Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Suriya türkmanları — Suriyada yaşayan, Azərbaycan dilinin Cənubi Azərbaycan ləhcəsində danışan türk cəmiyyəti.
 |
| Çobanbəydə Suriya Türkman Assambleyası tərəfindən qəbul olunmuş Suriya Türkmanlarının bayrağı. Göy rəng türklüyü bildirir, qırmızı - şəhidlərin qanı, ağ - insan dəyərləri. |
| Ümumi sayı |
|---|
| 1 500 000-3 500 000 800.000–1.000.000 (1996) |
| Yaşadığı ərazilər |
| Hələb, Qüneytrə, Lazkiyə, Hims, Tərtus, Həma, Dəməşq, İdlib, Ər-Rəqqə, Dəra, Dəməşq |
| Dili |
| Dini |
| Mənşəyi |
| Oğuz (Türk) |
| Qohum xalqlar |
| İraq türkmanları |
Tarix
Türk tayfalarının "Bələdi Şam" (indiki Suriya, Livan, İordaniya və Fələstin) adlanan ərazidə ilk məskunlaşması Səlcuqlu İmperiyasının zamanına təsadüf etmiş, bölgəyə türk tayfalarının axını Osmanlı İmperiyasının zamanınadək davam etmişdir.
Suriyada əfşar, peçeneq, bayandır, baharlı və s. türk tayfaları məskunlaşmışdır.
Əhali
Suriyada milli tərkibi öyrənən əhali siyahıya alınmasının indiyədək aparılmaması bu ölkədə yaşayan etnik qrupların sayını müəyyən etməkdə çətinlik yaradır və bu səbəbdən səslənən bütün rəqəmlər müəyyən təxminlərdən ibarətdir. Suriyada ən aşağı qiymətləndirmələrə əsasən 750,000 maksimum isə 3,500,000 türkmənin yaşadığına dair məlumatlar mövcuddur.
- 1906-cı ildə çap olunmuş Hələb səlnaməsinə əsasən: Hələb şəhərinin ətrafında 350 türk kəndi vardır, bu kəndlərdə və Hələb şəhərində 200,000 nəfər, Lazikyə bölgəsində 150,000 nəfər, Təlkələ ətrafında 50,000 nəfər, Qüneytrə bölgəsində 100,000 nəfər, indiki Suriya o dövrkü digər bölglərində 300,000 nəfər olmaqla təxminən 800,000 nəfər türk yaşamaqda idi. Son məlumatlara əsasən əhalisinin təxminən sayı 23,000,000 nəfərə yüksəlmiş, türklərin sayı isə 3,500,000 nəfərə qədər artmışdır. Onlardan 1,500,000 nəfəri gündəlik danışıq dili olaraq türkcədən istifadə edir və türklük şüurunu yüksək səviyyədə qorumuşdur, 2,000,000 nəfəri isə türklük süurunu qorusa da çox az türkcə bilməkdədir və ana dillərini unutma mərhələsini yaşamaqdadır.
- 2010-cu ilə olan təxminə əsasən 23,000,000-luq ümumi Suriya əhalisinin 1,500,000 nəfəri türkcə danışan və etnik olaraq türk olan əhalidən, 2,000,000 nəfəri isə etnik kökən olaraq türk olan ancaq türkcəyi unutma mərhələsində olan əhalidən ibarətdir. Beləliklə 23,000,000-luq Suriya əhalisinin 3,500,000-u etnik türklərdən ibarətdir. Onlardan 975,000 nəfəri Hələb mühafazlığında, 835,000 nəfəri Hims mühafazlığında, 460,000 nəfəri Dəməşq mühafazlığında və Dəməşq şəhərində, 385,000 nəfəri Lazkiyə mühafazlığında, 350,000 nəfəri Həma mühafazlığında, 120,000 nəfəri Ər-Rəqqə mühafazlığında, 75,000 nəfəri Dəra mühafazlığında, 50,000 nəfəri Tərtus mühafazlığında, 50,000 nəfəri Qüneytrə mühafazlığında, 25,000 nəfəri İdlib mühafazlığında, 175,000 nəfəri isə digər bölgələrdə (Əl-Həsəkə mühafazlığında, Deyr əz-Zur mühafazlığında və Əs-Süveydə mühafazlığında) yaşamaqdadır.
