Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Fuad Sezgin (türk. Fuat Sezgin; 24 oktyabr 1924, Bitlis – 30 iyun 2018, İstanbul) — İslam tarixi, elm və texnologiya tarixi sahəsində çalışan türk alim.
| Fuad Sezgin | |
|---|---|
| türk. Fuat Sezgin | |
| Doğum tarixi | 24 oktyabr 1924 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 30 iyun 2018(93 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Elm sahələri | şərqşünaslıq, islam, Elm tarixi |
| Elmi dərəcəsi |
|
| İş yeri | |
| Təhsili |
|
| Elmi rəhbəri | Hellmut Ritter |
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Fuad Sezgin 24 oktyabr 1924-cü ildə Bitlisdə anadan olmuşdur.
İstanbul Universitetinin Ədəbiyyat fakültəsinin Şərqşünaslıq İnstitutunda İslami Elmlər və Orientalistika sahəsində qabaqcıl bir yerə sahib olan alman orientalist Hellmut Ritterdən (1892–1971) təhsil almışdır. Ritterin müasir elmin meydana gəlməsində IX–XIII əslərdə Əndəlüs və Abbasilər dövlətlərindəki elm adamlarının da əhəmiyyətli töhfələri olduğunu vurğulaması, Fuad Sezginin bu sahəyə yönəlməsi ilə nəticələnmişdir.
1950-ci ildə Ərəb Dili və Ədəbiyyatı bölməsində "Buxarinin mənbələri haqqında araşdırmalar" adlı dissertasiya işini müdafiə etmişdir. Bu mövzudakı tezisiylə o, hədis qaynağı olaraq İslam mədəniyyətində əhəmiyyətli bir yerə sahib olan Buxarinin bir araya gətirdiyi hədislərdə bilinənlərin əksinə olaraq, şifahi qaynaqlara deyil, İslamın erkən dövrünə, hətta VII əsrə qədər gedib çıxan yazılı mənbələrə əsaslandığı fikrini ortaya atmışdır. Bu teziz Avropa mərkəzli orientalistlər arasında hələ müzakirə edilməkdədir.
O, 1954-cü ildə İslam Araşdırmaları İnstitutunda dosent olmuşdur. O, burada Zeki Velidi Toqan ilə çalışmışdır.
27 may 1960-cı ildəki hərbi çevrilişi nəticəsində universitetdən uzaqlaşdırılan və 147-lər adlanan alimlər arasında idi. Sadəcə bir çamadanla getmək məcburiyyətində qaldığı ölkə xaricində eyni sahədə çalışan şərqşünas qısqanclıqları ilə qarşı-qarşıya qalsa da, yaşadığı çətinliklər qarşısında əsla təslim olmadığını ifadə etmişdir. Ayrıca bu dövrdə yaşadığı çətinliklərlə necə mübarizə apardığını bu sözlərlə açıqlamışdır:
"Mən buna inanmışdım artıq. Bütün müsibətlər qarşısında yalnız Allaha inanacaqsan, başqa heç bir şeyə deyil."
1961-ci ildə Almaniyaya gedən Fuad Sezgin əvvəlcə qonaq dosent statusunda dərs keçdi. 1965-ci ildə professor oldu. Oradakı elmi işlərinin ağırlıq mərkəzi Ərəb-İslam mədəniyyəti ətrafında təbii elmlər tarixi sahəsi olmuşdur və bu sahədə 1965-ci ildə elmi iş hazırlamışdır. Hələ İstanbulda ikən başladığı VII–XIV əsrdən etibarən inkişaf edən Ərəb-İslam ədəbiyyatı tarixi işinə (alm. Geschichte des arabischen Schrifttums) Almaniyada da davam edərək, orientalistik işləri üçün onu mənbə əsər halına gətirmiş; hələ çap olunmamış 13 cildlik əsərinin ilk cildini 1967-ci ildə, son cildini isə 2000-ci ildə nəşr etdirmişdir.
Səudiyyə Ərəbistanının və başqa mənbələrin dəstəyi ilə Sezgin 1982-ci ildə bağlı Ərəb-İslam Elmləri Tarixi İnstitutunu və 1983-cü ildə buranın muzeyini qurmuşdur. O, hazırda da oranın direktorudur. İnstituta bağlı olaraq qurduğu muzeydə Sezgin, İslam mədəniyyəti ətrafında müsəlman alimlər tərəfindən hazırlanmış alətlərin və elmi vasitə və vəsaitlərin yazılı mənbələrə əsaslanaraq hazırlanmış nümunələrini sərgiləməkdədir.
