Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hellmut Ritter (alm. Hellmut Ritter; 27 fevral 1892[…], Lichtenau[d], Hessen – 19 may 1971[…], Oberurzel[d], Hessen) — Almaniya şərqşünası.
| Hellmut Ritter | |
|---|---|
| alm. Hellmut Ritter | |
| Doğum tarixi | 27 fevral 1892[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 19 may 1971[…](79 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Elmi dərəcəsi |
|
| İş yerləri |
|
Həyatı
Hellmut Ritter 27 fevral 1892-ci ildə Lichtenauda doğuldu. Litseyi Kasseldə bitirdikdən sonra Halle Universitetində Karl Brokkelman və Paul Kahledən, Strasburq Universitetində Teodor Nöldeke, Enno Littmann, Landauer və Frankdan şərqşünaslıq və Şərq dilləri öyrəndi; eyni zamanda teologiya və kllasik filologiya dərslərinə qatıldı. 1913-cü ildə Şərq mədəniyyəti və tarixi bölümündə Karl H. Beckerin asissenti olaraq vəzifəyə başladı. Ertesi il Bonn Universitetində “Ein arabisches Handbuch der Handelswissenschaft” adlı dissertasiyasıyla (Isl., VII [1916], s. 1-91) doktorluq müdafiə etdi. Əsgərliyini 1914-1918 savaş illərində İstanbul və İraqda keçirməsi Türkcə və Ərəbcəsini inkişaf etdirməsinə səbəb oldu. Savaşın ardından Hamburq Universiteti Şərq dilləri kafedrasına professor təyin edildi (1919).
1926-cı ildə universitetdəki vəzifəsindən alınan H. Ritter, Hamburqda İran ədəbiyyatı və təsəvvüfünə dair başlatdığı çalışmalarına davam etmək üçün Alman Elm Yardım Dərnəyinin bursuyla İstanbula getdi. Kitabxanalarda əlyazma əsərlər üzərində çalışarkən bunlar haqqında Avropada yetərli qaynağın olmadığını fərq etdi və 1927-ci ildə bir çox Alman elm adamına bu əsərlərlə ilgili kataloqların hazırlanması gərəkdiyini bildirən bir məruzə göndərdi. Bu məruzə üzərinə Alman Şərq Dərnəyinin İstanbulda bir şöbəsinin açılmasına qərar verildi və ilk müdüri Helmut Ritter oldu. Qurulan şöbənin vəzifəsi “Bibliotheca Islamica” seriyası adı altında bir sıra Ərəbcə, Farsca və Türkcə metni nəşretmək, İstanbul kitabxanalarında olan əlyazma əsərlər hqqında Alman elm adamlarını bilgiləndirmək, bu əsərlərin fotolarını onlara göndərmək və gənc şərqşünaslara müşavirlik etmək idi.
1929-1949-cu illər arasında H. Ritterin başçılığında aparılan çalışmalarla iyirmi dörd adət Ərəbcə, Farsca və Türkcə əlyazma əsər elmi-tənqidi mətn hazırlamaq surətiylə nəşr edildi. H. Ritter ayrıca “Philologika” adı altında çeşidli əlyazma əsərləri ayrıntılı biçimdə tanıdıb təhlil etdiyi on altı məqalə yazdı; bunlardan XII-XVI məqalələr "Oriens", digərləri "Der Islam" dərgisində çap olundu. Eyni zamanda İstanbul Universiteti Ədəbiyyat fakültəsində 1936-cı ildə müəllim, 1938-ci ildə dosent olaraq Ərəb və Fars ədəbiyatı dərsləri verdi.
Universitet kitabxanası içində ayrılan bir dairədə kitabxananın zəngin koleksiyalarından yararlanaraq Şərqşünaslıq İnstititutunu qurdurdu. 1949-cu ildə Almaniyaya döndü və əməkli olduğu 1955-ci ilə qədər Frankfurt am Main Universitetində çalışdı. Təqaüdə çıxandan sonra UNESCO tərəfindən W. Dudad və Əhməd Atəş ilə birlikdə, İstanbul kitabxanalarında olan İran şairlərinə aid əlyazmaların kataloqunu hazırlamaqla vəzifələndirildi və bu vəzifəni, eyni zamanda İstanbul Universiteti Ədəbiyyat fakültəsi Ərəb və Fars filologiyaları bölümlərində 1956-1969 illərnda dərs verərək tamamladı. Bir çox məsləkdaşı və tələbəsi, onun yetmişinci yaş gününü (27 fevral 1962) qeyd etmək üçün "Oriens"in 15-19 (1962-1966) saylarında müxtəlif məqalələr nəşr etdirdilər. Yetiştirdiyi Türk tələbələr də Şərqşünaslıq məcmuəsinin 5 sayını (1964) ona həsr etdilər.
Helmut Ritter 1969-cu ildə Almaniyaya döndü və 19 may 1971-ci ildə öldü.
