniyyat islerinde limonad hazirlamaq ucun ve boyaqciliq islerinde islene biler d alma tursusu d alma tursusu tebietde rast gelinmir Onu r alma tursusundan alirlar d alma tursusu l alma tursusunun xasselerine malik olub polyarizasiya olunmus isiq mustevisini saga firladir Alma tursusu nezeri cehetdenValden cevrilmesi ilk defe bu tursu uzerinde oyrenilmisdir 1895 ci ilde Valden rasemiklesmenin qarsisini almaq ve bu meseleni oyrenmek meqsedile alma tursusu ile tecrubeler aparmis ve asagidaki neticeleri elde etmisdir Sag alma tursusuna PCl5 ile tesir etdikde sol xlorkehreba tursusu sol alma tursusuna PCl5 ile tesir etdikde sag xlorkehreba tursusu almisdir sag xlorkehreba tursusuna AgOH ile tesir etdikde sag alma tursusu KOH ile tesir etdikde ise sol alma tursusu elde etmisdir Valden cevrilmesi praktiki cehetdende ehemiyyetlidir Bundan istifade ederek stereoizomerleri bir birine cevirmekile onlardan daha ehemiyyetlisini elde etmek olur MenbeM Movsumzade P Qurbanov Uzvi kimya 1983 malic acid ing