Fuad Sezgin 25 may 2008-ci ildə bağlı açılmasında da aparıcı rol oynamışdır.
Ailəsi
Fuad Sezgin həmkarı Dr. Ursula Sezginlə evlidir və birlikdə Frankfurta yaxın bir yerdə yaşayırlar. Onların qızı Hilal Sezgin də Almaniyada yaşayır; o, jurnalist və yazardır.
Mükafatları
- Kral Feysəl Mükafatı (1978)
- "Frankfurt am Main Goethe" lövhəsi (1980)
- Almanya I Dərəcə Federal Xidmət Medalı (1982)
- Almanya Üstün Xidmət Medalı (2001)
- İran İslami Elmlər Kitab Mükafatı (2004)
- Hessen Mədəniyyət Mükafatı (2009)
Qeydlər
- Prof. Dr. Fuad Sezgin Almaniyada ona vermək istədikləri Hessen Mədəniyyət Mükafatını rədd etmişdir. Buna səbəb kimi Qəzzə qırğınları ilə bağlı hadisələrə İsrail tərəfdarı kimi reaksiya vermiş Alman Yəhudiləri Birliyinin başçısı birlikdə eyni mükafatı ala bilməyəcəyini göstərmişdir.
Üzvlükləri
- Ərəb Dili Akademiyası (Qahirə)
- Ərəb Dili Akademiyası (Dəməşq)
- Mərakeş Kral Akademiyası (Rabat)
- Ərəb Dili Akademiyası (Bağdad)
- Türkiyə Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Fuat Sezgin // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Fuat Sezgin // AlKindi.
- Buhari'nin Kaynakları Hakkında Araştırmalar 2012-09-10 at the Wayback Machine. ankara.edu.tr (türk.)
- Prof. Dr. Sezgin: Sadece Allah'a inanacaksın başka hiçbir şeye değil. 2017-02-13 at the Wayback Machine aa.com.tr (türk.)
- Fuat Sezgin Hoca'dan onurlu davranış 2009-05-20 at the Wayback Machine. timeturk.com, 17.05.2009 (az.)
Xarici keçidlər
- Institut für Geschichte der Arabisch-Islamischen Wissenschaften 2010-03-02 at the Wayback Machine (alm.)
- Museum in Frankfurt 2010-11-08 at the Wayback Machine (alm.)
- List of Publications by Fuat Sezgin 2010-03-02 at the Wayback Machine (alm.)
- Technology and Science in Islam
- Prof. Dr. Fuat Sezgin Research Foundation for the History of Science in Islam
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fuad Sezgin turk Fuat Sezgin 24 oktyabr 1924 Bitlis 30 iyun 2018 Istanbul Islam tarixi elm ve texnologiya tarixi sahesinde calisan turk alim Fuad Sezginturk Fuat SezginDogum tarixi 24 oktyabr 1924 1924 10 24 Dogum yeri Bitlis Bitlis ili TurkiyeVefat tarixi 30 iyun 2018 2018 06 30 93 yasinda Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeDefn yeri IstanbulElm saheleri serqsunasliq islam Elm tarixiElmi derecesi doktorluq derecesi d Is yeri Iohann Volfqanq Gote adina Frankfurt UniversitetiTehsili Istanbul Universitetinin edebiyyat fakultesi d Istanbul UniversitetiElmi rehberi Hellmut RitterMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiFuad Sezgin 24 oktyabr 1924 cu ilde Bitlisde anadan olmusdur Istanbul Universitetinin Edebiyyat fakultesinin Serqsunasliq Institutunda Islami Elmler ve Orientalistika sahesinde qabaqcil bir yere sahib olan alman orientalist Hellmut Ritterden 1892 1971 tehsil almisdir Ritterin muasir elmin meydana gelmesinde IX XIII eslerde Endelus ve Abbasiler dovletlerindeki elm adamlarinin da ehemiyyetli tohfeleri oldugunu vurgulamasi Fuad Sezginin bu saheye yonelmesi ile neticelenmisdir 1950 ci ilde Ereb Dili ve Edebiyyati bolmesinde Buxarinin menbeleri haqqinda arasdirmalar adli dissertasiya isini mudafie etmisdir Bu movzudaki tezisiyle o hedis qaynagi olaraq Islam medeniyyetinde ehemiyyetli bir yere sahib olan Buxarinin bir araya getirdiyi hedislerde bilinenlerin eksine olaraq sifahi qaynaqlara deyil Islamin erken dovrune hetta VII esre qeder gedib cixan yazili menbelere esaslandigi fikrini ortaya atmisdir Bu teziz