Əsərləri
Almaniya şərqşünası Hellmut Ritter Yan Ripka ilə birlikdə Nizami Gəncəvinin Yeddi gözəl əsəri haqqında elmi-tənqidi yazı hazırlamışdı. Əsərin tənqidi nəşrinə yazdığı ön sözdə “Yeddi gözəl”i “yeni fars ədəbiyyatının ən yaxşı və ən gözəl eposu” kimi təsvir edir və eyni zamanda “şərqi hind-avropa ədəbiyyatının ən vacib bədii əsərlərindən biri” olduğunu göstərir.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Hellmut Ritter // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #11910296X // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hellmut Ritter alm Hellmut Ritter 27 fevral 1892 Lichtenau d Hessen 19 may 1971 Oberurzel d Hessen Almaniya serqsunasi Hellmut Ritteralm Hellmut Ritter Dogum tarixi 27 fevral 1892 1892 02 27 Dogum yeri Lichtenau d Verra Maysner d Kassel inzibati dairesi d Hessen Almaniya Federativ RespublikasiVefat tarixi 19 may 1971 1971 05 19 79 yasinda Vefat yeri Oberurzel d Yuxari Taunus d Darmstadt d Hessen Qerbi AlmaniyaElmi derecesi doktorluq derecesi d Is yerleri Hamburq Universiteti d Iohann Volfqanq Gote adina Frankfurt Universiteti Istanbul UniversitetiHeyatiHellmut Ritter 27 fevral 1892 ci ilde Lichtenauda doguldu Litseyi Kasselde bitirdikden sonra Halle Universitetinde Karl Brokkelman ve Paul Kahleden Strasburq Universitetinde Teodor Noldeke Enno Littmann Landauer ve Frankdan serqsunasliq ve Serq dilleri oyrendi eyni zamanda teologiya ve kllasik filologiya derslerine qatildi 1913 cu ilde Serq medeniyyeti ve tarixi bolumunde Karl H Beckerin asissenti olaraq vezifeye basladi Ertesi il Bonn Universitetinde Ein arabisches Handbuch der Handelswissenschaft adli dissertasiyasiyla Isl VII 1916 s 1 91 doktorluq mudafie etdi Esgerliyini 1914 1918 savas illerinde Istanbul ve Iraqda kecirmesi Turkce ve Erebcesini inkisaf etdirmesine sebeb oldu Savasin ardindan Hamburq Universiteti Serq dilleri kafedrasina professor teyin edildi 1919 1926 ci ilde universitetdeki vezifesinden alinan H Ritter Hamburqda Iran edebiyyati ve tesevvufune dair baslatdigi calismalarina davam etmek ucun Alman Elm Yardim Derneyinin bursuyla Istanbula getdi Kitabxanalarda elyazma eserler uzerinde calisarken bunlar haqqinda Avropada yeterli qaynagin olmadigini ferq etdi ve 1927 ci ilde bir cox Alman elm adamina bu eserlerle ilgili kataloqlarin hazirlanmasi gerekdiyini bildiren bir meruze gonderdi Bu meruze uzerine Alman Serq Derneyinin Istanbulda bir sobesinin acilmasina qerar verildi ve ilk muduri Helmut Ritter oldu Qurulan sobenin vezifesi Bibliotheca Islamica seriyasi adi altinda bir sira Erebce Farsca ve Turkce metni nesretmek Istanbul kitabxanalarinda olan elyazma eserler hqqinda Alman elm adamlarini bilgilendirmek bu eserlerin fotolarini onlara gondermek ve genc serqsunaslara musavirlik etmek idi 1929 1949 cu iller arasinda H Ritterin basciliginda aparilan calismalarla iyirmi dord adet Erebce Farsca ve Turkce elyazma eser elmi tenqidi metn hazirlamaq suretiyle nesr edildi H Ritter ayrica Philologika adi altinda cesidli elyazma eserleri ayrintili bicimde tanidib tehlil etdiyi on alti meqale yazdi bunlardan XII XVI meqaleler Oriens digerleri Der Islam dergisinde cap olundu Eyni zamanda Istanbul Universiteti Edebiyyat fakultesinde 1936 ci ilde muellim 1938 ci ilde dosent olaraq Ereb ve Fars edebiyati dersleri verdi Universitet kitabxanasi icinde ayrilan bir dairede kitabxananin zengin koleksiyalarindan yararlanaraq Serqsunasliq Instititutunu qurdurdu 1949 cu ilde Almaniyaya dondu ve emekli oldugu 1955 ci ile qeder Frankfurt am Main Universitetinde calisdi Teqaude cixandan sonra UNESCO terefinden W Dudad ve Ehmed Ates ile birlikde Istanbul kitabxanalarinda olan Iran sairlerine aid elyazmalarin kataloqunu hazirlamaqla vezifelendirildi ve bu vezifeni eyni zamanda Istanbul Universiteti Edebiyyat fakultesi Ereb ve Fars filologiyalari bolumlerinde 1956 1969 illernda ders vererek tamamladi Bir cox meslekdasi ve telebesi onun yetmisinci yas gununu 27 fevral 1962 qeyd etmek ucun Oriens in 15 19 1962 1966 saylarinda muxtelif meqaleler nesr etdirdiler Yetistirdiyi Turk telebeler de Serqsunasliq mecmuesinin 5 sayini 1964 ona hesr etdiler Helmut Ritter 1969 cu ilde Almaniyaya dondu ve 19 may 1971 ci ilde oldu EserleriAlmaniya serqsunasi Hellmut Ritter Yan Ripka ile birlikde Nizami Gencevinin Yeddi gozel eseri haqqinda elmi tenqidi yazi hazirlamisdi Eserin tenqidi nesrine yazdigi on sozde Yeddi gozel i yeni fars edebiyyatinin en yaxsi ve en gozel eposu kimi tesvir edir ve eyni zamanda serqi hind avropa edebiyyatinin en vacib bedii eserlerinden biri oldugunu gosterir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Hellmut Ritter Brockhauz Ensiklopediyasi alm Deutsche Nationalbibliothek Record 11910296X Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Xarici kecidler