Don Respublikası — Rusiyada Oktyabr çevrilişindən (1917) sonra Don bölgəsində yaranmış hökumət. Rusiya hökumətinin 1887-ci ildə keçirdiyi inzibati-ərazi bölgüsünə əsasən, Rostov vilayəti ilə Taqanroq şəhəri Don Qoşunu vilayətinə daxil edilməklə, Şimali-qərbi Qafqazın bir hissəsi Don kazaklarının idarəsinə keçdi.
Tarixi dövlət | |||||
Don Respublikası | |||||
---|---|---|---|---|---|
Böyük Don Qoşunu | |||||
| |||||
Rusiya İmperiyasının himni | |||||
| |||||
Paytaxt | Novoçerkassk | ||||
Dilləri | rus dili, ukrayn dili | ||||
Rəsmi dilləri | rus dili və Ukrayna dili | ||||
Dövlət dini | pravoslavlıq | ||||
İdarəetmə forması | respublika | ||||
Ataman | |||||
• 1918 – 1919 | Krasnov Pyotr Nikolayeviç | ||||
• 1919 – 1920 | Boqayevskiy Afrikan Petroviç | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yaradılması
Oktyabr çevrilişindən sonra Sovet hakimiyyətinə tabe olmaqdan boyun qaçıran Don kazakları öz hakimiyyət orqanlarını yaratdılar. 1918-ci il mayın 8-də alman ordusunun köməyilə bolşeviklər Don vilayəti ərazisindən qovuldu, mayın 26-da isə Don kazaklarının dairəsi "Böyük Don Qoşunu" hökuməti yaradılmasını elan etdi. Ataman P.Krasnovun başçılıq etdiyi bu hökumətin 65 minlik ordusu var idi. 1919-cu ilin yanvarında bu ordu general A.Denikinə tabe edildi və həmin ilin payızında Moskva üzərinə yürüşdə iştirak etdi.
Don Respublikası hökuməti Paris sülh konfransında (1919–20) iştirak etmək üçün öz nümayəndə heyətini 1919-cu ilin əvvəlində İstanbula göndərmiş, lakin onlar da Rusiyanın cənubunda yeni yaranmış dövlətlərin nümayəndələri ilə birlikdə bu şəhərdə ləngiməli olmuşdular. Bu nümayəndələrin müttəfiq dövlətlərin İstanbuldakı komandanlığına ünvanladıqları müraciətdə Don əhalisinin həm bolşeviklərin, həm də köhnə rejimi bərpa etmək istəyən bir qrup məsuliyyətsiz adamların yaratdığı qurama təşkilatların təhlükəsi altında qaldığı bildirilirdi.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ilə əlaqələri
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Hökuməti 1919-cu il iyunun 26-da özünün Kubandakı diplomatik nümayəndəsi Cəfər bəy Rüstəmbəyova əlavə mandat göndərərək, ona Don hökuməti yanında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini təmsil etmək səlahiyyəti verdi. Həmin il sentyabrın 24-də isə Xosrov bəy Sultanov Azərbaycan Hökumətinin Rostovda konsul-agenti təyin edildi.
Fəaliyyətinə son qoyulması
1920-ci ilin yanvarında Qırmızı ordu Rostovu və tutdu, martda isə bütün Don vilayətini ələ keçirərək, Don Respublikası hökumətinin varlığına son qoydu.
Həmçinin bax
- Kuban Xalq Respublikası
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Kuban və Donda diplomatik nümayəndəliyi
- Внешняя политика (документы и материалы) , Б., 1998;
- Борьба за власть Собетов на Дону в 1917 – 1920 гг. (сборник документов), Ростов на/ Д., 1957;
- Хмелевский К. А., Лрах красновщины и немецкой интервенции на Дону (апрель 1918 март 1919 года), Ростов на/Д., 1965.
İstinadlar
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I cild. Bakı: "Lider". 2004. səh. 334. ISBN .
== İstinadlar ==
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Don Respublikasi Rusiyada Oktyabr cevrilisinden 1917 sonra Don bolgesinde yaranmis hokumet Rusiya hokumetinin 1887 ci ilde kecirdiyi inzibati erazi bolgusune esasen Rostov vilayeti ile Taqanroq seheri Don Qosunu vilayetine daxil edilmekle Simali qerbi Qafqazin bir hissesi Don kazaklarinin idaresine kecdi Tarixi dovletDon RespublikasiBoyuk Don QosunuBayraq d GerbRusiya Imperiyasinin himni 15 sentyabr 1918 1920Paytaxt NovocerkasskDilleri rus dili ukrayn diliResmi dilleri rus dili ve Ukrayna diliDovlet dini pravoslavliqIdareetme formasi respublikaAtaman 1918 1919 Krasnov Pyotr Nikolayevic 1919 1920 Boqayevskiy Afrikan Petrovic Vikianbarda elaqeli mediafayllarYaradilmasiOktyabr cevrilisinden sonra Sovet hakimiyyetine tabe olmaqdan boyun qaciran Don kazaklari oz hakimiyyet orqanlarini yaratdilar 1918 ci il mayin 8 de alman ordusunun komeyile bolsevikler Don vilayeti erazisinden qovuldu mayin 26 da ise Don kazaklarinin dairesi Boyuk Don Qosunu hokumeti yaradilmasini elan etdi Ataman P Krasnovun basciliq etdiyi bu hokumetin 65 minlik ordusu var idi 1919 cu ilin yanvarinda bu ordu general A Denikine tabe edildi ve hemin ilin payizinda Moskva uzerine yurusde istirak etdi Don Respublikasi hokumeti Paris sulh konfransinda 1919 20 istirak etmek ucun oz numayende heyetini 1919 cu ilin evvelinde Istanbula gondermis lakin onlar da Rusiyanin cenubunda yeni yaranmis dovletlerin numayendeleri ile birlikde bu seherde lengimeli olmusdular Bu numayendelerin muttefiq dovletlerin Istanbuldaki komandanligina unvanladiqlari muracietde Don ehalisinin hem bolseviklerin hem de kohne rejimi berpa etmek isteyen bir qrup mesuliyyetsiz adamlarin yaratdigi qurama teskilatlarin tehlukesi altinda qaldigi bildirilirdi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti ile elaqeleriAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Hokumeti 1919 cu il iyunun 26 da ozunun Kubandaki diplomatik numayendesi Cefer bey Rustembeyova elave mandat gondererek ona Don hokumeti yaninda Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetini temsil etmek selahiyyeti verdi Hemin il sentyabrin 24 de ise Xosrov bey Sultanov Azerbaycan Hokumetinin Rostovda konsul agenti teyin edildi Fealiyyetine son qoyulmasi1920 ci ilin yanvarinda Qirmizi ordu Rostovu ve tutdu martda ise butun Don vilayetini ele kecirerek Don Respublikasi hokumetinin varligina son qoydu Hemcinin baxKuban Xalq Respublikasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Kuban ve Donda diplomatik numayendeliyi Vneshnyaya politika dokumenty i materialy B 1998 Borba za vlast Sobetov na Donu v 1917 1920 gg sbornik dokumentov Rostov na D 1957 Hmelevskij K A Lrah krasnovshiny i nemeckoj intervencii na Donu aprel 1918 mart 1919 goda Rostov na D 1965 IstinadlarAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Baki Lider 2004 seh 334 ISBN 9952 417 14 2 Istinadlar