Məskunlaşma
Hazırda Suriya türkmanları Hələb, Qüneytrə, Lazkiyə, Hims, Tərtus, Həma, Dəməşq, İdlib, Ər-Rəqqə, Dəra mühafazlarında və Dəməşq şəhərində yaşayırlar. Lazkiyə mühafazlığında yaşan Türkmənlərə Bayır-Bucaq türkləri də deyirlər. Suriyada 523 türkmən kəndi vardır.
Şam
- Tarixi adı Şam olaraq məşhur olan Dəməşq şəhəri və ondan ayrı yaradılmış Dəməşq mühəfazlığı 460,000 nəfərlik türkman toplumunu barındarmaqdadır. Türkmanlar əsasən Dəməşq şəhərində yaşayırlarlar. Dəməşq mühəfazlığında Bily, Rihayba, Qaldun (ərəbləşdirilmiş adı-Marah), Hatit Türkman adlarında 4 türkman kəndi yerləşir.
- Dəməşq mühafazlığı 9 məntəqəyə ayrılır : əl-Qütəyfə , ən-Nəbk , ət-Tall , Dərəyyə , Mərkəz , Duma , Qətənə , Yabrud və Zəbədəni.
- Dəməşq şəhərinə bəzi şərq xalqları , o cümlədən Türk xalqları da Şam şəhəri deyirlər . Türkmənlər Şam şəhərinin əl-Həcər , əl-Əsvad , əl-Tədamün və Cöbər harralarında (kvartallarında) yaşayırlar.
Hələb
Hələb mühafazlığı 8 məntəqəyə ayrılır : İfrin, Əziz, Cəbəli Səmən, Əl-Bəb, Əs-Səfirə, Cərəbulus, Münbic və Əyn əl-Ərəb. Hələb şəhərinin Huyluq Türkmən harrasında (kvartalında) və mühafazlığın məntəqələrində yerləşən 350 türkmən kəndində təxminən 975,000 Türkmən yaşayır.
Hims
Hims mühafazlığı 6 məntəqəyə ayrılır : Təlkələ , Ər-Rəstan , Əl-Mühərrəm , Palmira , Əl-Qüseyir və Hims . Təlkələ məntəqəsinin əhalisinin az qala tamamını türkmənlər (70,000 nəfər) təşkil edir . Hims şəhəri əhalisinin təxminən 80%-ni (xüsusiylə şəhərin Baba Əmir Türkmən harrasında əhalinin tamamını)türkmənlər təşkil edir . Hims mühafazlığında yaşayan türkmənlər Qara Əfşar və Gəncəli Əfşar tirələri , Döğər , İnallı , Peçeneq və s. türk tayfalarına mənsubdurlar.
Lazkiyə
Lazkiyə mühəfazlığında yaşayan türkmanlar bölgənin tarixi adı ilə Bayır-Bucaq türkmanları adlandırılırlar. Bu bölgənin türkman əhalisi kökən olaraq 24 Oğuz boyundan ən çoxsaylısı olan Avşar boyunun Qaramanlı oymağına mənsubdurlar. Qaramanlı oymağı XIII əsrin 70-ci illərində bu bölgəyə yerləşmişdir. Bu oymaqdan olan Avşarlar 1256-1487-ci illərdə 230 il mövcud olmuş Qaramanoğulları Bəyliyini qurmuşdular.