Avropa merkezli orientalistler arasinda hele muzakire edilmekdedir O 1954 cu ilde Islam Arasdirmalari Institutunda dosent olmusdur O burada Zeki Velidi Toqan ile calismisdir 27 may 1960 ci ildeki herbi cevrilisi neticesinde universitetden uzaqlasdirilan ve 147 ler adlanan alimler arasinda idi Sadece bir camadanla getmek mecburiyyetinde qaldigi olke xaricinde eyni sahede calisan serqsunas qisqancliqlari ile qarsi qarsiya qalsa da yasadigi cetinlikler qarsisinda esla teslim olmadigini ifade etmisdir Ayrica bu dovrde yasadigi cetinliklerle nece mubarize apardigini bu sozlerle aciqlamisdir Men buna inanmisdim artiq Butun musibetler qarsisinda yalniz Allaha inanacaqsan basqa hec bir seye deyil 1961 ci ilde Almaniyaya geden Fuad Sezgin evvelce qonaq dosent statusunda ders kecdi 1965 ci ilde professor oldu Oradaki elmi islerinin agirliq merkezi Ereb Islam medeniyyeti etrafinda tebii elmler tarixi sahesi olmusdur ve bu sahede 1965 ci ilde elmi is hazirlamisdir Hele Istanbulda iken basladigi VII XIV esrden etibaren inkisaf eden Ereb Islam edebiyyati tarixi isine alm Geschichte des arabischen Schrifttums Almaniyada da davam ederek orientalistik isleri ucun onu menbe eser halina getirmis hele cap olunmamis 13 cildlik eserinin ilk cildini 1967 ci ilde son cildini ise 2000 ci ilde nesr etdirmisdir Seudiyye Erebistaninin ve basqa menbelerin desteyi ile Sezgin 1982 ci ilde bagli Ereb Islam Elmleri Tarixi Institutunu ve 1983 cu ilde buranin muzeyini qurmusdur O hazirda da oranin direktorudur Instituta bagli olaraq qurdugu muzeyde Sezgin Islam medeniyyeti etrafinda muselman alimler terefinden hazirlanmis aletlerin ve elmi vasite ve vesaitlerin yazili menbelere esaslanaraq hazirlanmis numunelerini sergilemekdedir Fuad Sezgin 25 may 2008 ci ilde bagli acilmasinda da aparici rol oynamisdir AilesiFuad Sezgin hemkari Dr Ursula Sezginle evlidir ve birlikde Frankfurta yaxin bir yerde yasayirlar Onlarin qizi Hilal Sezgin de Almaniyada yasayir o jurnalist ve yazardir MukafatlariKral Feysel Mukafati 1978 Frankfurt am Main Goethe lovhesi 1980 Almanya I Derece Federal Xidmet Medali 1982 Almanya Ustun Xidmet Medali 2001 Iran Islami Elmler Kitab Mukafati 2004 Hessen Medeniyyet Mukafati 2009 Qeydler Prof Dr Fuad Sezgin Almaniyada ona vermek istedikleri Hessen Medeniyyet Mukafatini redd etmisdir Buna sebeb kimi Qezze qirginlari ile bagli hadiselere Israil terefdari kimi reaksiya vermis Alman Yehudileri Birliyinin bascisi birlikde eyni mukafati ala bilmeyeceyini gostermisdir UzvlukleriEreb Dili Akademiyasi Qahire Ereb Dili Akademiyasi Demesq Merakes Kral Akademiyasi Rabat Ereb Dili Akademiyasi Bagdad Turkiye Elmler Akademiyasinin fexri uzvuIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Fuat Sezgin Brockhauz Ensiklopediyasi alm Fuat Sezgin AlKindi Buhari nin Kaynaklari Hakkinda Arastirmalar 2012 09 10 at the Wayback Machine ankara edu tr turk Prof Dr Sezgin Sadece Allah a inanacaksin baska hicbir seye degil 2017 02 13 at the Wayback Machine aa com tr turk Fuat Sezgin Hoca dan onurlu davranis 2009 05 20 at the Wayback Machine timeturk com 17 05 2009 az Xarici kecidlerInstitut fur Geschichte der Arabisch Islamischen Wissenschaften 2010 03 02 at the Wayback Machine alm Museum in Frankfurt 2010 11 08 at the Wayback Machine alm List of Publications by Fuat Sezgin 2010 03 02 at the Wayback Machine alm Technology and Science in Islam Prof Dr Fuat Sezgin Research Foundation for the History of Science in Islam