Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Millard Fillmor (ing. Millard Fillmore; 7 yanvar 1800[…] – 8 mart 1874[…], Buffalo, Nyu-York ştatı ) — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 13-cü prezidenti (1850-1853) və 12-ci vitse-prezidenti (1849-1850). Zakari Teylor vəfat edən günün səhəri, 1850-ci il iyunun 10-da vitse-prezident Millard Fillmor prezident səlahiyyətlərinin icrasına başladı. Sələfindən fərqli olaraq uzunmüddətli siyasi təcrübəyə malik Fillmor ənənəvi yolla çətin ki, prezident seçilərdi. Viqlər partiyasının liderləri ilə sıx əməkdaşlıq edərək daxili və xarici siyasətdə bəzi uğurlar qazanmasına baxmayaraq onun ikinci müddətə prezident seçilməsi üçün heç bir şansı olmamışdır. Fillmor 1856-cı il prezident seçkilərində iştirak etsə də uğur qazana bilməmişdir.
| Millard Fillmor | |
|---|---|
| ing. Millard Fillmore | |
 Millard Fillmorun 1855-1865-ci illər arasında çəkilmiş fotoportreti | |
| 9 iyul 1850 – 4 mart 1853 | |
| Vitse-prezident | olmayıb |
| Əvvəlki | Zakari Teylor |
| Sonrakı | Franklin Pirs |
| 4 mart 1849 – 9 iyul 1850 | |
| Prezident | Zakari Teylor |
| Əvvəlki | Corc Dallas |
| Sonrakı | Uilyam Kinq (1853-dən) |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri |  Sammerhil, Nyu-York, ABŞ |
| Vəfat tarixi | (74 yaşında) |
| Vəfat yeri |  Buffalo, Nyu-York, ABŞ |
| Vəfat səbəbi | insult |
| Dəfn yeri |
|
| Partiya | Anti-mason partiyası Viqlər partiyası Amerika partiyası |
| Təhsili | Nyu Houp Akademiyası |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, vəkil, dövlət xadimi |
| Atası | Nataniel Fillmor |
| Anası | Feb Millard |
| Həyat yoldaşları | 1) Ebiqeyl Fillmor 2) Kerolin Karmaykl Makintoş Filmor |
| Uşaqları | oğlu: Millard Pauers Fillmor qızı: Meri Ebigeyl Filmor |
| | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Erkən həyatı
Millard Fillmor 7 yanvar 1800-cü ildə kasıb fermer ailəsində dünyaya gəlib. Gələcək prezidentin ağır uşaqlıq dövrü atasına məxsus fermada keçib. Təsərrüfat işlərində ailəyə kömək etməsi səbəbindən ildə iki-üç ay təhsil ala bilib. Çətin fermerlik həyatının bəhrəsizliyini görən ailə başçısı övladlarına heç olmasa yaxşı sənət öyrətməyi qərara alır. Bu məqsədlə 14 yaşlı Millard dərzi emalatxanasında şagird olur. Lakin az müddətdən sonra yenidən doğma fermaya qayıdaraq ağac emalı sexində fəhləlik edir. Yaxınlıqda açılan kitabxana onda bütün həyatı boyu saxladığı mütaliə həvəsi oyadır. Çoxlu mütaliə etməsi 19 yaşında ikən ona məktəbdə təhsilini davam etdirmək imkanı verir. Elə bu məktəbdə də gələcək həyat yoldaşı, müəlliməsi Abigeyl Pauerslə tanış olur.
Siyasi fəaliyyəti
Buffaloda hüquq təhsili alaraq 1823-cü ildə vəkil işləməyə başlayır. Növbəti il siyasətlə məşğul olaraq, Con Kuinsi Adamsın tərəfdarı kimi tanınır. 1829-31-ci illərdə Antimason «»nı Nyu-York parlamentində Eri dairəsinin deputatı kimi təmsil edir. Bu ərəfədə artıq dörd nəfərdən ibarət ailəsi ilə birlikdə Buffaloya köçür. Gələcək prezident qərbi Nyu-Yorkda viqlər partiyasının yerli şöbəsinin yaradıcılarından olaraq 1832-ci ildə konqresə seçilir. Nümayəndələr palatasının üzvü kimi əsasən H.Kleyin ideyalarının qızğın tərəfdarı olmuşdur.