- Lazkiyə mühafazlığı 4 məntəqəyə ayrılır : Lazkiyə , Əl-Həffə , Qərdəhə və Cəbəl . Mühafazlığın inzibati mərkəzi Lazkiyə şəhərinin 2 kvartalında (harrasında) və 2 məntəqəsində (Lazkiyə və Cəbəl) yerləşən 54 türkmən kəndində toplam 350,000 Türkmən məskunlaşmışdır.
Həma
Həma mühafazlığı 5 məntəqəyə ayrılır : Əs-Süqəyləbiyə , Həma , Məsyəf , Müxərdə və Səlamiyə . Türkmənlər Qara Xəlili , Tulluf , Hazzur , Huvvır əl-Türkman , Bıt Natır , Xırmıl və s. türkmən kəndlərində yaşayırlar.
Qüneytrə
Qüneytrə mühafazlığı 2 məntəqəyə ayrılır: Qünyetrə və Fiq . Hafr, al-Qədiriyyə , Kafr Nafah, Zabya, al-Rəzzaniyyə, Əhmədiyyə, Huseynıyye, ayn Kura, ayn sümsüm, ayn alak, üleyka, ayn ayşa və s. kimi türkmən kəndlərində təxminən 50,000 türkmən yaşayır.
Tərtus
Ər-Rəqqə
İdlib
Dəra
Dəra mühafazlığı 3 məntəqəyə ayrılır : Dəra , İzra və əz-Sənamain .Türkmanlar mühafazlığın inzibati mərkəzi Dəra şəhərində , Busra, Mərba , Burak və s. türkmən kəndlərində məskunlaşıblar.
Həmçinin bax
İstinadlar
- 3. Syria, 2011: Convoluted loyalties, a chaotic insurgency, and the revival of the caliphate, page 168. // Al Qaeda’s Global Crisis: The Islamic State, Takfir and the Genocide of Muslims 2015-11-21 at the Wayback Machine. Author: V. G. Julie Rajan. Contemporary Terrorism Studies. New York: Routledge, 2015, 366 pages. Orijinal mətn (ing.)
These include Turkmen, who number approximately 200,000 in Syria.
- Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) :Suriye Kürtleri: Siyasi Etkisizlik ve Suriye Devleti’nin Politikaları 2015-07-14 at the Wayback Machine-Mehmet Şandır, ‘Suriye Türklüğü’, Türk Yurdu, Cilt 18, Sayı 133 (1998), s. 7-8.
- Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi :Suriye Türkmenleri (Orsam)--Hasan Kanbolat, ORSAM Başkanı
- Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) :Suriye’de Değişimin Gündeme Taşıdığı Toplum: Suriye Türkmenleri 2012-12-24 at the Wayback Machine
- "Syrian Turkmens Describing ISIS — www.turkomania.org". 2015-09-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2015..
- Nahost-Informationsdienst (ISSN: 0949–1856): Presseausschnitte zu Politik, Wirtschaft und Gesellschaft in Nordafrika und dem Nahen und Mittleren Osten. Autors: Deutsches Orient–Institut; Deutsches Übersee–Institut. Hamburg: Deutsches Orient–Institut, 1996, seite 33.Orijinal mətn (ing.)
The number of Turkmens in Syria is not fully known, with unconfirmed estimates ranging between 800,000 and one million.
- Nazif Öztürk, ‘Suriye Türkleri ve Türkiye Suriye İlişkileri’, Yeni Türkiye, Cilt 3, Sayı 16 (1997), ss. 1679.
- Irak Türkleri ilgili güncel haberlerin adresi--Biz Türkmeniz :SURİYE TÜRKMENLERİ[ölü keçid]--yazar Ali ÖZTÜRKMEN; yayınlanma tarihi 27.12.2011
- Sabah Gazetesi Haberleri (Sabah.com.tr) :Suriye Türkmenleri 2021-06-23 at the Wayback Machine--yazar Hasan Celal Güzel; yayınlanma tarihi 19 şubat 2012.
