Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nizaməddin Şami — Teymuri tarixçisi, Əmir Teymurun yürüşlərini tərənnüm edən "Zəfərnamə"nin müəllifi.
| Nizaməddin Şami | |
|---|---|
| Nizaməddin Şami | |
| Doğum yeri | Təbriz |
| Vəfat tarixi | 1431 |
| Fəaliyyəti | tarixçi |
Həyatı
Müəllifin təvəllüd və vəfat etdiyi il qeyri-müəyyəndir. 1393-cü ildə Bağdad teymurilər tərəfindən tutularkən orada yaşayırdı. Həmin vaxt əsir düşmüş, sonra isə Əmir Teymur Nizaməddin Şaminin əla yazı-pozu qabiliyyətini nəzərə alaraq onu öz yanına xidmətə götürmüşdür. Beləliklə, N.Şami, Əmir Teymurun sonrakı yürüşlərinin iştirakçısına çevrilir.
1401/02 (–h. 804)-cü ildə isə Əmir Teymur, N. Şami’yə öz zəfərlərini tərənnüm edən sadədilli bir tarix əsəri yazmaq barədə göstəriş verir. Bu sifariş əsasında işə başlayan N.Şami, "Zəfərnamə"ni qələmə alır və onu 1404-cü il aprelin 12-də şəxsən Əmir Teymura təqdim edir.
Tarixi mənbələrdə, daha sonra N. Şaminin adına 1405-ci il, yayın ikinci yarısında Kür çayı sahilində vaqe olmuş hadisələrin şərhində təsadüf edilir. Belə ki həmin vaxt Ömər mirzanın yanında olan şəxslərdən biri də N.Şami idi. Deməli, N. Şami, Əmir Teymurun ölümündən sonra Təbrizdə yaşamış və onun nəvəsi Ömər mirzanın xidmətində olmuşdu.
Zamanəmizədək "Zəfərnamə"nin, üzü müxtəlif illərdə köçürülmüş bir xeyli əlyazma nüsxəsi gəlib çatıb. Əsərin Fleks Taur tərəfindən hazırlanmış 2 cilddən ibarət farsca elmi-tənqidi mətni (qeyd və şərhlər çex dilində) 1937 (1-ci cild) və 1956-cı illərdə (2-ci cild) Praqada çap oluunmuşdur. Necati Lüğonun etdiyi türkcəyə tərcüməsi isə 1949 və 1987-ci illərdə Ankarada nəşr olunub. Sonuncudan istifadə etməklə, Akademik Ziya Bünyadov "Zəfərnamə" nin Azərbaycana aid hissələrini azərbaycancaya çevirmiş və bunlar 1992-ci il-də Bakıda kitabça şəklində nəşr edilmişdir. Lakin "Zəfərnamə"nin 1956-cı il Praqa çapının mətni ilə müqayisədə Şəkinin adı çəkilən hissələrdən biri ora daxil deyil. F.Taurun hazırladığı mətndə olmayan Şəkiyə aid bir hekayət isə Z.Bünyadovun qeyd edilən iqtibaslar kitabçasında mğvcuddur.
Yuxarıda göstərildiyi kimi, N.Şami 1393-cü ildən Əmir Teymurun yanında xidmət etməyə başlamış və həmin vaxtdan da onun yürüşlərinin iştirakçısı olmuşdur. Deməli, mümkündür ki, əsərində təsvir edilən 1393-cü ildən sonraya aid hadisələr, məhz, müəllifin şəxsi müşahidəsinə əsaslanmış olsun.
Mənbə
- Nizaməddin Şami, Bakı 1992.
- NIZAMUDDÍN ŠAMÍ, Praga -1956.
- Nizaməddin Şami. "Zəfər-namə". — Bakı: Elm, 1992. — 40 s. (ISBN 5—8066—0516—7)
- Nizâmeddîn-i Şâmî (yazar Gülay Öğün Bezer), sayfa 330. // Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Cilt XXXVIII. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınevi, 2010, 588 sayfa.