1844-cü ildə vitse-prezidentliyə namizəd olmaq cəhdi viqlər tərəfindən dəstəklənmədiyi üçün həyata keçmir. Növbəti seçkilərdə, partiyanın Filadelfiyada keçirilən konventində, H.Kleyin köməkliyi sayəsində Fillmor, Z.Teylorla yanaşı vitse-prezidentliyə namizəd göstərilir. O, Nyu-York ştatında Teylorun seçkiönü kampaniyasına rəhbərlik edir. Teylor və Fillmor bir-birlərini şəxsən tanımırdılar və ilk dəfə yalnız uğurlu keçən seçkilərdən sonra görüşürlər. Qeyd edək ki, Fillmor, konqres üzvləri ilə məhrəm münasibətdə olmasına baxmayaraq, Teylor administrasiyası ona etinasız yanaşmışdı. Hətta doğma ştatı Nyu-Yorkda vəzifə bölgüsü aparılarkən belə onunla məsləhətləşməmişdilər.
Prezidentliyi
Fillmor prezident kimi 1850-ci ilin avqustunda Konqresə göndərdiyi məktubunda quldarlıq məsələsində Cənubla Şimalı barışmağa çağırır. Sentyabrda isə quldarlıq probleminin həllinə yönəlmiş və «1850-ci il kompromisi» adlanan qanunlar toplusunu imzalayır. Bu qanunlarla o, sələfi Teylordan fərqli olaraq, «xalqın suverenliyi» prinsipini təsdiq edir. Bu prinsipə əsasən quldarlığın ləğvi və ya qəbulu ştatın müstəsna hüququ kimi göstərilir. Barışdırıcı xarakter daşımasına baxmayaraq, qanunlar toplusu heç də birmənalı qarşılanmadı. Hətta Şimaldan olan viqlər belə burada Cənublu quldarlara böyük güzəştlər olduğunu bildirirdilər. Xüsusən şimala qaçan qulların tutularaq geriyə, öz sahiblərinə qaytarılmasını nəzərdə tutan maddə kəskin etiraz doğururdu.
1848-49-cu illərdə bəzi Avropa dövlətlərini respublika üsul-idarəsinin yaranması ilə nəticələnən milli-demokratik inqilablar bürümüşdü. Bir çox amerikalılar bunda ölkələrinin tarixi ilə paralellər görür və dövlətin bu hərəkata köməklik göstərməsini istəyirdilər. Fillmor administrasiyası bu çağırışlara reaksiya vermir və yalnız formal olaraq Köhnə Dünyada baş verən demokratik dəyişikliklərin tərəfdarı olduğunu bildirir. Uzaq Şərqə ticarət yolunun açılması məqsədilə Fillmor, 1852-ci ildə komandanlığı altında Yaponiyaya dörd hərbi gəmi göndərir. Hərbi gücünə güvənən Periyə 1854-cü ildə Kanaqava prefekturası ilə saziş imzalamaq nəsib olur. Bu sazişə əsasən Yaponiya limanları ABŞ ticarət gəmilərinə açıq elan edilir.
Viqlər partiyasının 1852-ci ildə keçirilən konventində Fillmorun namizədliyi təsdiqini tapmır. Xüsusilə «Qaçqın qullar haqda Akt»ı imzalaması onu partiyanın şimal qanadının dəstəyindən məhrum etmişdi. Partiyanın namizədi isə ABŞ-Meksika müharibəsinin məşhur iştirakçılarından olan general olur.
Prezidentlikdən sonrakı həyatı
Fillmorun siyasi məyusluğuna onun şəxsi faciəsi də əlavə olur. 1853-cü ildə, yeni seçilmiş prezident Pirsin inauqurasiya mərasimində Fillmorun xanımı Abigeyl bərk soyuqlayır və tezliklə dünyasını dəyişir. Buffaloya qayıtdıqdan bir il sonra yeganə qızı vəfat edir. Bu dərdləri qismən də olsa unutmaq məqsədilə o, Avropaya səfərə çıxır və hətta Roma Papasının qəbulunda olur. Səfərdən qayıtdıqdan sonra 1856-cı il prezident seçkilərində iştirak edir, yalnız 21 % səs toplaya bilir. Bu onun böyük siyasətdə son çıxışı olur. Buffaloya qayıdaraq yerli siyasətdə aktiv fəaliyyət göstərməyə başlayır.