- Türkiye'nin en büyük belge ve döküman paylaşım sitesi - Belgeler.com :Karamanoğulları Beyliği Makalesi 2012-06-03 at the Wayback Machine
Mənbə
- Geçit Yayınları, Adnan Menderes Kaya - Avşar Türkmenleri 2018-04-12 at the Wayback Machine
- Suriye Kürtleri: Suriye'nin Kuzeyinde Etnik Yapı ve Kürt Nüfusu 2014-01-28 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
- golanturkmenleri.jeeran.com 2011-11-16 at the Wayback Machine
- Turkmens.com : (Suria) Suriye Türkmenleri
- Joshua Project – Unreached Peoples of the World : Turkoman of Syria
- Golan Turkmanları[ölü keçid]
- Suriyeturkmenleri.wordpress.com
 | Etnik qrup ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Suriya turkmanlari Suriyada yasayan Azerbaycan dilinin Cenubi Azerbaycan lehcesinde danisan turk cemiyyeti Suriya turkmanlari Cobanbeyde Suriya Turkman Assambleyasi terefinden qebul olunmus Suriya Turkmanlarinin bayragi Goy reng turkluyu bildirir qirmizi sehidlerin qani ag insan deyerleri Umumi sayi1 500 000 3 500 000 800 000 1 000 000 1996 Yasadigi erazilerHeleb Quneytre Lazkiye Hims Tertus Hema Demesq Idlib Er Reqqe Dera DemesqDiliAzerbaycan dili ereb dili Turk diliDiniIslamMenseyiOguz Turk Qohum xalqlarIraq turkmanlari ve diger Turk xalqlariSuriya Turkmanlarinin doyus sahesi ve muxtelif yerlerde istifade etdiyi diger bayraqlari TarixTurk tayfalarinin Beledi Sam indiki Suriya Livan Iordaniya ve Felestin adlanan erazide ilk meskunlasmasi Selcuqlu Imperiyasinin zamanina tesaduf etmis bolgeye turk tayfalarinin axini Osmanli Imperiyasinin zamaninadek davam etmisdir Suriyada efsar peceneq bayandir baharli ve s turk tayfalari meskunlasmisdir EhaliSuriyada milli terkibi oyrenen ehali siyahiya alinmasinin indiyedek aparilmamasi bu olkede yasayan etnik qruplarin sayini mueyyen etmekde cetinlik yaradir ve bu sebebden seslenen butun reqemler mueyyen texminlerden ibaretdir Suriyada en asagi qiymetlendirmelere esasen 750 000 maksimum ise 3 500 000 turkmenin yasadigina dair melumatlar movcuddur 1906 ci ilde cap olunmus Heleb selnamesine esasen Heleb seherinin etrafinda 350 turk kendi vardir bu kendlerde ve Heleb seherinde 200 000 nefer Lazikye bolgesinde 150 000 nefer Telkele etrafinda 50 000 nefer Quneytre bolgesinde 100 000 nefer indiki Suriya o dovrku diger bolglerinde 300 000 nefer olmaqla texminen 800 000 nefer turk yasamaqda idi Son melumatlara esasen ehalisinin texminen sayi 23 000 000 nefere yukselmis turklerin sayi ise 3 500 000 nefere qeder artmisdir Onlardan 1 500 000 neferi gundelik danisiq dili olaraq turkceden istifade edir ve turkluk suurunu yuksek seviyyede qorumusdur 2 000 000 neferi ise turkluk suurunu qorusa da cox az turkce bilmekdedir ve ana dillerini unutma merhelesini yasamaqdadir 2010 cu ile olan texmine esasen 23 000 000 luq umumi Suriya ehalisinin 1 500 000 neferi turkce danisan ve etnik olaraq turk olan ehaliden 2 000 000 neferi ise etnik koken olaraq turk olan ancaq turkceyi unutma merhelesinde olan ehaliden ibaretdir Belelikle 