AIM-9 Sidewinder, bir çox müasir təyyarənin istifadə etdiyi istiliklə idarə olunan Amerikanın hava-hava döyüş raketi sistemidir (AAM). Effektiv bir partlayıcı başlığa və infraqırmızı idarəetmə sisteminə malikdir. Vahidinin qiyməti 90.000 dollardır.
AIM-9 Sidewinder | |
---|---|
Ölkə | |
İstismar tarixçəsi | |
İstismara başlanması | 1956 |
İstehsal tarixçəsi | |
İstehsalçı | Raytheon Company |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Sidewinder raketinin konstruksiyası
AIM-9M Sidewinder, əsasən 12,7 sm borucuq formalı bir borunun içərisinə yerləşdirilmiş yüksək texnologiya məhsullarından ibarət olan hissələrdən ibarətdir, 287 sm uzunluğunda AIM-9 borusunun ön tərəfində BSU-32 qanadcıqları vardır. Uzunluğu 38 sm-dir. Arxadakı quyruq hissəsinin qanad uzunluğu 63 sm-dir. 88 kq ağırlığında olan Sidewinder raketinin burnunda, bu raketin beyni olan WGU-4A/b Başlıq Nəzarəti Bölməsi axtarıcısı yerləşir. Burada infraqırmızı enerji yayan mənbələri aşkarlayan bir sensor mövcuddur. Maqnezium florid şəffaf şüşə səthinin arxasında yerləşən indium-antimonid (InSb) detektoru və Joule-Thompson kriozat soyuducusunun olduğu bu baş hissədə bir hədəf tapıldıqda, məlumat siqnal işləyiciyə göndərilir və daha sonra bu məlumat ötürülür raketin istiqamət qanadcıqlarına və raketin hərəkəti üzrə istiqamət əmrləri verilir. Bu sistemin ən ölümcül tərəfi iki fərqli dalğa boyunda işləyə bilməsidir. Başqa sözlə, bu baş hissə həm qısa, həm də orta dalğa uzunluğunda olan infraqırmızı şüaları aşkar edə bilər. Raket mühərriklərinin qarşısında bir WDU-17 döyüş başlığı bölməsi var. Buradakı 12 kq başlıq proximity probkasını daşıyır. DSU-15/B Aktiv optik Hədəf Dedektoru, lazer detektoru üzükləri vasitəsi ilə bir hədəf qaçırıldığı zaman özünü məhv edərək qəlpələrin aktivləşdirilməsini təmin edir.
Türk Hava Qüvvələri və AIM-9
AIM-9 Sidewinder raketi 1960-cı illərdə ilk dəfə Türk Hava Qüvvələri inventarına qəbul edilmişdir. Sidewinder-in ilk modeli AIM-9B raketi, o dövrün ən inkişaf etmiş təyyarəsi sayılan və Türk Hava Qüvvələri inventarına təzə daxil olmuş F-5A və F-104G təyyarələrində istifadə üçün satın alınmışdır. Daha sonra AIM-9P raketi F-4 Phantom təyyarəsinin alınması nəticəsində arsenala daxil olmuşdur. AIM-9L/M Sidewinder raketinin gəlişi isə F-16-ların seçilməsi və aviasiya donanmalarında missiyalarına başlaması ilə olmuşdur. Türk F-16-ları AIM-9 raket modellərinin L/M/S variantlarını daşıyırlar. Türk Hava Qüvvələrinin inventarında B modelindən 210, M modelindən 500, L modelindən 640, S modelindən 310 və P modelindən 750+ AIM-9 Sidewinder raketinin olduğu təxmin edilir. Türkiyə həmçinin F-16C və D modellərində istifadə edilməsi məqsədi ilə F-16 CCIP çərçivəsində 35,7 milyon dollara başa gələcək 127 ədəd AIM-9X və 22 ədəd AIM-9X Captive təlim raketləri modelini almışdır.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
AIM 9 Sidewinder bir cox muasir teyyarenin istifade etdiyi istilikle idare olunan Amerikanin hava hava doyus raketi sistemidir AAM Effektiv bir partlayici basliga ve infraqirmizi idareetme sistemine malikdir Vahidinin qiymeti 90 000 dollardir AIM 9 SidewinderAIM 9 SidewinderOlke ABSIstismar tarixcesiIstismara baslanmasi 1956Istehsal tarixcesiIstehsalci Raytheon Company Vikianbarda elaqeli mediafayllarSidewinder raketinin konstruksiyasiAIM 9M Sidewinder esasen 12 7 sm borucuq formali bir borunun icerisine yerlesdirilmis yuksek texnologiya mehsullarindan ibaret olan hisselerden ibaretdir 287 sm uzunlugunda AIM 9 borusunun on terefinde BSU 32 qanadciqlari vardir Uzunlugu 38 sm dir Arxadaki quyruq hissesinin qanad uzunlugu 63 sm dir 88 kq agirliginda olan Sidewinder raketinin burnunda bu raketin beyni olan WGU 4A b Basliq Nezareti Bolmesi axtaricisi yerlesir Burada infraqirmizi enerji yayan menbeleri askarlayan bir sensor movcuddur Maqnezium florid seffaf suse sethinin arxasinda yerlesen indium antimonid InSb detektoru ve Joule Thompson kriozat soyuducusunun oldugu bu bas hissede bir hedef tapildiqda melumat siqnal isleyiciye gonderilir ve daha sonra bu melumat oturulur raketin istiqamet qanadciqlarina ve raketin hereketi uzre istiqamet emrleri verilir Bu sistemin en olumcul terefi iki ferqli dalga boyunda isleye bilmesidir Basqa sozle bu bas hisse hem qisa hem de orta dalga uzunlugunda olan infraqirmizi sualari askar ede biler Raket muherriklerinin qarsisinda bir WDU 17 doyus basligi bolmesi var Buradaki 12 kq basliq proximity probkasini dasiyir DSU 15 B Aktiv optik Hedef Dedektoru lazer detektoru uzukleri vasitesi ile bir hedef qacirildigi zaman ozunu mehv ederek qelpelerin aktivlesdirilmesini temin edir Turk Hava Quvveleri ve AIM 9AIM 9 Sidewinder raketi 1960 ci illerde ilk defe Turk Hava Quvveleri inventarina qebul edilmisdir Sidewinder in ilk modeli AIM 9B raketi o dovrun en inkisaf etmis teyyaresi sayilan ve Turk Hava Quvveleri inventarina teze daxil olmus F 5A ve F 104G teyyarelerinde istifade ucun satin alinmisdir Daha sonra AIM 9P raketi F 4 Phantom teyyaresinin alinmasi neticesinde arsenala daxil olmusdur AIM 9L M Sidewinder raketinin gelisi ise F 16 larin secilmesi ve aviasiya donanmalarinda missiyalarina baslamasi ile olmusdur Turk F 16 lari AIM 9 raket modellerinin L M S variantlarini dasiyirlar Turk Hava Quvvelerinin inventarinda B modelinden 210 M modelinden 500 L modelinden 640 S modelinden 310 ve P modelinden 750 AIM 9 Sidewinder raketinin oldugu texmin edilir Turkiye hemcinin F 16C ve D modellerinde istifade edilmesi meqsedi ile F 16 CCIP cercivesinde 35 7 milyon dollara basa gelecek 127 eded AIM 9X ve 22 eded AIM 9X Captive telim raketleri modelini almisdir