Millard Fillmor 1874-cü il martın 8-də beyninə qan sızması nəticəsində vəfat etmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Jones J. M., Jones J. L. Presidential stroke: United States presidents and cerebrovascular disease (ing.). // CNS Spectrums: the international journal of neuropsychiatric medicine CNS Spectrums, 2006. Vol. 11, Iss. 9. P. 674–8; 719. ISSN 1092-8529; 2165-6509 doi:10.1017/S1092852900014760 PMID:16946692
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Millard Fillmore // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #11895458X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
- "Presidential Places: Millard Fillmore". . . February 24, 2015 tarixində . İstifadə tarixi: December 20, 2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Millard Fillmor ing Millard Fillmore 7 yanvar 1800 8 mart 1874 Buffalo Nyu York stati Amerika Birlesmis Statlarinin 13 cu prezidenti 1850 1853 ve 12 ci vitse prezidenti 1849 1850 Zakari Teylor vefat eden gunun seheri 1850 ci il iyunun 10 da vitse prezident Millard Fillmor prezident selahiyyetlerinin icrasina basladi Selefinden ferqli olaraq uzunmuddetli siyasi tecrubeye malik Fillmor enenevi yolla cetin ki prezident secilerdi Viqler partiyasinin liderleri ile six emekdasliq ederek daxili ve xarici siyasetde bezi ugurlar qazanmasina baxmayaraq onun ikinci muddete prezident secilmesi ucun hec bir sansi olmamisdir Fillmor 1856 ci il prezident seckilerinde istirak etse de ugur qazana bilmemisdir Millard Fillmoring Millard FillmoreMillard Fillmorun 1855 1865 ci iller arasinda cekilmis fotoportretiAmerika Birlesmis Statlarinin 13 cu prezidenti9 iyul 1850 4 mart 1853Vitse prezidentolmayibEvvelkiZakari TeylorSonrakiFranklin PirsAmerika Birlesmis Statlarinin 12 ci vitse prezidenti4 mart 1849 9 iyul 1850PrezidentZakari TeylorEvvelkiCorc DallasSonrakiUilyam Kinq 1853 den Sexsi melumatlarDogum tarixi 7 yanvar 1800Dogum yeri Sammerhil Nyu York ABSVefat tarixi 8 mart 1874 74 yasinda Vefat yeri Buffalo Nyu York ABSVefat sebebi insultDefn yeri Forest Loun qebiristanligi d Partiya Anti mason partiyasi Viqler partiyasi Amerika partiyasiTehsili Nyu Houp AkademiyasiFealiyyeti siyasetci vekil dovlet xadimiAtasi Nataniel FillmorAnasi Feb MillardHeyat yoldaslari 1 Ebiqeyl Fillmor 2 Kerolin Karmaykl Makintos FilmorUsaqlari oglu Millard Pauers Fillmor qizi Meri Ebigeyl Filmor Vikianbarda elaqeli mediafayllarErken heyatiMillard Fillmor 7 yanvar 1800 cu ilde kasib fermer ailesinde dunyaya gelib Gelecek prezidentin agir usaqliq dovru atasina mexsus fermada kecib Teserrufat islerinde aileye komek etmesi sebebinden ilde iki uc ay tehsil ala bilib Cetin fermerlik heyatinin behresizliyini goren aile bascisi ovladlarina hec olmasa yaxsi senet oyretmeyi qerara alir Bu meqsedle 14 yasli Millard derzi emalatxanasinda sagird olur Lakin az muddetden sonra yeniden dogma fermaya qayidaraq agac emali sexinde fehlelik edir Yaxinliqda acilan kitabxana onda butun heyati boyu saxladigi mutalie hevesi oyadir Coxlu mutalie etmesi 19 yasinda iken ona mektebde tehsilini davam etdirmek imkani verir Ele bu mektebde de gelecek heyat yoldasi muellimesi Abigeyl Pauersle tanis olur Siyasi fealiyyetiBuffaloda huquq tehsili alaraq 1823 cu ilde vekil islemeye baslayir Novbeti il siyasetle mesgul olaraq Con Kuinsi Adamsin terefdari kimi taninir 1829 31 ci illerde Antimason ni Nyu York parlamentinde Eri dairesinin deputati kimi temsil edir Bu erefede artiq dord neferden ibaret ailesi ile birlikde Buffaloya kocur Gelecek prezident qerbi Nyu Yorkda viqler partiyasinin yerli sobesinin yaradicilarindan olaraq 1832 ci ilde konqrese secilir Numayendeler palatasinin uzvu kimi esasen H Kleyin ideyalarinin qizgin terefdari olmusdur 1844 cu ilde vitse prezidentliye namized olmaq cehdi