23 000 000 luq Suriya ehalisinin 3 500 000 u etnik turklerden ibaretdir Onlardan 975 000 neferi Heleb muhafazliginda 835 000 neferi Hims muhafazliginda 460 000 neferi Demesq muhafazliginda ve Demesq seherinde 385 000 neferi Lazkiye muhafazliginda 350 000 neferi Hema muhafazliginda 120 000 neferi Er Reqqe muhafazliginda 75 000 neferi Dera muhafazliginda 50 000 neferi Tertus muhafazliginda 50 000 neferi Quneytre muhafazliginda 25 000 neferi Idlib muhafazliginda 175 000 neferi ise diger bolgelerde El Heseke muhafazliginda Deyr ez Zur muhafazliginda ve Es Suveyde muhafazliginda yasamaqdadir MeskunlasmaHazirda Suriya turkmanlari Heleb Quneytre Lazkiye Hims Tertus Hema Demesq Idlib Er Reqqe Dera muhafazlarinda ve Demesq seherinde yasayirlar Lazkiye muhafazliginda yasan Turkmenlere Bayir Bucaq turkleri de deyirler Suriyada 523 turkmen kendi vardir Sam Tarixi adi Sam olaraq meshur olan Demesq seheri ve ondan ayri yaradilmis Demesq muhefazligi 460 000 neferlik turkman toplumunu barindarmaqdadir Turkmanlar esasen Demesq seherinde yasayirlarlar Demesq muhefazliginda Bily Rihayba Qaldun ereblesdirilmis adi Marah Hatit Turkman adlarinda 4 turkman kendi yerlesir Demesq muhafazligi 9 menteqeye ayrilir el Quteyfe en Nebk et Tall Dereyye Merkez Duma Qetene Yabrud ve Zebedeni Demesq seherine bezi serq xalqlari o cumleden Turk xalqlari da Sam seheri deyirler Turkmenler Sam seherinin el Hecer el Esvad el Tedamun ve Cober harralarinda kvartallarinda yasayirlar Heleb Heleb muhafazligi 8 menteqeye ayrilir Ifrin Eziz Cebeli Semen El Beb Es Sefire Cerebulus Munbic ve Eyn el Ereb Heleb seherinin Huyluq Turkmen harrasinda kvartalinda ve muhafazligin menteqelerinde yerlesen 350 turkmen kendinde texminen 975 000 Turkmen yasayir Hims Hims muhafazligi 6 menteqeye ayrilir Telkele Er Restan El Muherrem Palmira El Quseyir ve Hims Telkele menteqesinin ehalisinin az qala tamamini turkmenler 70 000 nefer teskil edir Hims seheri ehalisinin texminen 80 ni xususiyle seherin Baba Emir Turkmen harrasinda ehalinin tamamini turkmenler teskil edir Hims muhafazliginda yasayan turkmenler Qara Efsar ve Genceli Efsar tireleri Doger Inalli Peceneq ve s turk tayfalarina mensubdurlar Lazkiye Lazkiye muhefazliginda yasayan turkmanlar bolgenin tarixi adi ile Bayir Bucaq turkmanlari adlandirilirlar Bu bolgenin turkman ehalisi koken olaraq 24 Oguz boyundan en coxsaylisi olan Avsar boyunun Qaramanli oymagina mensubdurlar Qaramanli oymagi XIII esrin 70 ci illerinde bu bolgeye yerlesmisdir Bu oymaqdan olan Avsarlar 1256 1487 ci illerde 230 il movcud olmus Qaramanogullari Beyliyini qurmusdular Lazkiye muhafazligi 4 menteqeye ayrilir Lazkiye El Heffe Qerdehe ve Cebel Muhafazligin inzibati merkezi Lazkiye seherinin 2 kvartalinda harrasinda ve 2 menteqesinde Lazkiye ve Cebel yerlesen 54 turkmen kendinde toplam 350 000 Turkmen meskunlasmisdir Hema Hema muhafazligi 5 menteqeye ayrilir Es Suqeylebiye Hema Mesyef Muxerde ve Selamiye Turkmenler Qara Xelili Tulluf Hazzur