İstinadlar
- "Nizaməddin Şamnin "Zəfərnamə"si". 2020-10-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-01-02.
Xarici keçidlər
- NİZAMƏDDİN ŞAMİNİN "ZƏFƏRNAMƏ"SİNDƏ ŞƏKİ HAQQINDA
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nizameddin Sami Teymuri tarixcisi Emir Teymurun yuruslerini terennum eden Zefername nin muellifi Nizameddin SamiNizameddin SamiDogum yeri TebrizVefat tarixi 1431Fealiyyeti tarixciHeyatiMuellifin tevellud ve vefat etdiyi il qeyri mueyyendir 1393 cu ilde Bagdad teymuriler terefinden tutularken orada yasayirdi Hemin vaxt esir dusmus sonra ise Emir Teymur Nizameddin Saminin ela yazi pozu qabiliyyetini nezere alaraq onu oz yanina xidmete goturmusdur Belelikle N Sami Emir Teymurun sonraki yuruslerinin istirakcisina cevrilir 1401 02 h 804 cu ilde ise Emir Teymur N Sami ye oz zeferlerini terennum eden sadedilli bir tarix eseri yazmaq barede gosteris verir Bu sifaris esasinda ise baslayan N Sami Zefername ni qeleme alir ve onu 1404 cu il aprelin 12 de sexsen Emir Teymura teqdim edir Tarixi menbelerde daha sonra N Saminin adina 1405 ci il yayin ikinci yarisinda Kur cayi sahilinde vaqe olmus hadiselerin serhinde tesaduf edilir Bele ki hemin vaxt Omer mirzanin yaninda olan sexslerden biri de N Sami idi Demeli N Sami Emir Teymurun olumunden sonra Tebrizde yasamis ve onun nevesi Omer mirzanin xidmetinde olmusdu Zamanemizedek Zefername nin uzu muxtelif illerde kocurulmus bir xeyli elyazma nusxesi gelib catib Eserin Fleks Taur terefinden hazirlanmis 2 cildden ibaret farsca elmi tenqidi metni qeyd ve serhler cex dilinde 1937 1 ci cild ve 1956 ci illerde 2 ci cild Praqada cap oluunmusdur Necati Lugonun etdiyi turkceye tercumesi ise 1949 ve 1987 ci illerde Ankarada nesr olunub Sonuncudan istifade etmekle Akademik Ziya Bunyadov Zefername nin Azerbaycana aid hisselerini azerbaycancaya cevirmis ve bunlar 1992 ci il de Bakida kitabca seklinde nesr edilmisdir Lakin Zefername nin 1956 ci il Praqa capinin metni ile muqayisede Sekinin adi cekilen hisselerden biri ora daxil deyil F Taurun hazirladigi metnde olmayan Sekiye aid bir hekayet ise Z Bunyadovun qeyd edilen iqtibaslar kitabcasinda mgvcuddur Yuxarida gosterildiyi kimi N Sami 1393 cu ilden Emir Teymurun yaninda xidmet etmeye baslamis ve hemin vaxtdan da onun yuruslerinin istirakcisi olmusdur Demeli mumkundur ki eserinde tesvir edilen 1393 cu ilden sonraya aid hadiseler mehz muellifin sexsi musahidesine esaslanmis olsun MenbeNizameddin Sami Baki 1992 NIZAMUDDIN SAMI Praga 1956 Nizameddin Sami Zefer name Baki Elm 1992 40 s ISBN 5 8066 0516 7 Nizameddin i Sami yazar Gulay Ogun Bezer sayfa 330 Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt XXXVIII Ankara Turkiye Diyanet Vakfi Yayinevi 2010 588 sayfa Istinadlar Nizameddin Samnin Zefername si 2020 10 11 tarixinde Istifade tarixi 2011 01 02 Xarici kecidlerNIZAMEDDIN SAMININ ZEFERNAME SINDE SEKI HAQQINDA