viqler terefinden desteklenmediyi ucun heyata kecmir Novbeti seckilerde partiyanin Filadelfiyada kecirilen konventinde H Kleyin komekliyi sayesinde Fillmor Z Teylorla yanasi vitse prezidentliye namized gosterilir O Nyu York statinda Teylorun seckionu kampaniyasina rehberlik edir Teylor ve Fillmor bir birlerini sexsen tanimirdilar ve ilk defe yalniz ugurlu kecen seckilerden sonra gorusurler Qeyd edek ki Fillmor konqres uzvleri ile mehrem munasibetde olmasina baxmayaraq Teylor administrasiyasi ona etinasiz yanasmisdi Hetta dogma stati Nyu Yorkda vezife bolgusu aparilarken bele onunla meslehetlesmemisdiler PrezidentliyiFillmor prezident kimi 1850 ci ilin avqustunda Konqrese gonderdiyi mektubunda quldarliq meselesinde Cenubla Simali barismaga cagirir Sentyabrda ise quldarliq probleminin helline yonelmis ve 1850 ci il kompromisi adlanan qanunlar toplusunu imzalayir Bu qanunlarla o selefi Teylordan ferqli olaraq xalqin suverenliyi prinsipini tesdiq edir Bu prinsipe esasen quldarligin legvi ve ya qebulu statin mustesna huququ kimi gosterilir Barisdirici xarakter dasimasina baxmayaraq qanunlar toplusu hec de birmenali qarsilanmadi Hetta Simaldan olan viqler bele burada Cenublu quldarlara boyuk guzestler oldugunu bildirirdiler Xususen simala qacan qullarin tutularaq geriye oz sahiblerine qaytarilmasini nezerde tutan madde keskin etiraz dogururdu 1848 49 cu illerde bezi Avropa dovletlerini respublika usul idaresinin yaranmasi ile neticelenen milli demokratik inqilablar burumusdu Bir cox amerikalilar bunda olkelerinin tarixi ile paraleller gorur ve dovletin bu herekata komeklik gostermesini isteyirdiler Fillmor administrasiyasi bu cagirislara reaksiya vermir ve yalniz formal olaraq Kohne Dunyada bas veren demokratik deyisikliklerin terefdari oldugunu bildirir Uzaq Serqe ticaret yolunun acilmasi meqsedile Fillmor 1852 ci ilde komandanligi altinda Yaponiyaya dord herbi gemi gonderir Herbi gucune guvenen Periye 1854 cu ilde Kanaqava prefekturasi ile sazis imzalamaq nesib olur Bu sazise esasen Yaponiya limanlari ABS ticaret gemilerine aciq elan edilir Viqler partiyasinin 1852 ci ilde kecirilen konventinde Fillmorun namizedliyi tesdiqini tapmir Xususile Qacqin qullar haqda Akt i imzalamasi onu partiyanin simal qanadinin desteyinden mehrum etmisdi Partiyanin namizedi ise ABS Meksika muharibesinin meshur istirakcilarindan olan general olur Prezidentlikden sonraki heyatiFillmorun siyasi meyusluguna onun sexsi faciesi de elave olur 1853 cu ilde yeni secilmis prezident Pirsin inauqurasiya merasiminde Fillmorun xanimi Abigeyl berk soyuqlayir ve tezlikle dunyasini deyisir Buffaloya qayitdiqdan bir il sonra yegane qizi vefat edir Bu derdleri qismen de olsa unutmaq meqsedile o Avropaya sefere cixir ve hetta Roma Papasinin qebulunda olur Seferden qayitdiqdan sonra 1856 ci il prezident seckilerinde istirak edir yalniz 21 ses toplaya bilir Bu onun boyuk siyasetde son cixisi olur Buffaloya qayidaraq yerli siyasetde aktiv fealiyyet gostermeye baslayir Millard Fillmor 1874 cu il martin 8 de beynine qan sizmasi neticesinde vefat etmisdir Hemcinin baxAmerika Birlesmis Statlari prezidentlerinin siyahisiIstinadlarJones J M Jones J L Presidential stroke United States presidents and cerebrovascular disease ing CNS Spectrums the international journal of neuropsychiatric medicineCNS Spectrums 2006 Vol 11 Iss 9 P 674 8 719 ISSN 1092 8529 2165 6509 doi 10 1017 S1092852900014760 PMID 16946692 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Millard Fillmore Encyclopaedia Britannica ing Deutsche Nationalbibliothek Record 11895458X Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Presidential Places Millard Fillmore February 24 2015 tarixinde Istifade tarixi December 20 2016 Vikianbarda Millard Fillmor ile elaqeli mediafayllar var