Huvvir el Turkman Bit Natir Xirmil ve s turkmen kendlerinde yasayirlar Quneytre Quneytre muhafazligi 2 menteqeye ayrilir Qunyetre ve Fiq Hafr al Qediriyye Kafr Nafah Zabya al Rezzaniyye Ehmediyye Huseyniyye ayn Kura ayn sumsum ayn alak uleyka ayn aysa ve s kimi turkmen kendlerinde texminen 50 000 turkmen yasayir Tertus Er Reqqe Idlib Dera Dera muhafazligi 3 menteqeye ayrilir Dera Izra ve ez Senamain Turkmanlar muhafazligin inzibati merkezi Dera seherinde Busra Merba Burak ve s turkmen kendlerinde meskunlasiblar Hemcinin baxLivan turkmanlari Turkmanlar Qala gavuruIstinadlar3 Syria 2011 Convoluted loyalties a chaotic insurgency and the revival of the caliphate page 168 Al Qaeda s Global Crisis The Islamic State Takfir and the Genocide of Muslims 2015 11 21 at the Wayback Machine Author V G Julie Rajan Contemporary Terrorism Studies New York Routledge 2015 366 pages ISBN 9781317645382Orijinal metn ing These include Turkmen who number approximately 200 000 in Syria Uluslararasi Stratejik Arastirmalar Kurumu USAK Suriye Kurtleri Siyasi Etkisizlik ve Suriye Devleti nin Politikalari 2015 07 14 at the Wayback Machine Mehmet Sandir Suriye Turklugu Turk Yurdu Cilt 18 Sayi 133 1998 s 7 8 Ortadogu Stratejik Arastirmalar Merkezi Suriye Turkmenleri Orsam Hasan Kanbolat ORSAM Baskani Ortadogu Stratejik Arastirmalar Merkezi ORSAM Suriye de Degisimin Gundeme Tasidigi Toplum Suriye Turkmenleri 2012 12 24 at the Wayback Machine Syrian Turkmens Describing ISIS www turkomania org 2015 09 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 16 sentyabr 2015 Nahost Informationsdienst ISSN 0949 1856 Presseausschnitte zu Politik Wirtschaft und Gesellschaft in Nordafrika und dem Nahen und Mittleren Osten Autors Deutsches Orient Institut Deutsches Ubersee Institut Hamburg Deutsches Orient Institut 1996 seite 33 Orijinal metn ing The number of Turkmens in Syria is not fully known with unconfirmed estimates ranging between 800 000 and one million Nazif Ozturk Suriye Turkleri ve Turkiye Suriye Iliskileri Yeni Turkiye Cilt 3 Sayi 16 1997 ss 1679 Irak Turkleri ilgili guncel haberlerin adresi Biz Turkmeniz SURIYE TURKMENLERI olu kecid yazar Ali OZTURKMEN yayinlanma tarihi 27 12 2011 Sabah Gazetesi Haberleri Sabah com tr Suriye Turkmenleri 2021 06 23 at the Wayback Machine yazar Hasan Celal Guzel yayinlanma tarihi 19 subat 2012 Turkiye nin en buyuk belge ve dokuman paylasim sitesi Belgeler com Karamanogullari Beyligi Makalesi 2012 06 03 at the Wayback MachineMenbeGecit Yayinlari Adnan Menderes Kaya Avsar Turkmenleri 2018 04 12 at the Wayback Machine Suriye Kurtleri Suriye nin Kuzeyinde Etnik Yapi ve Kurt Nufusu 2014 01 28 at the Wayback MachineXarici kecidlergolanturkmenleri jeeran com 2011 11 16 at the Wayback Machine Turkmens com Suria Suriye Turkmenleri Joshua Project Unreached Peoples of the World Turkoman of Syria Golan Turkmanlari olu kecid Suriyeturkmenleri wordpress com Etnik qrup ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin